Αυτοπροσδιορίζεσαι ως κληρονόμος του ιού και του αυτοπεριορισμού; Έχεις συλλάβει τον εαυτό σου να χτίζει ακόμα και σήμερα -πάνω από τρία χρόνια μετά το τέλος των lockdown- ανέπαφες επαφές ή να ζητά σιωπηλά πίσω τον χαμένο χρόνο;
Η πανδημία της Covid-19 ήταν για καιρό ένα ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο εκτυλίχθηκαν οι ζωές μας. Λειτούργησε, δηλαδή, ως κανονιστικό πλαίσιο, εντός του οποίου καλούμασταν, για σχεδόν δυο χρόνια, να συνάψουμε τον όποιο κοινωνικό δεσμό.
Κάποιοι ωστόσο συνήθισαν να χτίζουν δεσμούς, δίχως σώμα και αυτό τους ακολουθεί για χρόνια μετά την άρση του lockdown. Οι κληρονόμοι του ιού και του εγκλωβισμού αποτελούν από μόνοι τους μια γενιά, χωρίς συγκεκριμένη ηλικία, αλλά με κοινό παρανομαστή το αποτύπωμα του Covid πάνω τους, με ταυτοτικά στοιχεία και συλλογικά τραύματα.
Είναι οι άνθρωποι που έμαθαν να αυτοπροσδιορίζονται βάσει της θέσης του απέναντι στο εμβόλιο και να διχάζονται ακόμα και σήμερα εξαιτίας αυτής της θέσης, να συνδέονται συναισθηματικά μέσα από βιντεοκλήσεις, να ερωτοτροπούν με μάσκες και γάντια.
Στην πλειονότητα τους, είναι νέοι που βίωσαν την πανδημία κατά τη διάρκεια της εφηβείας τους και δυσκολεύονται να ζήσουν ή ακόμα και να ονειρευτούν, χωρίς περιορισμούς. Δεν ξέρουν καν πώς να υπάρξουν σε ένα μη ψηφιακό σύμπαν. Ίσως, γιατί αυτό το «ιστορικό συμβάν» αναδιάρθρωσε ριζικά τους κώδικές τους.
Ήρθαν αντιμέτωποι με ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα της βιοπολιτικής, την υποχρεωτικότητα του εμβολίου και τους περιορισμούς για τους ανεμβολίαστους. Έγιναν, έτσι, η πιο ευάλωτη γενιά απέναντι στον μεσσιανισμό, καθώς η πανδημία αποδόμησε τον μύθο της ανθρώπινης αυτοδυναμίας.
Η αποσωματικοποιημένη γενιά
Μεγάλωσαν, τελειώνοντας το σχολείο ή το πανεπιστήμιο, ανάμεσα σε παρενθέσεις καραντίνας και αντιμετωπίζοντας ο ένας τον άλλο ως πιθανό κρούσμα, ενώ παράλληλα βίωναν το βάρος της ευθύνης απέναντι στις ευπαθείς ομάδες, με αποτέλεσμα να μην ξέρουν πώς να χρησιμοποιήσουν και να διαθέσουν το σώμα τους. Γι’ αυτό και είναι η πιο αποσωματικοποιημένη γενιά.
Η γενιά του ιού και του εγκλωβισμού έχει ενηλικιωθεί σε ένα νεοφιλελεύθερο τοπίο, διαποτισμένο από την «παραδοσιακή ιδεολογία» και ταυτόχρονα, μέσα σε ένα πλαίσιο δυσπιστίας απέναντι στους θεσμούς. Έχει εκπαιδευτεί στο να αναζητά, κυρίως ηλεκτρονικά, κατασκευασμένες εκδοχές του έρωτα και την ίδια στιγμή να θεωρεί πλήρως φυσιολογικούς τους περιορισμούς και τους θανάτους, καθώς μεγάλωσε βιώνοντας ένα πρωτόγνωρο αίσθημα συλλογικής συνειδητοποίησης της θνητότητάς μας.
Η γενιά αυτή έχει μεγαλώσει μέσα σε ένα σύμπαν ρευστών σχέσεων και ταυτόχρονα μέσα σε έναν κόσμο γεμάτο εγκλωβισμούς και αποχαιρετισμούς. Ανήκεις σε εκείνους που κάνουν κάνουν match κυρίως στο Tinder, Bumble και στις παραλλαγές τους, για να δώσουν ραντεβού σε κάποιο κρεβάτι της πόλης; Ή ακόμα καλύτερα μήπως απλά ζεις μέσα από εφαρμογές και δεν μπαίνεις καν στον κόπο να διανύσεις απόσταση μικρότερη του ενός χιλιομέτρου; Τότε, το ερωτικό σου φαντασιακό δομήθηκε μέσα από ένα φονικό ιό και πάνω στις μεταστάσεις της πατριαρχίας και του καπιταλισμού.
Η ψυχική υγεία ανοιχτά στην ατζέντα
Μήπως ανήκεις σε εκείνους που έχουν βιώσει στο πετσί τους περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, έξαρση καταθλίψεων και ψυχοσωματικών φαινομένων, κατά τη διάρκεια της πανδημίας της
Covid-19 και του lockdown;
Την ίδια στιγμή, οι κληρονόμοι του ιού και του εγκλωβισμού είναι εκείνοι που αποτίναξαν πολλά ταμπού και έβαλαν την ψυχική υγεία ψηλά στην ατζέντα τους. Συζητούν με άνεση στις παρέες για την ψυχοθεραπεία τους, αφότου διαπίστωσαν μέσα στα ίδια τους τα σπίτια, ότι η πανδημία λειτούργησε «διογκωτικά» στις όποιες ήδη υπάρχουσες ψυχικές διαταραχές, ενώ παράλληλα εκμαίευσε τις κυοφορούμενες.
Η οικολογία ως ταυτοτικό ζήτημα
Παράλληλα, οι κληρονόμοι του ιού αισθάνονται πως η προστασία του κλίματος είναι δική τους αποστολή, εκφράζουν μια «ψυχική δυσφορία», για τον τρόπο με τον οποίο κατοικούμε τον πλανήτη και για το πώς διαχειριζόμαστε την κλιματική κρίση, η οποία μας φέρνει αντιμέτωπους, για άλλη μια φορά, με τον «φόβο του θανάτου».
Αντιμετωπίζουν το οικολογικό πρόβλημα ως ανθρωπολογικό και την ψυχική υγεία ως αναπόσπαστο μέρος κάθε στρατηγικής αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Κατ’ επέκταση, ολοένα και περισσότεροι/ες χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κυρίως για να υπηρετούν ακτιβιστικούς σκοπούς κι όχι μόνο να προβάλουν την εικόνα τους, ανεβάζοντας φωτογραφίες του εαυτού τους με φίλτρα.
Αυτές οι θέσεις απέναντι στην οικολογία και την ψυχική υγεία έχουν μετεξελιχθεί σε ένα είδος νέας ταυτότητας για τους κληρονόμους του «παγωμένου χρόνου» και του μεταλλαγμένου κοινωνικού δεσμού, μια ταυτότητα της οποίας οι καταβολές είναι η εμπειρία της πανδημίας της Covid-19.