Η Hellenic Train αποδίδει την έκρηξη και την πυρκαγιά στα Τέμπη σε… ηλεκτρικά τόξα και βραχυκύκλωμα στον εναέριο ηλεκτροφόρο αγωγό, τα οποία σημειώθηκαν πολύ κοντά ή πάνω στον μετασχηματιστή της επιβατικής αμαξοστοιχίας.
Επιπλέον, γίνεται λόγος για πρόσθετα βραχυκυκλώματα των πυκνωτών, που προκάλεσαν ανάφλεξη και έκρηξη του ψυκτικού υγρού, το οποίο στη συνέχεια κάηκε, σύμφωνα με το πόρισμα που η εταιρεία παρέδωσε στις Αρχές.
Το πόρισμα, που παρουσιάζεται σε ρεπορτάζ της Μαρίας Λιλιοπούλου στο ethnos.gr, υπογράφεται από τον Βέλγο εμπειρογνώμονα Yves Carton, ειδικό σε σιδηροδρομικά ατυχήματα, ο οποίος ανέλαβε τη διερεύνηση για λογαριασμό της Hellenic Train.
Σύμφωνα με το πόρισμα, «με εύλογα υψηλή πιθανότητα μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η έκρηξη ήταν αποτέλεσμα των ηλεκτρικών τόξων και του βραχυκυκλώματος της αλυσοειδούς γραμμής επαφής που συνέβησαν πολύ κοντά ή πάνω στον μετασχηματιστή, με τελικά πρόσθετα βραχυκυκλώματα των πυκνωτών, δημιουργώντας ανάφλεξη και έκρηξη του ψυκτικού υγρού το οποίο στη συνέχεια κάηκε (2,4 τόνοι) μέχρις εξάντλησης».
Το έγγραφο αναφέρει επίσης πως «αρκετές ενδείξεις δείχνουν ότι ο μετασχηματιστής και πιο συγκεκριμένα το ψυκτικό υγρό είναι η κύρια πηγή της έκρηξης και της πυρκαγιάς».
Στην τεχνική έκθεση σημειώνεται ότι το βαγόνι Β2 καταστράφηκε ολοσχερώς λόγω της θέσης του ακριβώς πάνω από τη ζώνη πυρκαγιάς του μετασχηματιστή. Η φωτιά εξαπλώθηκε οριζόντια, επηρεάζοντας ολόκληρο το βαγόνι μέσω των υλικών της κατασκευής του, ενώ τροφοδοτήθηκε περαιτέρω από εύφλεκτα υγρά που προέρχονταν από μπαταρίες και ψυκτικά μέσα κλιματιστικών.
Η Hellenic Train χαρακτηρίζει την έκρηξη και την πυρκαγιά ως «μια ατυχή σύμπτωση», καθώς θεωρεί ότι το βραχυκύκλωμα της αλυσοειδούς γραμμής επαφής έλαβε χώρα «πάνω ή κοντά στον μετασχηματιστή».
Για το βαγόνι Β3, αναφέρεται πως, αν και βρισκόταν κοντά στην εστία της φωτιάς, εμφάνισε μόνο μερικά σημάδια καύσης, χωρίς ωστόσο να πάρει φωτιά.
Το πόρισμα δεν εξετάζει την πιθανότητα ύπαρξης μη δηλωμένου φορτίου ή επιπρόσθετων εύφλεκτων υλικών, πέραν όσων σχετίζονται με τα εξαρτήματα της αμαξοστοιχίας. Ωστόσο, άλλες έρευνες αναφέρουν τον εντοπισμό ουσιών, όπως το ξυλόλιο. Ένα ανοιχτό ζήτημα παραμένει κατά πόσο ο μηχανισμός που περιγράφεται στο πόρισμα θα μπορούσε να προκαλέσει μια τόσο ισχυρή έκρηξη και φωτιά, καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες, η έκταση της πυρκαγιάς που καταγράφηκε στο πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ φτάνει έως και τα 80 μέτρα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η θεωρία του ηλεκτρικού τόξου έχει απορριφθεί από άλλους ειδικούς.
Συμπεράσματα του πορίσματος
Το πόρισμα της Hellenic Train, που έχει ήδη κατατεθεί στις ανακριτικές αρχές, στον ΕΟΔΑΣΑΑΜ και στη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ), βασίζεται σε ανάλυση βιντεοληπτικού υλικού από δύο κάμερες, καθώς και στη σύγκριση με φωτογραφίες από τον τόπο του δυστυχήματος. Εκτός από την αναζήτηση της αιτίας της έκρηξης και της πυρκαγιάς, εξετάζει πιθανές τεχνικές βελτιώσεις στον σιδηροδρομικό εξοπλισμό και τις διαδικασίες συντήρησης, που θα μπορούσαν να μειώσουν τον κίνδυνο παρόμοιων ατυχημάτων στο μέλλον.
Ωστόσο, το πόρισμα δεν προχωρά σε συμπεράσματα σχετικά με την κίνηση των δύο τρένων στην ίδια γραμμή για αρκετά λεπτά πριν τη σύγκρουση.
Παράγοντες που εξετάστηκαν
Ο Βέλγος εμπειρογνώμονας στηρίζει τα συμπεράσματά του σε μια σειρά από στοιχεία, μεταξύ των οποίων:
- Η θέση του εναέριου ηλεκτροφόρου αγωγού στα συντρίμμια.
- Οι λάμψεις των βραχυκυκλωμάτων του εναέριου ηλεκτροφόρου αγωγού, που σημειώθηκαν σχεδόν ταυτόχρονα στο ίδιο σημείο όπου συνέβη η έκρηξη και η φωτιά.
- Τα ηλεκτρικά τόξα σε συστήματα υψηλής τάσης, που μπορούν να φτάσουν θερμοκρασίες έως και 5000°C.
- Η οπή έκρηξης στο δοχείο του μετασχηματιστή και η αιθάλη που παρατηρήθηκε σε εκείνο το σημείο.
- Το ψυκτικό υγρό του μετασχηματιστή, που ήταν η κύρια πηγή καύσης, με σημείο ανάφλεξης 300-400°C.
- Η θερμική παραμόρφωση και οι χρωματικές αποχρώσεις του μετασχηματιστή, που δείχνουν πως εκεί ξεκίνησε η φωτιά.
- Η διάταξη των συντριμμιών, η οποία υποδεικνύει ότι η κύρια εστία της φωτιάς ήταν το δοχείο του μετασχηματιστή.
Εξετάζεται επίσης ένα δεύτερο ενδεχόμενο για την ανάφλεξη, το οποίο αφορά βραχυκύκλωμα στους πυκνωτές φίλτρου γραμμής και στους πυκνωτές του μετατροπέα έλξης. Το πόρισμα αναφέρει πως «η ενέργεια που αποθηκεύεται σε αυτά τα στοιχεία είναι πιο προσωρινή (δευτερόλεπτα) και όχι του ίδιου μεγέθους με εκείνη του εναέριου ηλεκτροφόρου αγωγού, αλλά επαρκής για να δημιουργήσει έκρηξη ή να τροφοδοτήσει την ήδη υπάρχουσα πυρκαγιά».
Τι αναφέρεται για τα ψυκτικά υγρά
Ο πραγματογνώμονας εκτιμά ότι ο μετασχηματιστής και το ψυκτικό υγρό έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην έκρηξη. Συγκεκριμένα, αναφέρει πως το ψυκτικό υγρό (πολυδιμεθυλική σιλικόνη) μπορεί να αναφλεγεί σε θερμοκρασίες άνω των 300°C, ενώ το ηλεκτρικό τόξο θα μπορούσε να ανεβάσει τη θερμοκρασία πολύ πιο πάνω, οδηγώντας σε ανάφλεξη και έκρηξη.
Το πόρισμα υπογραμμίζει ότι, παρά τη σφοδρότητα της έκρηξης, η πυρκαγιά παρέμεινε εντοπισμένη, με τα συντρίμμια γύρω από τον μετασχηματιστή να μην εμφανίζουν έντονα σημάδια φωτιάς. Η καταστροφή περιορίστηκε κυρίως στα σημεία που βρίσκονταν ακριβώς πάνω από την εστία της πυρκαγιάς.