Μετά την προβολή της νέας ταινίας του Levan Akin στις Νύχτες Πρεμιέρας, συζητήσαμε με την Deniz Dumanli για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει μια τρανς ηθοποιός στην Τουρκία (και αλλού), την τύχη και το λαχείο που είχε κερδίσει, χάρη στο οποίο μπόρεσε να σπουδάσει Υποκριτική.
Στο “Crossing” του Levan Akin, παρακολουθούμε το οδοιπορικό της Lia, μιας Γεωργιανής συνταξιούχου δασκάλας, στην Κωνσταντινούπολη, καθώς αναζητά τα ίχνη της από χρόνια χαμένης τρανς ανιψιάς της, Tekla. Η συγκινητική περιπλάνηση μια γυναίκας από τον «παλιό κόσμο» που δεν ξέρει τη σωστή ορολογία, αλλά προσπαθεί σκληρά να εφαρμόσει την αποδοχή και την αδιαπραγμάτευτη αγάπη σε μια μοντέρνα, δήθεν politically correct εποχή συναντάει τη διαγενεακή συγχώρεση.
Η καινούρια ταινία που Σουηδού Levan Akin με καταγωγή από τη Γεωργία, ο οποίος τέσσερα χρόνια πριν, μπήκε στον παγκόσμιο κινηματογραφικό χάρτη με το φιλμ «Και Μετά Χορέψαμε», το «ηλεκτρισμένο» love story δύο αντρών χορευτών στη Γεωργία, απέσπασε το Βραβείο Teddy της Επιτροπής στο Φεστιβάλ Βερολίνου.
Η αθηναϊκή πρεμιέρα του “Crossing” («Πέρασμα») πραγματοποιήθηκε σε μια sold-out προβολή του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας, σε πολύ ζεστό κλίμα. Το επόμενο πρωί, είχαμε τη χαρά να συναντήσουμε μία από τις πρωταγωνίστριες της ταινίας, τη Deniz Dumanli, η οποία μαζί με τους Mzia Arabuli και Lucas Kankava, έχει αποθεωθεί για την ερμηνεία της από τους κριτικούς -ανάμεσά τους τον Peter Bradshaw της Guardian.
Η Dumanli από την Τουρκία υποδύεται την Evrim, μια «ροκ σταρ» τρανς δικηγόρο που ξέρει τι σημαίνει σεξεργασία και υπερασπίζεται με νύχια και με δόντια τα LGBTQ+ δικαιώματα. «Σωτήρα από τους πελάτες και την αστυνομία», την αποκαλούν οι σεξεργάτριες στην ταινία.
Πόσο εύκολο είναι για μια τρανς ηθοποιό να εργαστεί (και) στην Τουρκία, όπου «υπάρχει ένα σύστημα που σε διώχνει», όπως αναφέρει η Deniz και πώς μερικές φορές, οι διαχωρισμοί trans και cis μάς κάνουν να οχυρωνόμαστε πίσω από ταμπέλες και να αντιμετωπίζουμε τους ανθρώπους ως το Άλλο. Σίγουρα πάντως, η τύχη έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στη ζωή Deniz, καθώς τα χρήματα που κέρδισε στο μεγάλο λαχείο της Τουρκίας την βοήθησαν να αφήσει τη δουλειά της ως πωλήτρια και να σπουδάσει Υποκριτική, πραγματοποιώντας το παιδικό της όνειρο.
Διαχωρισμοί και ταμπέλες
«Για μένα, το να είσαι τρανς σημαίνει να είσαι άνθρωπος. Όλοι αυτοί οι διαχωρισμοί μου φαίνονται πια πολύ ενοχλητικοί. Αν αντιμετωπίσεις κάποιον/α ως το Άλλο, αυτή η ταμπέλα κολλάει πάνω του και γίνεται πιο ξένος/η. Ο σκοπός μας είναι να αντιμετωπίζεται η τρανς ταυτότητα ως κάτι κανονικό. Δεν είμαστε διαφορετικοί/ές απ’ τους άλλους».
Η πορεία μιας τρανς ηθοποιού στην Τουρκία
«Παρ’ όλο που έπαιρνα τους υψηλότερους βαθμούς στη δραματική σχολή, δεν με διάλεγαν για καμία δουλειά. Και όσο ήμουν σπουδάστρια και μετά. Υπάρχει ένα σύστημα που σε διώχνει. Αυτά βέβαια γίνονταν γύρω στο 2010. Τώρα, δεν είναι το ίδιο έντονο.
Στην Τουρκία υπάρχει ένα κρατικό σύστημα που ελέγχει ποια έργα θα παιχτούν, ποια είναι κατάλληλα και ποια ακατάλληλα. Ασκείται έλεγχος και αν θεωρηθεί κάτι ακατάλληλο, κόβεται. Εμένα δεν με θα καλούσαν ποτέ να παίξω σε ένα σίριαλ των κρατικών καναλιών της Τουρκίας, δεν θα μου επιτρεπόταν κάτι τέτοιο ακόμα και σήμερα».
Η δουλειά ως πωλήτρια και το λαχείο
«Μεγάλωσα στο Τοκάτ, αλλά μετακόμισα στην Κωνσταντινούπολη στα 23 μου. Αναγκάστηκα να διακόψω τις σπουδές μου στην υποκριτική και να δουλέψω σε μια μεγάλη εταιρεία ρούχων ως πωλήτρια, για δύο χρόνια, μέχρι που κέρδισα το μεγάλο λαχείο της Τουρκίας. Μπορώ να πω ότι είμαι πολύ τυχερή πάντα, σε όλους τους τομείς.
Έτσι, μπόρεσα να αφήσω αυτή τη δουλειά και να μπω σε μια Θεατρική Ακαδημία, για να σπουδάσω υποκριτική. Το λαχείο ήταν το πρώτο σκαλοπάτι που με βοήθησε να πραγματοποιήσω τα όνειρά μου. Εδώ και πολλά χρόνια, δουλεύω στο θέατρο στην Τουρκία. Το “Crossing” είναι η πρώτη κινηματογραφική δουλειά μου».
Το πιο σημαντικό «Πέρασμα» της ζωής μου
«Είχαμε ένα καθηγητή στην Ακαδημία Θεάτρου, ο οποίος ήταν αρκετά προκατειλημμένος. Ήταν πολύ δύσκολο για ένα gay αγόρι, όπως ήμουν εγώ τότε, να είναι φοιτητής του. Ήταν πολύ καλός στη δουλειά του, αλλά νευρικός, αυστηρός και προκατειλημμένος, όπως είπα, απέναντι στα LGBTQ άτομα.
Όταν ο συγκεκριμένος μου είπε “είσαι πολύ καλός ηθοποιός”, άλλαξαν τα πράγματα μέσα μου. Αυτό είναι ένα “πέρασμα” που έχω κάνει στη ζωή μου. Αυτή ήταν η στιγμή που άρχισα κι εγώ να αντιλαμβάνομαι το ταλέντο μου».
Η συνεργασία με τον Levan Akin
«Ήταν εξαιρετική η συνεργασία μας. Για μένα, ο Levan Akin είναι το αστέρι του Βορρά που μου δείχνει τον δρόμο. Προσωπικά, αγαπώ τον αυθορμητισμό στην υποκριτική και ο Levan απολαμβάνει αυτό το είδος παιξίματος. Eίχαμε ιδιαίτερα καλή χημεία. Είναι ένας πολύ ξεχωριστός άνθρωπος για μένα.
Ο χαρακτήρας που υποδύομαι, η Evrim, δείχνει τον δρόμο, δίνει έμπνευση. Πολλές σκηνές στο έργο, ειδικά αυτές που διαδραματίζονται στο νοσοκομείο, είναι γεμάτες από τη σοφία της -μια σοφία που δεν μπορείς να βρεις ούτε στα βιβλία, ούτε στο διαδίκτυο.
Ο χαρακτήρας μου μοιάζει με οδικό χάρτη για τη διαδρομή της τρανς γυναίκας, δείχνει τον δρόμο του τι σημαίνει να είσαι τρανς, από την αρχή μέχρι το τέλος. Η ηρωίδα μου είναι ροκ σταρ. Δεν αντιμετωπίζει τα πράγματα όπως εγώ. Είναι πολύ έντονη, τα βιώνει όλα στο κόκκινο, έχει πολύ νεύρο -και νεύρα. Εγώ νιώθω τη δύναμη της αγάπης. Είμαι πολύ πιο ήρεμη».
Το όνειρο του ευρωπαϊκού κινηματογράφου
Θέλω να προχωρήσω και να εξελιχθώ στην καριέρα μου -ειδικά στον κινηματογράφο. Ο Levan Akin έχει μεγαλώσει κοντά στην τουρκική κουλτούρα, αλλά είναι ένας Ευρωπαίος σκηνοθέτης. Μου άρεσε πάρα πολύ η συνεργασία μαζί του. Είδα πώς είναι να δουλεύεις με έναν κινηματογραφιστή από Ευρώπη και θα ήθελα πάρα πολύ να συνεχίσω στο ευρωπαϊκό σινεμά.
Τα παιδιά που θα ήθελαν να είναι κάτι άλλο απ’ αυτό που είναι
«Η μεγαλύτερη ασπίδα, πίσω από την οποία μπορεί να προστατευτεί ένα παιδί είναι η οικογένεια. Αν αυτό δεν είναι εφικτό, τον πρώτο ρόλο θα τον παίξει η εκπαίδευση. Με την καλή εκπαίδευση μπορούν να πάρουν τις σωστές αποφάσεις και να προχωρήσουν στη ζωή τους. Ο κόσμος είναι απαίσιος. Δεν ξέρω τι άλλο θα μπορούσα να τους πω, παρά να τους ευχηθώ να έχουν την τύχη με το μέρος τους».
Αν δεν είχα κερδίσει το λαχείο
«Πάλι στο τέλος θα γινόμουν ηθοποιός, αλλά θα είχα αναγκαστεί να έχω μια πιο μακρά πορεία στις πωλήσεις. Θα έπρεπε να έχω μείνει κι άλλο στη δουλειά που έκανα πριν και θα ήμουν χρήσιμη για τον κόσμο των ρούχων και των υφασμάτων, για κάποια χρόνια. Ωστόσο, θα τα κατάφερνα να γίνω ηθοποιός. Ήταν αυτό που ήθελα από μικρό παιδί».