Είχαν καταγραφεί κλήσεις με την απεγνωσμένη μάχη επιβατών να επιβιώσουν μετά τη σύγκρουση στα Τέμπη και πριν από τη φωτιά, αποκαλύπτοντας την πραγματικότητα της τραγωδίας και τις αμέλειες που ακολούθησαν.
Το Documento αποκαλύπτει το συγκλονιστικό ηχητικό ντοκουμέντο από τα Τέμπη, που περιέχει τα τελευταία λεπτά των θυμάτων, όπως καταγράφηκαν σε κλήση στο 112.
Trigger Warning
Δύο κινητά τηλέφωνα ενεργοποιήθηκαν αυτόματα μετά τη σύγκρουση των τρένων στα Τέμπη, και τα μικρόφωνά τους κατέγραψαν για τρία λεπτά τις κραυγές και την απόγνωση των επιβατών που βρέθηκαν εγκλωβισμένοι στις φλόγες αφού επέζησαν από τη σύγκρουση. Το ανατριχιαστικό αυτό ηχητικό ντοκουμέντο, που αποτελεί τη μαρτυρία των τελευταίων στιγμών των θυμάτων, περιέχει κραυγές «βοήθεια», «δεν έχω οξυγόνο» και «θα πεθάνουμε», αφήνοντας τις “φωνές από τον τάφο” να αποκαλύψουν τι συνέβη πραγματικά.
Αυτό που καταγράφεται είναι διπλό έγκλημα. Όπως νωρίς είχαν υποψιαστεί οι εμπειρογνώμονες των οικογενειών των θυμάτων, με επικεφαλής τον Βασίλη Κοκοτσάκη, δεν ήταν η ίδια η σύγκρουση που προκάλεσε τον θάνατο των 57 ανθρώπων. Πολλοί επέζησαν από την πρόσκρουση, αλλά χάθηκαν στις φλόγες που άναψαν εξαιτίας των εύφλεκτων υλικών που, σύμφωνα με ενδείξεις, μετέφερε μυστικά η εμπορική αμαξοστοιχία. Το δεύτερο μέρος του εγκλήματος αφορά την συγκάλυψη. Το καταγραφικό σύστημα του 112, που απάντησε αυτόματα στις κλήσεις, καταγράφει τα τρία λεπτά της τραγωδίας, με τις κραυγές των θυμάτων να επιβεβαιώνουν την ύπαρξη ισχυρής φωτιάς, που κατέκαψε όσους είχαν καταφέρει να επιβιώσουν.
Μετά από αυτά τα τρία λεπτά, οι ήχοι σταματούν. Οι άνθρωποι καίγονται και, στη συνέχεια, τα τηλέφωνα που μετέφεραν αυτές τις τρομακτικές πληροφορίες καταστρέφονται. Τα ηχητικά αποδεικτικά στοιχεία είναι στη διάθεση του ανακριτή, ο οποίος όμως φαίνεται να αργεί να ερευνήσει την φωτιά που προκάλεσε τους θανάτους, προτιμώντας την ερμηνεία του θανάτου λόγω της σύγκρουσης.
Μέσα από τις κραυγές των μελλοθανάτων έπρεπε να απομονωθούν οι πληροφορίες, αγνοώντας τον πόνο και το ανατριχιαστικό συναίσθημα. Όταν οι αισθητήρες του τηλεφώνου ανιχνεύσουν σύγκρουση, καλούν το 112 έπειτα από 10 δευτερόλεπτα, ενώ στέλνουν γεωεντοπιστικές πληροφορίες κάθε 5 δευτερόλεπτα. Το μήνυμα αυτό συνεχίζεται μέχρι να ακυρωθεί η κλήση ή να εξαντληθεί η μπαταρία. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι κλήσεις σταμάτησαν όταν τα τηλέφωνα καταστράφηκαν από τη φωτιά. Τουλάχιστον τρία άτομα ακούγονται, γεγονός που σημαίνει ότι επιζούσαν στον χώρο μετά τη σύγκρουση.
«Μάρθη, σε αγαπώ»
Η πρώτη κλήση έγινε αυτόματα από iPhone στις 23:19:55. Ακούγεται μια γυναικεία φωνή ανάμεσα σε κραυγές πόνου, μεταφέροντας κρίσιμες πληροφορίες για τις συνθήκες. Λέει καθαρά ότι δεν μπορεί να αναπνεύσει και ότι έχει ελάχιστο οξυγόνο. Δύο λεπτά και 14 δευτερόλεπτα μετά την κλήση, η νεαρή κοπέλα λέει: «Θα πεθάνουμε». Δύο δευτερόλεπτα αργότερα ακούγεται: «Μάρθη, σε αγαπώ… με ακούς… Σε αγαπώ».
Παρατίθεται το περιεχόμενο της κλήσης αυτής, της οποίας η απομαγνητοφώνηση βρίσκεται στη δικογραφία για τα Τέμπη, αλλά δεν έχει ακόμη αξιοποιηθεί ανακριτικά. Το περιεχόμενο εμφανίζεται όπως σχολιάζεται στην έκθεση του εμπειρογνώμονα Βασίλη Κοκοτσάκη:
Στα 00.29 Αγνωστη κοπέλα:
∆εν µπορώ να αναπνεύσω.
Στα 00.51 Αγνωστη κοπέλα:
Νιώθω νιώθω.
Στα 00.57 Αγνωστη κοπέλα:
Εχω ελάχιστο οξυγόνο.
Σηµείωση: Η φράση αυτή µας δίνει σηµαντικότατες πληροφορίες σχετικά µε το περιβάλλον. ∆ηλώνει δηλαδή πως ο αέρας που αναπνέει (όπως προκύπτει από το γεγονός ότι µιλάει) δεν περιέχει αρκετό οξυγόνο, δείγµα ότι έχουµε δυνατή καύση πολύ κοντά, η οποία καταναλώνει µεγάλες ποσότητες οξυγόνου, φαινόµενο που παρατηρείται κυρίως κατά την καύση υδρογονανθράκων.
Στα 01.05 Αγνωστος:
Κι εγώ σε αγαπώ.
Στα 01.12:
(Ακούγεται άλλη φωνή πιο µακριά)
Στα 01.20 Αγνωστη κοπέλα:
Με πονάτε, µε πονάτε.
Σηµείωση: Ισως προσπάθεια βοήθειας, ίσως όµως και ποδοπάτηµα από ανθρώπους που προσπαθούσαν να διαφύγουν.
Στα 1.23 Αγνωστη κοπέλα:
∆ηµήτρη, κάνε κάτι.
Στα 01.41 Αγνωστη κοπέλα:
Το κεφάλι µου λίγο (το κεφάλι σου λίγο).
Στα 01.54 Αγνωστη κοπέλα:
Βοήθεια βοήθεια.
Στα 02.11:
(Ακούγονται σπαρακτικά ουρλιαχτά στο βάθος όπως και άλλες φωνές απόγνωσης)
Σηµείωση: Υπολογίζουµε ότι υπάρχουν τουλάχιστον άλλα δυο άτοµα. Από την αύξηση των δραµατικών κραυγών µπορούµε να υποθέσουµε την ενδυνάµωση της πυρκαγιάς που πλησιάζει ή τη δραµατική αύξηση της θερµοκρασίας.
Στα 2.14 Αγνωστη κοπέλα:
Θα πεθάνουµε…
Σηµείωση: Πιθανότατα αντιλαµβάνεται το δραµατικό της στιγµής.
Στα 02.16 από την ίδια άγνωστη κοπέλα:
Μάρθη, σε αγαπώ… µε ακούς… Σε αγαπώ.
(Στη συνέχεια ακολουθεί σιγή…)
Σηµείωση: Η κλήση τερµατίστηκε από τον χειριστή έπειτα από οδηγίες από ένα συνάδελφό του. Αυτό είναι κοµβική παράλειψη γιατί έτσι χάθηκαν ζωτικές πληροφορίες.
Η αναφορά στο όνοµα Μάρθη παραπέµπει στην κόρη της Μαρίας Καρυστιανού και ο ανακριτής οφείλει να ελέγξει αν η νεαρή που ακούγεται είναι η φίλη της Φραντζέσκα Μπέζα.
«Βοήθεια, βοήθεια»
Η άλλη κλήση που γίνεται αυτόµατα στο 112 δεν συνοδεύεται από συνοµιλία. Καθώς το τηλέφωνο µένει ανοιχτό µεταφέρονται ήχοι και κραυγές από το βαγόνι και περισσότερο οι συνοµιλίες µεταξύ των υπαλλήλων της υπηρεσίας οι οποίοι βρίσκονται µάλλον σε πανικό:
Αυτοµατοποιηµένο µήνυµα ανίχνευσης σύγκρουσης (µέσω της τηλ. συσκευής του καλούντος αριθµού) που ενηµερώνει το 112 ότι ο κάτοχος του τηλεφώνου δεν αποκρίνεται στο τηλέφωνό του, έχει υποστεί σοβαρό τροχαίο και ταυτόχρονα στέλνει και γεωγραφικές συντεταγµένες εντοπισµού.
112 (γυναίκα):
Εχει συµβεί κάτι;
(Ακούγεται το µνµ ανίχνευσης)
112:
Με ακούτε;
Ακούγονται βογγητά.
112:
Με ακούτε;
(Ακούγονται φωνές και κραυγές ακατάληπτα από διαφορετικά πρόσωπα)
Μνµ ανίχνευσης
Ακούγεται φωνή γυναίκας:
«Βοήθεια βοήθεια» και ακατάληπτα
Μνµ ανίχνευσης – γεωεντοπισµού
112:
Με ακούτε;
(Ακούγονται φωνές µακριά από το µικρόφωνο από τον τόπο του συµβάντος)
112:
Με ακούτε;
(Ακούγονται φωνές ακατάληπτες και έντονη κραυγή)
Ακούγεται φωνή γυναίκας:
«Βοήθεια» & ακατάληπτα.
112:
Ψυχραιµία ψυχραιµία. Ειδοποιούµε τις αρχές. Εχει γίνει τροχαίο;
Μνµ ανίχνευσης – εντοπισµού
112:
Με ακούτε;
Αντρική φωνή από τον τόπο του συµβάντος:
Μην κουνιέσαι σε παρακαλώ.
112:
Με ακούτε;
Ακούγονται κραυγές και αντρική φωνή:
Μην κουνιέσαι, µην κουνιέσαι.
Φωνή υπαλλήλου άλλης υπηρεσίας που κλήθηκε από 112:
Παρακαλώ.
112:
Ψυχραιµία… Γεια σας. Πυροσβεστική; Γεια σας ΕΚΑΒ. Περιµένουµε να απαντήσει και η ΕΛΑΣ. Πρέπει να έχει γίνει τροχαίο στην τοποθεσία που σας έχω σηµειώσει, µας έχει βγει µόνο κλήση µε συντεταγµένες και ακούω φωνές από µέσα που φωνάζουν βοήθεια βοήθεια.
Υπάλληλος υπηρεσίας (γυναίκα):
Πού ακριβώς βγαίνει, παιδιά;
112:
Στο σηµείο που σας έχω βάλει στον χάρτη, είναι ανάµεσα σε Παραπόταµο και Μακρυχώρι.
Υπάλληλος:
Α ωραία, εντάξει.
Αλλος υπάλληλος υπηρεσίας (άντρας):
Ανάµεσα σε Παραπόταµο – Μακρυχώρι… Πόσα άτοµα;
Γυναίκα υπάλληλος υπηρεσίας:
Σε ποιο σηµείο;
112:
∆εν γνωρίζω, βγαίνει ηχογραφηµένο όπως ακούτε… Μισό λεπτάκι… Με ακούτε;
(Ακούγονται σπαρακτικές κραυγές)
Γυναίκα (µάλλον αστυνοµικός):
Φώναξε το Α3. Μάλλον τροχαίο ανάµεσα σε Παραπόταµο µε Μακρυχώρι. Αναφέρεται ότι κλαίνε µέσα από αυτοκίνητο παιδιά… παιδάκια.
112:
Με ακούτε;
Γυναίκα υπάλληλος:
Εγώ ακούω. ΕΚΑΒ.
112:
Προσπαθώ να µιλήσω µε το κινητό που έχει γίνει η κλήση.
(Ακούγονται σπαρακτικές κραυγές)
112:
Φωνάζουν τα παιδάκια. Ανάµεσα σε Μακρυχώρι – Παραπόταµο. Μάλλον στον δρόµο για Γόνους. Σας έχω δώσει συντεταγµένες που βγήκαν στην κλήση.
Αντρας (υπάλληλος υπηρεσίας):
Παρακαλώ.
112:
Με ακούτε;
Υπάλληλος (γυναίκα):
Είναι στον παράλληλο δρόµο που πάει για Γόνους – στον παράλληλο.
Υπάλληλος (άντρας):
Πού ακριβώς;
Υπάλληλος (γυναίκα):
Εγώ όπως το βλέπω, συνάδελφε, στον χάρτη είναι στον παράλληλο για Γόνους.
Υπάλληλος (άντρας):
Για Γόνους από πού;
112:
Από Μακρυχώρι – επαρχιακός δρόµος.
Υπάλληλος (άντρας):
Για Γόνους δηλαδή, όχι Παραπόταµος;
Υπάλληλος (γυναίκα):
Εγώ το βλέπω ότι είναι µέσα σε κατοικηµένη περιοχή, για να καταλάβεις είναι ένας επαρχιακός µικρός δροµάκος, αν τον βλέπετε κι εσείς στον χάρτη.
Υπάλληλος (άντρας):
Το στίγµα είναι σίγουρα αυτό;
Υπάλληλος (γυναίκα):
Αυτό δείχνει τουλάχιστον. Το 112.
112:
Ναι, αυτό έδωσε η κλήση, η κλήση του κινητού. Το επαναλαµβάνει συνέχεια.
Υπάλληλος (γυναίκα µάλλον Π.Σ.):
Εγώ έχω σταθµό στους Γόνους, το στέλνω τώρα να ξεκινήσει από εκεί, να στείλει πυροσβεστικό κλιµάκιο.
Υπάλληλος (άντρας):
Ναι, από τη Βιοµηχανική.
Υπάλληλος (γυναίκα):
Εσείς ενηµερώνετε Τροχαία Ευαγγελισµού. Σωστά;
Υπάλληλος (άντρας):
Η πυροσβεστική;
Υπάλληλος (γυναίκα):
Η Τροχαία Ευαγγελισµού ενηµερώνει(νεται) να πάει τώρα.
112:
Ενηµερώνουµε ΕΛΑΣ από την άλλη γραµµή, σας κλείνω τώρα, να είστε καλά γεια σας.
Σηµείωση: Η ανταλλαγή του παραπάνω διαλόγου µεταξύ του κέντρου 112 και των διάφορων υπηρεσιών ξεκινά στο 02.16 λεπτό του ηχογραφηµένου και ολοκληρώνεται µε διακοπή της κλήσης ανίχνευσης σύγκρουσης περίπου στο 03.50, όση είναι και η διάρκεια του ηχογραφηµένου µηνύµατος. Καθ’ όλη τη διάρκεια των διαλόγων αυτών µεταξύ των υπαλλήλων δεν ακούγονται οποιοιδήποτε ήχοι που εκπέµπει το κινητό τηλέφωνο διότι η εγγραφή των διαλόγων των υπαλλήλων γίνεται πάνω στους ήχους του κινητού. Κατά περιόδους ακούγεται το ηχογραφηµένο κωδικοποιηµένο µνµ.
Τα αναπάντητα ερωτήματα δύο χρόνια μετά
Τα ηχητικά από τις αυτόματες κλήσεις στο 112, τα οποία έχει στη διάθεσή του ο ανακριτής Σωτήρης Μπακαΐμης από την αρχή της έρευνας, δείχνουν ότι ορισμένοι επιβάτες επέζησαν της σύγκρουσης των τρένων, αλλά τελικά πέθαναν από τη φωτιά που ξέσπασε. Οι φωνές των επιζώντων επιβεβαιώνουν ότι υπήρξε εξωτερική εξάπλωση της φωτιάς, με ενδείξεις ότι επεκτάθηκε γρήγορα προς τα μέσα, καίγοντας το βαγόνι σε λίγα λεπτά. Οι πραγματογνώμονες συνδέουν την ταχύτατη εξάπλωση της φωτιάς με υδρογονάνθρακες που φέρεται να μετέφερε η εμπορική αμαξοστοιχία.
Ωστόσο, σχεδόν δύο χρόνια μετά, δεν έχουν αναγνωριστεί οι κάτοχοι των κινητών που έκαναν τις κλήσεις, αν και αυτό θα μπορούσε να γίνει εύκολα μέσω των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας. Επίσης, οι επίσημες απομαγνητοφωνήσεις των συνομιλιών δεν αντανακλούν πλήρως τα ηχητικά, καθώς έχουν παραλείψεις που αλλοιώνουν την κατανόηση του τι συνέβη. Η αντίδραση της υπηρεσίας 112 ήταν επίσης ανεπαρκής, καθώς οι υπάλληλοι δεν παρείχαν οδηγίες στους επιζώντες, παρά το γεγονός ότι διέθεταν γεωεντοπιστικά στοιχεία. Οι καθυστερήσεις και παραλείψεις στην ανακριτική διαδικασία απομάκρυναν την έρευνα από την αλήθεια, η οποία καταδεικνύει πως οι επιζώντες τελικά κάηκαν από την ισχυρή φωτιά, με τις εκτιμήσεις να δείχνουν ότι περίπου τριάντα άτομα είχαν αρχικά επιβιώσει της σύγκρουσης.