Στο χώρο εργασίας μου, δουλεύω. Δε βρίσκομαι εκεί για να διασκεδάζω με το στανιό και να υποκύπτω στην τρέλα του καθενός.

Καλώς ή κακώς, πολλοί από εμάς εργαζόμαστε καθημερινά για πολλές ώρες, προκειμένου να είμαστε σε θέση να ανταπεξέλθουμε στις οικονομικές μας υποχρεώσεις. Ή πιο απλά, να βγάζουμε το ψωμί μας. Κι αν τυχόν περισσέψει κάτι, κάνουμε κι ένα μικρό κομπόδεμα για κάνα ταξιδάκι.

Γενικώς, είναι σαφές ότι εργαζόμαστε είτε για βιοποριστικούς λόγους, είτε επειδή αγαπάμε αυτό που κάνουμε και, αν είμαστε λίγο τυχεροί, ενδεχομένως να εργαζόμαστε και για τους δύο λόγους. Σε κάθε περίπτωση, η φύση της δουλειάς και η συνύπαρξη με τους συνεργάτες μας στον επαγγελματικό χώρο, διακρίνοται από κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, μερικά εκ των οποίων: Αμοιβαίος σεβασμός, κατανόηση, αποδοχή της διαφορετικότητας, πνεύμα συνεργασίας κ.ά.

Καλά μέχρι εδώ. Τα προβλήματα ξεκινούν όταν το εργασιακό περιβάλλον προσπαθεί με κάποιον τρόπο να «ξεφύγει» από το πλαίσιό του και να διεισδύσει και σε άλλους τομείς. Όταν, για παράδειγμα, γίνεται προσπάθεια για βεβιασμένη και αναγκαστική διασκέδαση στο χώρο εργασίας, ακόμη κι αν δεν υπάρχει απ’ όλους αυτή η διάθεση ή ακόμη κι αν η αναγκαστική αυτή μορφή διασκέδασης παρεμβαίνει αρνητικά στην παραγωγικότητα των εργαζομένων.

Θα ήταν προτιμότερο, όμως, να γίνω πιο συγκεκριμένη.

Η αναγκαστική διασκέδαση, ΔΕΝ είναι διασκέδαση. Είναι μαρτύριο.

Εδώ, θα ήταν σκόπιμο να γίνει ένας πολύ σημαντικός διαχωρισμός: Ο χώρος εργασίας, εξ ορισμού, είναι μια τοποθεσία όπου παράγεται έργο, διοργανώνονται meetings, άντε και καμιά εταιρική εκδήλωση – αν ο εργοδότης είναι μερακλής.

Από την άλλη, ο τρόπος διασκέδασης είναι κάτι καθαρά υποκειμενικό και κάτι που δε συνδέεται άμεσα με τη δουλειά μας, όπου πρέπει να είμαστε συγκεντρωμένοι και να ολοκληρώσουμε κάποια tasks. Φυσικά, αυτό δε σημαίνει ότι θα κόψουμε τα πόδια όποιου αρέσκεται σε πλάκες, χαβαλέ ή έχει μια χιουμοριστική διάθεση και του αρέσει να ελαφρύνει το κλίμα. Απεναντίας, θα έλεγα πως είναι μια εξαιρετική κατηγορία συνεργάτη, διότι συμβάλλει στο να γίνει η ρουτίνα στη δουλειά ένα τσακ πιο υποφερτή.

Όταν η εργασία παρεμβαίνει υποκριτικά στη διάθεσή μας

Ωστόσο, όταν – υπό κανονικές συνθήκες – ο εργοδότης ή ένας συνάδελφος γίνεται προσβλητικός, δεικτικός και ερειστικός, πώς γίνεται να απαιτεί να πας μαζί του για τσίπουρα ή έστω να έχεις τη διάθεση να τον συναναστραφείς περαιτέρω;

Γιατί συμβαίνει. Και μερικές φορές νιώθεις ότι εσύ είσαι ο παρανοϊκός που δεν έχεις όρεξη και πρέπει να το κάνεις μόνο και μόνο για να μη σε παρεξηγήσουν. Όχι, καν’ το λίγο εικόνα. Εσύ, σε ένα τραπέζι με τον εργοδότη σου, ο οποίος υπονόησε ότι είσαι ανίκανος μια μέρα που είχε τα νεύρα του. Με έναν συνεργάτη που μονίμως σου κάνει υποδείξεις και θεωρεί ότι ξέρει τα πάντα καλύτερα απ’ όλους και 7-8 ακόμη συναδέλφους που έχεις τα τυπικά, ή άντε να έχετε πει καμιά κουβέντα παραπάνω.

Και συγκεντρώνεστε όλοι μαζί, έπειτα από προτροπή του εργοδότη, έτσι ώστε να κάνετε ένα break από τη δουλειά και να τα πείτε ωραία και καλά με κέικ, καφέ και συμπάθεια. Να με συγχωρείτε, αλλά όχι. Εδώ έρχομαι, κάνω τη δουλειά μου, πληρώνομαι και επιστρέφω στους δικούς μου ανθρώπους. Γιατί μ’ εκείνους θέλω να απολαμβάνω τον καφέ μου.

Με την οικογένειά μου, με τους φίλους μου, με τον άνθρωπό μου. Δεν είμαι υποχρεωμένη να γελάσω καταναγκαστικά ή να περάσω καλά με το στανιό. Τώρα, αν δω ότι τα λέω καλά με κάποιον από τη δουλειά, μεγάλο παιδί είμαι, μπορώ να προτείνω καφεδάκι εκτός δουλειάς και έτσι, να δομηθεί μια ουσιαστική φιλία.

Η υποκρισία που κρύβεται πίσω από την αναγκαστική διασκέδαση

Όμως, η υποκρισία που κρύβεται πίσω από αυτή την τακτική, δε μου πάει. Διότι, δυστυχώς, συνήθως πρόκειται περί ξεκάθαρης υποκρισίας. Πρόκειται για μια αυθαίρετη απόφαση, η οποία συνήθως παρατείνει την παραμονή των εργαζομένων στο χώρο εργασίας και παρ’ όλο που ο εργοδότης μπορεί να φαίνεται πρόσχαρος και συζητήσιμος, είναι ο ίδιος που δύο μέρες πριν έσκιζε την πρόταση που του έδωσες, ενώ σε στόλιζε με διάφορα κοσμητικά επίθετα.

Ευχαριστώ, δε θα πάρω

«Ένα πράγμα που πρέπει οπωσδήποτε να ακυρώσουμε είναι η αναγκαστική διασκέδαση στη δουλειά», λέει η Victoria Christie σε μια viral ανάρτηση στο Instagram.

Όπως σημειώνει η Christie: «Όλες αυτές οι προσπάθειες για τη σύνδεση των εργαζομένων δεν βοηθούν πραγματικά στην τόνωση του ηθικού. Απλώς οι δουλειές των εργαζόμενων μένουν πίσω, ενώ επικρατεί αδιαφορία για το τι πραγματικά θέλουν, όπως καλύτερη αμοιβή, επιδόματα, γονική άδεια, work-life balance, ευελιξία κ.λπ.».

Αλλά μάλλον αυτά είναι ψιλά γράμματα.

Ναι, η παραγωγικότητα και η αποδοτικότητα μειώνονται κατακόρυφα όταν παίζει αναγκαστική διασκέδαση

Όταν πνιγόμαστε στη δουλειά και προσπαθούμε να τα βγάλουμε πέρα με τα tasks μας, ειλικρινά, το τελευταίο πράγμα που θέλουμε να κάνουμε είναι να φάμε πίτσα (υποκριτικά) σαν φιλαράκια. Όχι μόνο θα χάσουμε τη συγκέντρωση και τη ροή μας, αλλά θα επιστρέψουμε σε ένα βουνό από tasks.

Για να μη μιλήσουμε δε, για τις καταπληκτικές δραστηριότητες που προγραμματίζονται μετά το πέρας του εργασιακού ωραρίου. Αφενός είναι πολύ πιθανό να μη μπορούν να παρευρεθούν όλοι και αφετέρου, ακόμη κι αν μπορούν ενδέχεται να χρειάζονται μερικές στιγμές χαλάρωσης και ξεκούρασης.

Όπως έδειξε μια πρόσφατη έκθεση της Deloitte, οι γυναίκες ειδικότερα, είναι πιο αγχωμένες από ποτέ, καταβάλλοντας συχνά την προσπάθεια να ανταπεξέλθουν σε όλο αυτό το σενάριο. Όσον αφορά στο τι θέλουν οι εργαζόμενοι, τα σκήπτρα έχει η ευελιξία – αφήνοντας τις οικονομικές απολαβές στη δεύτερη και καταϊδρωμένη θέση.

Αν το καλοσκεφτούμε, βέβαια, είναι κάπως εύλογο, αφού οι εργαζόμενοι με παιδιά και οικογενειακές υποχρεώσεις χρειάζεται να επιστρέψουν νωρίς στο σπίτι και όχι να σαχλαμαρίζουν εξαναγκασμένα με τους συναδέλφους τους. Αλλά και όταν οι δραστηριότητες αυτές είναι προαιρετικές, επί της ουσίας είναι υποχρεωτικές. Κανείς δε θέλει την ταμπέλα του ξενέρωτου που σνομπάρει τους συνεργάτες του και δε συμμετέχει ποτέ σε κοινές δραστηριότητες. Ακόμη κι αν αυτό δεν ισχύει.

Τι πρέπει να γίνει για να είμαστε όλοι ευτυχισμένοι, λοιπόν;

Η απάντηση, είναι εξαιρετικά απλή: Να έχουμε το δικαίωμα να επιλέγουμε.

Εάν οι εταιρείες ενδιαφέρονται πραγματικά για την ευτυχία και την ευημερία των υπαλλήλων τους, το κλειδί είναι να αφουγκράζονται τα θέλω και τις ανάγκες τους. Εντούτοις, σχετικές έρευνες δείχνουν ότι οι εργαζόμενοι αισθάνονται φόβο ή νευρικότητα όταν έρχεται η ώρα να εκφράσουν τις απόψεις τους.

Όμως, αυτό λύνεται πολύ αναίμακτα, με τη χρήση (ανώνυμων) προτάσεων που συγκεντρώνονται σε ένα κουτί ή με ανώνυμα διαδικτυακά ερωτηματολόγια που καταλήγουν στους managers. Εκείνοι, με τη σειρά τους, μπορούν να κινηθούν με βάση τα ζητούμενα των εργαζομένων.

Τουλάχιστον, αν πραγματικά ενδιαφέρονται γι’ αυτούς. Προσωπικά, θέλω να πιστεύω ότι τέτοιου είδους πρακτικές λαμβάνουν χώρα σε αξιόλογες εταιρείες και ελπίζω κάποια στιγμή να υιοθετούνται σε όλες. Ή έστω, σε όλες τις αξιοπρεπείς.

Όπως λέει η Christie: «Το bonding δε σημαίνει απαραίτητα ότι μαζευόμαστε για πρωτάθλημα μπόουλινγκ κάθε Πέμπτη βράδυ».

Μερικές φορές, τα δώρα και τα κουπόνια είναι τα καλύτερα κίνητρα

Αντί να πηγαίνουμε όλοι μαζί με το ζόρι για τσίπουρα, μπορούμε να υιοθετήσουμε πρακτικές με κουπόνια για φαγητό, τα οποία ο καθένας μπορεί να τα αξιοποιήσει όπως αγαπάει.

Δύο λόγια…

Στο φινάλε-φινάλε, δεν είναι κακό να αντιμετωπίζεις τη δουλειά σου ως μέσο διαβίωσης και βιοπορισμού. Γι’ αυτό, άλλωστε, λέγεται δουλειά και όχι «ψυχαγωγικές μαζώξεις, η αίθουσα κλιματίζεται». Τώρα, αν τα πας καλά και με τους συναδέλφους σου, ακόμα καλύτερα.

Απλώς, οι υποχρεώσεις σου – σύμφωνα πάντα με το συμβόλαιο εργασίας – περιορίζεται σε συγκεκριμένες αρμοδιότητες και συγκεκριμένο ωράριο. Αν δεν έχεις όρεξη για παραπανίσιες φανφάρες και υποκριτικές ευγένειες, κανείς δε μπορεί να σε υποχρεώσει.

Αν πάλι περνάς καλά με τους συνεργάτες σου, έχεις όρεξη για σουσού και επικρατεί ένα σούπερ-ντούπερ, καταπληκτικό κλίμα ανάμεσά σας, τότε have fun!