Έπειτα από τα νησιά, το πρόβλημα της λειψυδρίας απειλεί και μεγάλα αστικά κέντρα. Εάν συνεχιστεί η ανομβρία των προηγούμενων ετών, τα αποθέματα νερού εξασφαλίζουν την υδροδότηση της Αττικής μόνο για τα επόμενα 4 χρόνια.
Η λειψυδρία αποτελεί ζήτημα που ο ευρωπαϊκός νότος δεν μπορεί πλέον να αγνοήσει. Φέτος το καλοκαίρι έγινε για άλλη μια φορά λόγος για την έλλειψη νερού στα ελληνικά νησιά, αλλά και σε ορισμένες περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας. Τι συμβαίνει όμως τώρα που το πρόβλημα της λειψυδρίας χτυπά την πόρτα της Αττικής;
Τα αποθέματα νερού της Αττικής έχουν πέσει σε σημείο που ειδικοί κάνουν λόγο για “ιστορικά χαμηλά” επίπεδα στην τεχνική λίμνη του Μόρνου. Η λίμνη αυτή είναι η βασική πηγή υδροδότησης της Αττικής, και σύμφωνα με τον καθηγητή Περιβαλλοντικής Πολιτικής του ΕΜΠ, Κίμωνα Χατζημπίρο, εάν τον φετινό χειμώνα δεν σημειωθούν σημαντικές βροχοπτώσεις, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με αδιέξοδο. Είναι, λοιπόν, πλέον αναπόφευκτη η αναζήτηση πρόσθετων πηγών ύδρευσης.
ΜΕΙΩΜΕΝΗ Η ΣΤΑΘΜΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΠΑΡΑΤΕΤΑΜΕΝΗΣ ΑΝΟΜΒΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗΤΗ ΛΙΜΝΗ ΤΟΥ ΜΟΡΝΟΥ / ΒΥΘΙΣΜΕΝΟ ΧΩΡΙΟ ΚΑΛΛΙΟ (ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ/ EUROKINISSI)
Ποια είναι η σημερινή εικόνα;
Μιλώντας πρόσφατα στη Βουλή, ο πρόεδρος της ΕΥΔΑΠ κ. Σαχίνης ανέφερε πως η Αττική καταναλώνει περίπου 400 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού. Χάρη στη συμβολή των τελευταίων έργων, ο όγκος νερού που καταναλώνονταν ήταν ίσος περίπου με αυτόν που έμπαινε στους ταμιευτήρες. Όμως τα παραπάνω δεδομένα κατά πάσα πιθανότητα σύντομα θα ανατραπούν.
Εκτός από τον ταμιευτήρα νερού του Μόρνου, υπάρχουν άλλοι τρεις που τροφοδοτούν την Αττική: του Ευήνου, του Μαραθώνα και της Υλίκης. Σύμφωνα με στοιχεία του ΥΠΕΝ, το υδροδοτικό σύστημα είναι σχεδιασμένο, ώστε τα αποθέματα των ταμιευτήρων να μην μειώνονται. Όμως σε μια ανησυχητική τροπή των πραγμάτων, τα τελευταία δύο έτη τα αποθέματα μειώθηκαν λόγω της ανομβρίας από 1.158.127 εκατ. κυβικά μέτρα στις 26/8/2022 σε 703.339 εκατ. κυβικά μέτρα στις 26/08/2024. Κατά μέσο όρο δηλαδή τα αποθέματα μειώθηκαν κατά περίπου 225 εκατ. κυβικά μέτρα το έτος. Και εάν συνεχιστεί η ανομβρία των περασμένων ετών, προβλέπεται έλλειμμα 150 εκατ. κυβικών μέτρων το έτος.
ΜΕΙΩΜΕΝΗ Η ΣΤΑΘΜΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΠΑΡΑΤΕΤΑΜΕΝΗΣ ΑΝΟΜΒΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗΤΗ ΛΙΜΝΗ ΤΟΥ ΜΟΡΝΟΥ (ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ/ EUROKINISSI)
Η ανάγκη για εύρεση νέων λύσεων
Προκειμένου να ανταποκριθεί στα νέα δεδομένα, το Υπουργείο Περιβάλλοντος μελετά με νέα, υψηλής ακρίβειας κλιματικά μοντέλα το φαινόμενο της λειψυδρίας και θα έχει τα αποτελέσματα των σχετικών μελετών μέχρι το τέλος του έτους. Στη βάση αυτών, θα σχεδιαστεί το κατάλληλο μείγμα μεσοπρόθεσμων έργων που μπορεί να περιλάβει την αξιοποίηση υφιστάμενων υδάτινων πόρων της Κεντρικής Ελλάδος (λίμνη Κρεμαστών), αφαλατώσεων και αξιοποίησης για νερό άρδευσης και βιομηχανικό νερό των ομβρίων υδάτων και του νερού που προέρχεται από επεξεργασία λυμάτων.
Όπως δήλωσε η δρ Υδρολογίας και διδάσκουσα του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, Ελισσάβετ Φελώνη: «Επείγει ένας εναλλακτικός σχεδιασμός, έχουμε ήδη αργήσει, ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι τα σενάρια κάνουν λόγο για περαιτέρω μείωση των βροχοπτώσεων στην περιοχή μας κατά 20%-30% τα επόμενα χρόνια. Μια λύση είναι ο εμπλουτισμός των υπόγειων υδροφορέων, άλλη το να διοχετεύσουμε ανακυκλωμένο νερό για άρδευση, μια άλλη, αλλά κοστοβόρα, λύση είναι η αφαλάτωση και πιο χρονοβόρο είναι το να στραφούμε σε μια νέα λεκάνη απορροής».
ΜΕΙΩΜΕΝΗ Η ΣΤΑΘΜΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΠΑΡΑΤΕΤΑΜΕΝΗΣ ΑΝΟΜΒΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗΤΗ ΛΙΜΝΗ ΤΟΥ ΜΟΡΝΟΥ (ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ/ EUROKINISSI)
Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, υλοποιείται σε στενή συνεργασία με την ΕΥΔΑΠ ένας οδικός χάρτης και θα επιλεχθούν οι καλύτερες λύσεις με βάση το τι είναι ρεαλιστικό εντός της τετραετίας ώστε να διασφαλιστεί το απόθεμα του νερού. Στις λύσεις αυτές περιλαμβάνονται: η μείωση των απωλειών στα δίκτυα ύδρευσης, η μερική εκτροπή νερού από ποταμούς που καταλήγουν στη λίμνη των Κρεμαστών, η ένταξη νέων ταμιευτήρων, η χρήση ανακυκλωμένου νερού για άρδευση και βιομηχανικές χρήσεις, καθώς και ο εμπλουτισμός του υπόγειου υδροφορέα με ανακυκλωμένο νερό, η βέλτιστη διαχείριση ομβρίων υδάτων και η αφαλάτωση, με χρήση πράσινων, ενεργειακών πόρων.
«Ακόμα και χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα μπορεί μια πόλη να ζήσει – χωρίς νερό δεν γίνεται» σχολιάζει ο Κίμων Χατζημπίρος σχετικά με την λειψυδρία στην περιοχή της Αττικής. «Στην Αττική εκτρέψαμε τέσσερα ποτάμια για την υδροδότησή της. Όλα αυτά φαίνονταν υπεραρκετά, όμως δεν είχαμε προβλέψει την κλιματική αλλαγή.
Θα πρέπει να στοχεύσουμε στον πυρήνα του προβλήματος και να το αντιμετωπίσουμε ενιαία σε όλες του τις εκφάνσεις. Για τη λειψυδρία θα πρέπει να γνωστοποιήσουμε το μέγεθος του κινδύνου στους πολίτες – με ανησυχεί η επανάπαυση που διαπιστώνω -, να λάβουμε μέτρα εξοικονόμησης νερού, με κατασταλτικά μέτρα για τη σπατάλη, και ενδεχομένως θα πρέπει να αυξηθεί προσωρινά το κόστος του νερού, ώστε να γίνει αντιληπτό το πρόβλημα σε όλους» συμπληρώνει.