Οι αστραπιαίοι ρυθμοί της καθημερινότητας, μας «αναγκάζουν» να καταφύγουμε σε γρήγορες και εύκολες λύσεις, προκειμένου να ανταπεξέλθουμε στην πίεση των υποχρεώσεων.
Στη σύγχρονη εποχή, δεν υπάρχει το χρονικό περιθώριο για αργή επεξεργασία πληροφοριών, ακόμη και για τα απλούστερα ζητήματα, όπως το φαγητό ή η ενδυμασία. Δυστυχώς, καλούμαστε να εναρμονιστούμε με μια απαιτητική και διαρκώς μεταβαλλόμενη πραγματικότητα, όπου αναδύονται με ιλιγγιώδεις ταχύτητες, έννοιες, όπως το «fast food» ή το «fast fashion». Αν μη τι άλλο, ο όρος του «fast food» έχει παρεισφρήσει στο λεξιλόγιο μας εδώ και χρόνια, ενώ ο όρος «fast fashion» αρχίζει τώρα να κατακτά έδαφος. Πλέον, γίνεται αντιληπτή η δυσμενής πραγματικότητα και οι σοβαρότατες επιπτώσεις.
Τι εστί «fast fashion»;
Όπως προδίδεται και από την ετυμολογία, η λεγόμενη «γρήγορη μόδα» συνδέεται με μια μέθοδο κατασκευής και προώθησης, η οποία εστιάζει στη γρήγορη και άμεση παραγωγή μεγάλου όγκου ειδών ένδυσης, υπόδυσης κ.ά. Ο συγκεκριμένος όρος χρησιμοποιείται για να περιγράψει βιομηχανίες, οι οποίες διαθέτουν ρούχα από υλικά χαμηλού κόστους, συμβαδίζουν με τις τελευταίες τάσεις της μόδας και, ταυτόχρονα, είναι εύκολα προσβάσιμα στον μέσο καταναλωτή, καθώς διατίθενται σε πολύ χαμηλές τιμές. Καθίσταται, λοιπόν, σαφές εξαρχής ότι το «fast fashion» βασίζεται στη φιλοσοφία του υπερκαταναλωτισμού. Όσο οι καταναλωτές αγοράζουν αυτά τα προϊόντα, τόσο περισσότερο αυξάνεται η ανάγκη και η επιθυμία τους για να προμηθεύονται συνεχώς πιο πολλά. Επομένως, οι εταιρείες που προωθούν αυτή τη φιλοσοφία προσπαθούν να τους δελεάσουν με εξαιρετικά φθηνά ρούχα, μια στρατηγική, η οποία ασφαλώς συνεπάγεται απερίγραπτη ποσότητα, αλλά, επ’ ουδενί, ποιότητα.
Οι επιπτώσεις στο περιβάλλον
Δυστυχώς, οι fast fashion βιομηχανίες είναι τρομακτικά ρυπογόνες και επιβλαβείς για το περιβάλλον. Σύμφωνα με το Business Insider, «η χρωματική επεξεργασία των ρούχων είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ρυπογόνος παράγοντας του νερού στον κόσμο. Επίσης, οι εταιρείες γρήγορης μόδας χρησιμοποιούν συνθετικές ίνες, όπως πολυεστέρας, νάιλον και ακρυλικό που χρειάζονται εκατοντάδες χρόνια για να διασπαστούν.
Οι αριθμοί που προκύπτουν από έρευνες είναι μεγάλοι και προβληματίζουν έντονα. Ειδικότερα:
- Περίπου το 20% των λυμάτων, παγκοσμίως, αποδίδεται στη βαφή υφασμάτων, κατά την οποία χρησιμοποιούνται τοξικές χημικές ουσίες
- Η παραγωγή fast fashion ρούχων προκαλεί το 10% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα
- Κάθε χρόνο, το 85% τέτοιου είδους ρούχων καταλήγει στο καλάθι των απορριμμάτων.
Fast fashion και κοινωνία
Το 2018, έκθεση του Υπουργείου Εργασίας των ΗΠΑ αποκάλυψε στοιχεία καταναγκαστικής και παιδικής εργασίας στον τομέα της παραγωγής ρούχων στην Αργεντινή, το Μπαγκλαντές, τη Βραζιλία, την Κίνα, την Ινδία, την Ινδονησία, τις Φιλιππίνες, την Τουρκία, το Βιετνάμ κ.λπ., με αποτέλεσμα να καθίσταται σαφές το γεγονός ότι οι αυξανόμενες πωλήσεις και τα αξιοσημείωτα κέρδη της γρήγορης μόδας, παραβιάζουν κατάφωρα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.
- Το 60% όσων εργάζονται στην παγκόσμια βιομηχανία μόδας είναι παιδιά κάτω των 18 ετών, καθιστώντας την παιδική εργασία ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της γρήγορης μόδας
- Το 68% των fast fashion brands αδιαφορούν για την ισότητα των φύλων στις εγκαταστάσεις παραγωγής.
Εν κατακλείδι
Μπορεί οι γνωστές εταιρείες γρήγορης μόδας να αποτελούν μια εύκολη και προσιτή λύση, ωστόσο, αν συνυπολογιστούν στην εξίσωση οι άθλιες συνθήκες υπό τις οποίες εργάζονται οι υπάλληλοι, που πολλές φορές είναι παιδιά, τότε μοιραία ο αρχικός ενθουσιασμός για ένα υπεργαμάτο τζιν παντελόνι σε ευτελές κόστος, κατακερματίζεται ραγδαία. Συν τοις άλλοις, η κλιματική κρίση μαρτυρά την επιτακτική ανάγκη για φροντίδα του περιβάλλοντος, αντί για τις συνειδητές επιλογές με βαρύ περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Κοινώς, ας του δώσουμε λίγο οξυγόνο.
Η υποστήριξη στις μικρές, συνοικιακές επιχειρήσεις ρούχων που επιλέγουν καλύτερης ποιότητας υλικά, σέβονται το περιβάλλον αλλά και τους εργαζόμενους, ισοδυναμεί τη σταδιακή δημιουργία μιας πραγματικότητας, με θετικές προοπτικές για την ανθρώπινη και την περιβαλλοντική υγεία. Τέλος, η ανακύκλωση ρούχων είναι μια άψογη πρακτική που αξίζει να γίνει συνήθεια, διότι αφενός, είναι καθοριστική η συμβολή της στην κυκλική οικονομία και αφετέρου, τα είδη ρουχισμού, υπόδυσης, αξεσουάρ κ.ά., χρησιμοποιούνται εκ νέου και διανείμονται σε άτομα που αντιμετωπίζουν οικονομική δυσπραγία.