Σχεδόν σε όλες της σεζόν του Survivor ακούμε και διαβάζουμε μαρτυρίες παικτριών για τις διαταραχές που βίωσαν με την περίοδό τους και για το χρονικό διάστημα που τους πήρε να επανέλθει ο εμμηνορροϊκός τους κύκλος στον φυσιολογικό ρυθμό του. Είναι η κακουχία; Η κουραση; Το στρες; Το ελάχιστο διαθέσιμο φαγητό; Μήπως όλα αυτά μαζί; Γιατί, λοιπόν, σταματάει η περίοδος των γυναικών στο “Survivor”;

Τι ακριβώς συμβαίνει στο σώμα τους;

Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια περίπτωση δευτερογενούς αμηνόρροιας, που συμβαίνει όταν ένα άτομο με έμμηνο ρύση χάνει περιόδους για περισσότερους από 3 μήνες, ενώ συνήθιζε να έχει τακτικές περιόδους. Το όργανο που ευθύνεται για την απώλεια της περιόδου είναι ο εγκέφαλος και μάλιστα το κέντρο που ονομάζεται “υποθάλαμος”. Ο υποθάλαμος είναι ένα κέντρο ελέγχου του εγκεφάλου που ρυθμίζει πολλές σωματικές αποκρίσεις όπως η θερμοκρασία, η όρεξη και ορισμένες πτυχές της αναπαραγωγής. Συγκεκριμένα, απελευθερώνει την ορμόνη που διεγείρει την έκκριση των γοναδοτροπινών (FSH και LH) από την αδενοϋπόφυση (GnRH, Gonadotropin Releasing Hormone). Οι ορμόνες FSH και LH (ωοθυλακιοτρόπος και ωχρινοτρόπος αντίστοιχα) μαζί με τα οιστρογόνα είναι υπεύθυνες για τον έλεγχος της εμμήνου ρύσεως. Συγκεκριμένα, οι FSH και LH αναγκάζουν την ωοθήκη να απελευθερώσει ένα ωάριο (ωορρηξία) κατά τη διάρκεια κάθε εμμηνορροϊκού κύκλου. 

Η ισορροπία στις ορμόνες αυτές χάνεται όταν ο υποθάλαμος σταματά να παράγει GnRH, με αποτέλεσμα ακανόνιστες ή απούσες περιόδους. Το είδος αυτό της αμηνόρροιας καλείται υποθαλαμική αμηνόρροια και εκτός από τις συμμετέχουσες στο “Survivor” συμβαίνει συχνά σε γυναίκες και άτομα που έχουν οριστεί ως γυναίκες κατά τη γέννηση που ασχολούνται με τον αθλητισμό ή πάσχουν από νευρογενή ανορεξία. 

Τι μπορεί να προκαλέσει υποθαλαμική αμηνόρροια;

Ο υποθάλαμος είναι το κέντρο εντολών για διάφορες σημαντικές σωματικές διεργασίες. Στέλνει και λαμβάνει μηνύματα και δίνει σήμα σε άλλες ορμόνες να απελευθερώσουν χημικές ουσίες στην αιματική κυκλοφορία. Όταν ο υποθάλαμος λαμβάνει το μήνυμα ότι κάτι στρεσάρει έντονα το σώμα, μπορεί να αποφασίσει να “απεργήσει”. Αυτό σημαίνει ότι σταματά να εκκρίνει την GnRH, η οποία, όπως είπαμε, είναι μια σημαντική ορμόνη για τη ρύθμιση της εμμήνου ρύσεως. 

Τι είναι αυτό που στρεσάρει το σώμα και τον υποθάλαμο;

– Ο έντονος περιορισμός της θερμιδικής πρόσληψης 

– Η φτωχή σε θρεπτικά συστατικά διατροφή

– Η έντονη και επίπονη φυσική δραστηριότητα που δαπανά περισσότερες θερμίδες από όσες προσλαμβάνονται μέσω της τροφής 

– Το έντονο συναισθηματικό και ψυχολογικό στρες

– Το χαμηλό ποσοστό λίπους στο σώμα

Αν αυτοί οι παράγοντες δεν “φωτογραφίζουν” τους συμμετέχοντες στο “Survivor”, δεν ξέρω τι το κάνει! 

Τις περισσότερες φορές, είναι ένας συνδυασμός όλων αυτών των παραγόντων που οδηγούν υποθαλαμική αμηνόρροια. Αυτό θέτει τον υποθάλαμο σε λειτουργία επιβίωσης (Survival mode-pun intended), θέτοντας ορισμένες σωματικές διεργασίες και λειτουργίες σε αναμονή, ώστε να μπορεί να εστιάσει στις πιο σημαντικές, όπως η αναπνοή.

Ποια είναι τα συμπτώματα της υποθαλαμικής αμηνόρροιας;

Το να χαθούν μερικές περιόδοι μπορεί να φαίνεται ακίνδυνο, αλλά στην πραγματικότητα δημιουργεί προβλήματα στο σώμα, τόσο άμεσα όσο και μελλοντικά. Η υποθαλαμική αμηνόρροια οδηγεί σε χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων και αυτό, πέρα από υπογονιμότητα, προκαλεί προβλήματα στο δέρμα και τα μαλλιά, όπως ακμή και τριχόπτωση, έκπτωση της οστικής πυκνότητας, αύξηση του κινδύνου για οστεοπόρωση όπως και αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα. Ακόμη, η έλλειψη οιστρογόνων οδηγεί ακόμη σε έκπτωση της ψυχικής υγείας

Η απώλεια της περιόδου φέρνει συμπτώματα όπως:

– Κατάθλιψη και άγχος

– Αϋπνία

– Χαμηλή ενέργεια

– Έντονη πείνα

– Κολπική ξηρότητα

– Χαμηλή libido

– Απώλεια μαλλιών

– Έντονοι πονοκέφαλοι

Οι τελικές συνέπειες είναι περίπλοκες ορμονικές αλλαγές που εκδηλώνονται με σοβαρή υποοιστρογοναιμία. Διαταράσσεται, ακόμη, η ισορροπία άλλων βασικών ορμονών, όπως η κορτιζόλη, η ινσουλίνη, ο ινσουλινομιμητικός αυξητικός παράγοντας-1 (IGF-1) όπως και αυτή των ορμονών του θυρεοειδούς. 

Πότε επανέρχεται η περίοδος μετά το Survivor;

Η υποθαλαμική αμηνόρροια μπορεί να αντιστραφεί με αλλαγές στον τρόπο ζωής, που καθησυχάζουν τον υποθάλαμο και τον βγάζουν από το survival mode. Τέτοιες είναι η μείωση της έντονης φυσικής δραστηριότητας, η επαρκής σίτιση, η αύξηση σωματικού βάρους, η διαχείριση των επιπέδων στρες. Συνήθως, η περίοδος επανέρχεται σε 3-6 μήνες, σε κάποιες περιπτώσεις αυτό μπορεί να πάρει και περισσότερους μήνες. 

Συνοψίζοντας

Από τη μία, είναι υπέροχο το πώς το σώμα προσαρμόζεται στις συνθήκες προκειμένου να επιβιώσει. Από την άλλη, είναι τρομακτικό το πόσο στρες προκαλούν στα σώματα των παικτριών οι συνθήκες “επιβίωσης” και οι κανόνες του παιχνιδιού, ώστε αυτά αναγκάζονται να διακόψουν βασικές, φυσιολογικές τους λειτουργίες. Ξεκάθαρα δεν έχουν περίσσεια “ενέργειας” για αναπαραγωγή. Και ο προβληματισμός είναι ο εξής: Θα πρεπε μήπως οι παίκτριες να προστατεύονται από συνθήκες που απειλούν τόσο σωματική και ψυχική τους υγεία;

Διαχειρίζεται με τον ίδιο τρόπο ένα γυναικείο σώμα την τροφική ένδεια και το στρες σε σχέση με ένα ανδρικό; Μεροληπτούν άραγε οι κανόνες του παιχνιδιού υπερ των ανδρών; Επιφανειακά, ενδεχομένως να φαίνεται σωστό και δίκαιο να ισχύουν οι ίδιοι κανόνες για άνδρες και γυναίκες και, ειλικρινά, δεν ξέρω πώς θα μπορούσε να σχεδιαστεί αλλιώς το παιχνίδι. Το σίγουρο είναι πως οι συνθήκες υγιεινής καθιστούν την περίοδο μια “κόλαση” για τις συμμετέχουσες και για πολλές προκαλεί ανακούφιση η διακοπή της. 

Κάτι τελευταίο: Αν η περίοδος δεν εξακολουθούσε στην εποχή μας να θεωρείται ταμπού, θα λάμβαναν οι παίκτριες του “Survivor” ιατρική περίθαλψη όταν το σώμα τους δίνει τόσο εμφανή και ξεκάθαρα σημάδια πως κάτι δεν πάει καθόλου καλά;

Γνωμούλα;
+1
0
Έκλαψα
+1
0
Βαριέμαι
+1
0
Νευρίασα
+1
0
Αγαπώ
+1
0
Σοκαρίστηκα