Τα cheat γεύματα είναι αυτά στα οποία “σπας” τη δίαιτα και τρως ελεύθερα όλες τις τροφές που θέλεις ή έχεις στερηθεί στα υπόλοιπα γεύματα.
“Σπας”, “ελεύθερα”, “θέλεις”, “έχεις στερηθεί”. Αν με ρωτάς, κάτι πάει λάθος με όλες αυτές τις λέξεις.
Πάμε να τις πάρουμε μια-μια:
Όταν “σπας” τη δίαιτα
Η έννοια του ξεκινάω/σπάω τη δίαιτα βρωμάει diet culture. Αν η δίαιτα είναι μια συνθήκη μέσα στην οποία μπαινοβγαίνεις, είναι γιατί:
-Είτε έχεις καλλιεργήσει μια “ανισόρροπη” σχέση με την ισορροπημένη διατροφή.
-Είτε η “δίαιτα” που έχεις επιλέξει είναι τέτοια που δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς.
Στην πρώτη περίπτωση, φταίει το mentality κατά το οποίο η δίαιτα είναι κάτι που κάνεις μέχρι να πετύχεις το αποτέλεσμα που επιθυμείς. Το ίδιο σκεπτικό καλλιεργεί μια σχέση “όλα ή τίποτα”/κάνω “κατά γράμμα” τη διατροφή ή δεν την κάνω καθόλου.
Στη δεύτερη περίπτωση φταίει το ίδιο το διατροφικό πρότυπο που έχεις επιλέξει, το οποίο είναι πολύ αυστηρό, φτωχό σε ενέργεια και με παράλογους κανόνες που σου απαγορεύουν τροφές ή ολόκληρες ομάδες τροφίμων.
Όταν εισάγεις στη διατροφή σου σου cheat meals και cheat days καλλιεργείς το diet mentality που εκλογικεύει αδηφαγικά επεισόδια και τροφοδοτεί μια διαταραγμένη σχέση με το φαγητό.
Η “ελευθερία” που σου λείπει
Περιμένεις αυτό το ένα γεύμα την εβδομάδα για να νιώσεις ελεύθερ@; Και όταν αποφάσισες να προσέξεις τη διατροφή σου; Ελεύθερ@ δεν ήσουν τότε;
Ελεύθερ@ είσαι να τρως και να πίνεις ό,τι θέλεις, όλες τις στιγμές! Ελεύθερ@ είσαι να τρως φροντιστικά, τροφές που σου κάνουν καλό, ελεύθερ@ είσαι να τρως και τη junkιά σου. Η “δέσμευση” να τρέφεσαι ποιοτικά έρχεται μέσα από την επιθυμία σου να κερδίσεις πράγματα για τον εαυτό σου -προϋπόθεση είναι να έχεις πάρει την απόφαση για σένα, για τους δικούς σου λόγους, με τα δικά σου κίνητρα, και όχι γιατί το θέλει κάποιος άλλος ή επειδή αναμένεται κάτι τέτοιο από σένα.
Η ισορροπημένη διατροφή βοηθά στην βελτίωση της υγείας, της φυσικής κατάστασης και της μακροζωίας αλλά δε χρειάζεται να είναι τέλεια για να σου τα προσφέρει όλα αυτά. Σου επιτρέπεται να καταναλώσεις τροφές όχι και τόσο υγιεινές, το σώμα σου δεν θα πάθει απολύτως τίποτα αν ο μέσος όρος σου είναι καλός. Μάλιστα, τέτοιες τροφές είναι συχνά χαλαρωτικές, διασκεδαστικές, απολαυστικές και είναι ΟΚ να αποτελούν μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής.
Φάε “ό,τι θέλεις”
Εδώ θα μιλήσω λιγάκι για τον διαισθητικό τρόπο διατροφής. Έχεις νιώσει ποτέ τα κύτταρά σου να πάλλονται από ευχαρίστηση όταν τρως ένα γεύμα που είναι συνάμα νόστιμο και υγιεινό; Αυτό το αίσθημα της αναλαφροσύνης μετά το γεύμα, που σου επιτρέπει να συνεχίσεις τη ζωή σου χωρίς να χρειάζεσαι διάλειμμα για ύπνο ή καφέ;
Υποθέτω, και διόρθωσέ με αν κάνω λάθος, ότι μετά από ένα μεγάλο, κακής ποιότητας γεύμα νιώθεις κάπως αδύναμ@, κουρασμέν@, με βαρύ το στομάχι και έντονη ανάγκη για νερό. Γιατί να θέλεις, λοιπόν, να νιώθεις έτσι μια φορά την εβδομάδα;
Ό,τι “στερήθηκες”
Αν νιώθεις ότι “αντιστέκεσαι” για να ακολουθήσεις μια δίαιτα, κάνεις κάτι λάθος. Αν στερείσαι τις τροφές που αγαπάς, κάνεις κάτι λάθος. Σταμάτα ό,τι κάνεις και ξεκίνα από την αρχή. Καμία τροφή δεν είναι απαγορευμένη.
Συνήθως οι πιο πλούσιες, θερμιδικά πυκνές τροφές είναι αυτές που προσφέρουν κορεσμό ακόμα και σε μικρή ποσότητα. Με άλλα λόγια, η ίδια η τροφή και η σύστασή της σε βοηθά να ελέγξεις την ποσότητα που καταναλώνεις, αν φυσικά έχεις εκπαιδευτεί να ακούς τα σήματα κορεσμού σου.
Όσο στερείσαι κάποιες τροφές τόσο χάνεις τον έλεγχο όταν τελικά ενδίδεις. Έχουμε μιλήσει για το Last Supper Syndrome, οπότε αν θέλεις να διαβάσεις περισσότερο κάνε κλικ εδώ.
“Το γεφύρι της Άρτας”
Φυσικά ένας άλλος λόγος που τα cheat meals ή cheat days είναι κακή ιδέα είναι γιατί μέσα σε ένα γεύμα και ακόμα περισσότερο σε μια ημέρα μπορείς να καταναλώσεις ποσότητα τροφής τόση που να υπερκαλύπτει (και με το παραπάνω) το θερμιδικό έλλειμμα που πέτυχες όλο το προηγούμενο διάστημα. Με άλλα λόγια, μπορείς πανεύκολα να γκρεμίσεις ό,τι έχτισες τόσο στο κομμάτι του βάρους, όσο και στο κομμάτι της υγείας σου.
Diet culture → Food Freedom
Πραγματική διατροφική ελευθερία είναι όταν δε φοβάσαι πια το φαγητό και επιλέγεις, ανάλογα με το τι προτιμάς και τι απολαμβάνεις. Δίνεις σημασία σε αυτό που ζητάει το σώμα και η ψυχή σου όλες τις ώρες και δεν περιμένεις να το κάνεις με άτσαλο τρόπο 1 φορά την εβδομάδα. Μόνο μέσω της διατροφικής ελευθερίας έρχεται τελικά η απενοχοποίηση όλων των τροφών και η εξυγίανση της σχέσης με το φαγητό.
Νιώθεις το ίδιο για τη ντομάτα και το μπισκότο, οι τροφές έχουν ουδέτερη χροιά και μπορείς να τις απολαύσεις όταν και εφόσον το θελήσεις. Στη διατροφική ελευθερία ο όρος “cheat meal” είναι απαρχαιωμένος. Για ποιο λόγο να χρειάζεσαι πια το cheat, λοιπόν; Να κλέψεις; Από ποιον;
Γράφει η Έρικα Νταουτίδου, Msc (Κλινική Διατροφολόγος / Διαιτολόγος)