Η τεχνητή νοημοσύνη (AI), εκ των πραγμάτων, είναι ο τομέας του μέλλοντος.
Με την πάροδο του χρόνου και όσο εξελίσσονται οι τάσεις και τα επιτεύγματα της τεχνολογίας, εμφανίζονται ολοένα και περισσότερες εφαρμογές, οι οποίες δομούνται βασιζόμενες στην τεχνητή νοημοσύνη. Η Alexa και η Siri (οι ψηφιακοί βοηθοί της Amazon και της Apple αντίστοιχα) μας προσφέρουν πληθώρα δυνατοτήτων, με μία απλή φωνητική εντολή. Ενδεικτικά, μπορούμε να ξυπνήσουμε το πρωί και να ρωτήσουμε τις ψηφιακές μας βοηθούς που θα κυμανθεί η θερμοκρασία και να ορίσουμε (ή να απενεργοποιήσουμε) ώρα αφύπνισης.
Επιπλέον, έχουμε τη δυνατότητα να υπαγορεύσουμε ένα e-mail και να το στείλουμε χωρίς να χρειαστεί να πληκτρολογήσουμε την παραμικρή συλλαβή και τέλος, η αναζήτηση στο Google έχει απλουστευθεί περισσότερο από ποτέ, αφού μία φωνητική εντολή να είναι υπέρ αρκετή για να μας παρουσιάσουν η Alexa ή η Siri ορισμένα αποτελέσματα.
Εκτός αυτού, πρόσφατα εμφανίστηκε η εφαρμογή «ChatGPT», με ορισμένους να την χαρακτηρίζουν ως «ωδή στην τεχνητή νοημοσύνη». Ειδικότερα, μέσω της εφαρμογής, οι χρήστες δύνανται να υποβάλουν μια ερώτηση πάσης φύσεως. Κατόπιν, η ερώτηση απαντάται εντός δευτερολέπτων από την ίδια την εφαρμογή και το εντυπωσιακό είναι πως η απάντηση θα μπορούσε κάλλιστα να προέρχεται από ανθρώπινο εγκέφαλο.
Ακόμη, το TikTok, οφείλει την τεράστια επιτυχία του στον εξαιρετικά καλοφτιαγμένο αλγόριθμο, ο οποίος βασίζεται επίσης σε τεχνητή νοημοσύνη. Συγκεκριμένα, λειτουργεί με την απλή και ταυτόχρονα εξαιρετικά σύνθετη λογική ότι «δείχνουμε στους χρήστες περιεχόμενο αντίστοιχο με αυτό που αναζητούν ή παρακολουθούν». Από «έξυπνα» φώτα και νέες λειτουργίες σε αυτοκίνητα (π.χ. Tesla), το AI βρίσκεται παντού γύρω μας, άμεσα ή έμμεσα. Εδώ, βέβαια, εγείρεται το εξής ερώτημα: Και είναι καλό τώρα αυτό;
Ναι, χρησιμοποιείς κι εσύ AI
Ενδεχομένως, η τεχνητή νοημοσύνη να φαντάζει αρκετά περίπλοκη και μακρινή από το μέσο άνθρωπο, που εργάζεται σε μια διαφημιστική εταιρεία, σε ένα καφέ, σε ένα φροντιστήριο ή σε ένα πολυκατάστημα. Κι όμως, η συντριπτική πλειοψηφία εξ ημών έρχεται καθημερινά σε επαφή με το AI, ακόμη κι αν δεν το συνειδητοποιούμε. Εκτός από το TikTok και τις ψηφιακές βοηθούς που προαναφέρθηκαν, υπάρχουν κι άλλες πλατφόρμες/εφαρμογές, οι οποίες πρωταγωνιστούν στην καθημερινότητά μας και διαθέτουν AI.
Επί παραδείγματι, αν έχετε αναρωτηθεί με ποιο κριτήριο εμφανίζονται οι προτάσεις στο Netflix ή το Spotify, η απάντηση είναι η αναμενόμενη, λαμβάνοντας υπόψιν το θέμα του άρθρου: Χρησιμοποιείται AI, το οποίο εναρμονίζεται με την προτιμήσεις του εκάστοτε χρήστη.
Ως εκ τούτου, τροφοδοτείται η αρχική σελίδα με πολυμεσικό υλικό, ελκυστικό για το χρήστη, και κατά συνέπεια, επιλέγει να συνεχίσει τη συνδρομή του – εφόσον τον ενδιαφέρουν όσα παρακολουθεί. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρόκειται για έναν επικερδή φαύλο κύκλο: Όσο καλύτερα λειτουργεί το AI, τόσο πιο ελκυστικό είναι το περιεχόμενο στην αρχική σελίδα του χρήστη και κατ’ επέκταση, τόσο περισσότερο αυξάνονται οι χρήστες και οι συνδρομές. Συν τοις άλλοις, η τεχνητή νοημοσύνη ενδέχεται να αξιοποιηθεί προκειμένου να διορθώσει τεχνικά θέματα σε παλιές ταινίες, όπως ο ήχος, η εικόνα ή τα χρώματα.
Το απόρρητο, τα deepfakes και οι «παγίδες» του AI
Το απόρρητο θα μπορούσε να αποτελέσει το «μελανό σημείο» της τεχνητής νοημοσύνης, αφού απαιτείται η συλλογή δεδομένων για την εκμάθηση συμπεριφορικών μοτίβων και τη λήψη αποφάσεων. Εντούτοις, οι ερευνητές αναπτύσσουν διααρκώς μεθόδους για να χρησιμοποιήσουν τα δεδομένα μας χωρίς να έχουν πρόσβαση στην πραγματικότητα σε αυτά. Η πρακτική αυτή ονομάζεται «Federated Learning» και αποσκοπεί στην κρυπτογράφηση δεδομένων, ώστε να καταστούν αδύνατες τυχόν παρεμβάσεις.
Παρόλα αυτά, εξακολουθεί να υπάρχει ως δεδομένο ότι τα σπίτια και τα αυτοκίνητά μας θα παρακολουθούνται όλο και περισσότερο με αισθητήρες, ενσωματωμένους σε τεχνητή νοημοσύνη. Μάλιστα, ορισμένες κάμερες ασφαλείας χρησιμοποιούν λογισμικό αναγνώρισης προσώπου με AI για τον εντοπισμό συχνών επισκεπτών και αγνώστων.
Μια ακόμη επικίνδυνη παράμετρος της τεχνητής νοημοσύνης, στην οποία έχουμε αναφερθεί και σε προηγούμενο άρθρο, είναι τα deepfakes. Επί της ουσίας, πρόκειται για λογισμικό επεξεργασίας προσώπου, με σκοπό την αλλαγή της εμφάνισης και την πιθανή υποκλοπή της ταυτότητας κάποιου άλλου προσώπου (διάσημου ή μη).
Επί παραδείγματι, πρόσφατα είδαν το φως της δημοσιότητας εικόνες του Donald Trump να αποφεύγει τη σύλληψη και, εκ πρώτης όψεως, προκλήθηκε θόρυβος από τη είδηση αυτή. Τελικά, όμως, αποδείχθηκε ότι επρόκειτο απλώς για καταπληκτικά deepfakes, τα οποία λειτούργησαν παραπλανητικά και δημιούργησαν πρόσφορο έδαφος για fake news.
Ένα ακόμη δημόσιο πρόσωπο που έπεσε θύμα των deepfakes είναι και η Taylor Swift, η οποία πρωταγωνιστούσε σε βίντεο ερωτικού περιεχομένου. Δηλαδή, περίπου. Στην πραγματικότητα, η πρωταγωνίστρια των φλογερών στιγμιοτύπων ήταν η Kristina Sweet, η οποία εκμεταλλευόμενη τις δυνατότητες που προσφέρουν τα deepfakes υποδύθηκε την πασίγνωστη καλλιτέχνιδα της ποπ.
Ανάμεικτα τα συναισθήματα για την τεχνητή νοημοσύνη
Εν κατακλείδι, η τεχνητή νοημοσύνη συνοδεύεται καταρχάς από εκατοντάδες πλεονεκτήματα. Μέσω των τεχνολογιών αυτών, προσφέρονται λειτουργίες που απλουστεύουν την καθημερινή μας ζωή, καταργούνται οι όποιοι περιορισμοί στην πρόσβαση των πληροφοριών, δημιουργούνται νέες, αναβαθμισμένες συνθήκες και, αν μη τι άλλο, μπορούμε με ασφάλεια να μιλήσουμε για εξέλιξη.
Από την άλλη, αυτό δε σημαίνει πως η τεχνητή νοημοσύνη είναι στο απυρόβλητο και πως δεν εντοπίζονται και ορισμένα ερωτηματικά ως προς την ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων. Βεβαίως, είναι υψίστης σημασίας οι προσπάθειες των ερευνητών για κρυπτογράφηση των προσωπικών δεδομένων – οι οποίες, ωστόσο, βρίσκονται ακόμη εν εξελίξει. Επομένως, είναι αρκετά αμφισβητήσιμο το αίσθημα της ασφάλειας των χρηστών, ειδικά από τη στιγμή που γνωρίζουν ότι τα δεδομένα τους συλλέγονται.
Τέλος, ξεκάθαρα επικίνδυνες χαρακτηρίζονται οι τεχνολογίες που βασίζονται στο AI και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για απάτες, όπως τα deepfakes. Γι’ αυτό, και οφείλουμε, σε κάθε περίπτωση, να συμβαδίζουμε με τις τρέχουσες τεχνολογικές εξελίξεις, διατηρώντας πάντα στο ακέραιο την κριτική μας σκέψη και αποφεύγοντας το διαμοιρασμό προσωπικών δεδομένων – στο μέτρο που είναι εφικτό.
Λαμβάνοντας, λοιπόν, υπόψιν όλα τα παραπάνω, θα κλείσω αυτό εδώ το άρθρο με ένα απόφθεγμα του Benjamin Franklin, το οποίο θεωρώ ότι ταιριάζει απόλυτα:
«Πίστευε μόνο τα μισά απ’ όσα βλέπεις και τίποτα απ’ όσα ακούς».