Ο πρόεδρος των ΗΠΑ υπερασπίστηκε τις επιλογές του, λέγοντας πως πρόκειται για απαραίτητα μέτρα ώστε να γιατρευτεί η «άρρωστη» οικονομία των ΗΠΑ.
Οι διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές βρίσκονται σε αναταραχή, καθώς ο εμπορικός πόλεμος που ξεκίνησε ο Ντόναλντ Τραμπ μέσω της επιβολής νέων δασμών προκάλεσε την απώλεια τρισεκατομμυρίων δολαρίων από τη χρηματιστηριακή αξία των μεγαλύτερων πολυεθνικών και ενέτεινε τους φόβους για επερχόμενη ύφεση στις ΗΠΑ.
Καθώς οι παγκόσμιοι ηγέτες αντιδρούσαν στις πολιτικές του Αμερικανού προέδρου, τις οποίες χαρακτήρισαν «ημέρας απελευθέρωσης» και που φαίνεται να υπονομεύουν το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα, περίπου 2,5 τρισεκατομμύρια δολάρια «εξαφανίστηκαν» από τη Wall Street και τα μεγάλα χρηματοοικονομικά κέντρα ανά τον κόσμο.
Παρ’ όλα αυτά, ο πρόεδρος των ΗΠΑ εμφανίστηκε καθησυχαστικός, υποστηρίζοντας πως η πτώση της Wall Street ήταν κάτι αναμενόμενο.
Δήλωσε επίσης πρόθυμος να συζητήσει για τους δασμούς, αν και μόνο υπό την προϋπόθεση πως άλλες χώρες θα προσφέρουν κάτι «εκπληκτικό».
“Νομίζω ότι πηγαίνει πολύ καλά. Οι αγορές θα εκτοξευθούν, οι μετοχές θα εκτοξευθούν, η χώρα θα εκτοξευθεί”, είπε φεύγοντας από τον Λευκό Οίκο, απαντώντας σε ερώτηση για την πτώση των χρηματιστηρίων.
“Έχουμε μια εγχείρηση, όπως όταν ένας ασθενής χειρουργείται και είναι ένα μεγάλο πράγμα. Είπα ότι έτσι ακριβώς θα γίνει”, πρόσθεσε.
Σύμφωνα με τον Τραμπ, αναμένονται επενδύσεις ύψους τρισεκατομμυρίων δολαρίων “έρχονται στη χώρα” από επιχειρήσεις που σκοπεύουν να μεταφέρουν την παραγωγή τους στις ΗΠΑ ώστε να αποφύγουν τους νέους δασμούς. “Ο υπόλοιπος κόσμος θέλει να δει αν υπάρχει κάποιος τρόπος να κάνουν μια συμφωνία”, είπε. Αργότερα, μέσα από το προεδρικό αεροσκάφος Air Force One, ο Τραμπ ξεκαθάρισε ότι θα μπορούσε να αξιοποιήσει τους δασμούς ως μοχλό διαπραγμάτευσης, ανάλογα με τις προσφορές που θα του γίνουν.
Υποστήριξε ακόμη ότι οι ΗΠΑ έχουν υπάρξει θύμα εκμετάλλευσης από άλλες χώρες επί σειρά ετών και πως ήρθε η ώρα αυτό να σταματήσει. “Για πολλά χρόνια, χειριζόμασταν λάθος τη μπάλα και θα το δείτε, νομίζω ότι θα είναι απίστευτο”, είπε καθώς αναχωρούσε για τουρνουά γκολφ στη Φλόριντα, το οποίο είχε τη στήριξη της Σαουδικής Αραβίας.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), μέσω της γενικής διευθύντριάς του, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, προειδοποίησε ότι οι νέοι τελωνειακοί δασμοί συνιστούν «σημαντικό κίνδυνο» για την παγκόσμια οικονομία.
«Είναι σημαντικό να αποφευχθούν μέτρα που θα μπορούσαν να πλήξουν ακόμη περισσότερο την παγκόσμια οικονομία», υπογράμμισε η ίδια σε ανακοίνωση του Ταμείου.
Οι ανακοινώσεις του Τραμπ για δασμούς θεωρούνται από πολλούς η χειρότερη χρηματιστηριακή κρίση μετά την πανδημία. Σύμφωνα με αναλυτές, τα νέα μέτρα, που περιλαμβάνουν δασμούς από 10% έως και 50% και στοχεύουν τόσο συμμάχους όσο και αντίπαλους των ΗΠΑ, αυξάνουν αισθητά τον κίνδυνο μιας παγκόσμιας ύφεσης και πλήγματος στην αμερικανική οικονομία.
Αντιδράσεις προέκυψαν από διάφορες πλευρές, από τις Βρυξέλλες έως το Πεκίνο. Η Κίνα καταδίκασε τις «μονομερείς πρακτικές εκφοβισμού», ενώ η ΕΕ ανακοίνωσε πως ετοιμάζει αντίποινα.
Αν και ο Τραμπ προγραμμάτισε την ομιλία του στον Κήπο των Ρόδων για την Τετάρτη το βράδυ –αποφεύγοντας τις ζωντανές μεταδόσεις από τις καταρρέουσες αγορές– οι χρηματιστηριακές αγορές στην Ασία άνοιξαν λίγο μετά με σημαντικές απώλειες.
Στο Τόκιο, ο δείκτης Nikkei κατέγραψε πτώση 1,9% στις αρχικές συναλλαγές, ενώ ο δείκτης Topix σημείωσε ακόμα μεγαλύτερη μείωση 2,28%. Παρόμοια εικόνα και στη Σεούλ, όπου ο Kospi άνοιξε με πτώση 1,5%, ενώ στο Σίδνεϊ οι απώλειες άγγιξαν το 1,33%.
Η αναταραχή εξαπλώθηκε ταχύτατα από τις ασιατικές στις ευρωπαϊκές αγορές. Ο δείκτης FTSE 100 στο Λονδίνο σημείωσε πτώση 1,5% κλείνοντας στις 8.474 μονάδες, τη χειρότερη απόδοση από τον Αύγουστο.
Στις ΗΠΑ, οι βασικοί χρηματιστηριακοί δείκτες υπέστησαν τις μεγαλύτερες απώλειες από τον Ιούνιο του 2020. Ο Nasdaq μειώθηκε κατά 5,97%, ο S&P 500 κατά 4,8% και ο Dow Jones κατά 3,9%. Οι μετοχές των Apple και Nvidia, δύο τεχνολογικών γιγάντων, έχασαν συνολικά 470 δισ. δολάρια σε αξία.
Η Libby Cantrill, επικεφαλής πολιτικής της Pimco, τόνισε πως οι επενδυτές δείχνουν αυξανόμενη ανησυχία, καθώς ο Τραμπ δεν φαίνεται διατεθειμένος να αλλάξει στάση. Παρ’ όλα αυτά, ελπίζουν πως ίσως τελικά κινηθεί προς κάποια συμβιβαστική λύση.
«Πιθανότατα υπάρχει ένα όριο στο πόσο πόνο είναι διατεθειμένος να αντέξει αυτός και η κυβέρνησή του για να εξισορροπήσουν την οικονομία, αλλά το πότε και με ποια μορφή θα γίνει αυτό, μένει να το δούμε», είπε.
«Για την ώρα, θα πρέπει να υποθέσουμε ότι η ανοχή του στον πόνο είναι αρκετά υψηλή και ότι οι δασμοί θα παραμείνουν για κάποιο διάστημα».
Το δολάριο ΗΠΑ υποχώρησε κατά 2,2% το πρωί της Πέμπτης, αγγίζοντας το χαμηλότερο επίπεδο εξαμήνου, γεγονός που αντανακλά την κλονισμένη εμπιστοσύνη προς το αμερικανικό νόμισμα.
Οι μεγαλύτερες απώλειες σε μετοχές σημειώθηκαν σε αμερικανικές εταιρείες με σύνθετες διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού που τώρα επηρεάζονται από τους νέους δασμούς του Τραμπ.
Η Apple, της οποίας τα περισσότερα προϊόντα για την αγορά των ΗΠΑ κατασκευάζονται στην Κίνα, είδε τη μετοχή της να πέφτει κατά 9,5%. Σημαντικές απώλειες κατέγραψαν επίσης οι Microsoft, Nvidia, Dell και HP.
Η πτώση επεκτάθηκε και στις τιμές των βασικών εμπορευμάτων, με το πετρέλαιο να καταγράφει μείωση 7%, σημάδι εντεινόμενων ανησυχιών για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας.
Τις τελευταίες ώρες, ο Τραμπ έχει δεχτεί σφοδρή κριτική τόσο από πολιτικούς στις ΗΠΑ όσο και από ξένους ηγέτες. Ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Mitch McConnell χαρακτήρισε τους δασμούς «κακή πολιτική», ενώ ο Καναδάς, παραδοσιακός σύμμαχος των ΗΠΑ, έκανε λόγο για μέτρα «αδικαιολόγητα» και «ανεπιθύμητα».
Οι επιπτώσεις είναι ιδιαίτερα σφοδρές για ορισμένες φτωχές χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας, όπως η Μιανμάρ, που βρίσκεται ήδη σε ανθρωπιστική κρίση. Η Καμπότζη επηρεάζεται περισσότερο, με δασμούς 49%, το Βιετνάμ ακολουθεί με 46% και η Μιανμάρ επιβαρύνεται με 44%.