Πώς το φεμινιστικό πορνο μπορεί να βάλει στο επίκεντρο την γυναικεία απόλαυση
Σε μια κοινωνία που παρουσιάζεται ως προοδευτική και απελευθερωμένη από στερεότυπα, οι ερωτικές ταινίες συνεχίζουν να είναι ένα ακόμα ταμπού. Πολλοί είναι εκείνοι που βλέπουν πορνό, κι όμως λίγοι συζητούν για αυτό. Σύμφωνα με έρευνα του Survey Center on American Life, 1 στους 4 άνδρες, έχει παρακολουθήσει ερωτική ταινία τον τελευταίο μήνα, ενώ στοιχεία δείχνουν ότι κατά μέσο όρο, ένας άνδρας εκτίθεται για πρώτη φορά σε πορνογραφία σε ηλικία 12 ετών.
Από την άλλη, το 30% των γυναικών δηλώνει ότι δεν έχει δει ποτέ πορνό, ενώ το ποσοστό των γυναικών που βλέπει τακτικά είναι μικρότερο από αυτό των ανδρών. Λαμβάνοντας τα παραπάνω δεδομένα υπόψη, γίνεται αμέσως σαφές, ότι το κοινό των ερωτικών ταινιών είναι κατά βάση οι άνδρες και επομένως το προϊόν, δηλαδή η πορνογραφία, προσαρμόστηκε στις δικές τους ανάγκες και σεξουαλικές φαντασιώσεις.
Ταινίες από άνδρες για άνδρες, λοιπόν, όπου οι γυναίκες παρουσιάζονται πολλές φορές ως σκεύη ηδονής και εκπλήρωσης κάθε σεξουαλικής φαντασίωσης. Από τη μία, οι γυναίκες πρωταγωνιστούν, αλλά παράλληλα είναι στο περιθώριο. Σε μια ερωτική ταινία, η κάμερα είναι συχνά στραμμένη στην γυναίκα χωρίς όμως να εξερευνά τη σεξουαλικότητα και τις δικές της επιθυμίες και φαντασιώσεις. Το ανδρικό βλέμμα στην πορνογραφία, είχε πάντα τα ηνία και όταν μιλάμε για ανδρικό βλέμμα μιλάμε για την οπτική ενός ετεροφυλόφιλου άνδρα, στα μέσα και τις τέχνες, που αναπαριστά τις γυναίκες ως σεξουαλικά, παθητικά αντικείμενα της ανδρικής επιθυμίας.
Female Gaze στην πορνογραφία
Όμως, τα τελευταία χρόνια, το γυναικείο κοινό αυξάνεται, όπως αυξάνεται και η αναζήτηση ταινιών που δεν ακολουθούν την πεπατημένη. Πλέον, στο προσκήνιο έρχονται γυναίκες σκηνοθέτιδες, οι οποίες προσπαθούν να επαναπροσδιορίσουν τις ερωτικές ταινίες βάζοντας τη γυναικεία απόλαυση στο στόχαστρο.
Sky Deep, Erika Lust, Tristan Taormino, Cheryl Dunye είναι μόνο μερικές από τις γυναίκες σκηνοθέτιδες που ευελπιστούν να ικανοποιήσουν την όρεξη του γυναικείου (και όχι μόνο) κοινού, ενώ παράλληλα προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα είδος δίκαιου εμπορίου στον κόσμο της ψυχαγωγίας ενηλίκων, όπου η συναίνεση είναι διαφανής και οι συνθήκες εργασίας καλές.
Το φεμινιστικό πορνό δεν είναι μια καινούργια ιδέα, αλλά φαίνεται πως τώρα, οι συνθήκες το ευνοούν πιο πολύ από ποτέ
H σκηνοθέτιδα Ninja Thyberg μιλώντας στη La Repubblica για την ταινία της «Pleasure» εξήγησε ότι «Εννιά στις δέκα πορνογραφικές ταινίες που απευθύνονται σε ετερόφυλους ανθρώπους υιοθετούν την ίδια σκοπιά, καθώς ενσαρκώνουν μια αντρική φαντασίωση που συνδέεται με την αντικειμενοποίηση των γυναικών, οι οποίες αναγκάζονται να ακολουθούν συγκεκριμένους κανόνες, και το γεγονός αυτό επηρεάζει τη σεξουαλική μας ζωή. Είναι σαν η βιομηχανία του πορνό να διαμορφώνει τη σεξουαλική μας διαπαιδαγώγηση. Ομως πέρα από κάποιες εξαιρέσεις, το βλέμμα είναι ανδρικό, όπως και η κουλτούρα μας γενικότερα».
Ενώ η Erika Lust, στην συνέντευξη της για το ντοκιμαντέρ “Hot Girls Wanted”, δήλωσε: «Όταν κοιτάζω το mainstream πορνό δεν είναι αρκετά καλό για μένα. Θέλω κάτι παραπάνω. Θέλω συγκίνηση. Πάθος. Οικειότητα. Θέλω να νιώσω μαζί τους…»
Την ίδια στιγμή, υπάρχουν και οι φωνές που διαφωνούν με την ιδέα του πορνό για γυναίκες, καθώς θεωρούν ότι η ίδια η πορνογραφία είναι αντιφεμινιστική με την έννοια της απεικόνισης στρεβλωμένων εκδοχών γυναικών, το οποίο παρατηρούμε ιδιαίτερα στο mainstream πορνό. Οι φωνές αυτές, υπερθεματίζουν ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για φεμινιστικό πορνό χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη τα δικαιώματα των εργαζομένων γυναικών στην βιομηχανία. Δίκαιες συνθήκες εργασίας, βιομηχανικά πρότυπα, αξιοπρεπή αμοιβή και έλεγχο της εικόνας τους, είναι μερικά από τα αιτήματα τους, για να μπορέσει το πορνό που φτιάχνεται από γυναίκες, να είναι πραγματικά φεμινιστικό.
Πορνογραφία και οργασμικό κενό
Πέρα όμως από το ανδρικό και γυναικείο βλέμμα, έχουν οι ερωτικές ταινίες αντίκτυπο στην ερωτική ζωή των γυναικών; Σύμφωνα με μελέτη που πραγματοποιήθηκε το 2016 σε πάνω από 52.500 ενήλικες στις ΗΠΑ – συμπεριλαμβανομένων λεσβιών, ομοφυλόφιλων και αμφιφυλόφιλων – το 95% των ετεροφυλόφιλων ανδρών ανέφεραν ότι συνήθως ή πάντα είχαν οργασμό κατά τη διάρκεια του σεξ, σε σύγκριση με το 65 τοις εκατό των ετεροφυλόφιλων γυναικών, που ήταν και το μικρότερο ποσοστό στην λίστα, με προτελευταίες τις αμφιφυλόφιλες γυναίκες ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στις λεσβίες ήταν 86%.
Ένας από τους παράγοντες που φαίνεται να έχει συμβάλει στην διαφορά αυτή, είναι και η πορνογρφία. Ακριβώς επειδή οι περισσότερες ταινίες αφορούν την οπτική ενός άνδρα, παραμένει ασαφές τι τελικά ευχαριστεί τις γυναίκες. Μια από τις μεγαλύτερες παρανοήσεις, είναι αυτή που θέλει τις γυναίκες να ερχονται σε οργασμό μόνο με διείσδυση και μάλιστα γρήγορα! Στην πραγματικότητα, όμως, μονο το 25% των γυναικών μπορούν να φτάσουν στην κορύφωση μόνο με διείσδυση.
Είναι σημαντικό, επομένως, να αναγνωρίσουμε την ανάγκη μιας πιο συμπεριληπτικής βιομηχανίας, η οποία κατευθύνεται τόσο από το ανδρικό όσο και από το γυναικείο βλέμμα. Ακόμη και τα κλισέ του κυρίαρχου άνδρα ή της υποταγμένης γυναίκας είναι φαντασιώσεις τόσο ανδρών όσο και γυναικών, που θα συνεχίσουμε να βλεπουμε να αναπαράγονται αλλά μπορούν να παρουσιαστούν από μια διαφορετική οπτική γωνία. Πλέον υπάρχει κοινό, υπάρχει και η ανάγκη, επομένως όλοι οι δρόμοι είναι ανοιχτοί για πορνό, που έχει ως κύριο γνώμονα την απόλαυση για τις γυναίκες.