Σύμφωνα με έρευνα της Meta, το 54% των ανθρώπων είτε έκαναν μια σποραδική αγορά τη στιγμή που είδαν μια υπηρεσία ή ένα προϊόν στο Instagram, ή λίγο αφότου αυτό συνέβη.

Άρα περίπου 1 στους 2 ανθρώπους έχει πειστεί να ξοδέψει τα χρήματά του μετά από κάποια άμεση διαφήμιση, ή κάποια έμμεση, κατά την οποία το προϊόν ή υπηρεσία προωθείται από influencers. Το έχω κάνει κι εγώ. Στην καλύτερη περίπτωση, αγόρασα ένα προϊόν που πραγματικά είχα ανάγκη και μου άρεσε. Στη χειρότερη, χάρηκα όταν έφτασε το πακέτο και μέσα σε λίγες ώρες η χαρά είχε ήδη εξανεμιστεί και εγώ αναρωτιόμουν γιατί ξοδεύω τον μισθό μου σε πράγματα που δεν χρειάζομαι!

Από ό,τι φαίνεται, υπάρχουν και άλλοι πολλοί εκεί έξω, σαν εμένα, που κάνουν αυθόρμητες αγορές επηρεασμένοι από influencers και διαφημίσεις. Υπάρχουν, επίσης, αρκετοί, που έχουν πάει τον υπερκαταναλωτισμό σε καινούργια επίπεδα και μονίμως βρίσκουν τους εαυτούς τους, να πατάνε “Προσθήκη στο καλάθι” σε προϊόντα και υπηρεσίες που δεν έχουν ανάγκη.

Τα de-influencing και anti-haul βίντεο που έχουν κατακλύσει το TikTok, περίπου από τα τέλη Ιανουαρίου, έρχονται λοιπόν να απομυθοποιήσουν τους influencers και να ρωτήσουν με ευθύτητα το κοινό: “Το χρειάζεσαι στα αλήθεια αυτό”;

Τι είναι το de-influencing;

Το de-influencing, λοιπόν, είναι μια τάση που έχει ξεκινήσει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και κυρίως στο TikTok, κατά την οποία οι δημιουργοί παροτρύνουν τους χρήστες και το αγοραστικό κοινό να μην κάνει νέες αγορές και να σκέφτεται πριν ξοδέψει τα χρήματα του σε υλικά αντικείμενα. Από την μια, οι influencers προσπαθούν να σε επηρεάσουν, ώστε να αγοράσεις τα προϊόντα που προωθούν και να ακολουθήσεις το lifestyle τους.

Από την άλλη, τα de-influencing βίντεο προσπαθούν να σου αποδείξουν ότι δεν χρειάζεσαι τόσα πολλά προϊόντα και ούτε χρειάζεται να ξοδεύεις τόσα λεφτά για να τα αποκτήσεις. Στα ελληνικά, θα λέγαμε ότι το de-influencing μεταφράζεται ως “αντι-επιρροή”, η οποία στοχεύει να απομακρύνει το κοινό από τον υπερκαταναλωτισμό.

Τα νούμερα, φυσικά, μιλάνε από μόνα τους. 425 εκατομμύρια. Τόσες φορές έχει προβληθεί το hashtag #deinfluencing στο TikTok.

Τι περιλαμβάνει το de-influencing trend;

Anti-haul: Yes, indeed

Μια υποκατηγορία της εν λόγω τάσης, αφορά δημιουργούς που δημοσιεύουν “anti-haul” βίντεο, ως απάντηση των “haul” βίντεο που εδώ και χρόνια ανεβάζουν οι influencers. Στα μεν “haul” βίντεο, οι δημιουργοί σου λένε τι έχουν αγοράσει, στα δε “anti-haul”, οι δημιουργοί σου δείχνουν προϊόντα και υπηρεσίες που είτε δεν πρόκειται να αγοράσουν, είτε είχαν δοκιμάσει και δεν πρόκειται να ξοδέψουν ξανά τα λεφτά τους. 

Σύμφωνα με όσα δήλωσε η Maeve Galvin, διευθύντρια παγκόσμιας πολιτικής και εκστρατειών στον μη κερδοσκοπικό οργανισμό “Fashion Revolution”, στη Vogue, τα hauls είναι «συνδεδεμένα με το gamification και το «σπορ της κατανάλωσης» όσον αφορά τη μόδα. Μια έρευνα του Princeton του 2020 έδειξε ότι η βιομηχανία της μόδας χρησιμοποιεί το ένα δέκατο του συνόλου του νερού που χρησιμοποιείται για τη λειτουργία εργοστασίων και καθαρών προϊόντων.

Διαπίστωσε, επίσης, ότι το 57% όλων των απορριφθέντων ρούχων καταλήγουν σε χωματερές. Ενώ σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο “Nature Reviews Earth & Environment”, η βιομηχανία της μόδας συμβάλλει σε 92 εκατομμύρια τόνους απορριμμάτων κάθε χρόνο και 79 εκατομμύρια λίτρα νερού που καταναλώνονται.

Αλλά δεν είναι μόνο τα ρούχα! Προϊόντα περιποίησης και ομορφιάς, αρώματα, κοκαλάκια, κλαμεράκια, τσάντες, προϊόντα σπιτιού και πολλά άλλα, που αγοράζουμε σωρηδόν. Ακόμα και αν αυτά ακούγονται επιφανειακά και ματαιόδοξα, υπάρχουν και αγαθά που δεν είναι και όμως πολλές φορές χάνουμε το μέτρο. 

Η @michelleskidelsky που έχει ανεβάσει αρκετά de-influencing βίντεο, σε ένα από αυτά μίλησε και για τα βιβλία.

“Πρώτα από όλα είναι τα καινούργια βιβλία. Δεν είμαι εδώ να σου πω να αγοράσεις Kindle ή να σταματήσεις να αγοράζεις βιβλία, ακόμα και αν αυτό θα ήταν το καλύτερο για όλους. Μου αρέσει η αίσθηση ενός κανονικού βιβλίου, μου αρέσει να αγοράζω βιβλία. Ωστόσο, έχω ράφια γεμάτα βιβλία που δεν έχω διαβάσει και όμως αγοράζω όλο και περισσότερα”, λέει η ίδια στο βίντεο που μοιράστηκε με τους χρήστες του TikTok και συμπληρώνει με την συμβουλή της: “Διάβασε τα βιβλία που έχεις πριν αγοράσεις καινούργια”. 

@michelleskdl

the worst part is that i literally brought these things with me from toronto to ottawa when i moved here even though I WASNT USING THEM #deinfluencing

♬ original sound – michelle

Dupe Culture – Οι φθηνές εναλλακτικές

Το “Dupe” είναι σαν λέμε διπλότυπο, που σημαίνει ότι υπάρχει ένα φθηνότερο προϊόν που μοιάζει με ένα ακριβό ή επώνυμο προϊόν.

Τα συγκεκριμένα βίντεο, αφορούν έντονα στον κόσμο της μόδας, όπου οι δημιουργοί βρίσκουν και προτείνουν, πιο φθηνές εναλλακτικές σε αγαθά που είναι από γνωστές εταιρείες και οίκους μόδας. Για παράδειγμα, φορέματα Gucci και τσάντες Prada, αντιγράφονται από fast-fashion εταιρείες και δεν χρειάζεται να πληρώσεις μια περιουσία για να τα αποκτήσεις.

Ωστόσο, το συγκεκριμένο περιεχόμενο, δεν στρέφεται κατά της κατανάλωσης. Ίσα-ίσα, την υποστηρίζει, απλά στρέφει το αγοραστικό κοινό σε πιο οικονομικές λύσεις. Υπάρχει, επομένως, μια λεπτή γραμμή. Από την μία η “Dupe Culture” δεν λύνει το πρόβλημα του υπερκαταναλωτισμού, από την άλλη όμως, κάνει τα προϊόντα προσιτά για όλους ανεξαιρέτως.

https://www.tiktok.com/@stylingwithkenzie/video/7183104061363997998?q=Dupe%20fashion&t=1680506620900

Lifestyle

Πέρα όμως από τα προϊόντα, τα de-influencing βίντεο, στοχεύουν και στην αποκαθήλωση του τρόπου ζωής και του περιεχομένου που συχνά μοιράζονται οι influencers. Αισθητικά ευχάριστα σπίτια, ήρεμη ζωή, συμβουλές παραγωγικοτήτας, άψογες ρουτίνες που περιλαμβάνουν ατελείωτες ώρες στο γυμναστήριο, χαλαρωτικά βράδια σε μπανιέρες και μάσκες ομορφιάς, είναι εικόνες που όλοι οι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, έχουμε συνηθίσει. Τα βλέπεις και πολλές φορές, ίσως εύχεσαι να ζούσες μια τέτοια ζωή. 

Αλλά πόσο εφικτό είναι στην πραγματικότητα κάτι τέτοιο; Τα de-influencing βίντεο έρχονται να μας υπενθυμίσουν ότι οι περισσότεροι influencers περνούν ατελείωτες ώρες για να δημιουργήσουν ένα αισθητικά σωστό αποτέλεσμα και για τους περισσότερους αυτή είναι η δουλειά τους. Βγάζουν χρήματα από τα βίντεο που δείχνουν την οργανωμένη ζωή τους και άρα, είναι αναμενόμενο να δείχνουν την καθημερινότητά τους με όσο πιο όμορφο τρόπο γίνεται.

Εσύ, που έχεις μια δουλειά γραφείου 9-5 και άπειρες υποχρεώσεις, πώς θα μπορούσες, επομένως, να ανταγωνιστείς τα 5 και τα 10 τέλεια λεπτά, που σου δείχνει κάποιος από τη ζωή του – και μάλιστα πληρώνεται για αυτό; 

@loveeeliz

Rain season started extra early just for us 🥰 #bali #nusapenida #kelingkingbeach

♬ Andrei King – Andrei King

Γιατί έχουν γίνει τόσο δημοφιλή αυτά τα βίντεο;

Μια έκθεση του 2022 από την InCharge Debt Solutions διαπίστωσε ότι πάνω από το ένα τρίτο των ανθρώπων παραδέχονται ότι κάνουν υπερβολικές δαπάνες προκειμένου να ενσωματωθούν στο κλίμα που θεωρούν πως βρίσκονται οι συνομήλικοί τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Συν τοις άλλοις, η έκθεση αυτή ανέφερε ότι το 40% της Gen Z είναι πρόθυμο να ξοδέψει περισσότερα χρήματα για εμπειρίες παρά για αναγκαία αγαθά, αν και το 20% παραδέχεται ότι δεν εξοικονομεί χρήματα για να μπορεί να τα καταφέρει.

Η @christina.mychas εξηγεί σε ένα βίντεο που ανέβασε στο TikTok: “Ήμουν τελείως απένταρη, είχα ένα φοιτητικό δάνειο 120 χιλιάδων δολαρίων. Δεν είχα ιδέα πώς να διαχειριστώ τα χρήματά μου, αλλά σίγουρα μου άρεσε να αγοράζω σαχλαμάρες”.

Η ίδια συνεχίζει λέγοντας: “Αγόραζα αυτά τα πράγματα επειδή ήθελα να ακολουθώ τις τάσεις. Ένιωθα ανασφάλεια για τον εαυτό μου και δεν ήξερα τι ήθελα, έτσι αγόραζα ό,τι ήταν στην μόδα. Ετσι, με αυτά τα προϊόντα, πίστευα οτι θα έβρισκα με καλύτερη εκδοχή του εαυτού μου. Στην πραγματικότητα, αυτό που έκανα, με άφηνε απένταρη, ήμουν πιο αγχωμένη με τα χρήματα και είχα λιγότερη αυτοπεποίθηση”.  

@christina.mychas

If you want to build a sustainable capsule wardrobe you love, it starts with your own closet! #capsulewardrobe #closetstaples #declutteryourcloset #capsulewardrobeessentials

♬ original sound – Christina

Τι μπορούμε να κρατήσουμε από αυτά τα βίντεο;

Τα de-influencing βίντεο, δεν μπορούν από μόνα τους να αντριστρέψουν μια παγιωμένη κατάσταση κατανάλωσης και υιοθέτησης τάσεων, ούτε να απομακρύνουν το αγοραστικό κοινό από αχρείαστα προϊόντα και υπηρεσίες, για πάντα. Αποτελούν, όμως, ένα μέσο διάδοσης της γνώσης σχετικά με τον καταναλωτισμό και τις επιπτώσεις του, τόσο στο περιβάλλον όσο και και στην οικονομική θέση του καθενός.

Παράλληλα, μπορούν να γίνουν η αφορμή για να ξεκινήσουν ευρύτερες συζητήσεις, σχετικά με την βιομηχανία της μόδας, τις τάσεις, την αγοραστική μας δύναμη αλλά και το πόσο επηρεαζόμαστε τελικά από τους influencers. Σε τελική ανάλυση, τι θα γινόταν αν όλοι σκεφτόμασταν δύο και τρεις φορές  πώς και πού να ξοδέψουμε τα χρήματά μας;

Γνωμούλα;
+1
0
Έκλαψα
+1
0
Βαριέμαι
+1
0
Νευρίασα
+1
0
Αγαπώ
+1
0
Σοκαρίστηκα