Η δίκη του Σαββάτου, ένας μ*λ***ς πρόεδρος, μια σωτήρια Αλίκη και μια «αταίριαστη» φιλία μέχρι τον θάνατο.
«Τι είδε ο Γιαπωνέζος;»
Το 1987, φιλοξενείται στο θέατρο «Αθήναιων» η παράσταση: «Τι είδε ο Γιαπωνέζος» σε κείμενα των Άννα Παναγιωτοπούλου και Λάκη Λαζόπουλου. Παραγωγός της παράστασης ήταν ένας εκ των τελευταίων μεγάλων Ελλήνων θεατρικών παραγωγών, ο Γιώργος Λεμπέσης –πρόσωπο το οποίο παίζει καταλυτικό ρόλο στην ιστορία– που είχε δουλέψει από την Αλίκη και την Τζένη, μέχρι την Τουμασάτου και την Παπούλια.
Σ’ ένα από τα νούμερα της επιθεώρησης, ο Λάκης Λαζόπουλος σχολίαζε ποικιλοτρόπως τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Χρήστο Σαρτζετάκη. Μεταξύ άλλων, περιέγραφε με περίσσια γλαφυρότητα πως οι γονείς τον γράφουν στο βίντεο –άγνωστη λέξη για πολλούς σήμερα– για να τρώνε τα παιδιά τους: «”Η Μάγια η Μέλισσα και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας”. Πώς είναι αδύνατον να βλέπεις αυτή την φάτσα στις τηλεοράσεις και να μην γελάς;». Έπειτα, συνέχισε λέγοντας πως μέχρι και ο Ανδρέας (σ.σ. Παπανδρέου, Πρωθυπουργός της Ελλάδας) τον παίρνει τηλέφωνο και του λέει: «Είσαι μ*λ**ας» –και του το κλείνει.
«Και ανοίγει ο ασκός του Αιόλου…»
Η σύλληψη έγινε την Παρασκευή στις 31 Ιουλίου του 1987, αμέσως μετά το τέλος της παράστασης. Ο Λάκης Λαζόπουλος συλλαμβάνεται και στρέφεται υπό αστυνομική συνοδεία στην ΓΑΔΑ. Η Άννα Παναγιωτοπούλου, συν-δημιουργός της παράστασης, τον ακολουθεί και κρατείται και εκείνη με την κατηγορία της «άμεσης συνεργείας» –δεν σταμάτησε τον ηθοποιό από το να (κατά)κρίνει τον Πρόεδρο, δηλαδή, «κατόπιν προθέσεως». Με συγχωρείτε δεν ήταν τυχαίο, σαν να λέμε –«στην προσβολή του Προέδρου της Δημοκρατίας»– να σημειωθεί ότι ο κύριος Πρόεδρος μετά είπε ότι δεν ήξερε τίποτα για το έγκλημα και τα έμαθε όλα από τις εφημερίδες.
Ο Λάκης Λαζόπουλος, από την άλλη, κατηγορήθηκε για: «Προσβολή της τιμής του Προέδρου της Δημοκρατίας» –τον είπε άτιμο σαν να λέμε– «και δυσφήμιση δημόσια του προσώπου του» –γιατί η υπόλοιπη Ελλάδα τον επευφημούσε. «Ηθελημένη καταφρόνηση του ΠτΔ» –σαν να λέμε όχι μόνο δεν τον ήθελε για Πρόεδρο είχε το θράσος να το λέει κιόλας –«και ισχυρισμό ψευδών γεγονότων για το πρόσωπο του Προέδρου»– γιατί στις υπόλοιπες επιθεωρήσεις παρουσιάζουν ντοκιμαντέρ της καθημερινότητας των προσώπων που σχολιάζουν.
Η δίκη ορίστηκε για την επόμενη μέρα το πρωί. Να σημειωθεί πως ενώ τα δικαστήρια παραμένουν κλειστά το Σαββατοκύριακο, η δίκη αυτή θεωρήθηκε τόσο «σημαντική», που έσουραν δικηγόρους, δικαστάδες και προσωπικό, Σάββατο πρωί στα αυτόφωρα του πλημμελειοδικείου, για να (κατά)δικάσουν την σάτιρα.
Η «εθνική αποκοιμίστρια», η Λυσιστράτη και ο Γιώργος Λεμπέσης
Ο Γιώργος Λεμπέσης πληροφορείται την είδηση αυτή και πανικοβάλλεται. Κάπου εδώ, μπαίνει στο παιχνίδι ο νομικός Γ.Β. Μαγκάκης, πρώην συνεργάτης του κατ’ ισχυρισμών υβριζόμενου προέδρου Χρήστου Σαρτζετάκη, ο οποίος ανέλαβε δικηγόρος υπεράσπισης των Λαζόπουλου-Παναγιωτοπούλου. Ο Γιώργος Λεμπέσης τηλεφωνεί στον δικηγόρο ζητώντας την πολύτιμη βοήθειά του για να μην του κλείσουν το θέατρο. Ο δικηγόρος του λέει ότι υπό τις παρούσες συνθήκες –Σάββατο, Σαρτζετάκης και βρισίδι– δεν μπορεί να γίνει τίποτα. Εκτός κι αν βρεθεί ένα πρόσωπο με κύρος, μια μεγάλη προσωπικότητα, η οποία θα καταθέσει ότι «η σάτιρα είναι σάτιρα και δεν μπορείς να την φιμώνεις».
Και εγένετο Αλίκη! Πώς, όμως, θα πείσεις την Αλίκη Βουγιουκλάκη, ένα πρόσωπο το οποίο είχε σχολιάσει πολλάκις ο Λάκης Λαζόπουλος, να καταθέσει υπέρ του; Να σημειωθεί ότι της είχε σούρει τα εξ αμάξης. Μέχρι «εθνική αποκοιμίστρια» την είχε αποκαλέσει. Ο Γιώργος Λεμπέσης –συνεργάτης της Αλίκης πολλά χρόνια– πίστευε ότι ήταν το μόνο πρόσωπο που θα μπορούσε να «σώσει» την κατάσταση.
Την καλεί στο σπίτι της –τα κινητά δεν υπήρχαν ούτε σαν υποψία ακόμη. Ήταν η Νότα Κονοπίση, η πιστή βοηθός, αμπιγιέζ, οικονόμος και παντοτινή φίλης της Αλίκης Βουγιουκλάκη. Του λέει πως μόλις είχε κοιμηθεί, ήταν χαράματα. Της λέει να την ξυπνήσει. Η Νότα καταλαβαίνει ότι κάτι πολύ σοβαρό είχε συμβεί. Η Αλίκη ξυπνά. Της ζητά να καταθέσει ως μάρτυρας υπεράσπισης. Η Αλίκη σαστίζει. Τον ρωτά πώς μπορεί να καταθέσει υπέρ ενός ανθρώπου που την έχει διαλύσει. Ο Γιώργος Λεμπέσης της απαντά πως: «Είναι η ευκαιρία να δείξεις πόσο ανώτερη είσαι». Αυτολεξεί της λέει: «Εν πάση περιπτώσει δείξε ανωτερότητα. Το κάνεις για μένα, γαμώτο». Η Αλίκη πείθεται.
Μέσα σε πλήθος κόσμου αλλά και μαρτύρων, μπαίνει στην αίθουσα η Αλίκη. Ο κόσμος σαστίζει. Δεν το περίμενε κανείς. Ο Λάκης Λαζόπουλος, μένει ενεός. Εκείνη που αποκαλούσε «εθνική αποκοιμίστρια» ορκίζεται προς υπεράσπισή του. Λέει πως: «Κι εγώ έχω ακούσει πολλά από τον κ. Λαζόπουλο, αλλά η σάτιρα είναι σάτιρα. Δεν υπήρχε καμία πρόθεση στα λόγια του. Η σάτιρα είναι σάτιρα και δεν μπορείς να την φιμώνεις». Μάλιστα, σημείωσε ότι: «Και παλιά σατιριζόταν ο κ. Τσάτσος, ή ο κ. Καραμανλής, αλλά ποτέ δεν συνελήφθη κανένας. Ο τωρινός Πρόεδρος είναι ειδική περίπτωση και δεν έχει χιούμορ».
Ο Λάκης αθωώνεται εξαιτίας της «εθνικής αποκοιμίστριάς» του. Δεν το ξέχασε ποτέ. Έμειναν φίλοι μέχρι το τέλος. Έμεινε δίπλα της μέχρι τον θάνατό της. Η Αλίκη με την ανωτερότητά της κέρδισε ακόμα και τον πιο σκληρό επικριτή της.
Γιατί τόσο μένος απέναντι στην Αλίκη, όμως; Χωρούν δύο Λυσιστράτες σ’ ένα καλοκαίρι;
Η ιστορία των δύο αυτών ανθρώπων ξεκινά έναν χρόνο πριν, το 1986, με αφορμή δύο Λυσιστράτες. Τότε ήθελαν και οι δύο να γίνουν η Λυσιστράτη και ο καθένας με περίσσια θέρμη υποστήριζε τη δική του Λυσιστράτη. Οι δύο αυτές παραστάσεις παίχτηκαν περίπου στους ίδιους χώρους και η σύγκριση ήταν μοιραία. Ο Λάκης βρέθηκε για πρώτη φορά στην Επίδαυρο σε σκηνοθεσία Ανδρέα Βουτσινά και μουσική Σταμάτη Κραουνάκη και η Αλίκη, με τη σειρά της, πατά τα χώματα της Επιδαύρου και των μεγάλων θεάτρων της χώρας με τη Λυσιστράτη της.
Όλοι αναρωτιούνται ποιος θα βγει μπροστά σ’ αυτή την δια-Λυσιστρατική μονομαχία και αν αυτή θα είναι, τελικά, η καταδίκη του Λάκη Λαζόπουλου που τα έβαλε με την εθνική μας σταρ. Η ιστορία, όμως, έδειξε πως και οι δύο βγήκαν νικητές με τις δύο αυτές παραστάσεις να κρατούν ένα σημαντικό κομμάτι της θεατρικής μας ιστορίας.
Για την ιστορία, να σημειωθεί πως τα τραγούδια της «Λαζοπούλειας» Λυσιστράτης σε μουσική του Σταμάτη Κραουνάκη έχουν μείνει πλέον στην ιστορία και έχουν ακουστεί από τους «Δύο Ξένους» –στο επεισόδιο όπου η σχολή του Κωνσταντίνου Μαρκορά συν Μαρίνας Κουντουράτου παρουσιάζουν την παράσταση τους στους Δελφούς και στο «Καφέ της Χαράς» –στο επεισόδιο όπου η Ρένια Λουιζίδου τραγουδά με τις γυναίκες του χωριού ενόψει της επικείμενης νίκης της ως δήμαρχος.
«Δεν γνωρίζω, δεν απαντώ»
Μετά τη δίκη ξεσπά σκάνδαλο. Ο Μάνος Χατζηδάκις δήλωνε πως: «Πρόκειται για την πιο αισχρή, ανελεύθερη πράξη της κυβερνήσεως, που έχει γίνει τον τελευταίο καιρό. Φοβάμαι πως ο αυριανισμός γίνεται καθεστώς. Αγανάκτησα!» και ένα μεγάλο μέρος των εφημερίδων της εποχής μιλά για λογοκρισία.
Η Δευτέρα, όμως, ξημερώνει με μια μεγαλύτερη ίσως έκπληξη και από αυτήν της παρουσίας της Αλίκης στο δικαστήριο. Ο κ. Σαρτζετάκης δηλώνει άγνοια. Λέει πως πληροφορήθηκε τα γεγονότα από τις εφημερίδες και ουδεμία συμμετοχή είχε στο γεγονός αυτό. Αργότερα μαθαίνουμε ότι οι διαδικασίες κινήθηκαν από τον τότε αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου.
Η παράσταση: «Τι είδε ο Γιαπωνέζος;» στέφεται με απόλυτη επιτυχία. Ακολούθως, από το βράδυ εκείνο της σύλληψης και για όλο το καλοκαίρι το θέατρο παραμένει κατάμεστο.
Πληροφορίες από την συνέντευξη του Γιώργου Λεμπέση στην εκπομπη “Top Stories” της Σεμίνας Διγενή στην ΕΡΤ και το αφιέρωμα στην Αλίκη Βουγιουκλάκη στην ίδια εκπομπή.