«Ο τουρισμός στην Ελλάδα θα μπορούσε να καταρρεύσει σε 10 χρόνια εάν δεν γίνουν σημαντικές αλλαγές στον κλάδο, προειδοποιούν οι ειδικοί», γράφει η Daily Mirror. Ποιες είναι οι συνέπειες του υπερτουρισμού στα πιο πολυσύχναστα μέρη της χώρας, όπως η Αθήνα και η Σαντορίνη;
Έκθεση του Ευρωκοινοβουλίου σχετικά με τον υπερτουρισμό στη χώρα μας σχολίασαν διεθνή μέσα. Η Ελλάδα, όπως και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, βρίσκεται σύμφωνα με την έκθεση στα «πρόθυρα κατάρρευσης», ενώ χρειάζονται ριζικές αλλαγές στη λειτουργία της βιομηχανίας του τουρισμού για να αποφευχθούν τα χειρότερα. Όπως αναφέρει η βρετανική Daily Mirror: «Ο τουρισμός στην Ελλάδα θα μπορούσε να καταρρεύσει σε 10 χρόνια εάν δεν γίνουν σημαντικές αλλαγές στον κλάδο, προειδοποιούν οι ειδικοί».
Σημαντικές είναι οι αναφορές στη βιωσιμότητα του σημερινού μοντέλου στον τουριστικό τομέα της χώρας μας. Μάλιστα, όπως αναφέρει ο βρετανικός τύπος, η έκθεση του ευρωκοινοβουλίου προβλέπει διάλυση μεγάλου μέρους της οικονομίας της χώρας μας μέσα στην ερχόμενη δεκαετία: «Το hotspot των διακοπών [σ.σ. την Ελλάδα] υποφέρει από «υπερ-τουρισμό» και δεν απέχει πολύ μια μεγάλη κατάρρευση του κλάδου, αποκάλυψε μελέτη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το τρέχον τουριστικό μοντέλο δεν είναι βιώσιμο και θα μπορούσε να οδηγήσει σε διάλυση του τουριστικού τομέα και μεγάλου μέρους της ελληνικής οικονομίας μέσα στα επόμενα 10 χρόνια, προειδοποιεί η έκθεση».
(ΚΩΣΤΑΣ ΤΖΟΥΜΑΣ/EUROKINISSI)
Οι «επικίνδυνοι» τομείς είναι αρκετοί: η διαχείριση του νερού και της ενέργειας, η πρόνοια για τα πολιτιστικά και ιστορικά μνημεία, η καλή διατήρηση της παράκτιας ζώνης είναι μερικοί από αυτούς που αναφέρει το δημοσίευμα. Μάλιστα, φαίνεται πως σύμφωνα με την επιτροπή, η χώρα μας χαρακτηρίζεται από «έλλειψη οράματος και στρατηγικής».
«Η γενικευμένη αίσθηση των πολιτών είναι ότι η παράκτια ζώνη και η δημόσια χρήση της απειλούνται ολοένα και περισσότερο από την απερίσκεπτη, και μερικές φορές αυθαίρετη, τουριστική ανάπτυξη», αναφέρει στη συνέχεια η Daily Mirror, ενώ δεν παραλείπει να αναφερθεί στο ζήτημα των Airbnb στην Αθήνα: «Λόγω του αυξανόμενου αριθμού επισκεπτών, πολλές διαφορετικές ελληνικές τοποθεσίες αντιμετωπίζουν αυξημένη ζήτηση για καταλύματα. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι σε ορισμένα μέρη, όπως η Αθήνα, οι διανυκτερεύσεις σε καταλύματα τύπου Airbnb αντιπροσωπεύουν πλέον πάνω από το 40% των διαθέσιμων κλινών».
Εκτοπισμός ντόπιων στην Αθήνα
Σύμφωνα με άρθρο της Φωτεινής Δουλγκέρη για το Euronews, τα 7 εκατομμύρια τουρίστες που επισκέφτηκαν την Αθήνα το 2023 αναμένεται να αυξηθούν κατά 20% φέτος. Η Κατερίνα Κικίλια, καθηγήτρια Διοίκησης Τουρισμού στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής δήλωσε στη δημοσιογράφο πως είναι απαραίτητο να ληφθούν μέτρα και να τηρούνται οι κανόνες: «Είναι η μάστιγα των τελευταίων ετών, το αντιμετωπίζουν οι Αθηναίοι στην καθημερινότητά τους, οι βασικές επιπτώσεις είναι στην κοινωνία και στο περιβάλλον, ενώ υπάρχουν και επιμέρους επιπτώσεις. Το βασικότερο πρόβλημα της κοινωνίας και της Πολιτείας είναι το στεγαστικό». Στη συνέχεια ανέφερε πως δεν αρκεί η ανάπτυξη των ξενοδοχειακών μονάδων, αλλά και των άλλων υποδομών.
Το πρόβλημα της εύρεσης μόνιμης κατοικίας εξαιτίας των επιπτώσεων του υπερτουρισμού σημειώνεται και σε ειδική έκθεση από τον Συνήγορο του Πολίτη: «Στις περιπτώσεις των αστικών περιοχών, κυριαρχούν οι κοινωνικο-πολιτιστικές επιπτώσεις, με την εξάπλωση τουριστών σε περιοχές που παλιότερα εξυπηρετούσαν κυρίως τη μόνιμη κατοικία και την αλλοίωση της πολυλειτουργικής φυσιογνωμίας της γειτονιάς. Ως εκρηκτικό εμφανίζεται ιδίως τα τελευταία χρόνια το ζήτημα της εύρεσης μόνιμης κατοικίας».
“Βουλιάζει” η Σαντορίνη
«Η Σαντορίνη δεν αντέχει ούτε μία νέα κλίνη ξενοδοχείου ή Airbnb» είναι ο τίτλος άρθρου του Ηλία Μπέλλου για την Καθημερινή, στο οποίο συζητάει με τον δήμαρχο της Σαντορίνης Νίκο Ζώρζο για τον υπερτουρισμό στο νησί.
Σύμφωνα με τον Ν. Ζώρζο υπάρχει υπερβολική δόμηση στο νησί, η οποία σε μεγάλο βαθμό προορίζεται για βραχυχρόνιες μισθώσεις και δεν επιτρέπει την εύρεση κατοικίας σε νέους και εργαζόμενους του νησιού: «η καλυμμένη με δόμηση επιφάνεια του νησιού αγγίζει το 20%, υψηλότερη δηλαδή και από αυτήν της Αττικής». Έτσι ζητάει «να μην κατασκευαστεί ούτε μία νέα κλίνη ξενοδοχείου, ούτε μία νέα κλίνη βραχυχρόνιας μίσθωσης στο νησί».
Ένα ακόμα σημαντικό σημείο ήταν οι επισκέπτες από κρουαζιερόπλοια, οι οποίοι ξεπερνούσαν κατά πολύ το όριο: «Όταν αναλάβαμε τον δήμο στις αρχές του χρόνου, είδαμε πως το σύστημα προγραμματισμού κατάπλου κρουαζιερόπλοιων και αποβίβασης επισκεπτών, το berth allocation που είχαμε εισαγάγει προ ετών με ανώτατο όριο τους 8.000 επιβάτες την ημέρα –αριθμός που προέκυψε έπειτα από πανεπιστημιακή μελέτη της φέρουσας ικανότητας του νησιού–, είχε εγκαταλειφθεί», εξηγεί. «Είχαμε έτσι μπροστά μας 63 πολύ δύσκολες μέρες για φέτος με πολύ περισσότερους από 8.000 επιβάτες. Καταφέραμε έπειτα από πολλές και επίπονες συζητήσεις με τις εταιρείες κρουαζιέρας να τις περιορίσουμε σε 48 μέρες. Όμως και αυτές είναι πολλές». Όπως αναφέρει στη συνέχεια, δεσμεύεται πως το 2025 θα τηρηθεί το όριο των 8.000, αλλά θα τεθούν και ποιοτικά κριτήρια σύμφωνα με τα οποία θα δίνεται προτεραιότητα: χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και άλλων ρύπων, μικρό μέγεθος και περισσότερες ώρες διαμονής στο νησί.