Η βόλτα με το ποδήλατο προσφέρει πολλαπλά οφέλη στο κλίμα, αλλά και στην ευημερία.
Οι δυσμενείς συνθήκες της κλιματικής κρίσης καθιστούν ολοένα και πιο επιτακτική την εύρεση αποτελεσματικών τρόπων αντιμετώπισης. Μπορεί οι μετακινήσεις με το ποδήλατο να βρίσκονται ακόμα σε νηπιακό στάδιο στην Ελλάδα, αλλά σε χώρες του εξωτερικού, όπως η Γαλλία, η Ολλανδία και η Φινλανδία, έχουν γίνει προ ετών παρεμβάσεις με έργα υποδομών για την ελεύθερη και ασφαλή διέλευση ποδηλάτων.
Εκτός από τα αντικειμενικά οφέλη υπέρ της περιβαλλοντικής υγείας, όπως αποδεικνύει η σύγχρονη έρευνα, το ποδήλατο συμβάλλει σημαντικά στη συλλογική ευημερία μιας χώρας.
Τα ερευνητικά αποτελέσματα
Κατά γενική ομολογία, είναι γνωστή η σύνδεση της άσκησης με τη βελτιωμένη ψυχική υγεία. Αναφορικά με την ποδηλασία, όμως, τα ευρήματα είναι ακόμα πιο ενθαρρυντικά. Αρχικά, στη στενή της έννοια, η άσκηση είναι συνυφασμένη με την προπόνηση σε έναν κλειστό χώρο, όπως το γυμναστήριο ή το κολυμβητήριο. Ωστόσο, η ποδηλασία συνεπάγεται άσκηση σε εξωτερικούς χώρους και αποτελεί ιδιαίτερα ευχάριστο τρόπο περιήγησης. Ειδικά σε περιοχές άφθονης βλάστησης και πρασίνου, η άσκηση μετατρέπεται σε πηγή αναζωογόνησης. Ως εκ τούτου, επωφελείται το σώμα, ο νους, αλλά και το φυσικό περιβάλλον.
Επιπλέον, μια μελέτη στο Science Direct απέδειξε ότι η αερόβια άσκηση, όπως το περπάτημα και το ποδήλατο, λειτουργούν επικουρικά στην αντιμετώπιση του άγχους, ενώ μειώνονται δραστικά οι πιθανότητες για κρίσεις πανικού ή λοιπές ψυχικές διαταραχές. Ακόμη, προέκυψε ως συμπέρασμα πως το 18% των ανθρώπων που χρησιμοποιούν καθημερινά το ποδήλατό τους αισθάνονται πιο ευτυχισμένοι, σε σύγκριση με όσους άφησαν στην άκρη το ποδηλατικό κράνος.
Παράλληλα, η ποδηλασία μπορεί πολύ εύκολα να μετατραπεί σε ομαδικό άθλημα ή δραστηριότητα –ανάλογα με τις επιθυμίες της ομάδας– ενισχύοντας την ανθρώπινη αλληλοεπίδραση, την κοινωνικοποίηση και την επαφή με αγαπητά πρόσωπα. Βάσει εκτενούς μελέτης που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό, Lancet, η ομαδική ποδηλασία επιδρά καταλυτικά πρωτίστως στην ψυχική υγεία του ατόμου, με θετικό πρόσημο, και δευτερευόντως στη σωματική. Άλλωστε, μακροπρόθεσμα, η τακτική ποδηλασία κοστίζει φθηνότερα από τη συνδρομή στο γυμναστήριο, μια παράμετρος ιδιαίτερα ανακουφιστική για τον τραπεζικό λογαριασμό.
Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα
Σε διεθνές επίπεδο, η επιλογή του ποδηλάτου για τις καθημερινές μετακινήσεις, έναντι των μηχανοκίνητων οχημάτων, είναι μια διαρκώς αναπτυσσόμενη τάση, η οποία συνεπάγεται μείωση των εκπομπών άνθρακα κατά 67%. Το 2021, η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή προσδιόρισε το ποδήλατο ως λύση για τη διασφάλιση ενός βιώσιμου κόσμου για όλα τα άτομα, στο παρόν και στο μέλλον.
Στην Ολλανδία, όπου είναι οργανικό κομμάτι της καθημερινότητας η μετακίνηση με το ποδήλατο, υπολογίζεται ότι οι άνθρωποι διανύουν περίπου 2,6 χιλιόμετρα την ημέρα. Αν όλες οι χώρες παγκοσμίως ήταν σε θέση να εναρμονιστούν με αυτή την τόσο ευεργετική και «πράσινη» συνήθεια, αυτό θα σηματοδοτούσε ραγδαία μείωση διοξειδίου του άνθρακα, της τάξεως των 686 εκατομμυρίων τόνων, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2022 στο περιοδικό, στο περιοδικό Communications Earth & Environment.
Η ανάγκη για περισσότερες υποδομές στην Ελλάδα
Στη χώρα μας, ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα, η διέλευση ποδηλάτων είναι μεν αισθητή δειλά-δειλά, αλλά, λόγω έλλειψης υποδομών και σεβασμού από τους οδηγούς μηχανοκίνητων οχημάτων, δεν προτείνεται ως μέσο μετακίνησης, παρά τα αδιαμφισβήτητα οφέλη που προαναφέρθηκαν.
Εντούτοις, η πολιτεία χρειάζεται να προβεί άμεσα σε σχεδιασμό νέων ποδηλατοδρόμων στα πρότυπα του εξωτερικού, μια κίνηση-ματ, για τους εξής λόγους:
- Αποσυμφόρηση των αστικών κέντρων από τα ΙΧ
- Διευκόλυνση στάθμευσης
- Περιορισμός του συνωστισμού στα ΜΜΜ, ειδικά κατά τις ώρες και τις ημέρες αιχμής
- Προσφορά μετακίνησης με μηδαμινό κόστος
- Συμμετοχή στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης
- Πρόσβαση σε πληθώρα πλεονεκτημάτων υπέρ της συνολικής ευημερίας, της ψυχικής και της σωματικής υγείας.
Εικόνες: Shutterstock