Πρόσφατα, βρέθηκα στη δυσάρεστη θέση να διαβάσω ένα άρθρο όπου μία γυναικά εξομολογείται ότι βιώνει body shaming από τη μητέρα του συντρόφου της. Η αφηγήτρια περιγράφει πως η μέλλουσα πεθερά της την έχει αποκαλέσει πολλές φορές «χοντρή», κριτικάροντας με διάφορους τρόπους το βάρος της.
Σε όλη τη ροή του κειμένου, η γυναίκα μεταφέρει σκηνές και «εικόνες» με τη μητέρα του συντρόφου της να στοχοποιεί και να κρίνει το σώμα της, προσβάλλοντάς την διαρκώς. Κατά τη διάρκεια μιας οικογενειακής συνάντησης, η μέλλουσα πεθερά της ξεκίνησε απότομα να τη ρωτάει «γιατί το στομάχι σου φαίνεται πρησμένο;».
Όπως τονίζει η αφηγήτρια, «εκείνη τη στιγμή της υπενθύμισα ότι αναρρώνω από μια πρόσφατη τροφική δηλητηρίαση και αστειεύτηκα νευρικά ότι στην πραγματικότητα ήμουν γεμάτη αέρια». Ωστόσο, η μητέρα του συντρόφου της επέμεινε συνεχίζοντας τη στοχοποίηση (aka body shaming): «Ώστε αυτό είναι απλώς αέρια. Σωστά; Ή νερό; Είναι μήπως λίπος;». «Δεν είσαι έγκυος, σωστά;», ήταν η επόμενη ερώτησή της.
«Εκείνη τη στιγμή έκανα ό,τι μπορούσα για να γελάσω», γράφει η Emma Singer. «Ένιωθα καλά με το σώμα μου – όσο καλά μπορούσα να νιώθω μετά από μια τροφική δηλητηρίαση – και ήξερα ότι η συμπεριφορά της ήταν κακή», συμπληρώνει η ίδια. «Παρόλα αυτά, σκεπτόμενη το περιστατικό αργότερα εκείνο το βράδυ δεν μπορούσα παρά να νιώσω ταπεινωμένη, και συνειδητοποιημένα λιγότερο ενθουσιώδης για τη μελλοντική σχέση μαζί της».
Η ιστορία δεν τελειώνει εδώ. Η μητέρα του συντρόφου της δεν άργησε να προχωρήσει σε σχόλια ακόμα και για το βάρος των παιδιών του ζευγαριού, όταν τα συνάντησε για πρώτη φορά. «Παρά το γεγονός ότι ήταν πολύ γλυκιά και τρυφερή μαζί τους, πίστευε ότι ήταν εντάξει να τους κάνει κομπλιμέντα για το ότι έδειχναν πιο αδύνατοι και χαριτωμένοι από ό,τι στις φωτογραφίες που είχε δει», σημειώνει η Emma Singer.
Body shaming & Μη ρεαλιστικά πρότυπα
Το παραπάνω περιστατικό έρχεται να μας υπενθυμίσει ότι το body shaming ή τα αρνητικά σχόλια σχετικά με το σώμα, το ύψος και το βάρος ενός ανθρώπου υπάρχουν παντού. Δυστυχώς, άτομα από το φιλικό μας περιβάλλον, τον οικογενειακό μας κύκλο ή ακόμα και εμείς οι ίδι@ προχωράμε είτε στην άμεση είτε στην έμμεση εκδήλωση παρόμοιων συμπεριφορών. Ζούμε σε μια κοινωνία όπου το ζήτημα για το “body image” βρίσκεται πολλές φορές στο επίκεντρο μιας φιλικής, οικογενειακής ή διαδικτυακής συζήτησης. Ιδιαιτέρα στο διαδικτυακό περιβάλλον, όπου κατακλυζόμαστε με φωτογραφίες αμέτρητων αψεγάδιαστων σωμάτων, η αυτοπεποίθησή μας πολλές φορές πιάνει «πάτο». Η τοξική εμμονή μας με την εξωτερική εμφάνιση, συνδυαστικά με την έκθεσή μας σε μη ρεαλιστικά πρότυπα ομορφιάς διαστρεβλώνει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε το σώμα μας ή το σώμα των συνανθρώπων μας.
Και μετά έρχεται το «χάος». Το να μη συμβαδίζεις με τα κοινώς αποδεκτά πρότυπα ομορφιάς – ή για να το θέσουμε καλύτερα – το να σε κριτικάρουν επειδή δεν συμβαδίζεις με τα κοινώς αποδεκτά πρότυπα ομορφιάς, μπορεί να σε καταστρέψει ψυχολογικά. Πολλοί άνθρωποι αισθάνονται τεράστια πίεση στην προσπάθειά τους να χωρέσουν και να εναρμονιστούν σε αυτό το «τέλειο» καλούπι. Και δυστυχώς, αυτά τα κοινωνικά στερεότυπα πλέον έχουν μετατραπεί σε εσωτερικευμένες και απόλυτες αλήθειες οι οποίες διαιωνίζονται και μεταβιβάζονται στις επόμενες γενιές.
Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα επικριτικά σχόλια;
Σύμφωνα με την κλινική ψυχολόγο, Lauren Cook, υπάρχει πολύ μεγάλη διαφορά μεταξύ της ανταπόκρισης και της αντίδρασης στα επικριτικά σχόλια για το σώμα μας αλλά και στα ακατέργαστα συναισθήματα που μπορεί να αισθανθούμε εκείνη τη στιγμή.
«Η επιλογή του τρόπου που θα απαντήσεις είναι ένα σημαντικό κομμάτι της ενδυνάμωσης» τονίζει η ίδια, σημειώνοντάς ότι την επόμενη φορά που κάποιος θα μας κάνει ένα προσβλητικό σχόλιο θα ήταν χρήσιμο να αφιερώσουμε μια στιγμή και να αναρωτηθούμε εάν αξίζει να απαντήσουμε ή όχι.
Εάν όμως επιλέξουμε να πούμε κάτι, το «κλειδί» είναι να απαντήσουμε με αυτοπεποίθηση και όχι απλά να αντιδράσουμε. Η Lauren Cook διαβεβαιώνει ότι δεν υπάρχει λάθος τρόπος να είμαστε δυναμικοί και αποφασιστικοί. Είτε επιλέξουμε να απαντήσουμε με ένα cool σχόλιο, να ακολουθήσουμε μια πιο επιθετική προσέγγιση ή ακόμα και να αντισταθμίσουμε την κατάσταση απαντώντας με χιούμορ και καλοσυνάτο τόνο, το αποτέλεσμα θα είναι ίδιο: Θα προσφέρουμε στον εαυτό μας τη δύναμη, ώστε να μάθει να διαχειρίζεται παρόμοιες καταστάσεις αλλά και να αποφεύγει ακόμα και την αυτοκριτική για το σώμα του.