Η COP29 αποφάσισε την επένδυση $300 δισ. ετησίως για κλιματική δράση. Αναπτυσσόμενες χώρες εξέφρασαν απογοήτευση, χαρακτηρίζοντας τη συμφωνία ανεπαρκή για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
Μια νέα κλιματική συμφωνία επετεύχθη στην COP29, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν, τις πρώτες πρωινές ώρες της Κυριακής. Στο πλαίσιο της συμφωνίας, οι ανεπτυγμένες χώρες δεσμεύτηκαν να παρέχουν $300 δισεκατομμύρια ετησίως μέχρι το 2035 για τη στήριξη των αναπτυσσόμενων χωρών απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Παρά τη δέσμευση αυτή, πολλές αναπτυσσόμενες χώρες χαρακτήρισαν τη συμφωνία “εξαιρετικά ανεπαρκή”.
After hours of waiting back and forth at #COP29, climate activists gathered outside the final negotiations room and blocked the entrance as delegates arrived, standing firm, demanding that polluters pay up! pic.twitter.com/LnLOx0lUdq
— Greenpeace International (@Greenpeace) November 23, 2024
Σύμφωνα με το CNN, η συμφωνία επετεύχθη μετά από δύο εβδομάδες εντατικών διαπραγματεύσεων και διαφωνιών. Οι συνομιλίες κινδύνευσαν να καταρρεύσουν, ειδικά όταν οι εκπρόσωποι μικρών νησιωτικών κρατών και λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών αποχώρησαν από τη σύσκεψη το βράδυ του Σαββάτου, ως ένδειξη διαμαρτυρίας. Παρά τα εμπόδια, στις 2:40 π.μ. τοπική ώρα της Κυριακής, περισσότερο από 30 ώρες μετά την προγραμματισμένη ολοκλήρωση, σχεδόν 200 χώρες ενέκριναν τη συμφωνία.
«Πολλοί αμφισβήτησαν ότι το Αζερμπαϊτζάν θα μπορούσε να φέρει αποτέλεσμα. Αμφέβαλαν ότι θα υπάρξει συμφωνία. Και έκαναν λάθος και στα δύο», δήλωσε ο πρόεδρος της COP29, Μουχτάρ Μπαμπάγεφ, ο οποίος έχει μακρά θητεία στην κρατική πετρελαϊκή εταιρεία του Αζερμπαϊτζάν.
COP29: $300 δισεκατομμύρια ετησίως για τις αναπτυσσόμενες χώρες
Το ποσό αυτό προορίζεται για τη στήριξη των φτωχότερων και πιο ευάλωτων χωρών, προκειμένου να αντιμετωπίσουν ακραία καιρικά φαινόμενα και να στραφούν σε καθαρές μορφές ενέργειας. Οι αναπτυσσόμενες χώρες πλήττονται δυσανάλογα από την κλιματική κρίση, ενώ συμβάλλουν λιγότερο στη δημιουργία της.
«Ήταν ένα δύσκολο ταξίδι, αλλά πετύχαμε συμφωνία», δήλωσε ο Σάιμον Στιέλ, επικεφαλής του Οργανισμού Πλαισίου για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ. «Αυτός ο νέος στόχος χρηματοδότησης αποτελεί ένα είδος ασφαλιστηρίου συμβολαίου για την ανθρωπότητα, εν μέσω ολοένα και χειρότερων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής που πλήττουν κάθε χώρα».
Τα κεφάλαια προορίζονται για την αντιμετώπιση πλημμυρών, καυσώνων και ξηρασίας, καθώς και για επενδύσεις σε ενεργειακές λύσεις χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Ωστόσο, το ποσό απέχει πολύ από τα $1,3 τρισεκατομμύρια που οι ειδικοί εκτιμούν ότι χρειάζονται για να αντιμετωπιστεί επαρκώς η κρίση.
«Αστείο ποσό» και «οπτική ψευδαίσθηση»
Η εκπρόσωπος της Ινδίας, Τσάντνι Ράινα, σε μια έντονη ομιλία χαρακτήρισε τα $300 δισεκατομμύρια ως «αστείο ποσό» και τη συμφωνία «μια οπτική ψευδαίσθηση» που δεν ανταποκρίνεται στο μέγεθος της πρόκλησης.
Furious intervention from India after NCQG is adopted at #COP29
— Simon Evans (@DrSimEvans) November 23, 2024
"gavelling and trying to ignore parties from speaking does not behove the UNFCCC system…India does not accept the goal proposal in its present form" pic.twitter.com/MsAwVO56CG
Εξίσου επικριτική ήταν η Τίνα Στεγκε, εκπρόσωπος των Νήσων Μάρσαλ, δηλώνοντας: «Φεύγουμε με ένα μικρό μέρος της χρηματοδότησης που χρειάζονται επειγόντως οι ευάλωτες χώρες». Επέκρινε έντονα τη διαδικασία, αναφέροντας ότι «τα συμφέροντα των ορυκτών καυσίμων ήταν αποφασισμένα να μπλοκάρουν την πρόοδο και να υπονομεύσουν τους πολυμερείς στόχους».
BREAKING: the small island states & least developed countries have walked out of #CoP29.
— Rupert Read 🌍 🔥 (@GreenRupertRead) November 23, 2024
No deal is better than a bad deal, one that in some respects arguably goes back even relative to #CoP28… Huge…
Will this CoP be a bigger failure even than Copenhagen? It’s now possible. pic.twitter.com/sFlxLu2HU0
Η συμφωνία, αν και προβάλλεται ως σημαντική, αφήνει αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με τη διεθνή συνεργασία για την κλιματική κρίση.
The UN's #COP29 climate summit is on the verge of collapse after countries most affected by climate change walked out of talks over funding, saying they are not being heard. pic.twitter.com/DGkMaSIl3o
— DW News (@dwnews) November 23, 2024
Οι δεσμεύσεις και τα κενά της συμφωνίας
Η συζήτηση επικεντρώθηκε στη χρηματοδότηση, ένα ζήτημα-κλειδί για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Οι ανεπτυγμένες χώρες είχαν δεσμευτεί το 2009 να παρέχουν $100 δισεκατομμύρια ετησίως στις αναπτυσσόμενες χώρες έως το 2020, αλλά η υπόσχεση αυτή άρχισε να τηρείται μόλις το 2022.
Η νέα συμφωνία στο Μπακού προβλέπει ότι πλούσιες χώρες, όπως οι ΗΠΑ και τα ευρωπαϊκά κράτη, θα παρέχουν $300 δισεκατομμύρια ετησίως μέσω δημόσιων και ιδιωτικών κεφαλαίων. Παρόλο που γίνεται αναφορά σε φιλοδοξία για αύξηση του ποσού σε $1,3 τρισεκατομμύρια, δεν υπάρχουν δεσμευτικοί στόχοι.
Επιπλέον, ζητήθηκε από τις πλούσιες αναδυόμενες οικονομίες, όπως η Κίνα και η Σαουδική Αραβία, να συνεισφέρουν. Ωστόσο, η συμφωνία απλώς «ενθαρρύνει» αυτές τις χώρες, χωρίς να τους επιβάλλει υποχρεώσεις.
Ο Li Shuo, διευθυντής του China Climate Hub, χαρακτήρισε τη συμφωνία «έναν ελαττωματικό συμβιβασμό» που αντανακλά «το δύσκολο γεωπολιτικό τοπίο».
«Μια σκοτεινή, μολυσμένη από πετρέλαιο COP»
Η Σύνοδος έλαβε χώρα σε ένα έτος που πιθανότατα θα είναι το θερμότερο που έχει καταγραφεί, ενώ ο κόσμος βίωσε ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως πλημμύρες και ξηρασίες. Ωστόσο, η φιλοξενία της Συνόδου στο Αζερμπαϊτζάν, μια χώρα με ισχυρά συμφέροντα στα ορυκτά καύσιμα, προσέθεσε δυσκολίες.
Πάνω από 1.700 λομπίστες της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων συμμετείχαν στη Σύνοδο, ξεπερνώντας αριθμητικά πολλές εθνικές αντιπροσωπείες. Η Σαουδική Αραβία, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου, απέρριψε κάθε αναφορά σε ορυκτά καύσιμα στη συμφωνία.
«Ήταν άλλη μια σκοτεινή, μολυσμένη από πετρέλαιο COP», δήλωσε η Friederike Otto, επιστήμονας του κλίματος. Εξίσου επικριτικές ήταν περιβαλλοντικές οργανώσεις, με την Tasneem Essop να δηλώνει ότι «ήταν οι πιο φρικτές διαπραγματεύσεις των τελευταίων ετών».
Το αποτέλεσμα της Συνόδου θεωρείται από πολλούς ανεπαρκές, με οργανώσεις να απαιτούν μεγαλύτερη χρηματοδότηση και περισσότερη λογοδοσία από τις ανεπτυγμένες χώρες.