Τι συμβαίνει με την αστυνομική βία;

Στις 28/7/2022, η Ελληνική Αστυνομία επιτέθηκε στη διαδήλωση αλληλεγγύης για τον (τότε) απεργό πείνας, Γ. Μιχαηλίδη. Εκεί, χτύπησε άγρια και αναίτια τους διαδηλωτές, ενώ είδαν το φως της δημοσιότητας πολλά βίντεο που δείχνουν άνδρες των ΜΑΤ να επιτίθενται σε φωτορεπόρτερ αλλά και σε έναν συλληφθέντα, γρονθοκοπώντας τον.

Ταυτόχρονα, την ίδια μέρα, επίθεση από την αστυνομία δέχτηκε και η διαδήλωση της Πρωτοβουλίας Ενάντια στην Περιβαλλοντική Καταστροφή και την Κλιματική Αλλαγή. Με χημικά και χειροβομβίδες κρότου λάμψης, η ΕΛΑΣ κατάφερε να διαλύσει την διαδήλωση. Αυτά τα δύο γεγονότα έρχονται να προστεθούν σε μια διαρκώς εντεινόμενη καταστολή από πλευράς αστυνομίας. Στις 22 Ιουλίου, οι δυνάμεις των ΜΑΤ επιτέθηκαν σε πορεία κατά των βιασμών στα Εξάρχεια, κάνοντας 3 συλλήψεις και 54 προσαγωγές.

Το κλίμα καταστολής επεκτάθηκε σε ολόκληρη την περιοχή των Εξαρχείων που «πνίγηκε» από τα χημικά, ενώ κόσμος εγκλωβίστηκε σε μαγαζιά της περιοχής. Όλα αυτά συνέβησαν σε διάστημα μιας εβδομάδας, σε μια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, σε ένα υποτιθέμενο κράτος δικαίου. Δυστυχώς, δεν αποτελούν εξαίρεση.

Η αστυνομική βία είναι ένα υπαρκτό και επικίνδυνο φαινόμενο για την ελληνική κοινωνία

Η ένταση που φαίνεται να γνωρίζει το τελευταίο διάστημα δεν είναι πρωτόγνωρη, ωστόσο δεν παύει να αποτελεί εξύβριση της δημοκρατίας και των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων. 

Είναι χαρακτηριστικό πως ο Εθνικός Μηχανισμός Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας (ΕΜΗΔΙΠΑ), το 2021, κατέγραψε 308 νέες υποθέσεις, 6/10 από τις οποίες αφορούν προσβολή σωματικής ακεραιότητας ή/και προσωπικής ελευθερίας. Κυρώσεις προτάθηκαν σε μόλις 22 από αυτές τις υποθέσεις, η πλειοψηφία των οποίων προέβλεπε ένα συμβολικό πρόστιμο στους αστυνομικούς.

Και ο ίδιος ο ΕΜΗΔΙΠΑ παραδέχεται στην έκθεσή του για το 2021 ότι τέτοιου τύπου κυρώσεις, που δεν χαρακτηρίζονται από μια εύλογη αυστηρότητα, δεν λειτουργούν αποτρεπτικά. Και όλα αυτά, παρά τις επισημάνσεις του Συνηγόρου του Πολίτη και τις νομολογίες του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) να ακολουθείται μια αυστηρότερη προσέγγιση. 

Το τελευταίο, ουκ ολίγες φορές έχει καταδικάσει την Ελλάδα για περιπτώσεις αστυνομικής βίας και αποτυχία διεξαγωγής των απαραίτητων δικαστικών ή/και πειθαρχικών διαδικασιών. Σύμφωνα με στοιχεία της δημοσιογραφικής ομάδας “The Manifold”, συνολικά εκκρεμούν εις βάρος της Ελλάδα 2.214 προσφυγές στο ΕΔΔΑ, ενώ από το 1991 έως το 2021 η χώρα έχει καταδικαστεί για 984 υποθέσεις.

Τι πρέπει να γίνει όμως για να αντιμετωπιστεί η αστυνομική βία; Πώς μπορεί να πάψει να είναι αποδεκτή η στρεβλή αντίληψη ότι η αστυνομία μπορεί να κάνει ό,τι θέλει, όποτε  θέλει χωρίς να σέβεται τους νόμους που η ίδια υποτίθεται ότι υπηρετεί; Η μία πλευρά της λύσης του προβλήματος είναι καθαρά θεσμική. Η αστυνομία, ως σώμα και ως δομή, είναι εργαλείο της άρχουσας οικονομικής και πολιτικής τάξης. Υπηρετεί και εφαρμόζει την κρατική εξουσία. Σε μια ιδανική κοινωνία, το αστυνομικό σώμα δεν θα είχε λόγο ύπαρξης. 

Στην ελληνική περίπτωση, που απέχει πολύ από ιδανική, η αστυνομία λειτουργεί αυθαίρετα και παραβιάζει βασικά Ανθρώπινα Δικαιώματα

Καμία κυβέρνηση έως τώρα δεν έχει καταφέρει να φτιάξει το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο ώστε να ελέγχει την αστυνομία. Να διασφαλίζει ότι είναι κατάλληλα εκπαιδευμένη, ότι οι αστυνομικοί έχουν περάσει από συγκεκριμένα ψυχολογικά τεστ και ότι σε περίπτωση αυθαιρεσίας θα λογοδοτήσουν και θα τιμωρηθούν. Αντ’ αυτού, στη χώρα μας, η αστυνομία δρα σαν μέσο καταστολής των αντιφρονούντων, των διαφορετικών και των “πολιτικά επικίνδυνων”, με βάση τα κριτήρια της εκάστοτε κυβέρνησης.

Κανένας έλεγχος, καμία προσπάθεια εκδημοκράτισμου του σώματος και οι Ένορκες Διοικητικές Εξετάσεις (ΕΔΕ) που διεξάγονται μετά από κάθε ξέσπασμα αστυνομικής βαρβαρότητας, έχουν καταντήσει αστείες, αφού (σχεδόν) ποτέ δεν οδηγούν σε λογοδοσία ή/και τιμωρία κάποιου αστυνομικού, με αποτέλεσμα να απολαμβάνουν ποινική και πειθαρχική ατιμωρησία. 

Η άλλη πλευρά της λύσης άπτεται στην κοινωνία των πολιτών

Τα κοινωνικά κινήματα μπορούν να πιέσουν, να διεκδικήσουν και τελικά να πετύχουν αλλαγές σε θεσμικό επίπεδο. Πέρα από αυτό, έχουν την δυνατότητα να δημιουργήσουν δίκτυα αλληλοβοήθειας και αντιμετώπισης περιστατικών αστυνομικής βίας

Έτσι, να υπάρξουν ασφαλείς κοινότητες που από την μια θα πιέζουν για θεσμικές αλλαγές, ενώ από την άλλη θα δημιουργούν δομές παρακολούθησης και καταγραφής περιστατικών αστυνομικής αυθαιρεσίας, αλλά και αλληλεγγύης και υποστήριξης των θυμάτων, ενώ με την παρουσία τους σε διαδηλώσεις και κινητοποιήσεις θα την αντιμετωπίζουν και στην πράξη. 

Μια πρόταση θα μπορούσε να είναι η δημιουργία ενός δικτύου που θα περιλαμβάνει νομικούς, επαγγελματίες υγείας και δημοσιογράφους, οι οποίοι θα στοχεύουν στην έρευνα περιστατικών αστυνομικής βίας, στην νομική υπεράσπιση των θυμάτων και στην παροχή ιατρικής βοήθειας.

Την περίοδο 2017-2019, με βάση τα τελευταία στοιχεία της Eurostat, η Ελλάδα έχει 499 αστυνομικούς ανά 100.000 κατοίκους (δεύτερη υψηλότερη στην Ε.Ε μετά την Κύπρο). Το πολυπληθές αυτό αστυνομικό σώμα έχει μια έντονη ροπή προς την αυθαίρετη βία και την κατάχρηση εξουσίας.

Είναι ευθύνη της Πολιτείας να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά αυτό το πρόβλημα. Είναι, όμως, και χρέος όλων των πολιτών που επιθυμούν και απαιτούν να ζουν σε μια δημοκρατική κοινωνία, να μην δείχνουν ανοχή στην αστυνομική βία.

Γνωμούλα;
+1
0
Έκλαψα
+1
0
Βαριέμαι
+1
0
Νευρίασα
+1
0
Αγαπώ
+1
0
Σοκαρίστηκα