Τις τελευταίες ημέρες, γνωστοποιήθηκε η είδηση ότι διασώθηκαν 91 μετανάστες από νησίδα στα Μαράσια Έβρου – ένα εξαιρετικά δύσβατο σημείο – όπου και φαίνεται να τους εγκατέλειψαν λαθρέμποροι από τη γείτονα Τουρκία.
Μάλιστα, δεν είναι λίγοι οι ψίθυροι που κάνουν λόγο για ενορχηστρωμένες πρακτικές παγίδευσης της Ελλάδας από την πλευρά της Τουρκίας, προχωρώντας γι’ ακόμη μια φορά σε ξεκάθαρή εργαλειοποίηση των μεταναστών.
Δεν δικαιολογείται κάπως αλλιώς, άλλωστε, η παράνομη μεταφορά τους σε κομβικό σημείο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, όπου εγκαταλείφθηκαν χωρίς τροφή και νερό – και όπου η Ελλάδα έχει ηθική υποχρέωση να επέμβει.
Όπως ήταν λογικό, λοιπόν, οι δυνάμεις της ΕΜΑΚ, της ΕΛΑΣ, της Πυροσβεστικής, αλλά και διασώστες του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, έσπευσαν να προσφέρουν τις πρώτες βοήθειες στους μετανάστες.
«Ήταν αφυδατωμένοι και εξαντλημένοι. Δύο ηλικιωμένοι ήταν σε άσχημη κατάσταση και τους παρείχαμε τις πρώτες βοήθειες», ανέφερε ένας διασώστης στο Newsbomb. Και πρόσθεσε πως υπήρξε ένα περιστατικό με λιποθυμία, ενώ μια ακόμη γυναίκα έκανε εμετούς.
Όπου διακυβεύονται ανθρώπινες ζωές, δε χωράει πολιτικό σκάκι
Στο παρελθόν, ουκ ολίγες φορές η κυβέρνηση του Ταγίπ Ερντογάν επέλεξε να γίνει προκλητική χωρίς να έχουν σημειωθεί φαινόμενα, τα οποία να απειλούν την κυριαρχία της Τουρκίας.
Εντούτοις, διαρκώς οι μετανάστες χρησιμοποιούνται ως πιόνια σε μία ευρύτερη σκακιέρα, μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας. Και, ενδεχομένως, κατά την άποψη ορισμένων ακραία εθνικιστών, τέτοιου είδους κινήσεις αποσκοπούν στο να πει πρώτος ο Ερντογάν: «Ρουά μάτ».
Πριν από ένα μήνα περίπου, διασώθηκαν 17 μετανάστες κοντά στην παρέβρια περιοχή του Πυθίου Διδυμοτείχου, οι οποίοι εγκαταλείφθηκαν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Ακόμη, στην ίδια περιοχή βρέθηκαν λίγες μέρες πριν από το γεγονός αυτό 39 εγκαταλελειμμένοι μετανάστες.
Για τους κατοίκους του Έβρου, οι παράνομες διελεύσεις μεταναστών δεν αποτελούν είδηση. Η καθημερινότητά τους είναι συνυφασμένη με το λαθρεμπόριο και ό,τι συνεπάγεται αυτό (αναταράξεις, εγκληματικές ενέργειες, κλοπές, παροχή βοήθειας σε ανθρώπους που φτάνουν εδώ υπό άθλιες συνθήκες).
Σε κάθε περίπτωση, όμως, αν πρόκειται για καλοστημένη πλεκτάνη από την τουρκική πλευρά, είναι επιτακτική ανάγκη να σταματήσει άμεσα. Υπό κανονικές συνθήκες, δεν θα έπρεπε να υπάρχει beef με τη γείτονα χώρα. Ωστόσο, ακόμη κι αν δεχτούμε ότι όλο αυτό είναι μια καλά μελετημένη πολιτική στρατηγική, απαγορεύεται ηθικά και κοινωνικά, να στήνεται η πλεκτάνη αυτή στις πλάτες αθώων ανθρώπων.
Γιατί, πρέπει να σημειωθεί πως οι μετανάστες αυτοί καθαυτοί δεν αποτελούν πρόβλημα, δεν ευθύνονται για τη δυσμενή κατάσταση που βρίσκεται η χώρα μας. Αντιθέτως, μεταφέρονται λαθραία από αμφιβόλου ποιότητας διακινητές, οι οποίοι με τη σειρά τους ενδιαφέρονται για να εισπράξουν κέρδη. Και όχι για την ανθρώπινη και αξιοπρεπή μεταχείριση των μεταναστών.
Η Ελλάδα επιβάλλεται να προχωρήσει σε επιχειρήσεις διάσωσης – το φαινόμενο των push-backs
Όπως προαναφέρθηκε, οι μετανάστες απλώς επέλεξαν να φύγουν από τη χώρα τους, με όποιο κόστος, προκειμένου να δομήσουν ένα καλύτερο μέλλον για τους ίδιους και τις οικογένειές τους. Μακριά από πολέμους, φυσικές καταστροφές και απολυταρχικά καθεστώτα.
Συνεπώς, το λιγότερο που μπορεί να κάνει η ελληνική πλευρά όταν εντοπίζει ανθρώπους σε συνθήκες εξαθλίωσης, είναι να τους υποστηρίξει μέχρι να αποκατασταθούν πλήρως στην Ελλάδα ή σε κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα της επιλογής τους.
Βέβαια, εδώ η χώρα μας είναι ανίκανη να στηρίξει τα παιδιά, τους φοιτητές, τους ηλικιωμένους και τους οικονομικά αδύνατους – αλλά αυτή είναι μια διαφορετική συζήτηση.
Όσοι αντιμετωπίζουμε τις καταστάσεις αυτές καθαρά ανθρωπιστικά, αντιλαμβανόμαστε τη σημασία της αξιοπρεπούς διαβίωσης – και όχι απλώς της επιβίωσης.
Παρ’ όλα αυτά, η Ελλάδα έχει μελανά σημεία στο ιστορικό της, με παράνομες επαναπροωθήσεις (push-backs) μεταναστών. Ειδικότερα, σύμφωνα τον Guardian, η Αθήνα βρέθηκε αντιμέτωπη με μήνυση που κατατέθηκε εις βάρος της στο Διεθνές Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων τον Απρίλιο του 2021.
Η ελληνική κυβέρνηση κατηγορείται ότι εγκατέλειψε δεκάδες μετανάστες που επέβαιναν σε λέμβους στη θάλασσα, αφού προηγουμένως οι λιμενικές αρχές φέρεται να είχαν ξυλοκοπήσει κάποιους από αυτούς.
Στη μήνυση, υποστηρίζεται ότι σκάφη του Λιμενικού Σώματος ρυμούλκησαν λέμβους με μετανάστες πίσω στα τουρκικά χωρικά ύδατα και τους εγκατέλειψαν αβοήθητους χωρίς τροφή, νερό, σωσίβια ή οποιαδήποτε άλλο μέσο.
Υπολογίζεται ότι από τον Ιανουάριο του 2020, η Ελλάδα έχει επαναπροωθήσει περίπου 6.230 αιτούντες άσυλο από τις ακτές της, σύμφωνα με τα στοιχεία του BVMN.
Δύο λόγια…
Πέρα και πάνω από κάθε εξουσία, βρίσκεται ο ανθρώπινος παράγοντας. Πέρα και πάνω από κάθε πολιτική κίνηση, βρίσκεται ο ανθρώπινος παράγοντας. Αν η Άγκυρα θέλει να προβεί σε πομπώδεις και προκλητικές κινήσεις επίδειξης εξουσίας απέναντι στην Ελλάδα και στην Κύπρο, ας αξιοποιήσει άλλα μέσα. Ή ας μην το κάνει και καθόλου.
Έχει κουράσει πάρα πολύ αυτό το γαϊτανάκι της δήθεν κόντρας άνευ ουσίας, χωρίς αρχή, μέση και τέλος. Ό,τι συνέβη στο παρελθόν, χρειάζεται να παραμείνει στις μνήμες μας για να μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη, αλλά δεν αποτελεί κίνητρο για να συνεχιστούν οι όποιες αψιμαχίες.
Διαφορετικά, είμαστε καταδικασμένοι να περιστρεφόμαστε διαρκώς γύρω από τον ίδιο άξονα.