Αναμφίβολα, είμαστε σε μία εποχή που είναι αναπόφευκτο να μάθεις τι συμβαίνει γύρω σου καθημερινά.
Τίτλοι με ειδήσεις, γεγονότα που συμβαίνουν δίπλα μας, ερεθίσματα μέσω των ΜΜΕ και των social media, τα οποία αναδιαμορφώνουν τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο. Βία και εγκληματικότητα μονοπωλούν και με κάθε ευκαιρία ο πόνος γίνεται τηλεοπτικός και θεαματικός για να μας πείσει πόσο δύσκολα είναι εκεί έξω.
Κάθε λογής παραβατικές συμπεριφορές σε μεγάλη συχνότητα και με διακυμάνσεις από το ακίνδυνο ως το νοσηρό που προβληματίζει κάθε άτομο για το κλασικό και χιλιοειπωμένο: «Που πάει αυτή η κοινωνία;» και «Σε τι κόσμο ζούμε;».
Ακούγονται τόσα πολλά σε υπερβολικό βαθμό, που πιάνεις τον εαυτό σου να μην πέφτει από τα σύννεφα όπως παλαιότερα. Ευθύνεται γι’ αυτό η γρηγορότερη μετάδοση της πληροφορίας; Ίσως, αλλά είναι μόνο αυτό ή ως κοινωνία έχουμε συνηθίσει την εγκληματικότητα και έχουμε αποκτήσει κάποιου είδους ανοχή όταν ακούμε ακόμα ένα τέτοιο γεγονός;
Υπάρχει αδιαφορία ή απλά ο κόσμος αρνείται να κοιτάξει κατάματα το πρόβλημα, γιατί ξέρει πως ζει μέσα σε αυτό και ορισμένες φορές η ευθύνη τον βαραίνει, σα να κοιτάει τον εαυτό του στον καθρέφτη;
Απαξίωση, συνήθεια και αντίληψη
Δε μπορούμε να αρνηθούμε πως όλα αυτά επηρεάζουν την καθημερινότητά μας και είναι μέρος της. Αν ανοίξεις το κινητό σου, όλο και κάτι θα δεις. Κάποια δολοφονία έγινε πάλι, κάποιος βιασμός, ή ληστεία. Υπάρχει ένα φάσμα το οποίο εμπεριέχει την ανομία.
Συχνά, ο κόσμος ακροβατεί ανάμεσα στο αν θα ανοίξει ένα άρθρο και θα ενημερωθεί για το τι έγινε ή απλά θα σκρολάρει παρακάτω γιατί… γιατί δε θέλει να βαρύνει. Γιατί ακούει τόσα πολλά και έχει τόσα πολλά δικά του προβλήματα, που δε θέλει να επιφορτιστεί και με άλλα. Αν το διαβάσει θα σοκαριστεί, θα ανησυχήσει, θα σκεφτεί.
Το άκουσμα τέτοιων φαινομένων με τόσο μεγάλη συχνότητα δημιουργεί άσχημα συναισθήματα, τα οποία προσπαθούμε να αποτινάξουμε, καθώς μας δημιουργούν την αίσθηση της ανασφάλειας και του κινδύνου. Όμως, η αποδοχή των γεγονότων ως έχουν δημιουργεί έναν «εγκλεισμό» στο μικρόκοσμό μας. Έναν μέρος ασφάλειας, μακριά από το κακό που συμβαίνει γύρω μας.
Η «μαυρίλα» μας κουράζει. Δεν είναι απλά αδιαφορία. Το να ακούς συνεχώς αρνητικές ειδήσεις, ίσως είναι βαρετό, μίζερο για κάποιους. Πίσω από αυτές τις λέξεις, όμως, κρύβεται η προσπάθεια διατήρησης της προσωπικής προστασίας. Μπορεί η εγκληματικότητα να μην συνηθίζεται, όμως αυτή η συμπεριφορά αποφυγής για τους παραπάνω λόγους μπορεί να γίνει συνήθεια. Εντούτοις, κατά πόσο βοηθάει να αντιμετωπιστεί και να εμβαθύνουμε στο πρόβλημα;
Το αληθινό θέμα της ασφάλειας
Κάθε μέρα έχουμε 201 κλοπές και 10 ληστείες. Η πραγματικότητα είναι ότι η εγκληματικότητα έχει αυξητική τάση, κάτι οποίο δείχνουν και τα στοιχεία της ΕΛΑΣ. Tο 2022 έγιναν 246 ανθρωποκτονίες και απόπειρες, 446 βιασμοί, 73.692 κλοπές, 15.760 διαρρήξεις και 3.076 ληστείες. Οι αριθμοί είναι σοκαριστικοί και δείχνουν πως δεν ακούμε απλά περισσότερα γεγονότα λόγο του ίντερνετ, αλλά πως πράγματι συμβαίνουν περισσότερα εγκλήματα.
Ακόμη, τα ίδια στοιχεία δείχνουν αύξηση των κλοπών κατά 21% και αυτά είναι μόνο κάποια εξ αυτών. Επίσης, υπάρχει και ένας μεγάλος αριθμός εγκλημάτων τα οποία δεν καταγγέλλονται. Ο κίνδυνος είναι υπαρκτός και οι πολίτες συνηθίζουν να ζουν με αυτόν. Έχει γίνει αποδεκτό πως θύμα μπορεί να υπάρξει το οποιοδήποτε άτομο.
Ο ρόλος των Social Media και των ΜΜΕ
Τα ΜΜΕ παρουσιάζουν κάθε είδηση ως καταστροφική, ειδικά τα γεγονότα με βία, κλοπή και δολοφονίες, εργαλειοποιούνται για να σπείρουν δράμα και όλεθρο, ώστε να φοβίσουν τους πολίτες και να τους εμφυσήσουν μια θέση επιφυλακής.
Ωστόσο, κάθε πολιτική που ασκείται έχει και προεκτάσεις οι οποίες θα έπρεπε να φτάνουν στη ρίζα των προβλημάτων της εγκληματικότητας και όχι απλά στην εφαρμογή του νόμου. Το να καλλιεργείται ένα κλίμα φόβου εξυπηρετεί και τις πολιτικές ατζέντες των κομμάτων που θέλουν να διαφημίσουν ασφάλεια και τάξη.
Βέβαια, εάν και είναι διαχρονικό το έγκλημα πλέον ένας γονέας σκέφτεται περισσότερο να αφήσει το παιδί του να παίξει χωρίς επίβλεψη. Πολλές κοπέλες, επιστρέφοντας σπίτι μόνες τους, αισθάνονται διαρκώς τον κίνδυνο.
Εκτός αυτού, συχνά γίνονται post και κοινοποιήσεις στα social media ατόμων που επιτίθενται ή παρενοχλούν, ώστε να ειδοποιηθούν περισσότερα άτομα και να προστατευτούν. Η εντύπωση της ανασφάλειας έχει γίνει μέρος της καθημερινότητας και είτε το αγνοούμε, είτε όχι, μας αφορά.
Ο φόβος είναι υπαρκτός;
Υπάρχουν ρεαλιστικοί λόγοι να φοβάται κάποιο άτομο όταν ξέρει ότι γύρω του συμβαίνει κάτι το οποίο θα μπορούσε να τύχει και στο ίδιο. Όμως, χρειάζεται να διαχωρίζουμε τις ειδήσεις που έχουν σκοπό να εξαπλώσουν την τρομολαγνεία από αυτές που εξυπηρετούν την ενημέρωσή μας.
Η εγκληματικότητα βρίσκεται σε κάθε ηλικία και σε κάθε μορφή, ζούμε σε σκληρή εποχή και είναι ένα πρόβλημα που διαχρονικά μεταλλάσσεται και εξελίσσεται.
Συνηθίζεται όταν επιλέγουμε να αδιαφορήσουμε για τις επιπτώσεις και την πηγή της παραβατικότητας. Ο φόβος είναι λογικός, αλλά και επίκτητος. Και ανάμεσα σε αυτή την ισορροπία δεχόμαστε πως η εγκληματικότητα αυξάνεται αλλά εάν θα το συνηθίσουμε ή όχι, είναι επιλογή.