Η κυβέρνηση κλιμακώνει τις πιέσεις για μείωση τραπεζικών προμηθειών και διεύρυνση του IRIS, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο φορολόγησης κερδών, ενώ η κοινωνική δυσαρέσκεια μεγαλώνει.
Η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να αυξήσει την πίεση προς τις τράπεζες, προκειμένου να επιτύχει ουσιαστικές μειώσεις στις προμήθειες και να ενισχύσει την υιοθέτηση του συστήματος IRIS, αφήνοντας παράλληλα να αιωρείται η πιθανότητα επιβολής έκτακτης φορολόγησης στα κέρδη των τραπεζών.
Την Τετάρτη, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Π. Μαρινάκης δήλωσε ότι “η φορολόγηση των κερδών των τραπεζών δεν είναι ειλημμένη απόφαση”, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι αυτή η πρόταση παραμένει στο τραπέζι. Παράλληλα, κάλεσε τις τράπεζες “να προσαρμοστούν στις ανάγκες των πολιτών” και να μειώσουν τα οικονομικά βάρη και τις χρεώσεις που επιβαρύνουν τους πολίτες.
Σύμφωνα με κύκλους του οικονομικού επιτελείου, η κυβέρνηση είναι διατεθειμένη να αξιοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα για να πιέσει τις τράπεζες, με την απειλή φορολόγησης των τραπεζικών κερδών να λειτουργεί ως ένα ισχυρό μήνυμα προς το εγχώριο πιστωτικό σύστημα.
Η τελευταία σειρά πιέσεων προκλήθηκε από τα οικονομικά αποτελέσματα των τεσσάρων συστημικών τραπεζών για το εννεάμηνο, τα οποία έδειξαν ότι τα έσοδα από τόκους και προμήθειες αποτέλεσαν τον βασικό λόγο της σημαντικής αύξησης της κερδοφορίας τους. Χαρακτηριστικά, παρά τη μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ, τα συνολικά επιτοκιακά έσοδα για το διάστημα αυτό έφτασαν τα 6,35 δισ. ευρώ, ενώ τα έσοδα από προμήθειες ανήλθαν σε 1,54 δισ. ευρώ. Αυτά τα αποτελέσματα έχουν προκαλέσει την αντίδραση της κοινής γνώμης και εντείνουν τις κυβερνητικές πιέσεις.
Ενίσχυση του IRIS
Ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, συνεχίζει να ασκεί έντονη πίεση προς τις τράπεζες, ζητώντας σημαντική μείωση του κόστους προμηθειών για ηλεκτρονικές πληρωμές. Παράλληλα, επιμένει στην αύξηση του ημερήσιου ορίου συναλλαγών μέσω του IRIS και στη διεύρυνση της χρήσης πληρωμών με QR κωδικούς. Το υπουργείο ζητά να διαχωριστούν τα όρια συναλλαγών για φυσικά πρόσωπα (από 500 σε 1.000 ευρώ ημερησίως) και για πληρωμές προς επαγγελματίες, ενισχύοντας έτσι τη χρηστικότητα του συστήματος.
Ωστόσο, οι τράπεζες εμφανίζονται διστακτικές, θεωρώντας τη συγκεκριμένη διεύρυνση ως οικονομικά ασύμφορη, δεδομένου ότι οι χαμηλού κόστους υπηρεσίες μειώνουν τα συνολικά έσοδά τους, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που βασίζονται στα επιτοκιακά έσοδα για τη διατήρηση της κερδοφορίας τους.
Κυβερνητικές πιέσεις και νομοθετικά μέτρα
Το οικονομικό επιτελείο διαμηνύει ότι θα συνεχίσει να προωθεί τη διεύρυνση των δυνατοτήτων των άμεσων πληρωμών, ακόμη και μέσω νομοθετικών μέτρων, αν χρειαστεί. Στόχος είναι η προώθηση ασφαλών, φθηνών και γρήγορων τρόπων συναλλαγών για τους πολίτες.
Οι αντιδράσεις των τραπεζών
Από την πλευρά τους, οι τράπεζες έχουν προβεί σε μεμονωμένες μειώσεις προμηθειών και έχουν εισαγάγει συνδρομητικά πακέτα υπηρεσιών, προσφέροντας δωρεάν απεριόριστες συναλλαγές για όσους επιλέξουν τέτοιου είδους πακέτα. Ωστόσο, κύκλοι του ΥΠΟΙΚ εκτιμούν ότι η ελληνική αγορά δεν είναι ακόμα εξοικειωμένη με τις συνδρομητικές υπηρεσίες και η μετάβαση σε αυτό το μοντέλο θα απαιτήσει χρόνο.
Καθώς οι κυβερνητικές πιέσεις εντείνονται, αναμένεται ότι το τραπεζικό σύστημα θα ξεκινήσει συντονισμένες μειώσεις προμηθειών στις αρχές του 2025. Παράλληλα, οι τράπεζες φαίνεται να επανασχεδιάζουν τη στρατηγική των εσόδων τους, στρεφόμενες σε τομείς όπως το asset management και προσαρμοζόμενες στις πιέσεις που ασκούνται από την αυξανόμενη παρουσία των Fintech και τη δημιουργία ενός πέμπτου τραπεζικού πόλου στην αγορά.