Σε μια κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση, δέκα πολιτείες των ΗΠΑ έθεσαν στους πολίτες το ερώτημα της συνταγματικής προστασίας του δικαιώματος στην άμβλωση.
Εχθές στις ΗΠΑ στήθηκαν διπλές κάλπες, καλώντας τους πολίτες να ψηφίσουν όχι μόνο για νέο Πρόεδρο αλλά και για το δικαίωμα στην άμβλωση. Με τη μορφή δημοψηφισμάτων, οι πολιτείες αυτές στοχεύουν στην κατοχύρωση του δικαιώματος των γυναικών στην άμβλωση στο τοπικό τους σύνταγμα, μετά την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου το 2022 που ανέτρεψε την απόφαση Roe v. Wade, καταργώντας την ομοσπονδιακή προστασία.
Μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ ως 47ου Προέδρου, υπάρχει έντονη ανησυχία για την εφαρμογή αυστηρών περιορισμών στην άμβλωση, δεδομένου ότι ο ίδιος είχε ταχθεί κατά του δικαιώματος των γυναικών να έχουν έλεγχο στο σώμα τους. Αντίθετα, η υποψήφια των Δημοκρατικών, Κάμαλα Χάρις, είχε δεσμευτεί για την προστασία του δικαιώματος αυτού, ελπίζοντας να συγκεντρώσει την υποστήριξη γυναικών ψηφοφόρων.
Οι δέκα πολιτείες που οργάνωσαν τα συγκεκριμένα δημοψηφίσματα ήταν η Φλόριντα, η Αριζόνα, το Μιζούρι, η Νεβάδα, το Κολοράντο, η Νέα Υόρκη, το Μέριλαντ, η Νότια Ντακότα, η Νεμπράσκα και η Μοντάνα. Τα ερωτήματα που τέθηκαν διαφοροποιούνταν ανά πολιτεία, με μερικές να προωθούν τη συνταγματική προστασία του δικαιώματος στην άμβλωση μέχρι τη βιωσιμότητα του εμβρύου και άλλες να επιδιώκουν αυστηρότερους περιορισμούς.
Τα πρώτα αποτελέσματα, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters και την Edison Research, έχουν ως εξής:
- Φλόριντα: Οι ψηφοφόροι απέρριψαν την πρόταση που θα προσέθετε διατύπωση στο πολιτειακό σύνταγμα για την προστασία του δικαιώματος στην άμβλωση. Στη Φλόριντα, η άμβλωση απαγορεύεται μετά την έκτη εβδομάδα εγκυμοσύνης, με εξαιρέσεις για περιπτώσεις βιασμού, αιμομιξίας, εμπορίας ανθρώπων και κινδύνου για τη ζωή της γυναίκας, έως τη 15η εβδομάδα. Η πρόταση απέτυχε να συγκεντρώσει το απαιτούμενο 60% των ψήφων.
- Αριζόνα: Οι πολίτες ενέκριναν την τροποποίηση του συντάγματος της πολιτείας, ώστε να προστατεύεται το δικαίωμα στην άμβλωση μέχρι τη βιωσιμότητα του εμβρύου (περίπου την 24η εβδομάδα της κύησης). Η υπάρχουσα νομοθεσία επιτρέπει τις αμβλώσεις μέχρι τη 15η εβδομάδα και μόνο για την προστασία της ζωής της μητέρας μετά από αυτό το σημείο.
- Μιζούρι: Εγκρίθηκε η τροποποίηση που κατοχυρώνει το δικαίωμα στην άμβλωση στο σύνταγμα της πολιτείας μέχρι τη βιωσιμότητα του εμβρύου, με εξαιρέσεις μετά από αυτό το σημείο για λόγους υγείας της μητέρας. Η άμβλωση είναι επί του παρόντος παράνομη, εκτός από περιπτώσεις ιατρικής ανάγκης, και η πραγματοποίησή της τιμωρείται με ποινή φυλάκισης.
- Νεβάδα: Οι ψηφοφόροι ψήφισαν υπέρ της συνταγματικής κατοχύρωσης του δικαιώματος στην άμβλωση μέχρι την 24η εβδομάδα της κύησης. Η άμβλωση είναι ήδη νόμιμη στη Νεβάδα μέχρι αυτή την εβδομάδα, ωστόσο το αποτέλεσμα αυτό προσφέρει μια επιπλέον προστασία, ειδικά για μελλοντικές αλλαγές. Η τελική επικύρωση θα απαιτήσει μια δεύτερη ψηφοφορία το 2026.
- Κολοράντο: Οι πολίτες ενέκριναν τη διατήρηση του δικαιώματος στην άμβλωση σε όλα τα στάδια της εγκυμοσύνης, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας χρηματοδότησης αμβλώσεων με δημόσιους πόρους. Η άμβλωση είναι νόμιμη στο Κολοράντο καθ’ όλη τη διάρκεια της κύησης, και η τροποποίηση αυτή προστατεύει το δικαίωμα αυτό συνταγματικά.
- Νέα Υόρκη: Οι ψηφοφόροι ενέκριναν μια τροποποίηση που ενισχύει την προστασία από διακρίσεις σχετικές με την εγκυμοσύνη και την αναπαραγωγική φροντίδα. Η λέξη “άμβλωση” δεν αναφέρθηκε ρητά στο ψηφοδέλτιο, αλλά η αλλαγή αυτή επεκτείνει τα δικαιώματα περί ίσων ευκαιριών και προστασίας στη Νέα Υόρκη.
- Μέριλαντ: Εγκρίθηκε η τροποποίηση για την αναπαραγωγική ελευθερία και την προστασία του δικαιώματος στην άμβλωση. Στη Μέριλαντ, η άμβλωση είναι ήδη νόμιμη, και η τροποποίηση αυτή ενσωματώνει το δικαίωμα αυτό στο σύνταγμα, με την απαιτούμενη απλή πλειοψηφία των ψήφων.
- Νότια Ντακότα: Η απόφαση παραμένει εκκρεμής. Το ερώτημα στο δημοψήφισμα αφορά την εγκαθίδρυση συνταγματικού δικαιώματος στην άμβλωση κατά το πρώτο τρίμηνο και τη ρύθμιση των αμβλώσεων στο δεύτερο τρίμηνο μόνο σε περιπτώσεις που αφορούν τη σωματική υγεία της εγκύου. Αν εγκριθεί, θα καταργηθεί η σχεδόν πλήρης απαγόρευση των αμβλώσεων που ισχύει σήμερα.
- Νεμπράσκα: Η απόφαση βρίσκεται επίσης σε αναμονή. Οι ψηφοφόροι κλήθηκαν να επιλέξουν ανάμεσα σε δύο αντιφατικές τροποποιήσεις: μία που υποστηρίζει το δικαίωμα στην άμβλωση μέχρι τη βιωσιμότητα του εμβρύου, και μία που κατοχυρώνει την υπάρχουσα απαγόρευση των αμβλώσεων μετά τη 12η εβδομάδα. Εάν εγκριθούν και οι δύο προτάσεις, θα ισχύσει εκείνη με τις περισσότερες ψήφους.
- Μοντάνα: Αναμένονται τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας για τη συνταγματική προστασία του δικαιώματος στην άμβλωση. Στη Μοντάνα, η άμβλωση είναι σήμερα νόμιμη μέχρι τη βιωσιμότητα του εμβρύου, και η πρόταση αυτή αποσκοπεί στη διασφάλιση αυτού του δικαιώματος στο μέλλον.