Από το 1992, ένα μέρος του προϋπολογισμού της Ε.Ε. αξιοποιείται για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε ανθρώπους που πλήττονται από πολέμους, καταστροφές και κρίσεις σε όλο τον κόσμο. Πόσα έχουν δοθεί στην Ουκρανία και πόσα στην Παλαιστίνη;
Τα τελευταία τριάντα χρόνια περίπου, η Ε.Ε. έχει επιχειρήσει να παράσχει ανθρωπιστική βοήθεια σε εκατομμύρια ανθρώπους που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές και ανθρωπογενείς κρίσεις σε περισσότερες από 110 χώρες. Η βοήθεια αυτή χρηματοδοτείται από την Ε.Ε. και υλοποιείται σε συνεργασία με τον ΟΗΕ, διεθνείς οργανισμούς και ΜΚΟ.
Τι εννοούμε όταν λέμε ανθρωπιστική βοήθεια;
Η ανθρωπιστική βοήθεια αφορά κυρίως την παροχή υλικής και υλικοτεχνικής υποστήριξης σε ανθρώπους που επηρεάζονται από φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές, όπως ένοπλες συγκρούσεις, πόλεμοι, σεισμοί, τσουνάμι και ξηρασία.
Στους ανθρώπους που χρήζουν ανθρωπιστικής βοήθειας περιλαμβάνονται:
- Πληθυσμοί που αντιμετωπίζουν λιμό και υποσιτισμό
- Πρόσφυγες και εσωτερικά εκτοπισμένοι
- Θύματα ένοπλων συγκρούσεων και βίας
- Άτομα που έχουν χάσει τα σπίτια ή τα μέσα διαβίωσής τους
Η ανθρωπιστική βοήθεια καλύπτει μια σειρά δράσεων, όπως:
- Παροχή τροφίμων και υποστήριξη για τη διατροφή
- Στέγαση
- Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη
- Καθαρό νερό και αποχέτευση
- Προστασία από φυσική ή ψυχολογική βία, όπως σεξουαλική ή έμφυλη βία
- Εκπαίδευση σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης
- Παροχή άμεσης οικονομικής βοήθειας
Η ανθρωπιστική βοήθεια διαφέρει από την αναπτυξιακή συνεργασία, η οποία εστιάζει στη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη των αναπτυσσόμενων χωρών σε οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό επίπεδο.
(Credits: europedirectpiraeus.gr)
Τα χρηματικά ποσά
Από την έναρξη της πανδημίας COVID-19, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενίσχυσε τη συνδρομή της σε 420 εκατομμύρια ευρώ. Ειδικότερα, 335 εκατ. ευρώ διατέθηκαν για την ανθρωπιστική βοήθεια σε άμαχους που πλήττονται από τον πόλεμο στην Ουκρανία, ενώ 841 εκατ. ευρώ κατευθύνθηκαν προς την Παλαιστίνη από τις 7 Οκτωβρίου 2023.
Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, η ανθρωπιστική χρηματοδότηση της Ε.Ε. έχει αυξηθεί σταθερά. Το 2022, ο συνολικός προϋπολογισμός αυξήθηκε κατά 20%, φτάνοντας τα 2,62 δισεκατομμύρια ευρώ, δηλαδή 440 εκατομμύρια περισσότερο από την προηγούμενη χρονιά.
Η αύξηση αυτή επέτρεψε στην Ε.Ε. να διατηρήσει ή και να αυξήσει τη χρηματοδότηση για τις μεγαλύτερες κρίσεις του 2022. Καθώς οι ανθρωπιστικές ανάγκες αυξάνονται παγκοσμίως, η Ε.Ε. όρισε ως αρχικό προϋπολογισμό για το 2024 το ποσό των 1,8 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Πώς λειτουργεί η παροχή ανθρωπιστική βοήθειας; – Ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Στην ανθρωπιστική πολιτική, το Κοινοβούλιο συμμετέχει ως συννομοθέτης, μαζί με το Συμβούλιο. Η πολιτική που προτείνεται από την Επιτροπή υπόκειται σε έγκριση μέσω της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας. Το Κοινοβούλιο ελέγχει επίσης την εφαρμογή της ανθρωπιστικής βοήθειας και διασφαλίζει ότι ο προϋπολογισμός ανταποκρίνεται στις παγκόσμιες ανάγκες.
Εντός του Κοινοβουλίου, η ανθρωπιστική βοήθεια εποπτεύεται από την Επιτροπή Ανάπτυξης (DEVE), ενώ η πολιτική προστασία υπάγεται στην Επιτροπή Περιβάλλοντος και Δημόσιας Υγείας (ENVI). Το Κοινοβούλιο ζητά επανειλημμένα αύξηση της χρηματοδότησης για να καλυφθεί το συνεχώς διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ των αναγκών και των διαθέσιμων πόρων.
(Credits: Alexandros Michailidis)
Η Επιτροπή DEVE, μαζί με το Κοινοβούλιο γενικότερα, έχει επηρεάσει τις στρατηγικές αποφάσεις της Επιτροπής, ιδιαίτερα σε θέματα όπως η εκπαίδευση σε έκτακτες καταστάσεις και η καταπολέμηση επιδημιών.
Το Κοινοβούλιο εξετάζει το ετήσιο πρόγραμμα της Επιτροπής ECHO και προσκαλεί τακτικά τον Επίτροπο Διαχείρισης Κρίσεων για συζητήσεις. Το 2007, η «Ευρωπαϊκή Κοινή Αντίληψη για την Ανθρωπιστική Βοήθεια» ανταποκρίθηκε σε μεγάλο βαθμό στις θέσεις του Κοινοβουλίου, το οποίο στηρίζει θέματα όπως η ανθεκτικότητα και η επισιτιστική ασφάλεια.
Για την ενίσχυση του ελέγχου του, από το 2006 η Επιτροπή DEVE ορίζει έναν μόνιμο εισηγητή για την ανθρωπιστική βοήθεια. Σήμερα, τον ρόλο αυτό έχει ο Carlos Zorrinho (S&D, Πορτογαλία). Η αποστολή του είναι η υποστήριξη του προϋπολογισμού, η παρακολούθηση των ανθρωπιστικών προγραμμάτων και η διατήρηση επαφών με την ανθρωπιστική κοινότητα.