Τις τελευταίες μέρες, εάν ρίξουμε μια ματιά στην επικαιρότητα, κάποια γεγονότα μπορούν να συνδεθούν ή να συγκριθούν μεταξύ τους με αρκετούς ιστορικούς αλλά και κοινωνικοπολιτικούς όρους.
Από τη μία η Ελλάδα, που έπειτα από την σύγκρουση στα Τέμπη με δεκάδες νέα παιδιά, θύματα κρατικής και ξεκάθαρης αδιαφορίας, είδαμε μία έκρηξη αγανάκτησης. Άλλοτε με βίαιο και άλλοτε με ειρηνικό τρόπο, συνεχόμενες και καθημερινές πορείες, συλλαλητήρια και γενικές απεργίες με χιλιάδες κόσμου που βγήκε στο δρόμο και έδειξε την οργή του. Το θέμα ήδη έχει φύγει από την κυρίαρχη επικαιρότητα.
Από την άλλη η Γαλλία, που με αίτημα το συνταξιοδοτικό αλλά και το νερό στη συνέχεια, μάχεται επί μέρες στους δρόμους με εκτεταμένα επεισόδια και απεργίες. Με πολλούς τραυματίες, εκατοντάδες συλλήψεις και τον Μακρόν να απαγορεύει συγκεντρώσεις, η φλόγα της επανάστασης όχι απλά δε σβήνει αλλά φουντώνει και γιγαντώνεται.
Τι είναι αυτό που κάνει τους Γάλλους πολίτες να εξεγείρονται τόσο βίαια επί σχεδόν δέκα συνεχόμενες μέρες; Και τι είναι αυτό που κάνει εμάς να επαναπαυόμαστε και να μην αγωνιζόμαστε συλλογικά για πολλά και σημαντικά ζητήματα;
Οι αφορμές και οι συνειδήσεις
Η αφορμή για το ξέσπασμα στη Γαλλία ήταν η απόφαση της κυβέρνησης να αυξήσει κατά 2 έτη το όριο συνταξιοδότησης. Αυτό έβγαλε όλους τους Γάλλους στους δρόμους με καθημερινές και ολονύχτιες συγκρούσεις, πυρπολήσεις και καταλήψεις κτιρίων. Ακόμη, κατέδειξε την ανεπάρκεια του κράτους μπροστά στη δύναμη και την ισχύ των ενωμένων πολιτών.
Στη συνέχεια, έγιναν κινητοποιήσεις για το νερό, καθώς τα έργα κατασκευής δεξαμενών ισοδυναμούν με ιδιωτικοποίηση του νερού και εγείρουν περιβαλλοντολογικές ανησυχίες στις αγροτικές περιοχές. «Ενώ η χώρα ξεσηκώνεται για να υπερασπιστεί τις συντάξεις, εμείς παράλληλα θα ξεσηκωθούμε για να υπερασπιστούμε το νερό», είπαν οι διοργανωτές της διαμαρτυρίας.
Ακολούθησαν σφοδρές συγκρούσεις, δακρυγόνα και βαριά χτυπημένοι πολίτες, με το σκηνικό να μη διαφέρει πολύ από έναν εμφύλιο (;) πόλεμο μεταξύ αστυνομίας και διαδηλωτών. Ο λαός, όμως, παραμένει ενωμένος και αντιστέκεται. Και όλα αυτά σε μία Γαλλία με κατώτατο μισθό 1500 ευρώ, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο στατιστικής και οικονομικών μελετών, και με κόστος ζωής ανά άτομο περίπου 800 ευρώ, σύμφωνα με το Numbeo.
Στην Ελλάδα, με όρια συνταξιοδότησης τα 67(!) έτη, με την πρόσφατη σιδηροδρομική τραγωδία που κόστισε τη ζωή σε δεκάδες νέους (και όχι μόνο) ανθρώπους, με ένα νομοσχέδιο που ψηφίστηκε πριν λίγες μέρες το οποίο επιτρέπει την ιδιωτικοποίηση του νερού, με σκάνδαλα, διαφθορά, υποκλοπές και απευθείας αναθέσεις, κυριαρχεί σιωπή και αδιαφορία.
Οι έντονες κινητοποιήσεις των προηγούμενων ημερών δε στάθηκαν αρκετές για έναν πολύμορφο και συνεχόμενο αγώνα, παρά συχνά αναλώθηκαν σε διχασμούς μεταξύ των πολιτών, έριδες και διαφωνίες περί βίας και μη βίας. Έστειλαν σίγουρα ένα ηχηρό μήνυμα, αν καιδεν υπήρξε ούτε κοινή πλεύση, ούτε δράση με συνέπεια και συνέχεια.
Αποτέλεσμα ήταν να λοιδορηθεί ο ξεσηκωμός, και τα κανάλια να μιλάνε στη γνωστή ξύλινη γλώσσα για αμαύρωση της μνήμης των θυμάτων. Οι ίδιοι δημοσιογράφοι που με τα αισχρά λόγια τους προσπάθησαν να καλύψουν αυτή την κρατική δολοφονία και την κυβέρνηση, βάφτισαν την οργή, σε προβοκατόρικη ενέργεια, μαζί και αρκετοί πολίτες να συμφωνούν. Καμία ενότητα σε συνδυασμό με τον κόσμο που δείχνει καν να μην τον ενδιαφέρει τι συμβαίνει.
Τι είναι αυτό που κάνει τους Γάλλους τόσο επίμονους και εμάς τόσο απαθείς;
Γαλλική επανάσταση, Διαφωτισμός και ιστορία
Πώς σχετίζεται ή συγκρίνεται η σημερινή κατάσταση των 2 χωρών με το παρελθόν και τις ιστορικές επαναστάσεις; Η Γαλλία πέρασε ένα Διαφωτισμό, μία Γαλλική επανάσταση, που επηρέασε και τις ιδέες των επαναστατών του 1821.
Αρκεί να πούμε πως μία από τις ιστορικότερες φιγούρες, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης είχε έρθει σε επαφή με τις ιδέες του Διαφωτισμού κάτι που άλλαξε εντελώς της κοσμοθεωρία του και τον έκανε να πρωτοστατήσει στον απελευθερωτικό αγώνα. Ο ίδιος φυλακίζεται κατά τον εμφύλιο πόλεμο από Έλληνες.
Εντούτοις, ο ελληνικός πληθυσμός της εποχής στην ολότητά του, δεν πέρασε Διαφωτισμό. Η αμφισβητούμενη στάση της εκκλησίας, η οποία αφόρισε την επανάσταση των Ελλήνων και διαμήνυε με επιστολές πως οι ιδέες του Διαφωτισμού και της επιστήμης είναι αναρχικές και πρέπει με μέτρο να διδάσκονται στα σχολεία, ευθύνεται για το βαθύ και αγεφύρωτο κοινωνικό χάσμα στη σημερινή Ελλάδα.
Αποτελεί μέρος της κληρονομιάς μας που ακόμα αφήνει έντονα τα θρησκοληπτικά σημάδια του στην κοινωνία του σήμερα και καταδεικνύει το λόγο της αδιαφορίας και του διχασμού ως προς την κοινωνική αντίσταση σε όλα όσα δεχόμαστε στις μέρες μας.
Με αυτό το μέτρο σύγκρισης μπορούμε να δούμε γιατί οι Γάλλοι εξεγείρονται, παρόλο που έχουν καλύτερη ποιότητα ζωής, ενώ οι Έλληνες με τη βαθιά καθεστωτική κρίση ανέχονται και υπομένουν.
Τα αποτελέσματα του σήμερα
Οι Γάλλοι πολίτες αντιδρούν, βλέπουν την αδικία και αντιστέκονται με όποιο κόστος. Διεκδικούν μία ποιοτικότερη ζωή. Στην Ελλάδα, κάποιοι παίρνουν θέση και αγωνίζονται βγαίνουν στους δρόμους, διεκδικούν – όμως απέναντί τους δε βρίσκουν μόνο το κράτος και την καταστολή, αλλά και όλους εκείνους που επιμένουν στο παράλογο και είναι ηθελημένα ή άθελά τους με τους καταπιεστές.
Ο διχασμός και τα κατάλοιπα κυριαρχούν και έχουν πολύ βαθιές ρίζες, με τις πιο πρόσφατες να φτάνουν στον πιο πρόσφατο εμφύλιο, έπειτα από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Έχει, κατά κάποιον τρόπο, χαραχτεί ιστορικά και η ψευδαίσθηση μίας ενοποιημένης ιδεολογικά χώρας όπου το διαίρει και βασίλευε αφήνει τα σημάδια του. Και ως πολίτες, αδυνατούμε να ενοποιηθούμε ενάντια στην αδικία, ενώ οι μέθοδοι που ακολουθούνται δε βρίσκουν πλειοψηφικό αντίκρισμα και αποδοχή από όλους όσοι διαμαρτύρονται.
Φταίει, βέβαια, και η σύγχρονη ψηφιακή μορφή προπαγάνδας και η ηλεκτρονική διακυβέρνηση, αλλά και η αδιαφορία για τα κοινά. Η απάθεια, η διαστρέβλωση της αλήθειας, ο εύκολος αποπροσανατολισμός σε γεγονότα άσχετα με το πραγματικό συμφέρον των πολιτών. Οι ψεύτικες εντυπώσεις, αλλά και τα βαθιά ιδεολογικά χάσματα.
Ξέρουμε ότι δε μπορούμε να συμφωνήσουμε, άρα πώς θα διεκδικήσουμε; Δεν υπάρχει ένας κοινός σκοπός και χρειάζεται να γίνει αντιληπτή η ταξική απόσταση. Πολλοί πολίτες περιμένουν την κάλπη για να δείξουν εκεί την οργή τους, αλλά πριν από αυτό πρέπει να αναλάβουμε ευθύνες στη καθημερινότητα για την κοινωνία και τον πολιτισμό. Για να ξέρουμε τι είναι αυτό που θέλουμε και ποιος είναι ο τρόπος για να το διεκδικήσουμε, ώστε να δομήσουμε μια εξελιγμένη και ποιοτικότερη κοινωνία.
Πηγές:
Βιβλίο: ‘’Η μαύρη βίβλος του 1821’’
Βιβλίο: Ηλιοκεντρικό σύστημα και διάστημα το 1821
Ντοκιμαντερ: Αφιέρωμα 1821