Πώς σχετίζονται, τελικά, πολιτική και virality;
Ο κυβερνοχώρος και οι κάμερες έχουν κάποιους άτυπους κανόνες για τα προβεβλημένα πρόσωπα της εποχής. Ένας από αυτούς είναι πως: “Ό,τι γράφει δε ξεγράφει” και εάν μπορούσαμε να παραφράσουμε το λατινικό ρητό: “scripta manent”, δηλαδή τα “γραπτά μένουν”, στην εποχή μας θα λέγαμε πως “τα βίντεο μένουν”.
Επιφανεις άνθρωποι, με δημόσιο λόγο, γίνονται viral και εμφανίζονται στις οθόνες μας, με λόγια και πράξεις που πυροδοτούν έντονο σχολιασμό. Οι εντυπώσεις που προκαλεί αυτού του είδους η δημοσιότητα, ακολουθούν το άτομο για καιρό και πολλές φορές το προσδιορίζουν στη συνείδηση των ανθρώπων, ειδικότερα όταν υπάρχει αρνητική χροιά στο γεγονός.
Πολιτικοί, καλλιτέχνες, ηθοποιοί, τραγουδιστές και influencers, κάνουν δηλώσεις που μπορεί να τους καταστρέψουν την εικόνα ή και να τους “ανεβάσουν” πολύ γρήγορα. Κρινονται αρνητικά, δέχονται καυστικά σχόλια ως προς τις πράξεις τους– και ίσως δικαιολογημένα – καθώς όταν λες κάτι δημόσια, στην ουσία βάζεις την υπογραφή σου.
Πολιτική και virality: Πόσο επικίνδυνος συνδυασμός είναι;
Η διακωμώδηση τέτοιων γεγονότων είναι συχνή και ναι μεν έχει χιούμορ, αλλά προκαλούνται και συναισθήματα όπως η οργή και θυμός όταν κάποιος γίνεται viral για ένα ατόπημά του. Δεν είναι λίγες οι φορές που πολιτικοί έχουν πει πράγματα που τους ξέφυγαν, ενώ πολλές ακόμα οι στιγμές που έχουν πιαστεί στην κάμερα να λένε ξεκάθαρα ψέματα, τα οποία έρχονται σε πλήρη αντίθεση με παλαιότερες τους δηλώσεις.
Τα παλαιότερα βίντεο ορισμένων πολιτικών, αναιρούν τα σημερινά τους έργα. Αλλά τι δικαίωμα στο λάθος έχει κάποιος που βρίσκεται σε τέτοιες θέσεις και γνωρίζει ότι απευθύνεται σε ένα κοινό; Ανεξάρτητα από τη διάθεση του προσώπου, κάτι τέτοιο πλήττει την εικόνα του και σαφώς ένα ψέμα δεν έχει την ίδια βαρύτητα όταν το διαδίδει ένας απλός πολίτης σε σύγκριση με έναν διάσημο.
Ένα βίντεο κάποιου που ευτελίζεται δημόσια, μπορεί να μείνει στη συλλογική συνείδηση και να τον κατατάξει αυτόματα στο αρνητικό virality. Ακόμα και έτσι βέβαια, όσοι το στηρίζουν δε θα επηρεαστούν και τόσο. Θα αποκλείσουν όλα τα αρνητικά δεδομένα, ώστε η άποψή τους να μην αλλοιωθεί και θα συνεχίσουν να τον εμπιστεύονται. Το εάν η εικόνα θα πληγεί από ένα viral βίντεο είναι θέμα οπτικής και συμπάθειας.
Όσοι γίνονται viral έχουν τον τρόπο να αλλάξουν κάτι προς όφελός τους, αλλά πολλές φορές δεν πολυσκέφτονται τι λένε ή πιάνονται να κάνουν κάποιο λάθος. Υπάρχουν και ορισμένες φορές, όμως, όπου επίτηδες θέλουν να υπάρξει αναταραχή γύρω από το όνομά τους, καθώς γνωρίζουν πως θα αναπαραχθούν και θα προκαλέσουν με όσα πουν. Μιλάνε με εριστικό τρόπο, φωνάζουν για να ξεσηκώσουν αντιδράσεις και να λάβουν τα οφέλη που τους εξυπηρετούν. Και φυσικά πετυχαίνουν το σκοπό τους, καθώς ο κόσμος είναι εκεί για να ασχοληθεί μαζί τους. Ισχύει ο κανόνας πως η αρνητική διαφήμιση, παραμένει διαφήμιση.
Η μάζα αποδέχεται και κρίνει, όχι πάντα σωστά
Η κριτική είναι λογική και αναμενόμενη όταν απευθύνεσαι σε κόσμο. Το virality δεν είναι κάτι που απλά συζητάμε, αλλά κρύβει κάτι άλλο ως προς την απαξίωση των προσώπων. Η αδιαφορία των πολιτών να εμβαθύνει τους κάνει να εμμένουν σε καφενειακού τύπου συζητήσεις, στην επιφάνεια και όχι στην ουσία του λόγου. Συχνά, μία ακραία πράξη που γίνεται γνωστή επιδέχεται μία μαζική κατακραυγή, η οποία σαν πυροτέχνημα λίγες μέρες μετά θα αρχίσει να υποχωρεί. Γνωρίζουμε πολλές φράσεις, που ειπώνονται από τα χείλη κυβερνώντων,αλλά η πλειοψηφία έχει πλήρη άγνοια για πιο σοβαρά ζητήματα, όπως τα σκάνδαλα και τη συνέπεια των λόγων τους.
Η μάζα κρίνει το σημείο αναφοράς αλλά και τη σημαντικότητα ενός γεγονότος που θα γίνει ‘’διάσημο’’. Οι χρήστες του διαδυκτύου συχνά “κανιβαλίζουν” όπως και ψάχνουν τρόπους να ανεβάσουν ή να ρίξουν προσωπικότητες όχι πάντα με γόνιμο διάλογο αλλά με τοξική διάθεση, ακόμα και αν κάποιο άτομο το αξίζει, δεν είναι ο σωστός τρόπος για να ασκήσουμε κριτική.
Όπως αναφέρει και ο Γκυστάβ Λε Μπον, στο βιβλίο του: “Η ψυχολογία των μαζών”: “Η μάζα σήμερα επευφημεί κάποιον που αύριο με ευκολία θα αποκαθηλώσει”.
Είναι δίκαιο όλο αυτό; Είναι σωστός ο τρόπος μας;
H ελαφρότητα της αντιμετώπισης των αστείων ή άλλoτε εξοργιστικών στιγμών που θα γίνουν viral, δείχνει αδιαφορία για την έννοια της Δικαιοσύνης όπου σε αυτές τις περιπτώσεις την καθορίζει ο όχλος. Συχνά επιχειρούμε μέσα από μία δήλωση να αποδομήσουμε ολόκληρο το χαρακτήρα και την προσωπικότητα ενός ανθρώπου, αλλά αγνοούμε το γεγονός ότι το ανθρώπινο ον είναι πολυδιάστατο.
Έτσι, θέλουμε να ταυτίσουμε ένα γεγονός με ολόκληρη την προσωπικότητα και το άτομο. Βέβαια αυτό δεν ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα όπου άνθρωποι επαναλαμβανόμενα και συνεχόμενα έχουν υποπέσει στα ίδια λάθη και έχουν γίνει πολλές φορές viral για τους λάθος λόγους. Ειδικά αν μιλήσουμε για πολιτική και virality.
Είναι δίκαιο όμως, καθώς όταν έχεις δημόσιο λόγο, πρέπει να προσέχεις τι λες και πως το λες, αφού εύκολα παρερμηνεύεται ή επισύρει το κοινό αίσθημα σε διαφορετικά μονοπάτια από ό,τι ήταν το πραγματικό νόημα. Άλλωστε, το σημαντικό όταν εκτίθεσαι, είναι να γνωρίζεις πως θα κριθείς και ακριβως για αυτό να είσαι προσεκτικός. Οι συνέπειες για όσους λένε πράγματα που εμπίπτουν στο φάσμα των ανθρώπινων δικαιωμάτων είναι καταγγελτικές και δικαίως κρίνονται αυστηρά. Το κοινό δε συγχωρεί, αντίθετα είναι πρόθυμο να καταδικάσει.
Εστιάζουμε στο κακό και όχι στο καλό
Υπάρχει πολύς κόσμος που θα έπρεπε να γίνει γνωστός και viral για τις απόψεις του, για όλους τους καλούς λόγους. Όμως, έχουμε μία τάση να απομονώνουμε τα ουσιαστικά πράγματα εμμένοντας στα σαφώς πιο ασήμαντα. Κοιτάμε τα αρνητικά και όχι τα θετικά. Και ίσως ο κόσμος ήταν λίγο καλύτερος εάν κάποια άλλα πρόσωπα και δηλώσεις έπαιρναν την αποδοχή που τους άξιζε.
Από την άλλη, το καλό και το κακό είναι υποκειμενικά και στο δημόσιο λόγο είναι ακόμα πιο αμφισβητούμενα. Μία δήλωση που θα ξεσήκωνε θύελλα αντιδράσεων από τη μία μεριά, από την άλλη θα βρει πολλούς που συμφωνούν. Μήπως είναι καιρός να μην κάνουμε viral τις χαζομάρες του καθενός και να μην ασχολούμαστε με ασήμαντες δηλώσεις;
Αντ’ αυτού, μήπως θα ήταν καλύτερο να αφουγκραστούμε τη λογική όσων βλέπουμε και ακούμε; Είναι μία αλήθεια πως ο λόγος κρίνεται αυστηρά και οι συνέπειες στην ελληνική πραγματικότητα είναι όπως και στα υπόλοιπα ζητήματα: Αυθόρμητες, αστείες, επιφανειακές. Ωραίο θα ήταν αν γίνονταν viral η εμπιστοσύνη, τα ακλόνητα επιχειρήματα, και οι πράξεις που οδηγούν σε σκέψεις και αποτελέσματα.