Οι γονείς μας στην ηλικία μας είχαν τρία παιδιά, δύο σπίτια και ετοιμάζονταν να βγουν στην σύνταξη. Εμείς ταξιδεύουμε, διεκδικούμε δικαιώματα, χορεύουμε στο TikTok και μεγαλώνουμε κατοικίδια. Τι συνέβη και κατά πόσο είναι κακή αυτή η «ανωριμότητα»;
Μπαίνοντας στο ιατρείο της γυναικολόγου μου, η νέα γραμματέας της με ρώτησε, μεταξύ άλλων, την ηλικία μου. Όταν της είπα πως είμαι 31, με ενημέρωσε ότι δεν με έκανε για πάνω από 25 ετών. Θα ξαφνιαζόμουν, όμως στην πραγματικότητα, το «φαίνεσαι πολύ μικρότερη/-ος» είναι ένα σχόλιο με το οποίο έρχονται τακτικά αντιμέτωπα πολλά από τα άτομα της γενιάς μου.
Η λανθασμένη εκτίμηση της ηλικίας των millennials δεν έχει να κάνει μόνο με την απουσία ρυτίδων -που όπως θα δούμε στην συνέχεια έχει και αυτή την εξήγησή της- αλλά με ένα ολόκληρο “πακέτο” που κουβαλάμε, χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε απαραίτητα.
Το ντύσιμό μας δεν είναι το τυπικό σοβαροφανές ντύσιμο ενός νέου παλιότερης εποχής με κοστούμι και ταγιέρ, ταυτόχρονα δίνουμε έμφαση στην έκφραση της προσωπικότητάς μας, δεν αλλάζουμε το κούρεμα ανάλογα την ηλικία, και το βράδυ του Σαββάτου είναι πιο πιθανό να μας δεις να χορεύουμε σε μπαρ ή να (ξανα)βλέπουμε «Φιλαράκια» παρά σε παιδικό πάρτι. Επαναπροσδιορίζουμε την ενηλικίωση -και αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό.
«Έχω έρθει για τη ζωή, όχι για την αποταμίευση»
Μια βασική διαφορά των νέων σήμερα σε σύγκριση με παλιότερα είναι ο τρόπος με τον οποίο ξοδεύουμε τα χρήματά μας. Έρευνα έδειξε πως το 59% της γενιάς Y (Millennials, 1981-1996) και το 63% της γενιάς Ζ (1997-2012) προτιμούν να ξοδεύουν τα χρήματά τους σε εμπειρίες (φαγητό έξω, συναυλίες, ταξίδια) παρά σε υλικά αγαθά, ενώ μελέτη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών τοποθετεί την Ελλάδα στην τελευταία θέση ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ, όσον αφορά στην αποταμίευση.
Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας: όταν τα χρήματα που βγάζει ο/η μέσος/-η Έλληνας/-ίδα δεν καλύπτουν ούτε τις βασικές ανάγκες και πολλά νέα άτομα αναγκάζονται να μένουν με τους γονείς τους για μεγάλο χρονικό διάστημα, πώς μπορούμε να μιλάμε για αποταμίευση; Άλλωστε λέγεται πως για να αγοράσεις ένα σπίτι 60 τ.μ. στην Ελλάδα, απαιτείται το εισόδημα 12 χρόνων.
Αυτό το γνωρίζουν οι νέοι πολύ καλά. Αντί, λοιπόν να απογοητεύονται και να μένουν άπραγοι, στρέφονται προς το soft saving. Η συγκεκριμένη τάση σημαίνει κυριολεκτικά ήπια αποταμίευση και δίνει προτεραιότητα στη βελτίωση της ποιότητας της καθημερινής ζωής, εστιάζει στην προσωπική ανάπτυξη, την ψυχική υγεία, και την απόλαυση του παρόντος. Το μέλλον, άλλωστε, είναι εξαιρετικά αβέβαιο.
Δεν κάνουμε παιδιά επειδή, είμαστε …παιδιά;
Το σύνολο των κρίσεων που έχουμε βιώσει όσοι γεννηθήκαμε μετά το 1980 συχνά παραβλέπεται. Πανδημία, οικολογικές καταστροφές, πολιτικά σκάνδαλα και μια μόνιμη οικονομική κρίση καθιστούν την καθημερινότητά μας ιδιαίτερα δύσκολη και τον φόβο για το μέλλον μας έντονο. Όμως για ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας η επιλογή του να μην κάνει κάποιος/-α παιδί αυτόματα μεταφράζεται ως ανωριμότητα.
Είναι γεγονός πως οι νέοι σήμερα δεν κάνουν παιδιά με την συχνότητα που έκαναν οι παλιότερες γενιές. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, την Ελλάδα το 2022 γεννήθηκαν 76.095 βρέφη, ενώ το 1980 οι γεννήσεις ήταν 148.134, νούμερο διπλάσιο από το τωρινό. Την ίδια ώρα, η άνοδος του DINKWAD (Double Income No Kids With A Dog=Διπλό εισόδημα χωρίς παιδιά με σκύλο) κινήματος είναι σαφώς αισθητή. Όλο και περισσότεροι νέοι ζουν ευτυχισμένοι μόνο με τα κατοικίδιά τους.
Ο Keith J. Hayward στο βιβλίο του “Infantilised: How Our Culture Killed Adulthood”, όχι μόνο αποκαλεί τους σημερινούς νέους «ενήλικα βρέφη» αλλά κατηγορεί τη δυτική κουλτούρα για αυτή την κατάσταση. Χαρακτηρίζει τους millennials και τους zoomers υπερβολικά ευαίσθητους/-ες, και εστιάζει στο ότι δεν μπορούμε να διαχειριστούμε τα συναισθήματά μας, γεγονός που μας καθιστά ανήμπορους/-ες να λειτουργήσουμε μέσα στην κοινωνία και να την βοηθήσουμε να πάει μπροστά.
Κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από την πραγματικότητα, αφού αυτή η «υπερβολική ευαισθησία» είναι που μας κάνει να ενδιαφερόμαστε για τους συνανθρώπους μας και να διεκδικούμε ίσα δικαιώματα για όλους/-ες. Δεν είναι τυχαίο, πως η Gen Z αποκαλείται συχνά η γενιά του ακτιβισμού. Το πόσα έχει προσφέρει ο ακτιβισμός στη σημερινή ζωή, δεν νομίζω ότι χρειάζεται να το πούμε.
Νέοι στην ψυχή αλλά και στην εμφάνιση
«Αποκλείεται ο Timothée Chalamet και ο George Costanza (Jason Alexander) από το Seinfeld να έχουν την ίδια ηλικία» λένε όλοι βλέποντας το γνωστό meme, που παρουσιάζει την έντονη διαφορά στην εμφάνιση των νέων σήμερα με τους νέους πριν 40 χρόνια.
Ειδικοί έχουν εντοπίσει συσχέτιση της καθυστερημένης γήρανσης με την αυξημένη ενημέρωση γύρω από την προστασία του δέρματος. Προτεραιότητα για τη νεολαία αποτελεί πια η φροντίδα του προσώπου με ενυδατικές και αντηλιακές κρέμες, ενώ σολάριουμ και έκθεση στον ήλιο –πρακτικές που ως γνωστόν επιταχύνουν τη γήρανση– αποτελούν παρελθόν.
Λιγότεροι νέοι καπνίζουν, περισσότεροι φροντίζουν γενικότερα την υγεία τους, δίνουν έμφαση στην καλή διατροφή, την γυμναστική αλλά και το work-life balance, ενώ δεν μπορεί να αγνοηθεί και η δημοτικότητα αντιγηραντικών θεραπειών όπως το botox.
Την ίδια ώρα, κατά κοινή ομολογία, οι εκπρόσωποι της Gen Z φαίνονται ελαφρώς μεγαλύτεροι από ότι οι millennials, εγείροντας προβληματισμό. Η απάντηση, ωστόσο, μπορεί να βρίσκεται στην υπερβολική έκθεση σε οθόνες, αφού είναι γνωστό πως το blue light επηρεάζει την ψυχική υγεία, την ποιότητα του ύπνου και γενικά την ευημερία.
Καταληκτικά, μπορεί όλα τα παραπάνω να εκλαμβάνονται σαν άρνηση γνα μεγαλώσουμε αλλά στην πραγματικότητα, απλά, θέτουμε νέους όρους και στόχους για την ζωή μας και ορίζουμε διαφορετικά την ενηλικίωση. Εντελώς αντικειμενικά σαν εκπρόσωπος των millennials θα πω: καλά κάνουμε.