Το Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών της “ΚΛΙΜΑΚΑ” κατέγραψε 469 περιστατικά αυτοκτονίας στην Ελλάδα το 2024, παρέχοντας μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα ενός φαινομένου που παραμένει δύσκολο να αποτιμηθεί λόγω της υποκαταγραφής.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Παρατηρητηρίου Αυτοκτονιών της «ΚΛΙΜΑΚΑ», το 2024 σημειώθηκαν 469 περιστατικά αυτοκτονίας στη χώρα. Τα δεδομένα, τα οποία καταγράφονται σε πραγματικό χρόνο, αποκαλύπτουν κρίσιμες τάσεις, προσφέροντας μια πληρέστερη κατανόηση ενός ζητήματος που εξακολουθεί να παραμένει ασαφές λόγω της υποκαταγραφής, η οποία εκτιμάται ότι ανέρχεται στο 15%-20%.
Επιπλέον, η «ΚΛΙΜΑΚΑ» επισημαίνει ότι δεν υπάρχει κάποιο επίσημο σύστημα καταγραφής των αποπειρών αυτοκτονίας που καταλήγουν στα νοσοκομεία. Δεδομένου ότι πίσω από κάθε αυτοκτονία υπάρχουν 20 έως 30 απόπειρες, σύμφωνα με διαθέσιμα στοιχεία, η έλλειψη αυτής της καταγραφής αποτελεί σημαντικό κενό στην αποτίμηση του προβλήματος.
Όπως αναφέρει το Κέντρο για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, «ένα ποσοστό που κυμαίνεται από 12% έως 16% στις ηλικίες μεταξύ 14 με 19 ετών αυτοτραυματίζεται, ενώ γνωρίζουμε επιστημονικά, ότι ένα μέρος αυτού του ποσοστού θα οδηγηθεί στην αυτοκτονία, μελλοντικά».
Αναλυτικά στοιχεία
- Φύλο: Οι άνδρες συνεχίζουν να αποτελούν την πλειοψηφία των αυτοκτονιών, φτάνοντας το 86% των περιστατικών, ενώ οι γυναίκες αντιστοιχούν στο 14%.
- Ηλικία: Οι αυτοκτονίες κατανέμονται σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, με το υψηλότερο ποσοστό (13,2%) να καταγράφεται στην ομάδα 50-54 ετών. Στις ηλικίες 20-24 ετών, το ποσοστό ανέρχεται σε 8,3%, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για ψυχολογική υποστήριξη από νεαρή ηλικία. Επίσης, τα άτομα άνω των 80 ετών αντιπροσωπεύουν το 9,6% των περιστατικών.
- Μέθοδοι Αυτοκτονίας: Από τις 469 αυτοκτονίες του 2024, η πιο συχνή μέθοδος ήταν ο απαγχονισμός (29%), ακολουθούμενος από τον αυτοπυροβολισμό (25,8%). Η πτώση από ύψος καταγράφηκε στο 24,3%, με την «ΚΛΙΜΑΚΑ» να επισημαίνει ότι «κρύβεται σημαντική υποκαταγραφή, καθώς η μέθοδος αυτή μπορεί να παραβλέπεται ή να καταγράφεται με λάθος αιτιολογία. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το ποσοστό της πτώσης θα μπορούσε να είναι ακόμη μεγαλύτερο αν υπήρχε πλήρης καταγραφή, γεγονός που υπογραμμίζει τη σημασία της ενίσχυσης της παρακολούθησης και καταγραφής των περιστατικών αυτών».
Γεωγραφική Κατανομή
- Περιφέρειες: Η Κρήτη εξακολουθεί να έχει το υψηλότερο ποσοστό αυτοκτονιών (17%), ακολουθούμενη από την Αττική (16%). Στη συνέχεια, ακολουθούν η Θεσσαλία και η Πελοπόννησος, ενώ χαμηλότερα ποσοστά εμφανίζουν το Βόρειο Αιγαίο και η Δυτική Μακεδονία.
- Hotspot & Σώματα Ασφαλείας: Συγκλονίζει το γεγονός ότι 13 αυτοκτονίες σημειώθηκαν σε hotspot, ενώ 10 περιστατικά καταγράφηκαν σε σώματα ασφαλείας, στρατό και φυλακές. Όπως αναφέρεται, «αυτά τα δεδομένα υποδεικνύουν τη σοβαρότητα των ψυχικών πιέσεων που δέχονται συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες και το επείγον της ανάπτυξης στοχευμένων στρατηγικών υποστήριξης για αυτούς τους πληθυσμούς».
- Νοσοκομεία: Το 2024 καταγράφηκαν 4 αυτοκτονίες σε νοσοκομεία, γεγονός που καταδεικνύει την ανάγκη για ενίσχυση της πρόληψης εντός των υγειονομικών δομών. Η «ΚΛΙΜΑΚΑ» συνεργάζεται με το Λαϊκό Νοσοκομείο για την εφαρμογή ενός καινοτόμου πρωτοκόλλου πρόληψης αυτοκτονιών. «Στόχος μας είναι η εφαρμογή στοχευμένων δράσεων που θα ενισχύσουν την ασφάλεια και την ψυχική υποστήριξη ασθενών, συγγενών και εργαζομένων, διασφαλίζοντας την έγκαιρη ανίχνευση και αντιμετώπιση των κινδύνων», σημειώνει η «ΚΛΙΜΑΚΑ».
Μήνες με Υψηλότερο Αριθμό Αυτοκτονιών
Οι περισσότεροι θάνατοι καταγράφηκαν τον Ιούνιο (46) και τον Απρίλιο (45), ενώ αυξημένα περιστατικά σημειώθηκαν και τον Σεπτέμβριο (39) και τον Φεβρουάριο (32).
Σύγκριση με Προηγούμενα Έτη
Το 2024 καταγράφηκε μια μικρή αύξηση σε σχέση με το 2023, όταν είχαν σημειωθεί 451 αυτοκτονίες, ωστόσο ο αριθμός παραμένει χαμηλότερος από το 2022, όπου τα περιστατικά είχαν φτάσει τα 581. Παρόλα αυτά, η συνολική τάση καταδεικνύει μια ανησυχητική σταθερότητα, γεγονός που απαιτεί άμεση και συντονισμένη δράση για την πρόληψη των αυτοκτονιών, σύμφωνα με την «ΚΛΙΜΑΚΑ».
«Αν και η καταγραφή των αυτοκτονιών στην Ελλάδα παραμένει ατελής λόγω της υποκαταγραφής και των καθυστερήσεων από τη δημοσίευση των επίσημων στοιχείων, η ΚΛΙΜΑΚΑ συνεχίζει να παρέχει αξιόπιστα δεδομένα που θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη πολιτικών και στρατηγικών για την πρόληψη της αυτοκτονίας. Οι δράσεις υποστήριξης και η ενημέρωση του κοινού παραμένουν καθοριστικής σημασίας για την μείωση αυτών των τραγικών περιστατικών», τονίζει η «ΚΛΙΜΑΚΑ».
Τέλος, υπογραμμίζει την ανάγκη ενίσχυσης των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και την ανάπτυξη στρατηγικών πρόληψης, επισημαίνοντας ότι «η υποστήριξη των ευάλωτων ομάδων και η επιστημονική γνώση και η ενημέρωση του πληθυσμού παραμένουν κεντρικοί άξονες για την αλλαγή αυτής της κατάστασης».