Χαρακτηρίστηκαν ως οι πιο κρίσιμες εκλογές των τελευταίων ετών. Ένας πρώτος απολογισμός δείχνει ότι τα αποτελέσματα έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο στο εσωτερικό των χωρών από ό,τι στο ίδιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Χτες βράδυ ζήσαμε μια «καλή βραδιά για τα κεντροδεξιά και ακροδεξιά κόμματα και μια άσχημη βραδιά για τους φιλελεύθερους και ιδιαίτερα τους Πράσινους», όπως γράφει το Politico. Περίπου 185 εκατομμύρια άνθρωποι ψήφισαν στις φετινές Ευρωεκλογές και σε ολόκληρη την ήπειρο είδαμε τα δεξιά κόμματα να κερδίζουν μεγαλύτερη υποστήριξη από τον κόσμο.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο «έστριψε» το τιμόνι προς τα δεξιά μετά τις Ευρωεκλογές που διήρκησαν 4 μέρες και ολοκληρώθηκαν χτες βράδυ. Το αποτέλεσμα; Έχουμε περισσότερους ευρωσκεπτικιστές κι εθνικιστές στο ευρωκοινοβούλιο και λιγότερους προοδευτικούς και οικολόγους.
H συμμετοχή βέβαια σε ολόκληρη την ΕΕ ανήλθε σε 51%, σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα, ενώ εγχώρια είχαμε ιστορικό ρεκόρ αποχής με το ποσοστό να ανέρχεται σχεδόν σε 60%. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα από το υπουργείο Εσωτερικών, από το σύνολο των 9.605.244 εγγεγραμμένων πολιτών στους εκλογικούς καταλόγους προσήλθαν για να ψηφίσουν μόλις 3.891.466 άνθρωποι. Άρα, τα αποτελέσματα κρίνονται με βάση μια συμμετοχή της τάξεως του 41,05%.
Οι δημοσκοπήσεις είχαν προβλέψει την ενδυνάμωση της ακροδεξιάς, ωστόσο δεν ήταν τόσο ηχηρή, γεγονός που δείχνει ότι ο φιλοευρωπαϊκός συνασπισμός του κέντρου καλά κρατεί.
new european parliament:
— ian bremmer (@ianbremmer) June 9, 2024
a lot like the old european parliament #dontpanic pic.twitter.com/QIYLUhPNfG
«Οι φετινές ευρωεκλογές ήταν οι πρώτες που έγιναν με ανοιχτό θέμα ασφάλειας εντός της ευρωπαϊκής ηπείρου» επισημαίνει ο διεθνολόγος Θόδωρος Τσίκας σε σημερινό του άρθρο, τονίζοντας και την ενίσχυση της ακροδεξιάς. «Η άνοδος τους δεν είναι αυτή που φοβόντουσαν διάφοροι αναλυτές. Από το 20% των εδρών στο απερχόμενο Ευρωκοινοβούλιο, δεν φαίνεται ότι ξεπερνούν το 25% των εδρών στο νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Δεν χρειάζεται φυσικά εφησυχασμός, αλλά δεν δικαιολογείται δραματοποίηση της κατάστασης».
Με λίγα λόγια, οι κεντροδεξιοί, σοσιαλδημοκράτες, κεντρώοι Φιλελεύθεροι και Πράσινοι θα είναι αυτοί που θα συνεχίσουν να λαμβάνουν τις αποφάσεις για την Ευρώπη. Βέβαια, στο νέο Ευρωκοινοβούλιο θα απαιτούνται μεγαλύτεροι και πιο δύσκολοι συμβιβασμοί από την συρρικνωμένη πλειοψηφία του κέντρου.
Στους χαμένους των Ευρωεκλογών εντάσσονται τα πράσινα κόμματα, αφού έχασαν έδρες κι αυτό εγείρει φόβους ότι η Ευρώπη βρίσκεται στα πρόθυρα αποδυνάμωσης των –ήδη χαμηλών– κλιματικών της φιλοδοξιών, ειδικά της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Συγκεκριμένα, η παράταξη των Πρασίνων θα βρεθεί από την 4η στην 6η θέση, συγκεντρώνοντας συνολιά 53 έδρες. Αυτό θα έχει επίπτωση στο κατά πόσο η Ευρώπη θα επιτύχει τους κλιματικούς στόχους που έχει θέσει για το 2030.
Τι ψήφισε η Ελλάδα;
Στην Ελλάδα, από τις 21 έδρες η Νέα Δημοκρατία, η οποία βγήκε «λαβωμένη» από αυτές τις εκλογές καθώς έχασε το στοίχημα του 30%, θα έχει τις 7. «Δεν θα κρύψω την αλήθεια. Το κόμμα μας δεν έφτασε το στόχο που είχαμε θέσει» είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Να σημειωθεί ότι την πρωτιά σε σταυρούς κέρδισε ο Γιώργος Αυτιάς.
Ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει 4 έδρες, το ΠΑΣΟΚ 3 έδρες και η Ελληνική Λύση 2 έδρες, όπως και το ΚΚΕ. Η Νίκη, η Πλεύση Ελευθερίας και η Φωνή λογικής θα έχουν από μία έδρα. Εκτός Ευρωβουλής μένει η Νέα Αριστερά, το ΜέΡΑ25 – Ανατρεπτική Οικολογική Αριστερά και ο ΚΟΣΜΟΣ.
Οι νέες/οι ευρωβουλευτ(ρι)ες αναμένεται να ορκιστούν στο Στρασβούργο την εβδομάδα 15-18 Ιουλίου.
Στη χώρα μας, 1 στους 5 ψήφισε ακροδεξιό κόμμα, καθώς τα ποσοστά των ακροδεξιών κομμάτων στην Ευρωβουλή αγγίζουν το 19%. Επομένως, υπάρχει μια κρίσιμη μάζα πολιτών που θεωρεί ότι η ακροδεξιά και η ατζέντα κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι η απάντηση για ένα καλύτερο μέλλον. «Το έχουμε παρακάνει με τη woke ατζέντα» έχει δηλώσει άλλωστε ο Άδωνις Γεωργιάδης.
Από την πλευρά της «τραυματισμένης» Νέας Δημοκρατίας αναμένεται ανασχηματισμός και η προσπάθεια του πρωθυπουργού να φέρει πίσω στο κόμμα τους δεξιούς ψηφοφόρους που τον αρνήθηκαν.
Τι έγινε στην υπόλοιπη Ευρώπη;
Στη Γαλλία, ο Μακρόν, παραδεχόμενος την ήττα του, δήλωσε «Αποφάσισα να σας δώσω πίσω την επιλογή του κοινοβουλευτικού σας μέλλοντος. Αυτή η απόφαση είναι σοβαρή, βαριά, αλλά πάνω από όλα είναι πράξη εμπιστοσύνης». Και η Μαρίν Λεπέν, επικεφαλής του Εθνικού Συναγερμού, μετά την ιστορική κυριαρχία της και το θριαμβευτικό 32% απάντησε για τις πρόωρες εκλογές: «Είμαστε έτοιμοι».
Ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Αλεξάντερ Ντε Κρου, παραιτήθηκε, επίσης, με δάκρυα στα μάτια, διότι το κόμμα του συγκέντρωσε μόλις το 5,7% των ψήφων.
🇧🇪#Belgium:
— World Elects (@ElectsWorld) June 9, 2024
Prime Minister Alexander De Croo (Open VLD) have announced that he will resign tomorrow following the poor results of his party in today's elections.
The leader of his party also announced his resignation. pic.twitter.com/4M7EZiZrpJ
Η Γερμανία ανέδειξε σε δεύτερη δύναμη το ακροδεξιό AfD με 16,4% και πρώτη τους Χριστιανοδημοκράτες (CDU/CSU) με 29,5%, ενώ στην Αυστρία το ακροδεξιό κόμμα FPÖ κατέλαβε την πρώτη θέση με 25,7% των ψήφων.
Στη γειτονική Ιταλία, το ακροδεξιό κόμμα της Μελόνι «Αδέλφια της Ιταλίας» ενισχύθηκε με 27,7-28,5% των ψήφων, αλλά και η κεντροαριστερά είχε καλή επίδοση στις Ευρωκλογές.
Το στοίχημα έχασε και η κυβέρνηση του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PSOE) στην Ισπανία, αφού το Λαϊκό Κόμμα (PP) έλαβε σχεδόν το 34% των ψήφων και θα στείλει 22 ευρωβουλευτές στην Ευρωβουλή, ενώ οι Σοσιαλιστές πήραν μόλις το 30% των ψήφων και θα καταλάβουν δύο λιγότερες έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το ακροδεξιό Vox συγκέντρωσε 9,62% ψήφους, έναντι 6,21% το 2019. Εντύπωση προκάλεσε και η επίσης ακροδεξιά παράταξη Se acabo la fiesta (σ.σ.: «Τέλειωσε η γιορτή»), την οποίαι ίδρυσε αμφιλεγόμενος Youtuber και έλαβε περίπου το 4,5% των ψήφων, στέλνοντας έτσι στις Βρυξέλλες τρεις ευρωβουλευτές.
Το κόμμα του Όρμπαν στην Ουγγαρία ήρθε πρώτο, κατέγραψε όμως κι αυτό ισχυρή πτώση, ενώ το TISZA, ένα κόμμα που δημιουργήθηκε πριν από μόλις δύο μήνες και υπόσχεται ανατροπή, έλαβε 29, 95%
The people of Hungary celebrate the opposition's success in the European Parliament elections yesterday.
— Foreign policy (@ForeignpolicyWB) June 10, 2024
Orban's regime will eventually fall. The opposition has become a strong force.pic.twitter.com/DrVsVPFVk8
«Η Ευρώπη χάνει και ξεχνάει τον εαυτό της: σε όλο και περισσότερες χώρες, εθνικιστικά και ακροδεξιά κόμματα κερδίζουν επιρροή, ενώ στην πραγματικότητα απεχθάνονται την ευρωπαϊκή ιδέα, η οποία αναπτύχθηκε από τη φρίκη του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου και της φονικής φρίκης των στρατοπέδων» ανέφερε η Διεθνής Επιτροπή του Άουσβιτς μετά τα χθεσινοβραδινά αποτελέσματα.
Οι μόνες χώρες όπου τα κόμματα της Aριστεράς και των Oικολόγων κατέγραψαν άνοδο στις Ευρωεκλογές ήταν οι σκανδιναβικές χώρες. Όχι μόνο αυτό, αλλά σε Φινλανδία, Σουηδία και Δανία τα κόμματα της ακροδεξιάς έχασαν, σε αντίθεση με το ακροδεξιό «τσουνάμι» που σάρωσε την υπόλοιπη Ευρώπη.
Την διαφορά στις Ευρωεκλογές έκανε και η Πορτογαλία με τους Σοσιαλιστές –που είναι αντιπολίτευση– να κερδίζουν οριακά στις Ευρωεκλογές το κεντροδεξιό κυβερνών κόμμα, ενώ το κόμμα της άκρας δεξιάς Σέγκα κατέλαβε την τρίτη θέση με το 9,8% των ψήφων.
Τα αποτελέσματα των χθεσινών Ευρωεκλογών αναδεικνύουν τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που αντιμετωπίζει ο προοδευτικός κόσμος σήμερα. Η ανθεκτικότητα των αριστερών και των πράσινων κομμάτων είναι ενθαρρυντική, αλλά η άνοδος της ακροδεξιάς είναι μια έντονη υπενθύμιση της δουλειάς που πρέπει ακόμη να γίνει.
Η πορεία προς τα εμπρός απαιτεί αποφασιστικότητα, ενότητα και ένα σαφές όραμα για το μέλλον. Η δέσμευση για κοινωνική δικαιοσύνη και ισότητα, σε μια Ευρώπης που θα λειτουργεί για όλους, όχι μόνο για τους λίγους προνομιούχους, πρέπει να ανανεωθεί. Με την αντιμετώπιση των οικονομικών ανισοτήτων, την υπεράσπιση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και την προώθηση πολιτικών χωρίς αποκλεισμούς, οι προοδευτικές δυνάμεις θα πρέπει να παλέψουν για να οικοδομήσουν μια πιο δίκαιη και ισότιμη Ευρώπη.