Με αφορμή τις πρόσφατες δηλώσεις του Υπουργού Ανάπτυξης, Άδωνι Γεωργιάδη, χρειάζεται απαραιτήτως να εξεταστούν ορισμένα ζητήματα περί ατομικής, υπουργικής και κρατικής ευθύνης.
“Είσαι ο υπουργός Μεταφορών. Μπορείς να πας στη Βουλή και να πεις ναι έχουν πρόβλημα ασφάλειας τα τρένα; Αν το πεις αυτό, δεν θα μπει αύριο άνθρωπος στα τρένα”.
Αυτά ήταν επακριβώς τα λόγια του, σε μια άκρως αποτυχημένη προσπάθεια να υπερασπιστεί τον τέως Υπουργό Μεταφορών, Κώστα Καραμανλή, ο οποίος δήλωσε την παραίτησή του μετά από την τραγική σιδηροδρομική σύγκρουση στα Τέμπη. Εντούτοις, εξακολουθεί να βρίσκεται στο ψηφοδέλτιο – γεγονός που επιτρέπει την επανεκλογή του σε ένα άλλο υπουργείο.
Καλύτερα, όμως, να πάρουμε το κουβάρι από την αρχή.
Στην ατομική ευθύνη οφείλονται όλα τα δεινά της χώρας μας – με την κρατική και την υπουργική, τι γίνεται;
Τα τελευταία χρόνια, είναι κάπως δεδομένο πως το “κατηγορητήριο” θα αποδώσει ευθύνες στους πολίτες. Όπως εξαιρετικά είπε, μεταξύ άλλων, ο Νίκος Μουτσινάς:
“Το έχουμε πάθει με αυτή την κυβέρνηση να ‘ναι καλά ο άνθρωπος, για όλα φταίω εγώ: Φταίω που μεταδίδω την κορώνα, φταίω που ανεβαίνω τα τρένα, φταίω που κάθομαι και ακούω “πάμε και όπου βγει” και δεν σηκώνομαι να τα κάψω όλα, φταίω που κατεβαίνω και μου πετάνε δακρυγόνα. Φταίω πια για όλα! Φταίω, φταίω εγώ”.
Δυστυχώς, για κάποιον αδιευκρίνιστο λόγο, στην Ελλάδα δυσκολευόμαστε να αντιληφθούμε πως η στάση της κυβέρνησης σε τέτοιου είδους ζητήματα έρχεται σε πλήρη αντίφαση με τη λογική.
Εν αντιθέσει με τα ελληνικά δεδομένα, τον περασμένο Δεκέμβριο, στην Ολλανδία, ο Πρωθυπουργός, Μαρκ Ρούτε, ζήτησε δημόσια συγγνώμη εξ ονόματος του κράτους, λόγω της ιστορικής εμπλοκής του στη δουλεία.
Δεν προσπάθησε να καταφύγει σε επιτηδευμένες και κακοσχεδιασμένες επικοινωνιακές στρατηγικές, στον πυρήνα των οποίων βρίσκεται η επίρριψη ευθύνης σε εξωτερικούς παράγοντες. Μάλιστα, εν προκειμένω, ο Πρωθυπουργός της Ολλανδίας δεν έφερε καν άμεση ευθύνη για το σκοτεινό παρελθόν της χώρας. Αντ’ αυτού, εμφανώς διακρίνεται από ενσυναίσθηση, αίσθημα ευθύνης και ενδιαφέρον για τους πολίτες.
Στη χώρα μας, από την άλλη, παρατηρείται μια διαστρεβλωμένη απόπειρα για να υπάρξει κοινή σύμπνοια με τη Δυτική Ευρώπη, της οποίας τα αποτελέσματα γίνονται, αργά ή γρήγορα, ορατά. Τοτε, ο πολιτικός κόσμος αποποιείται πλήρως τις ευθύνες του και, εύλογα, γεννιούνται συναισθήματα θυμού και οργής στον ελληνικό λαό.
Είναι ντροπή να αποσιωπούμε και να αποκρύπτουμε τη θλιβερή κατάσταση στο σιδηροδρομικό δίκτυο. Είναι ντροπή όσοι επέζησαν να θεωρούν πως έγινε κατά τύχη. Είναι ντροπή να νιώθουν ανασφάλεια οι πολίτες για τη ζωή τους σε ένα υποτιθέμενο κράτος δικαίου. Και είναι ντροπή να μην απολογούμαστε για τα λάθη μας.
Είναι τουλάχιστον ανήθικο να συνδέουμε τις ζωές συμπολιτών μας με “ανθρώπινα λάθη”
Όταν ακούγονται φαιδρές και ανυπόστατες δηλώσεις, η γλώσσα είναι εκείνη που μπορεί να φέρει εκ νέου την ισορροπία. Πώς ορίζεται το “ανθρώπινο λάθος”; Γιατί όχι “πολιτικό λάθος”; Γιατί όχι “πολιτική ευθύνη”;
Στην καθομιλουμένη, ως “ανθρώπινο λάθος” μπορεί να θεωρηθεί ότι ξέχασε κάποιος τα κλειδιά του, άφησε τα φώτα αναμένα ή καθυστέρησε λόγω κίνησης. Ωστόσο, σε περιπτώσεις που εμπλέκονται ανθρώπινες ζωές, είναι τουλάχιστον ανήθικο να εναποθέτουμε την ευθύνη σε ένα “ανθρώπινο λάθος”.
Εξάλλου, όπως αποκαλύφθηκε, ήδη η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέπεμψε την Ελλάδα σε δικαστήριο για τη μη τήρηση των κανόνων για τους σιδηροδρόμους. Το γεγονός αυτό έρχεται να αποδείξει περίτρανα σε όλους (πολιτικούς και μη) πως το “ανθρώπινο λάθος” θα γινόταν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, εφόσον το σιδηροδρομικό δίκτυο είναι απαρχαιωμένο για τα δεδομένα του 2023.
Ως εκ τούτου, το ανθρώπινο λάθος θα μπορούσε κάλλιστα να αποφευχθεί αν είχαν τοποθετηθεί μηχανισμοί και συστήματα ασφαλείας, καθώς και αν τηρούνταν οι έλεγχοι ασφαλείας στα βαγόνια και τις αμαξοστοιχίες.
Γι’ αυτό, ας αφήσουμε το “ανθρώπινο λάθος” κατά μέρους και ας μιλήσουμε για την κρατική και υπουργική ευθύνη.
Μια προσωρινή παραίτηση δεν είναι αρκετή
Εκ πρώτης όψεως, η παραίτηση του πρώην Υπουργού Μεταφορών, Κώστα Καραμανλή, ήταν μια κίνηση ανάληψης ευθυνών. Ωστόσο, όπως ανακοινώθηκε, εξακολουθεί να βρίσκεται στο ψηφοδέλτιο της Νέας Δημοκρατίας, με αποτέλεσμα να υπάρχει η δυνατότητα της επανεκλογής του, ενδεχομένως, σε διαφορετικό υπουργείο.
Εν ολίγοις, παραιτήθηκε για έναν μήνα, αφού τον Απρίλιο έχουμε τις εκλογές. Σαφώς – και ευτυχώς – η παραμονή του στο ψηφοδέλτιο προκάλεσε εσωκομματικές αντιδράσεις, με τη Φωτεινή Πιπιλή να δηλώνει:
“Να μας διευκολύνει ο Κώστας Καραμανλής και να μην είναι υποψήφιος στις εκλογές”.
Ο κύριος Γεωργιάδης και τα κακώς κείμενα
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο υπουργός Ανάπτυξης, Άδωνις Γεωργιάδης, προκαλεί με τις δηλώσεις του. Εν προκειμένω, προσπάθησε – με εξαιρετικά άστοχη επιλογή λέξεων – να υπερασπιστεί των τέως υπουργό Μεταφορών, Κώστα Καραμανλή.
“Είσαι ο υπουργός Μεταφορών. Μπορείς να πας στη Βουλή και να πεις: “Ναι, έχουν πρόβλημα ασφάλειας τα τρένα”; Αν το πεις αυτό, δεν θα μπει αύριο άνθρωπος στα τρένα”.
“Είναι πιθανό ο υπουργός να σκέφτηκε: “Αν εγώ, ως Υπουργός Μεταφορών, βγω να πω ότι έχουν πρόβλημα ασφαλείας τα τρένα, αύριο τα τρένα δεν θα λειτουργήσουν στην Ελλάδα”.
Είναι πιθανό. Παρ’ όλα αυτά, κύριε Γεωργιάδη, δεν θα θρηνούσαμε ζωές σε εθνικό επίπεδο, αν γνώριζε και αν ενημέρωνε. Καλύτερα να τεθεί σε προσωρινή παύση η λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου για λόγους ασφαλείας, παρά να κοπεί οριστικά το νήμα στις ανθρώπινες ζωές.
Η κρατική και υπουργική ευθύνη με δεδομένα
Αδιαμφισβήτητα, τα τρία κύρια μελανά σημεία της σημερινής κυβέρνησης είναι το σκάνδαλο με τις τηλεφωνικές υποκλοπές, η εξίσωση των πτυχίων από δραματικές σχολές με το απολυτήριο λυκείου και η τραγική ιστορία στα Τέμπη.
Εκτός από τα πρωτοφανή αυτά γεγονότα, αξίζει να ρίξουμε μια ματιά σε ορισμένα δεδομένα που θα φωτίσουν ακόμη περισσότερο τα “επιτεύγματα” της κυβέρνησης.
– Ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Μεσιτών Ελλάδος εκτίμησε ότι οι τιμές των ενοικίων για το 2023 θα αυξηθούν από 3% έως 7%. Επίσης, κατά μέσο όρο, τα ενοίκια στην Αττική αυξήθηκαν κατά 6,03%.
– Όσον αφορά στις τιμές των τροφίμων, σύμφωνα με την Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών υπολογίζεται πως πρόκεται για αυξήσεις, οι οποίες ενδέχεται να αγγίξουν το 18% στα τυριά, το το 20% στα δημητριακά, το 14% στο ρύζι και το 30% (!) στα απορρυπαντικά.
– Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, η Ελλάδα βρίσκεται στη δεύτερη θέση με το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ειδικότερα, το Νοέμβριο του 2021 το ποσοστό ανεργίας των νέων ήταν στο 31,2%.
– Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ο βασικός μισθός ανέρχεται στα 713 μεικτά (613 καθαρά) – γεγονός που επιτρέπει σε όποιες επιχειρήσεις επιθυμούν να προσλαμβάνουν overqualified εργαζομένους, με τις αμοιβές τους να κινούνται σε αυτά τα επίπεδα.
– Όπως αποδεικνύουν στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 28,3% των Ελλήνων πολιτών κλήθηκε να αντιμετωπίσει κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού.
Η “ατομική ευθύνη” και το “ανθρώπινο λάθος” ευθύνονται και γι’ αυτά;