Καθώς προσγειώνεται το αεροπλάνο στην Ολλανδία, καθίσταται σαφές ευθύς εξαρχής ότι η χώρα αυτή απέχει παρασάγγας από την –δυσμενή– ελληνική πραγματικότητα.
Διασχίζοντας το υπερσύγχρονο αεροδρόμιο με τους ευγενέστατους και πρόθυμους εργαζόμενους, καταλήγουμε σε διάφορα μέσα μεταφοράς, τα οποία εξυπηρετούν απροβλημάτιστα τεράστιο ποσοστό της χώρας. Προκειμένου, μάλιστα, να αποφευχθεί η περιττή ταλαιπωρία, τα λεωφορεία και τα τρένα προσφέρουν τακτικά δρομολόγια, εναρμονισμένα, σε πολλές περιπτώσεις, με τις αεροπορικές αφίξεις. Αμέσως μετά την επιβίβαση στο τρένο, το ισχύον σύστημα των εισιτηρίων συνιστά μια ιδιαίτερα ευχάριστη έκπληξη.
Πρόκειται για μια πρωτοποριακή τομή που αφορά συλλήβδην όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς, βάσει του οποίου δεν προαπαιτείται η έκδοση πολλών, διαφορετικών εισιτηρίων, παρά μόνο ένα κινητό τηλέφωνο με NFC. «Σκανάροντας» ψηφιακά την χρεωστική/πιστωτική κάρτα, στο τέλος της διαδρομής εξάγεται ένα ποσό που προκύπτει από τα διανυθέντα χιλιόμετρα. Αυτό το στοιχείο είναι ιδιαίτερα σημαντικό, διότι συνεπάγεται σταθερή οικονομική επιβάρυνση του επιβατικού κοινού, ακόμα κι αν προκύψει κάποια ενδιάμεση καθυστέρηση από την πλευρά ενός επιβάτη. Επιπλέον, έρχεται σε αντίθεση με εγχώριους τρόπους χρέωσης, όπου ενδέχεται να εξαναγκάσουν στην αγορά νέου εισιτηρίου, σε περίπτωση απώλειας μιας γραμμής. Ταυτόχρονα, το παραδοσιακό «χάρτινο» εισιτήριο που εξακολουθεί να κυκλοφορεί, ενέχει δυσχερές περιβαλλοντικό αποτύπωμα και στερείται πρακτικότητας, ακριβώς όπως και τα εκδοτικά μηχανήματα που δέχονται αποκλειστικά μετρητά, χωρίς να δίνουν ρέστα.
Μετακινήσεις που «χαμογελούν» στην τσέπη και στο περιβάλλον
Πέραν της εκσυγχρονισμένης αρχιτεκτονικής και του άφθονου πρασίνου ακόμα και εντός μεγάλων πόλεων, οι αξιοσημείωτες υποδομές της Ολλανδίας συνθέτουν ένα ήρεμο περιβάλλον, όπου οι κάτοικοι δεν περνούν διά πυρός και σιδήρου για να φέρουν εις πέρας τις απλές, καθημερινές εργασίες τους. Καταρχάς, η συντριπτική πλειοψηφία των ατόμων επιλέγει το ποδήλατο για τις μετακινήσεις της, πρώτον, λόγω του ότι έτσι επωφελείται σημαντικά η σωματική και ψυχική υγεία, δεύτερον, εξαιτίας του χαμηλού κόστους και της ευκολίας στη στάθμευση και τρίτον, διότι συμβάλλει καταλυτικά στη δόμηση μιας ατμόσφαιρας, μακριά από εκπομπές καυσαερίων και θορυβώδη βουητά. Εδώ, αξίζει να αναφερθεί, ότι η Ολλανδία έχει μεριμνήσει για ποδηλατοδρόμους σε όλο, σχεδόν, το οδικό δίκτυο, ενώ οι ποδηλάτες, ενίοτε, έχουν προτεραιότητα έναντι των οδηγών μηχανοκίνητων οχημάτων.
Επιπρόσθετα, η μετακίνηση μεταξύ των πόλεων, σε καθημερινή βάση, έχει απλοποιηθεί πλήρως, με ολοκαίνουρια, ασφαλή και «πράσινα» τρένα. Ως εκ τούτου, μέχρι και εργαζόμενοι σε μεγάλες εταιρείες ή Πανεπιστήμια, μεταβαίνουν στον χώρο εργασίας τους με το τρένο, χωρίς να χρειάζονται απαραίτητα ΙΧ. Συν τοις άλλοις, στους σταθμούς των τρένων υπάρχει χώρος στάθμευσης ποδηλάτων, επομένως όσοι, όσες και όσα χρειάζεται να πραγματοποιούν συγκεκριμένες μετακινήσεις λ.χ. από και προς την εργασία τους, αφότου αποβιβαστούν από το τρένο, διανύουν τα εναπομείναντα χιλιόμετρα με το ποδήλατο που διατηρούν ασφαλές στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο στάθμευσης.
Περνώντας στους αριθμούς, κατά μέσο όρο, το εισιτήριο μεταξύ πόλεων με το τρένο, κυμαίνεται μεταξύ 15-20€ (μετ’ επιστροφής). Όσον αφορά στο κόστος των αυτοκινήτων, αν και δεν κυκλοφορούν συχνά εντός των πόλεων, οι τιμές των καυσίμων είναι αρκετά υψηλές –και ειδικά η βενζίνη. Σύμφωνα με τις τελευταίες μετρήσεις, διαμορφώνονται ως εξής:
- Βενζίνη: 2,12€
- Πετρέλαιο: 1,80€
- LPG (υγραέριο): 0,74€
- CNG (φυσικό αέριο): 1,08€.
Ιδιαζόντως συνήθης είναι η κυκλοφορία ηλεκτρικών αυτοκινήτων, φιλικών προς το περιβάλλον και σαφώς οικονομικότερης κατανάλωσης.
Συστήματα αγορών προς τέρψιν εργαζομένων και καταναλωτών
Σύντομες επισκέψεις σε καταστήματα (εμπορικά ή εστίασης), «προδίδουν» συστήματα που διευκολύνουν αφενός την εργασία ενός υπαλλήλου και αφετέρου τις αγορές των καταναλωτών. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα self-checkouts, ταμεία που επιτρέπουν στους αγοραστές να «σκανάρουν» απευθείας τα προϊόντα τους με το barcode και κατόπιν, να προχωρήσουν σε πληρωμή με κάρτα ή με NFC. Με αυτό τον τρόπο, οι εργαζόμενοι δεν χρειάζεται να πανικοβάλλονται για να εξυπηρετήσουν στο ταμείο δεκάδες «ουρές» πελατών. Παράλληλα, οι καταναλωτές δεν καλούνται να αναμένουν καρτερικά έως ότου έρθει η σειρά τους, αφού μπορούν οι ίδιοι να ολοκληρώσουν επιτυχώς τις αγορές τους. Τέτοιου είδους συστήματα εντοπίζονται σε αλυσίδες γνωστών εμπορικών καταστημάτων παγκόσμιας εμβέλειας, στην εστίαση, στα σούπερ μάρκετ κ.ά.
Μια άλλη διαφοροποίηση συσχετίζεται με την ομαλή εξυπηρέτηση ικανοποιητικού όγκου πελατών στην εστίαση. Ειδικότερα, ορισμένα καταστήματα, προσφέρουν στους πελάτες τη δυνατότητα της ελεύθερης επιλογής τροφίμων, αντί το κάθε άτομο ξεχωριστά να ζητά στο ταμείο το φαγώσιμο της επιλογής του κι έπειτα, η πληρωμή γίνεται κανονικά στο ταμείο. Τουτέστιν, οι πελάτες και οι πελάτισσες δεν αγχώνονται να επιλέξουν μεταξύ διαφορετικών επιλογών άμεσα και οι εργαζόμενοι ασχολούνται σχεδόν αποκλειστικά με την παραγωγή ροφημάτων και το ταμείο. Μειωμένος φόρτος, μειωμένη πίεση, ικανοποιητικό αποτέλεσμα.
Τέλος, μια πρακτική που εφαρμόζεται στα ροφήματα συνδέεται με την ποσότητα ζάχαρης. Στην Ελλάδα, ο «καφές στο χέρι» σερβίρεται με την επιθυμητή ποσότητα ζάχαρης, όπως ζητάει ο πελάτης/η πελάτισσα. Αντιθέτως, στην Ολλανδία συνηθίζεται οι πελάτες να προσθέτουν μόνοι τους ζάχαρη, ώστε να προσαρμόσουν τη γεύση του καφέ στα επιθυμητά επίπεδα, δίχως περαιτέρω επιβάρυνση για τον εργαζόμενο ή την εργαζόμενη.
Στο σημείο αυτό, θα ήταν πρακτική μια μικρή ανασκόπηση στις υφιστάμενες τιμές της Ολλανδίας ανά κατηγορία. Για του λόγου το αληθές, τα αριθμητικά δεδομένα συνοδεύονται από φωτογραφικό υλικό.
*Στα προϊόντα που κυκλοφορούν και στην Ελλάδα έχει καλυφθεί η επωνυμία για ευνόητους λόγους.
Σούπερ μάρκετ
Γλυκίσματα: 1,49€/230 γρ.
Muffins με σοκολάτα: 1,65€/300 γρ.
Μέλι: 2,45€/500 γρ.
Φυστικοβούτυρο: 1,29€/350 γρ.
Δημητριακά: 1,95€/120 γρ.
Γάλα: 0,93€/2,5 lt.
Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο (για σαλάτα): 8,89€/λίτρο
Αυγά: 2,55€/12 τμχ.
Αυγά: 1,43€/6 τμχ.
Κίτρινο τυρί: 3,99€/400 γρ.
Ελληνικό λευκό τυρί: 1,49€/150 γρ.
Τζατζίκι: 1,48€/200 γρ.
Κέτσαπ: 0,96€/490 ml.
Μαγιονέζα: 2,45€/750 ml.
Μακαρόνια: 0,78€/500 γρ.
Σνίτσελ κοτόπουλου: 2,95€/200 γρ.
Τορτίγιες: 0,85€/8 τμχ.
Μαριναρισμένα μπούτια κοτόπουλου: 5,99€/980 γρ.
Προτηγανισμένες πατάτες: 1,85€/1 κιλό
Φυστικοσνάκ: 0,53€/110 γρ.
Πατατάκια γνωστής εταιρείας: 0,99€/40 γρ., 2,15€/165 γρ.
Μωρομάντηλα: 0,79€/40 τμχ.
Είδη ένδυσης/υπόδησης (από πολυσύχναστες αλυσίδες γρήγορης μόδας σε κεντρικούς δρόμους του Άμστερνταμ)
Κατάστημα 1
Κατάστημα 2
Κατάστημα 3
Κατάστημα 4
Κατάστημα 5
Εστίαση
Από γνωστό θεματικό μπαρ στο κέντρο του Άμστερνταμ
Οι περιβόητες πατάτες της Ολλανδίας
Από καφέ-μπαρ στο κέντρο του Άμστερνταμ, δίπλα σε κανάλι
Από καφέ-brunch σε γνωστό δρόμο του Ρότερνταμ
Ζητούνται σπίτια με το μικροσκόπιο
Λόγω της κατακόρυφης εισροής μεταναστών από άλλες χώρες, αλλά και της εξαιρετικής ποιότητας ζωής που προσφέρεται στην Ολλανδία, τα τελευταία χρόνια το στεγαστικό ζήτημα αποτελεί τον μεγαλύτερο γρίφο της χώρας. Εκτός από τα υψηλά ενοίκια, τα προσφερόμενα σπίτια διαρκώς συρρικνώνονται, με αποτέλεσμα να κρίνεται επιτακτική η παρέμβαση μεσιτών, εργοδοτών και φιλικών προσώπων, προκειμένου να εξευρεθεί μια οικία.
Ενδεικτικά, τα ενοίκια στο Άμστερνταμ για διαμέρισμα δύο υπνοδωματίων κυμαίνονται μεταξύ: 1500-2000€, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται απαραίτητα οι λογαριασμοί και τα έπιπλα. Για στούντιο ή μικρά διαμερίσματα με ένα υπνοδωμάτιο, το ζητούμενο ενοίκιο διαμορφώνεται περί τα 900-1000€. Σε αντίστοιχα επίπεδα κινούνται τα στεγαστικά κόστη στο Ρότερνταμ, τη Χάγη και την Ουτρέχτη (πηγή: Pararius).
Εντούτοις, τα μισθολογικά κλιμάκια επιτρέπουν, ειδικά στην περίπτωση συγκατοίκησης, την επιλογή ενοικίασης με αυτά τα ποσά.
Οι ικανοποιητικότατοι μισθοί
Ως μια χώρα που πρωτοπορεί και επενδύει στις νέες τεχνολογίες, η Ολλανδία αποτελεί αδιαφιλονίκητο πόλο έλξης για μηχανικούς, προγραμματιστές και λοιπές ειδικότητες σε συναφή αντικείμενα. Εξάλλου, τεχνολογικοί κολοσσοί δραστηριοποιούνται στη χώρα, όπως Google, Amazon, Meta κ.λπ. Ανεξαρτήτως ειδικότητας, όμως, χρειάζεται καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας, ενώ επαγγελματίες θεωρητικών/κοινωνικών επιστημών ίσως χρειαστεί να ανακαλύψουν εκτενώς και την ολλανδική γλώσσα. Βέβαια, υπάρχουν περιζήτητες θέσεις εργασίας που ζητούν υψηλό επίπεδο γερμανικών ή γαλλικών, αναλόγως πάντοτε τις προσδοκίες του κάθε ατόμου. Όπως μου ανέφερε σχετικά ο Μπ., συζητώντας για την προοπτική συνεργασίας με ολλανδική εταιρεία: «Εδώ το να βρεις δουλειά, είναι εύκολο. Το ζήτημα είναι να βρεις τη σωστή δουλειά, αυτή που θα κάνεις ευχάριστα για πολλά χρόνια».
Όσον αφορά στα νούμερα, από τον Ιανουάριο του 2024, ο βασικός μισθός για πλήρη απασχόληση –ενίοτε με τη μορφή της τετραήμερης εργασίας– ορίζεται στα 2308,98€, ενώ αναπροσαρμόζεται βάσει κατάρτισης, επιστημονικού υποβάθρου, εμπειρίας και αντίστοιχων άλλων παραγόντων.
Ενδεικτικά, ο κάτωθι πίνακας αποσαφηνίζει τις απολαβές βάσει εξειδίκευσης και πρότερης εμπειρίας:
Πηγή: Adams Multilingual Recruitment
Εν κατακλείδι, ευημερία
Αδιαμφισβήτητα, η οικονομική ευρωστία αποτελεί καθοριστικό παράγοντα ως προς τον αξιοπρεπή τρόπο διαβίωσης και η Ολλανδία έχει καταφέρει να δημιουργήσει ιδιαίτερα ελπιδοφόρες συνθήκες στον εν λόγω τομέα. Εξετάζοντας βαθύτερα, ωστόσο, τον τρόπο λειτουργίας του κράτους, των εταιρειών και των πολιτών μεμονωμένα, γίνεται κατανοητή η ανάγκη για περισσότερες μικρές –αλλά θεμελιώδεις– διευκολύνσεις στην Ελλάδα, σε καθημερινή, αρχικά, βάση, οι οποίες είναι συνυφασμένες με τους τρόπους μετακίνησης, τις προσφερόμενες θέσεις εργασίας, την καλλιέργεια του σεβασμού απέναντι σε όλα τα πλάσματα και στο περιβάλλον. Αυτό μεταφράζεται επί του πρακτέου ως αναβάθμιση των υποδομών, στήριξη των ευάλωτων ομάδων και επαναπροσδιορισμό της εγχώριας νοοτροπίας. Ακολούθως, στην Ολλανδία δεν προσφέρεται μόνο ικανοποιητικός αριθμός θέσεων εργασίας με ελκυστικές απολαβές, αλλά, σε δεύτερο επίπεδο και υπερβαίνοντας τα αριθμητικά δεδομένα, η δουλειά δεν φθείρει ψυχικά τους εργαζομένους. Συνομιλώντας με την κυρία Α., Ολλανδή καθηγήτρια γαλλικών για τις υπερβολικές απαιτήσεις των εργοδοτών στην Ελλάδα, το πρόσωπό της «συννέφιασε».
«Εδώ δεν έχει τέτοια. Φεύγεις το επόμενο λεπτό και έχεις βρει δουλειά αλλού. Επίσης, η σκληρή δουλειά ανταμείβεται, δεν ζητάνε κάθε φορά και περισσότερα, μέχρι να εξουθενωθείς», μου εξήγησε.
Ενδεχομένως, εκεί έγκειται η συνολική ευημερία μιας χώρας, η οποία βεβαίως είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ποιότητα ζωής: Στην (συν)εργασία, στην παιδεία, στις αναβαθμισμένες υποδομές, στον εναρμονισμό των προσφερόμενων μισθών με τα πάγια έξοδα και στο κράτος πρόνοιας που θέτει στο επίκεντρο τις ανάγκες των πολιτών.
Credits φωτογραφιών: Εύα Καρολίδου