Ποια είναι η σημασία της Διεθνούς Ημέρας της γυναίκας;
Η Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας (IWD) γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 8 Μαρτίου για να τιμήσει τις κοινωνικές, οικονομικές, πολιτιστικές και πολιτικές επιτυχίες των γυναικών αλλά και να ευαισθητοποιήσει σχετικά με θέματα που αφορούν την έμφυλη ανισότητα, καθώς και θέματα που επηρεάζουν τις γυναίκες σε όλο τον κόσμο.
Είναι μια παγκόσμια ημέρα αναγνώρισης και γιορτής των επιτευγμάτων των γυναικών, αλλά παράλληλα είναι και ένα κάλεσμα για τους αγώνες που πρέπει να γίνουν με γνώμονα την ισότητα των φύλων. Το θέμα της Διεθνούς Ημέρας της Γυναίκας διαφέρει από έτος σε έτος, αλλά ο συνολικός στόχος είναι η προώθηση της ισότητας των φύλων και της ενδυνάμωσης των γυναικών.
Στην Ψηφιακή Μετάβαση και στην πρόσβαση σε όλους είναι αφιερωμένη η φετινή Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας. Το φετινό θέμα έχει στόχο να βάλει στο επίκεντρο την καινοτομία και την τεχνολογία και πώς αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εργαλεία για την ενδυνάμωση γυναικών και κοριτσιών.
Γιατί επιλέχθηκε αυτό το θέμα;
Σύμφωνα με την αναφορά των Ηνωμένων Εθνών, για την πρόοδο αναφορικά με τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης και τις έμφυλες ανισότητες, το χάσμα μεταξύ των φύλων στην τεχνολογία και την καινοτομία παραμένει μεγάλο παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια. Οι γυναίκες και τα κορίτσια δεν εκπροσωπούνται επάξια στην τεχνολογική βιομηχανία, ούτε στον ακαδημαϊκό χώρο, αλλά ούτε και στον ευρύτερο τεχνολογικό κλάδο.
Σε παγκόσμια κλίμακα, οι γυναίκες κατέχουν μόνο 2 στις 10 θέσεις εργασίας στην επιστήμη, τον προγραμματισμό υπολογιστών και την τεχνολογία πληροφοριών και επικοινωνιών. Ενώ οι γυναίκες αποτελούν το 33% του εργατικού δυναμικού στις 20 μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας, μόνο μία στις τέσσερις ηγετικές θέσεις κατέχουν γυναίκες.
Παράλληλα, οι γυναίκες εφευρέτες αποτελούν μόλις το 16,5% των εφευρετών που αναφέρονται σε αιτήσεις διεθνών διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας παγκοσμίως.
Βασικοί λόγοι που οι γυναίκες έχουν μείνει πίσω στην τεχνολογία
Ενώ τα τελευταία χρόνια, γίνεται πρόοδος έτσι ώστε όλοι οι άνθρωποι να έχουν πρόσβαση σε ψηφιακά εργαλεία και εφαρμογές, οι γυναίκες παραμένουν σταθερά πίσω. Στην πραγματικότητα, το χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών, αντί να μικραίνει διευρύνεται τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, όπου οι γυναίκες και τα κορίτσια αντιμετωπίζουν συχνά πολλαπλά εμπόδια στην πρόσβαση στην τεχνολογία και την ψηφιακή εκπαίδευση.
Αυτά τα εμπόδια περιλαμβάνουν κοινωνικο-πολιτιστικούς κανόνες, έλλειψη υποδομών και πόρων, έμφυλα στερεότυπα και ψηφιακό αναλφαβητισμό. Γυναίκες και κορίτσια δεν μπορούν να συνδεθούν στο διαδίκτυο εξαιτίας του κόστους των κινητών τηλεφώνων και της αγοράς δεδομένων, όπως επίσης υπάρχουν φόβοι για την ιδιωτικότητα και την ασφάλεια.
Ενώ στη Δύση φαίνεται ότι πολλά από τα ζητήματα πρόσβασης στο διαδίκτυο έχουν ξεπεραστεί και τα κορίτσια απολαμβάνουν δυνατότητες ψηφιακής εκπαίδευσης, παρόλα αυτά οι γυναίκες συνεχίζουν να μην καταλαμβάνουν αρκετές θέσεις (ευθύνης ή μη)στους κλάδους της τεχνολογίας και της καινοτομίας. Οι γυναίκες στους τομείς αυτούς, εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται, ενώ επίσης αμείβονται ανεπαρκώς και συχνά υφίστανται διακρίσεις όπως δείχνουν οι αριθμοί.
Σύμφωνα με έρευνες, εκτός από την αύξηση της πιθανότητας διάκρισης κατά των γυναικών λόγω φύλου, οι ανδροκρατούμενοι χώροι εργασίας δίνουν λιγότερη προσοχή στην ποικιλομορφία των φύλων (43%) και αναγκάζουν τις γυναίκες να αισθάνονται την ανάγκη να αποδείξουν ότι αξίζουν (79%).
Η υπο-εκπροσώπηση, οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο, στον οποίο οι γυναίκες έχουν λιγότερες πιθανότητες να πετύχουν καθώς μπορεί να θέσει όρια στις ευκαιρίες τους για καθοδήγηση. Επίσης, μπορεί να συμβάλλει στην ενθάρρυνση των ασυνείδητων προκαταλήψεων που συνδέονται με το φύλο, αφήνοντας πολλές γυναίκες χωρίς ξεκάθαρο μονοπάτι προς τα εμπρός.
Σε τι προβλήματα μπορεί να οδηγήσει το ψηφιακό χάσμα;
Το ψηφιακό χάσμα έχει σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομική και κοινωνική ενδυνάμωση των γυναικών. Χωρίς πρόσβαση σε ψηφιακές τεχνολογίες και εκπαίδευση, οι γυναίκες δεν είναι σε θέση να συμμετάσχουν πλήρως στο εργατικό δυναμικό και ενδέχεται να αντιμετωπίσουν περιορισμένη πρόσβαση σε πληροφορίες, εκπαίδευση και υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης. Αυτό μπορεί να διαιωνίσει την ανισότητα των φύλων, να επιδεινώσει τη φτώχεια και να περιορίσει τις ευκαιρίες για ηγεσία και πολιτική συμμετοχή των γυναικών.
Αναφορικά με το οικονομικό κόστος, ο αποκλεισμός των γυναικών από τον ψηφιακό κόσμο είχε σημαντικές οικονομικές συνέπειες, κοστίζοντας στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος 1 τρισεκατομμύριο δολάρια την τελευταία δεκαετία. Μάλιστα, η απώλεια αυτή προβλέπεται να αυξηθεί σε 1,5 τρισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2025.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι χωρίς ψηφιακή ισότητα απομακρυνόμαστε εν γένει από την ισότητα των φύλων. Η Phumzile Mlambo-Ngcuka, πρώην εκτελεστική διευθύντρια του ΟΗΕ για τις γυναίκες και ιδρύτρια του Ιδρύματος Umlambo, έχει δηλώσει: «Δεν θα επιτύχουμε την ισότητα των φύλων μέχρι να εξαλείψουμε το ψηφιακό χάσμα, που κρατά τόσες πολλές γυναίκες εκτός σύνδεσης και μακριά από τις ευκαιρίες που παρέχει το διαδίκτυο».
Τι μπορεί να γίνει για να γεφυρωθεί το ψηφιακό χάσμα;
Για να αντιμετωπιστεί αυτό το ζήτημα, είναι απαραίτητη μια προσέγγιση που να λαμβάνει υπόψη το φύλο στην καινοτομία, την τεχνολογία και την ψηφιακή εκπαίδευση. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι διαφορετικές ανάγκες και προτεραιότητες γυναικών και ανδρών στο σχεδιασμό και την εφαρμογή προγραμμάτων τεχνολογίας και ψηφιακής εκπαίδευσης. Μια τέτοια προσέγγιση θα προωθούσε την ίση πρόσβαση στην τεχνολογία και τις ψηφιακές δεξιότητες.
Παράλληλα, θα παρακινούσε τις γυναίκες να χρησιμοποιούν την τεχνολογία για να αντιμετωπίσουν τις δικές τους ανάγκες και να συμμετέχουν σε διαδικασίες λήψης αποφάσεων που επηρεάζουν τη ζωή τους.
Εκπαιδεύοντας γυναίκες και κορίτσια στις ψηφιακές χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, τους δίνονται τα εφόδια να δημιουργήσουν τις δικές τους ευκαιρίες στην αγορά. Σκεφτείτε πόσες γυναίκες, έχουν χρησιμοποιήσει εφαρμογές όπως το Instagram και το Facebook για να ξεκινήσουν τις δικές τους επιχειρήσεις πουλώντας προϊόντα τέχνης, τρόφιμα, ρούχα και αξεσουάρ.
Την ίδια στιγμή, στον επαγγελματικό τομέα, η ποικιλομορφία είναι ζωτικής σημασίας στην τεχνολογία και πρέπει να γίνουν πολλά βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση. Η ποικιλομορφία, είναι τόσο σημαντική, καθώς δίνει τη δυνατότητα στις εταιρείες να δημιουργούν καλύτερα και ασφαλέστερα προϊόντα που λαμβάνουν υπόψη τους πάντες – και όχι μόνο ένα τμήμα της κοινωνίας. Ταυτόχρονα, μπορεί να βοηθήσει στην εξάλειψη της διαφοράς στις αμοιβές μεταξύ των δύο φύλων και στη μείωση των διακρίσεων στο χώρο εργασίας.
Όπως έχει πει και η Catherine Adeya, διευθύντρια έρευνας στο World Wide Web Foundation: «Καθώς το διαδίκτυο γίνεται ο πιο ισχυρός παράγοντας για την εκπαίδευση, τις επιχειρήσεις και την κινητοποίηση της κοινωνίας, η αποτυχία παροχής πρόσβασης για όλους σημαίνει αδυναμία αξιοποίησης των δυνατοτήτων όλων να συνεισφέρουν».