Oktoberfest

Αν και η ονομασία της διοργάνωσης προκαταβάλλει τον μήνα διεξαγωγής της, στην πραγματικότητα το Oktoberfest πραγματοποιείται από τα μέσα ή τα τέλη Σεπτεμβρίου, έως και την πρώτη Κυριακή του Οκτωβρίου στο Μόναχο. Σαφώς, παραλλαγές του φεστιβάλ λαμβάνουν χώρα σε αμέτρητες τοποθεσίες παγκοσμίως, γι’ αυτό να σημειωθεί ότι εδώ γίνεται λόγος για τη γνήσια σύμπραξη –με αέρα Βαυαρίας– και την ιστορία αυτής.

Κάθε χρόνο, περισσότεροι από 6 εκατομμύρια επισκέπτες επιλέγουν να τιμήσουν με την παρουσία τους Oktoberfest, όπου δύνανται να απολαύσουν τεράστιες ποσότητες μπύρας (ενδεικτικά, το 2014, σερβιρίστηκαν 7,7 εκατομμύρια λίτρα μπύρας), η οποία συνοδεύεται από παραδοσιακά εδέσματα (λουκάνικα, πρέτσελ κ.ά.) και ποικίλες δραστηριότητες. 

Πάρα ταύτα, η εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ιστορία πίσω από την απαρχή του Oktoberfest παραμένει, ενίοτε, αχαρτογράφητη. 

Ένας βασιλικός γάμος «έκοψε την κορδέλα» του Oktoberfest

Στις 12 Οκτωβρίου του 1810, ο βασιλιάς Λουδοβίκος Α’ (πατέρας του μετέπειτα βασιλιά της Ελλάδας, Όθωνα) παντρεύτηκε τη Θηρεσία της Σαξονίας-Χιλντμπουργκχάουζεν στο Μόναχο, όπου οι πολίτες κλήθηκαν να συμμετάσχουν στις άκρως εντυπωσιακές –για τα δεδομένα της εποχής– εορταστικές εκδηλώσεις της βασιλικής γαμήλιας σύμπραξης. 

Τα δύο επόμενα χρόνια οι παράλληλες δράσεις του φεστιβάλ επαναλήφθηκαν, εμπλουτίστηκαν και άρχισαν να καθιερώνονται στη συνείδηση της βαυαρικής κουλτούρας. Το 1813, η εμπλοκή της Βαυαρίας στους Ναπολεόντειους Πολέμους ανέστειλε προσωρινά τη διοργάνωση για να επανέλθει δριμύτερη μετά το πέρας των αψιμαχιών. Μέχρι το 1832, εντάσσονταν διαρκώς νέες δράσεις, όπως αναρρίχηση ή μποούλινγκ, ενώ ορισμένα αξιοσημείωτα και άκρως δυσμενή γεγονότα έθεσαν εκ νέου τον προάγγελο του Oktoberfest σε παύση: Το 1854 και το 1873, φερειπείν, ξέσπασε πολύνεκρη επιδημία χολέρας, με περισσότερα από 3.000 θύματα. Επιπλέον, το 1866, η Βαυαρία συμμετείχε στον Αυστρο-Πρωσικό Πόλεμο και το 1870, στον Γαλλο-Πρωσικό. Ως επιστέγασμα, κατά τη διάρκεια αυτών των ετών επικρατούσε σιγή κατά το χρονικό διάστημα του φεστιβάλ-θεσμού πια της περιοχής. 

Τα έτη 1881 και 1892 αποτέλεσαν τομή στην πορεία του Oktoberfest και στη σταδιακή μετατροπή του στη διεθνή γιορτή του ζύθου– όπως έχει αποτυπωθεί στη συλλογική συνείδηση. Ειδικότερα, το 1881, άρχισαν, για πρώτη φορά, να λειτουργούν περίπτερα με Bratwurst (είδος γερμανικού λουκάνικου) και το 1892, σερβιρίστηκαν οι πρώτες μπύρες σε γυάλινα ποτήρια. Ακόμη, το 1887, πραγματοποιήθηκε η πρώτη παρέλαση όσων εργάζονταν στο Oktoberfest και σε μπυραρίες, μια εκδήλωση που διεξάγεται, έκτοτε, το πρώτο Σάββατο του φεστιβάλ και συνιστά το επίσημο προοίμιό του. 

Oktoberfest, μπύρες

R. Classen/Shutterstock

Η βαριά σκιά του πολέμου

Το 1910, στην επέτειο 100 χρόνων από την έναρξη του Oktoberfest, υπολογίζεται ότι καταναλώθηκαν 120.000 λίτρα μπύρας. Εντούτοις, λίγα χρόνια αργότερα, σήμαναν οι σάλπιγγες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, με τον παραδοσιακό πια θεσμό της μπύρας να υποχωρεί μπροστά στο δέος της ανθρώπινης μανίας για κυριαρχία και επικράτηση. Μετά τη λήξη των εχθροπραξιών, το 1919 και το 1920, το Oktoberfest αντικαταστάθηκε από το λεγόμενο kleineres Herbstfest (μικρότερη γιορτή του φθινοπώρου), ενώ το 1923 και το 1924 ακυρώθηκε εντελώς λόγω υπερπληθωρισμού.

Δυστυχώς, η ναζιστική προπαγάνδα απορρόφησε το Oktoberfest και το εργαλειοποίησε προκειμένου να διασπείρει τις ζοφερές ιδεολογίες της. Συγκεκριμένα, το 1933 απαγορεύτηκε στους Εβραίους να εργάζονται μέσα ή κοντά στο φεστιβάλ. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, από το 1939 έως το 1945, μπήκε ταφόπλακα στις δράσεις. Από το 1950, το φεστιβάλ επανήλθε με μικρές διαφοροποιήσεις στο τελετουργικό. Πριν από την επίσημη έναρξη, λάμβαναν χώρα παρελάσεις όπου συμμετείχαν λέσχες σκοπευτών, ιδιοκτήτες και εργαζόμενοι σε ζυθοποιίες. Εκείνες τις μέρες, μερικοί ντόπιοι συνήθιζαν να φορούν βαυαρικά καπέλα (Tirolerhüte), τα οποία περιείχαν μια τούφα από τρίχες αγριοκάτσικου (Gamsbart), διότι, ιστορικά, στη Βαυαρία όσο περισσότερες τέτοιες τρίχες είχε το καπέλο κάποιου, τόσο πιο ευκατάστατος θεωρούνταν. Στο σύγχρονο παρόν και καθώς κυκλοφορούν στο εμπόριο απομιμήσεις καπέλων και μαλλιών αγριοκάτσικου, η προαναφερθείσα παράδοση φθίνει διαρκώς. 

Μια θετική εξέλιξη σε αυτές τις ολέθριες δεκαετίες εμφανίστηκε το 1970, όταν οργανώθηκαν για πρώτη φορά οι «Gay Days» στο πλαίσιο του Oktoberfest που εξακολουθούν να πραγματοποιούνται μέχρι σήμερα –«Queer Events»– και συμπεριλαμβάνουν εκδηλώσεις από τοπικές ομάδες ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, με γνώμοντα την ορατότητα, τη συμπερίληψη και την ψυχαγωγία.

Το 1980, εκδηλώθηκε η δεύτερη μεγαλύτερη τρομοκρατική εκδήλωση μετά τη σφαγή του Μονάχου με επίκεντρο το Oktoberfest. Στις 26 Σεπτεμβρίου του εν λόγω έτους έχασαν τη ζωή τους 13 άνθρωποι –άλλοι 225 τραυματίστηκαν– μετά από βομβιστική επίθεση. Μάλιστα, η υπόθεση βρίσκεται ακόμα εν εξελίξει, αν και οι ομοσπονδιακές και κρατικές αρχές κατέληξαν ότι ο εγκέφαλος πίσω από αυτή την ειδεχθή πράξη ήταν ο Gundolf Köhler, ένας ακροδεξιός τρομοκράτης.

Σήμερα, το Oktoberfest αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα ανοιχτά φεστιβάλ παγκοσμίου βεληνεκούς ενσωματώνοντας συνεχώς νέα στοιχεία και, παράλληλα, διατηρώντας την τοπικιστική ταυτότητα της Βαυαρίας, με τις καθιερωμένες μπύρες, τα λαχταριστά φαγητά, τις εντυπωσιακές στολές και τις χαρούμενες μουσικές υποκρούσεις που αφυπνίζουν τις αναμνήσεις μιας άλλης εποχής. 

Γνωμούλα;
+1
0
Έκλαψα
+1
0
Βαριέμαι
+1
0
Νευρίασα
+1
0
Αγαπώ
+1
0
Σοκαρίστηκα