Ο Χοσέ «Πέπε» Μουχίκα, πρώην πρόεδρος της Ουρουγουάης και ιστορική μορφή της αριστεράς στη Λατινική Αμερική, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 89 ετών.
Τον θάνατό του ανακοίνωσε χθες το βράδυ ο νυν πρόεδρος της χώρας, Σαμαντού Όρσι.
«Με βαθιά θλίψη ανακοινώνουμε τον θάνατο του συντρόφου μας, Πέπε Μουχίκα», ανέφερε ο Όρσι μέσω ανάρτησης στην πλατφόρμα Χ (πρώην Twitter), προσθέτοντας: «Σε ευχαριστούμε για όλα όσα μας έδωσες και για την αστείρευτη αγάπη για τον λαό σου».
Ο Μουχίκα διετέλεσε πρόεδρος από το 2010 έως το 2015 και υπήρξε μία από τις πιο εμβληματικές προσωπικότητες της λατινοαμερικανικής αριστεράς. Τον Μάιο του 2024 διαγνώστηκε με καρκίνο, ενώ τον Ιανουάριο του 2025 αποκάλυψε ότι η ασθένεια είχε πλέον προχωρήσει και ότι η υγεία του δεν του επέτρεπε να συνεχίσει τη θεραπεία.
Σε ραδιοφωνική της συνέντευξη στο Radio Sarandi, που μεταδόθηκε χθες Δευτέρα, η σύζυγός του, Λουσία Τοπολάνσκι, δήλωσε πως ο καρκίνος βρισκόταν στο «τελικό στάδιο» και ότι ο 89χρονος δεχόταν παρηγορητική φροντίδα για την ανακούφιση του πόνου.
Ο Μουχίκα είχε χαρακτηριστεί «φτωχότερος πρόεδρος του κόσμου», καθώς επέλεξε να δωρίζει σχεδόν ολόκληρο τον προεδρικό του μισθό σε πρόγραμμα κοινωνικής στέγασης. Κατά τη διάρκεια της θητείας του, η Ουρουγουάη πρωτοστάτησε σε μια σειρά από ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις: την αποποινικοποίηση της κάνναβης (το 2013, πρώτη χώρα παγκοσμίως), την κατοχύρωση του γάμου μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών και τη νομιμοποίηση της άμβλωσης.
Πρώην αντάρτης, είχε συλληφθεί και φυλακιστεί για 13 χρόνια – κυρίως στη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας που επικράτησε στην Ουρουγουάη από το 1973 έως το 1985. Είχε ιδρύσει το αντάρτικο πόλης MLN-Tupamaros, το οποίο έδρασε κυρίως κατά τη δεκαετία του 1960 και έως το 1972. Μετά την επιστροφή στη δημοκρατία, εξελέγη βουλευτής, γερουσιαστής, υπηρέτησε ως υπουργός και στη συνέχεια έγινε πρόεδρος της χώρας των 3,4 εκατομμυρίων κατοίκων.
Η πρόεδρος του Μεξικού, Κλαούδια Σέινμπαουμ, απέτισε φόρο τιμής στον Πέπε Μουχίκα, χαρακτηρίζοντάς τον «παράδειγμα για τη Λατινική Αμερική και για τον κόσμο ολόκληρο».
«Νιώθουμε βαθιά θλίψη για τον θάνατο του αγαπημένου μας Πέπε Μουχίκα, παραδείγματος για τη Λατινική Αμερική και για τον κόσμο ολόκληρο για τη σοφία του, για τη σκέψη του και για την απλότητά του», ανέφερε μέσω X η πρόεδρος Σέινμπαουμ, η οποία εξελέγη με πολιτική δύναμη της εθνικιστικής αριστεράς. Εκ μέρους του μεξικανικού λαού εξέφρασε «την οδύνη μας και τα συλλυπητήριά μας στην οικογένειά του, στους φίλους του και στον λαό της Ουρουγουάης».
Ο Μουχίκα, ένας από τους πιο δημοφιλείς προέδρους στη σύγχρονη ιστορία της Ουρουγουάης, κέρδισε τον σεβασμό σε διεθνές επίπεδο χάρη στην ταπεινότητά του και την ειλικρίνειά του, ενώ υπήρξε δριμύς επικριτής της κουλτούρας της υπερκατανάλωσης.
Κατά την προεδρική του θητεία, απέρριψε τυπικότητες και προνόμια, δίνοντας έμφαση σε πολιτικές κοινωνικής δικαιοσύνης και ισότητας, που τον ανέδειξαν σε πρότυπο ηγεσίας στη Λατινική Αμερική και πέραν αυτής.