Φέτος, το τριήμερο forum θα καλύψει βασικά θέματα όπως η ελευθερία του Τύπου, η τεχνητή νοημοσύνη, η δημοσιογραφία δεδομένων, η κάλυψη της κλιματικής κρίσης, η διαφθορά, ο πόλεμος και η βιωσιμότητα των μέσων ενημέρωσης.
To Διεθνές Forum Δημοσιογραφίας είναι μια ετήσια συνάντηση της δημοσιογραφικής κοινότητας που διοργανώνεται από τον μη κερδοσκοπικό δημοσιογραφικό οργανισμό iMEdD. Επαγγελματίες των μέσων ενημέρωσης, φοιτητές και ακαδημαϊκοί και όσοι ενδιαφέρονται για την ενημέρωση, συμμετέχουν σε ανοιχτές συζητήσεις και εργαστήρια γύρω από τις αναδυόμενες τάσεις της δημοσιογραφίας.
Φέτος το Forum θα διεξαχθεί από τις 26 έως τις 28 Σεπτεμβρίου, στις κτηριακές εγκαταστάσεις όπου στεγαζόταν παλαιότερα το εργοστάσιο επίπλων γραφείου Τσαούσογλου, στην οδό Πειραιώς 260. Μπορείτε να δείτε το πλήρες πρόγραμμα εδώ.
Πρώτη Ημέρα
Η ημέρα έναρξης του forum συμπεριλαμβάνει μεταξύ άλλων συζητήσεις για την ελευθερία του τύπου στην Ευρώπη, την καταγραφή των εγκλημάτων πολέμου με φωτογραφίες και βίντεο, την τεχνητή νοημοσύνη, τη δημοσιογραφία των κρίσεων, τα ρεπορτάζ της παιδικής κακοποίησης και την κάλυψη της Γάζας.
Ενδεικτικά, στις 10:30 – 12:00 στην κεντρική σκηνή θα πραγματοποιηθεί πάνελ με τίτλο “Υπεράσπιση της ελευθερίας του Τύπου: Η περίπτωση της Ευρώπης“, με κύριους ομιλητές την Elena Rodina (Συντονίστρια τoυ Media Freedom Rapid Response, European Centre for Press and Media Freedom), την Julie Majerczak (Εκπρόσωπος στην ΕΕ, Reporters Without Borders) και τον Scott Griffen (Προσωρινός Εκτελεστικός Διευθυντής, International Press Institute).
Όπως λέει η περιγραφή του πάνελ: “Το θεμελιώδες δικαίωμα της ελευθερίας του Τύπου δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο, ακόμη και στον λεγόμενο δυτικό κόσμο. Στην Ευρώπη, παρόλο που ορισμένες χώρες βρίσκονται στην κορυφή της κατάταξης για την ελευθερία του Τύπου, σε πολλές άλλες η κατάσταση επιδεινώνεται διαρκώς. Παρά τις προσπάθειες, οι συλλήψεις, οι παρακολουθήσεις, οι παρενοχλήσεις, ακόμη και οι απειλές κατά δημοσιογράφων αποτελούν μια θλιβερή και ανησυχητική πραγματικότητα.
Δημοσιογράφοι από τη Γαλλία, τη Σλοβακία, τη Σερβία, την Ουγγαρία και την Ελλάδα μοιράζονται τις εμπειρίες και τις γνώσεις τους από πρώτο χέρι σχετικά με αυτό το κρίσιμο θέμα, ενώ στη συνέχεια θα ακολουθήσει ανοιχτή συζήτηση με εμπειρογνώμονες από διεθνείς οργανισμούς που υπερασπίζονται την τέταρτη εξουσία, μαζί με το κοινό, σχετικά με τους κινδύνους για τη δημοσιογραφία και την ίδια τη δημοκρατία.”
Την ίδια ημέρα, στις 16:30 – 17:30 θα πραγματοποιηθεί workshop με τίτλο Πώς να κάνετε ρεπορτάζ για την παιδική κακοποίηση από τις Irene Caselli (Ανώτερη σύμβουλος, Πρωτοβουλία για τη Δημοσιογραφία στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία, Κέντρο Dart για τη Δημοσιογραφία και το Τραύμα) και Νιόβη Αναζίκου (Δημοσιογράφος, Ντοκιμαντερίστρια):
“Η διαχείριση περιστατικών βίας και κακοποίησης παιδιών από τα ΜΜΕ τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς δείχνει ότι τα μέσα αποτυγχάνουν σε μεγάλο βαθμό να προστατεύσουν επαρκώς τα δικαιώματα του παιδιού και να τηρήσουν τις βασικές αρχές της παιδικής προστασίας. Η ποιότητα των πληροφοριών που αφορούν μια κακοποίηση, ο βαθμός δημοσιοποίησής τους (από τις αστυνομικές αναφορές και τις ιατρικές εκθέσεις, μέχρι τα προσωπικά στοιχεία του παιδιού, συμπεριλαμβανομένης της διεύθυνσης και του σχολείου του), οι συνεντεύξεις που διεξάγονται με τα παιδιά και την οικογένειά τους χωρίς να έχει προηγηθεί κατάλληλη ενημέρωση και συγκατάθεση, η δραματική μουσική και το οπτικό υλικό που χρησιμοποιείται, είναι μερικά μόνο από τα παραδείγματα του τρόπου με τον οποίο τα μέσα ενημέρωσης εκθέτουν τα παιδιά και ενισχύουν τις επιπτώσεις της κακοποίησής τους. Συχνά, τα αποτελέσματα είναι ακόμα χειρότερα, όταν οι φερόμενοι ως δράστες είναι παιδιά – όπως για παράδειγμα σε περιπτώσεις σχολικής βίας και εκφοβισμού.
Τα Παιδικά Χωριά SOS Ελλάδος, σε συνεργασία με την Irene Caselli, ανώτερη σύμβουλο του Κέντρου Dart για τη Δημοσιογραφία και το Τραύμα, και την Ελληνίδα δημοσιογράφο και ντοκιμαντερίστρια Νιόβη Αναζίκου, εκπαιδευμένη στην προστασία των ρεπορτάζ που σχετίζονται με το τραύμα στην Ελλάδα, οργανώνουν ένα workshop που θα λειτουργήσει σε τρία επίπεδα:
- Εισαγωγή της ιδέας του τραύματος στην παιδική ηλικία και του τρόπου με τον οποίο επηρεάζει τους συνεντευξιαζόμενους και τα άτομα που αποτελούν το αντικείμενο μιας δημοσιογραφικής ιστορίας.
- Επεξήγηση και ανάδειξη του θεσμικού πλαισίου και διεξαγωγή συζήτησης σχετικά με τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές διασφάλισης της προστασίας των ατόμων, με έμφαση στη δεοντολογική κινηματογράφηση, απεικόνιση και μοντάζ.
- Πρακτική εφαρμογή, κατά την οποία οι δημοσιογράφοι θα χωριστούν σε ζευγάρια για να προσομοιώσουν μια συνέντευξη.”
Δεύτερη Ημέρα
Στις 27 Σεπτεμβρίου θα διεξαχθούν συζητήσεις και workshops σχετικά με τη δημιουργία των αφηγηματικών podcast, τη δημιουργία κοινοτήτων μέσω ερευνών, τη χρήση ανεξάρτητων προτύπων για την προώθηση της ποιοτικής δημοσιογραφίας, την υιοθέτηση εργαλείων δημιουργικής τεχνητής νοημοσύνης στο ειδησεογραφικό ρεπορτάζ, τους Έλληνες ολιγάρχες στα ΜΜΕ, τον εντοπισμό ριζοσπαστικών ομάδων, τις παραποιημένες εικόνες/deepfakes και άλλα.
Ενδιαφέρον θα έχει το πάνελ που θα διεξαχθεί στις 12:00 – 13:00 με τίτλο “Έλληνες ολιγάρχες και ΜΜΕ: Αναζητώντας τη διαφάνεια σε σκοτεινά νερά“, με κύριους ομιλητές την Δανάη Μαραγκουδάκη
(Συντάκτρια, Solomon) και τον Κυριάκο Πιερίδη (Διευθύνων Σύμβουλος, Cyprus Investigative Reporting Network):
“Offshore σε Κύπρο, Νησιά Μάρσαλ και Λιβερία, ναυτιλιακές και βιομηχανίες, ομάδες και μίντια. Αυτή είναι η γενική εικόνα των Ελλήνων ολιγαρχών, των ανθρώπων που μεταξύ άλλων έχουν στην ιδιοκτησία τους τα περισσότερα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης στη χώρα. Και τι γίνεται με τη διαφάνεια;”
Αργότερα, στις 13:00 – 14:00, θα διεξαχθεί workshop με τίτλο “Κατανόηση του αντίκτυπου των παραποιημένων εικόνων/deep fakes μέσω παρακολούθησης των αντιδράσεων του χρήστη με μηχανισμούς ανίχνευσης προσοχής” με κύριους ομιλητές την Αναστασία Κατσαουνίδου (Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Ψηφιακών Μέσων και Επικοινωνίας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο), την Ιωάννα Κωσταρέλλα (Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Δημοσιογράφος, Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης) και τον Χαράλαμπο Δημούλα
(Καθηγητής Τεχνολογίας των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, Τμήμα Δημοσιογραφίας & ΜΜΕ, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης):
“Με υποστήριξη από μια διεπιστημονική ερευνητική ομάδα, το εργαστήριο επιδιώκει να προσφέρει μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης, με ιδιαίτερη έμφαση στον εντοπισμό παραποιημένου ή συνθετικού οπτικού περιεχομένου, όπως τα deep fakes, το οποίο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την χρήση μηχανισμών ανίχνευσης της προσοχής.
Στόχος είναι να αντιμετωπιστούν οι παρανοήσεις και οι γνωστικές προκαταλήψεις των συμμετεχόντων, οι οποίοι θα εξοικειωθούν με τα εργαλεία διερεύνησης μέσω της βιωματικής μάθησης, ενώ παράλληλα θα ενισχυθεί η αυτοπεποίθησή τους στον εντοπισμό παραποιημένου περιεχομένου, μια δεξιότητα που είναι απαραίτητη τόσο για τους φοιτητές όσο και για τους επαγγελματίες δημοσιογράφους.”
Τρίτη Ημέρα
Την τρίτη και τελευταία ημέρα του forum θα διεξαχθούν πάνελ και workshop με θέματα όπως η συγγραφή σεναρίου και μοντάζ για κάθετο βίντεο, πώς να αναλύετε και να μετριάζετε τις διαδικτυακές επιθέσεις και τις εκστρατείες παραπληροφόρησης, τεχνικές για την κάλυψη της έμφυλης βίας, το επεξηγηματικό περιεχόμενο και η σημασία του στην εποχή του ψηφιακού βίντεο κ.α.
Η ημέρα θα περιλαμβάνει ένα ενδιαφέρον πάνελ στις 11:00 – 12:00 με τίτλο “Μαθήματα από τους φοιτητές: Πώς οι νέοι δημοσιογράφοι του Columbia κάλυψαν τις διαμαρτυρίες υπέρ της Παλαιστίνης στο πανεπιστήμιο” με κύριες ομιλήτριες τις Amira McKee (Επικεφαλής Ερευνών, Columbia Daily Spectator), Anna Oakes (Δημοσιογράφος, Μεταπτυχιακή φοιτήτρια, Σχολής Δημοσιογραφίας του Columbia), Isabella Ramírez (Αρχισυντάκτρια, Πρόεδρος, Columbia Daily Spectator) και Jude Taha (Freelancer Δημοσιογράφος, Μέλος ΔΕΠ, Jordan Media Institute):
“Οι διαμαρτυρίες στο Πανεπιστήμιο Columbia, οι οποίες ξεκίνησαν τον Απρίλιο του 2024, ζητώντας από το πανεπιστήμιο να απεξαρτηθεί από εταιρείες που σχετίζονται με το Ισραήλ, σηματοδότησαν μια σημαντική στιγμή στην ιστορία του πανεπιστημίου. Οι διαμαρτυρίες αυτές προσέλκυσαν τη διεθνή προσοχή και κατέστησαν τους φοιτητές του Columbia ως πρωταρχικούς δημοσιογράφους, οι οποίοι κατέγραφαν και διέδιδαν πληροφορίες σχετικά με τα γεγονότα καθώς αυτά εξελίσσονταν.
Τρεις φοιτητές, μια απόφοιτη και ένα μέλος του διδακτικού προσωπικού μιλούν για τη συγγραφή άρθρων για βασικούς κόμβους ρεπορτάζ στο πανεπιστήμιο, και μοιράζονται τις εμπειρίες τους από την επιτόπια κάλυψη αυτού του σημαντικού γεγονότος.”
Ένα ακόμη ενδιαφέρον πάνελ θα διεξαχθεί στις 16:30 – 17:30 στην κεντρική σκηνή με τίτλο “Διαχείριση προσδοκιών, αξιοποίηση ευκαιριών: Μια ειλικρινής συζήτηση μεταξύ χορηγών και επιχορηγούμενων δημοσιογραφίας”. Κύριοι ομιλητές θα είναι οι Lolly Bowean (Υπεύθυνη Προγράμματος, Ford Foundation), Marcia Parker (Αντιπρόεδρος, Φιλανθρωπικές Συνεργασίες, The New York Times), η Marina Walker Guevara (Αρχισυντάκτρια, Pulitzer Center) και Peter Matjašič (Εκτελεστικός Διευθυντής, Investigate Europe):
“Η φιλανθρωπία διαδραματίζει ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στη δημοσιογραφία, καθώς το συμβατικό επιχειρηματικό μοντέλο αποδυναμώνεται – ταυτόχρονα, η συγκέντρωση κεφαλαίων αποτελεί πηγή άγχους και απογοήτευσης για πολλούς ειδησεογραφικούς οργανισμούς.
Σε αυτή την ειλικρινή συζήτηση, δωρητές και αποδέκτες δωρεών θα συζητήσουν για τους τρόπους διαχείρισης της σχέσης χορηγού-επιχορηγούμενου, την αντιμετώπιση των προκλήσεων και την αξιοποίηση των ευκαιριών στον τομέα της δημοσιογραφίας, ενώ παράλληλα θα παρέχουν στο κοινό μια διαφανή εικόνα ως προς τη δυναμική που αναπτύσσεται μεταξύ φιλανθρωπίας και δημοσιογραφίας στην πράξη.
Στόχος αυτής της συζήτησης είναι να απομυθοποιήσει τη διαδικασία συγκέντρωσης κεφαλαίων/επιχορηγήσεων για τους επαγγελματίες και να βοηθήσει τους φιλάνθρωπους να κατανοήσουν τι είναι απαραίτητο και ωφέλιμο για τη διασφάλιση μιας βιώσιμης δημοσιογραφίας που αποτελεί δημόσιο αγαθό.”
Τι είναι το iMEdD;
Το iMEdD (incubator for Media Education and Development) είναι ένας μη κερδοσκοπικός δημοσιογραφικός οργανισμός που ιδρύθηκε το 2018 με αποκλειστική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), με στόχο την ενίσχυση της δημοσιογραφικής κοινότητας στην Ελλάδα και διεθνώς.
Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του Forum στο forum.imedd.org.