«Δε φοβάμαι να φανώ ευάλωτη», είχε πει κάποτε. Και το εννοούσε. Ποτέ δε χρειάστηκε να κρυφτεί πίσω από το πλαστό προσωπείο μιας πάμπλουτης και πανίσχυρης γυναίκας. Ήταν η Amy Winehouse, με τα χιλιάδες ελαττώματα—που όλοι έχουμε.
Πώς ξεκίνησαν όλα;
Η Amy Jade Winehouse μεγάλωσε σε μια οικογένεια εβραϊκής καταγωγής, με τη μητέρα της, Janis Winehouse (Seaton), να εργάζεται ως φαρμακοποιός και τον πατέρα της, Mitchell “Mitch” Winehouse, να είναι οδηγός ταξί και να ασχολείται με την εγκατάσταση πάνελ-συστημάτων σκίασης.
Μια οικογένεια που χρειάστηκε να διασπαστεί με την παραδοσιακή έννοια, αφού οι γονείς της Amy πήραν διαζύγιο, όταν ήταν μόλις 9 ετών. Οι γονείς της διατηρούν μέχρι και σήμερα άψογες σχέσεις μεταξύ τους, αγκαλιάζοντας την επιτυχία της κόρης τους, αναγνωρίζοντας ότι έκαναν λάθη που είχαν άμεσο αντίκτυπο σ’ εκείνη, την οποία υπεραγαπούσαν και υπεραγαπούν ακόμη.
Όμως, ο χωρισμός των γονιών της, άφησε μια μελαγχολία στην καρδιά της, την οποία αποτύπωνε και στη μουσική της μετέπειτα. Πολλοί από τους θείους της Amy Winehouse –από την πλευρά της μητέρας ήταν επαγγελματίες μουσικοί της jazz, ενώ η γιαγιά της – από την πλευρά του πατέρα της— ήταν τραγουδίστρια και έβγαινε με τον Άγγλο σαξοφωνίστα της jazz, Ronnie Scott.
Από πολύ μικρή ηλικία έδειξε ενδιαφέρον για την τέχνη και άφησε το σχολείο στα 16 της χρόνια για να ακολουθήσει το καλλιτεχνικό μονοπάτι της μουσικής. Ούσα πια μαθήτρια στο διάσημο BRIT School, κατάφερε να εντυπωσιάσει με τις ικανότητές της, τόσο στο τραγούδι, όσο και στην υποκριτική, ανοίγοντας έτσι διάπλατα το δρόμο για συνεργασίες με jazz συγκροτήματα.
Μάλιστα, το πρώτο άλμπουμ της, Frank (2003), έλαβε διθυραμβικές κριτικές και συγχρόνως, χαρακτηρίστηκε ως «έξυπνη και καυστική στιχουργός», με το ηχόχρωμα της φωνής της να συγκρίνεται με θρύλους της jazz και του rhythm-and-blues, Sarah Vaughan, Dinah Washington και Billie Holiday.
Κάπου εκεί, ανάμεσα στην μεγάλη επιτυχία και τους διθυράμβους η μητέρα της διαγνώστηκε με σκλήρυνση κατά πλάκας – κάτι που ευτυχώς όμως, ξεπεράστηκε γρήγορα.
Ο δρόμος προς τη διεθνή επιτυχία για την Amy Winehouse
Το 2002, η Amy Winehouse υπέγραψε το πρώτο της συμβόλαιο με τη Simon Fuller’s XIX Management και πληρωνόταν 250£ (!) την εβδομάδα. Στην πορεία, υπέγραψε συμβόλαιο με την EMI, ενώ έβγαινε με τον παραγωγό, Salaam Remi.
Το Μάιο του 2006, τα demo κομμάτια της, όπως το «You Know I’m No Good» και «Rehab» εμφανίστηκαν στο East Village Radio και στη ραδιοφωνική εκπομπή του Mark Ronson στη Νέα Υόρκη. Επιπλέον, αξίζει να αναφερθεί ότι το περιοδικό Timeανακήρυξε το «Rehab» ως το καλύτερο τραγούδι για το 2007.
Το «Back to Black»—το δεύτερο άλμπουμ της— κυκλοφόρησε στο Ηνωμένο Βασίλειο στις 30 Οκτωβρίου του 2006 και κατάφερε να σκαρφαλώσει στο νούμερο ένα των charts για δύο εβδομάδες, τον Ιανουάριο του 2007. Για το ίδιο έτος, ήταν το άλμπουμ με τις περισσότερες πωλήσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο, πουλώντας 1,85 εκατομμύρια αντίτυπα. Ταυτόχρονα, στις ΗΠΑ, μπήκε στο νούμερο επτά στο Billboard 200.
Έπειτα από αμέτρητες συναυλίες, εμφανίσεις και συνεργασίες—που στέφθηκαν με χρυσή επιτυχία— στις 10 Φεβρουαρίου του 2008, η Amy Winehouse έλαβε πέντε βραβεία Grammy στις ακόλουθες κατηγορίες: «Record of the Year», «Song of the Year», «Best Female Pop Vocal Performance» και «Best Pop Vocal Album».
Ο θυελλώδης έρωτας και ο ταραχώδης γάμος με το Fielder-Civil
Προκειμένου να αποσυμπιεστεί και να ηρεμήσει από τα—ολοένα και αυξανόμενα—πλήθη που την περικύκλωναν, η Amy Winehouse περνούσε μεγάλα χρονικά διαστήματα σε τοπικές pub, στην περιοχή Camden του Λονδίνου.
Εκεί, γνώρισε τον μελλοντικό σύζυγό της, το Blake Fielder-Civil. Αν και η Amy ερωτεύτηκε αμέσως το Fielder-Civil, πολλά κοντινά της πρόσωπα εξέφρασαν ανησυχίες γι’ αυτή τη νέα σχέση.
«Η Amy άλλαξε μέσα σε μια νύχτα αφού γνώρισε το Blake», θυμάται ο πρώτος της μάνατζερ, Nick Godwyn. «Ακουγόταν εντελώς διαφορετική. Έγινε πιο απόμακρη.
Και μου φάνηκε ότι αυτό οφειλόταν στα ναρκωτικά. Όταν τη συνάντησα κάπνιζε χόρτο, αλλά θεωρούσε ότι όσοι έπαιρναν ναρκωτικά κατηγορίας Α’ ήταν ηλίθιοι. Γελούσε μαζί τους». Ο ίδιος ο Fielder-Civil θα παραδεχόταν αργότερα ότι έφερε την Amy Winehouse σε επαφή με την κοκαΐνη και την ηρωίνη.
Παρόλο που πέρασαν πολλές φάσεις «on» και «off» σα ζευγάρι, τελικά παντρεύτηκαν στο Μαϊάμι το 2007. Αν και φαίνεται να έκανε σημαντικά βήματα απεξάρτησης από τις ναρκωτικές ουσίες το 2008, η κατάχρηση αλκοόλ εξακολουθούσε να παραμένει ένα άλυτο πρόβλημα. Τελικά, κατέληξε σε κέντρα αποτοξίνωσης, σε πολλές περιπτώσεις, χωρίς κάποιο ουσιώδες αποτέλεσμα. Συγχρόνως, κλήθηκε να αντιμετωπίσει και μια πασίγνωστη διατροφική διαταραχή, τη βουλιμία.
Στον απόηχο όλων αυτών, η Amy Winehouse και ο Blake Fielder-Civil είχαν χωρίσει μέχρι το 2009.
Μια λαμπρή πορεία φτάνει στο τέλος της
Το Νοέμβριο του 2007, η βραδιά έναρξης μιας περιοδείας στο National Indoor Arena του Birmingham, χαρακτηρίστηκε από αποδοκιμασίες, με τους κριτικούς να γράφουν: «[Ήταν] μία από τις πιο θλιβερές νύχτες της ζωής μου…Είδα μια εξαιρετικά ταλαντούχα καλλιτέχνιδα να δακρύζει, να σκοντάφτει πάνω στη σκηνή και—απαράδεκτο— να βρίζει το κοινό».
Και, δυστυχώς, δεν επρόκειτο για μεμονωμένο περιστατικό, διότι κι άλλες συναυλίες της τελείωσαν με παρόμοιο τρόπο. Για παράδειγμα, θαυμαστές της που παρευρέθηκαν στη συναυλία «Hammersmith Apollo» στο Λονδίνο υποστήριξαν ότι «φαινόταν εντελώς μεθυσμένη καθ’ όλη τη διάρκεια».
Λόγω των όσων είχαν συμβεί, στις 27 Νοεμβρίου του 2007, ανακοινώθηκε ότι οι συναυλίες και οι δημόσιες εμφανίσεις της ακυρώθηκαν για το υπόλοιπο του έτους, επικαλούμενη ιατρικές οδηγίες που την προέτρεπαν να ξεκουραστεί. Μια δήλωση από το διοργανωτή της συναυλίας «Live Nation», εξέφραζε τις αντιρρήσεις του για την απόφαση αυτή, λόγω «της αυστηρότητας και της συναισθηματικής πίεσης που υφίσταται η Amy τις τελευταίες εβδομάδες».
Το Μάιο του 2009, η Amy Winehouse επέστρεψε στις εμφανίσεις στο πλαίσιο ενός φεστιβάλ jazz στη Saint Lucia, εν μέσω καταρρακτωδών βροχοπτώσεων και τεχνικών δυσκολιών. Κατά τη διάρκεια της συναυλίας της, το κοινό υποστήριξε ότι τρέκλιζε και δυσκολευόταν να θυμηθεί τους στίχους των τραγουδιών της.
Τον Ιανουάριο του 2011, έκανε πέντε εμφανίσεις στη Βραζιλία, με τους Janelle Monáe και Mayer Hawthorne, ενώ τον επόμενο μήνα διέκοψε μια συναυλία στο Ντουμπάι, λόγω του ότι δέχτηκε μποϊκοτάρισμα από το κοινό. Τότε, οι φήμες που κυκλοφορούσαν την ήθελαν κουρασμένη, αποστασιοποιημένη και «άστοχη» κατά τη διάρκεια της συναυλίας.
Στις 18 Ιουνίου του 2011, ξεκίνησε η ευρωπαϊκή περιοδεία της στο Βελιγράδι, με τα τοπικά ΜΜΕ να περιγράφουν τις εμφανίσεις της ως «σκάνδαλο» και «καταστροφή»
Μάλιστα, σε αρκετές περιπτώσεις δέχτηκε αποδοκιμασίες από το κοινό, διότι βρισκόταν σε υπερβολική κατάσταση μέθης, με αποτέλεσμα να μη μπορεί να τραγουδήσει.
Εκτός αυτού, ο τοπικός Τύπος διέδωσε ότι η Amy Winehouse αναγκάστηκε να εμφανιστεί στη συναυλία, αφού οι σωματοφύλακές της, δεν της επέτρεψαν να φύγει από τη σκηνή όταν προσπάθησε να το κάνει. Στη συνέχεια, ανέβαλε τις προγραμματισμένες συναυλίες της σε Κωνσταντινούπολη και Αθήνα, ενώ στις 21 Ιουνίου, ανακοινώθηκε ότι είχε ακυρώσει όλες τις συναυλίες της περιοδείας της, ώστε να συνέλθει και να βρει τον εαυτό της.
Πώς έφυγε από τη ζωή;
Το τελευταίο βράδυ πριν πεθάνει –στις 22 Ιουλίου του 2011— η Amy Winehouse τηλεφώνησε στην ψυχίατρό της, Christina Romete και ακουγόταν «ήρεμη και κάπως ένοχη».
Μάλιστα, «είπε συγκεκριμένα ότι δεν ήθελε να πεθάνει». Κατά τη διάρκεια της κλήσης, η ντίβα της jazz ισχυρίστηκε ότι είχε επιχειρήσει να απεξαρτηθεί διά παντός στις 3 Ιουλίου, αλλά είχε υποτροπιάσει λίγες εβδομάδες αργότερα, στις 20 Ιουλίου. Ο σωματοφύλακάς της, είπε ότι φαινόταν κάπως μεθυσμένη και ότι: «Γελούσε, άκουγε μουσική και έβλεπε τηλεόραση στις 2 τα ξημερώματα την ημέρα του θανάτου της».
Στις 23 Ιουλίου του 2011 και ώρα 10 π.μ., ο σωματοφύλακάς της παρατήρησε ότι βρισκόταν ξαπλωμένη στο κρεβάτι της και προσπάθησε ανεπιτυχώς να την ξυπνήσει. Εκ πρώτης όψεως, αυτό δε δημιούργησε πολλές υποψίες, μιας και συνήθως κοιμόταν αργά μετά από βραδινές εξόδους.
Κατά τα λεγόμενα του σωματοφύλακα, λίγο μετά τις 3 το μεσημέρι, την έλεγξε ξανά και παρατήρησε ότι ήταν ξαπλωμένη στην ίδια θέση, ακριβώς όπως πριν. Τότε, κατάλαβε ότι κάτι δεν πάει καλά και αποφάσισε να ελέγξει αν αναπνέει. Δυστυχώς, όμως, με σοκ και τρόμο συνειδητοποίησε ότι δεν είχε πια σφυγμό, ούτε ανέπνεε.
Η Amy Winehouse— η star της jazz— άφησε την τελευταία της πνοή, σε ηλικία μόλις 27 ετών. Η ιατροδικαστική έρευνα σχημάτισε μια έκθεση, σύμφωνα με την οποία, ο θάνατός της προκλήθηκε από υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
Το αναλλοίωτο ταλέντο της Amy Winehouse
Λένε, ότι ο χρόνος είναι ο μεγαλύτερός μας εχθρός, που διαβρώνει τα πάντα στο πέρασμά του και είναι αμείλικτος με όλους, ανεξαιρέτως.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως αυτή της Amy Winehouse, όμως, ο χρόνος αποδεικνύει το ταλέντο της. Μέχρι και σήμερα, το χαρακτηριστικό ηχόχρωμα, η μουσική, αλλά και το μοναδικό στυλ της Amy Winehouse παραμένουν αναλλοίωτα.
Ειδικά, το χαρακτηριστικό της eye-liner, τα μακριά μαύρα μαλλιά και η ethnic φιλοσοφία πίσω από τις εμφανίσεις της, έχουν αφήσει ανεξίτηλο στίγμα στην ποπ κουλτούρα και προφανώς, θα συνεχίσουν να το κάνουν.
Μερικά ταλέντα δεν ξεθωριάζουν ποτέ, ούτε υπόκεινται στη φθορά του χρόνου. Και η Amy Winehouse είναι ένα από αυτά.