Στο ρεπορτάζ των Data Journalists, περιγράφονται συγκλονιστικές λεπτομέρειες για την επιχείρηση «καθαρισμού» του χώρου από ίχνη της τραγωδίας.
Ένα αποκαλυπτικό ρεπορτάζ από την ερευνητική ομάδα των Data Journalists και τον δημοσιογράφο Άρη Χατζηγεωργίου φέρνει στο φως τις καταθέσεις στελέχους της Hellenic Train στο πλαίσιο εσωτερικής έρευνας της εταιρείας για το πολύνεκρο δυστύχημα στα Τέμπη.
Στο σχετικό δημοσίευμα «Αποκάλυψη-βόμβα: Ο Ξιφαράς έδωσε την εντολή για το μπάζωμα στα Τέμπη», περιγράφονται συγκλονιστικές λεπτομέρειες για την επιχείρηση που πραγματοποιήθηκε λίγες ώρες μετά τη σύγκρουση των τρένων, με σκοπό τον «καθαρισμό» του χώρου από ίχνη της τραγωδίας. Αυτή η ενέργεια είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια κρίσιμων στοιχείων για τη διερεύνηση της υπόθεσης, γεγονός που έχει προκαλέσει την οργή των οικογενειών των θυμάτων.
Η κατάθεση στελέχους της Hellenic Train
Σύμφωνα με το στέλεχος της Hellenic Train, το οποίο συμμετείχε στην εσωτερική έρευνα, «το μεσημέρι (της Παρασκευής 3/3/2023) ενημερώθηκα από τον κ. Ξιφαρά ότι το κατεστραμμένο τροχαίο υλικό πρέπει να απομακρυνθεί το συντομότερο δυνατό». Επιπλέον, το ίδιο στέλεχος έχει καταθέσει 27 αδημοσίευτες φωτογραφίες από το σημείο του δυστυχήματος.
Οι Data Journalists επισημαίνουν πως η περιγραφή της διαδικασίας απομάκρυνσης αποδεικτικών στοιχείων δεν ευθυγραμμίζεται με τα διεθνή πρωτόκολλα διερεύνησης, ενώ παράλληλα υπογραμμίζουν ότι η κυβέρνηση παραβίασε τον νόμο 5014, που είχε θεσπιστεί τον Ιανουάριο του 2023. Σύμφωνα με τον νόμο, η διερεύνηση σιδηροδρομικών ατυχημάτων έπρεπε να γίνεται αποκλειστικά από τον Εθνικό Οργανισμό Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ).
Το στέλεχος της εταιρείας, το οποίο έχει ήδη καταθέσει και στον ανακριτή, αναφέρει ότι αρκετοί υπάλληλοι της Hellenic Train, καθώς και άλλων φορέων, εισήλθαν στα κατεστραμμένα τρένα και μετακίνησαν αντικείμενα χωρίς να διασφαλιστεί πρώτα η εξέτασή τους από ερευνητές.
Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στις διαδικασίες απομάκρυνσης των βαγονιών τόσο της εμπορικής όσο και της επιβατικής αμαξοστοιχίας, οι οποίες ξεκίνησαν μέσα στη νύχτα, λίγες ώρες μετά το δυστύχημα. Ωστόσο, στην κατάθεση δεν υπάρχει καμία αναφορά στην πυρκαγιά που μαρτυρίες επιβατών και διασωστών επιβεβαιώνουν ότι έκαιγε επί ώρες, προκαλώντας αναθυμιάσεις και εγκαύματα.
@eyesontempi Οι εικόνες μιλούν: ακολουθώντας βήμα προς βήμα τις επεμβάσεις στο πεδίο του δυστυχήματος των Τεμπών, μερικά πράγματα είναι ξεκάθαρα: Η επέμβαση στο χώρο μπουλντόζες ξεκίνησε πριν καν ξημερώσει, χωρίς εμφανή μεριμνα για την διάσωση στοιχειων. Οι γερανοί ξεκίνησαν εργασίες πριν από οποιαδήποτε “σταθεροποίηση του εδάφους”. Η ασφαλτόστρωση έγινε μετά το τέλος των εργασιών, χωρίς προφανή επιχειρησιακό στόχο. Δύο χρόνια μετά, συνεχίζει να επαναλαμβάνεται το επιχείρημα πως οι εργασίες έγιναν για να την ασφάλεια των εργασιών, χωρίς όμως κανένας φορέας δεν αναλαμβάνει την ευθύνη τους. #eyesontempi #tempi #δενέχωοξυγόνο #μπαζωμα ♬ πρωτότυπος ήχος – Eyes on Tempi
Η παρέμβαση του Γιάννη Ξιφαρά
Την Παρασκευή 3 Μαρτίου, ενώ είχε ήδη ξεκινήσει η απομάκρυνση συντριμμιών και υλικών χωρίς την παρουσία ερευνητών, ένας υπάλληλος της εταιρείας αναφέρθηκε για πρώτη φορά σε περιορισμούς σχετικά με τη μετακίνηση των συντριμμιών.
«Ενημερώθηκα από τον κ. Βλαχογιάννη, αρμόδιο της αστυνομίας για την προανάκριση ότι με εντολή Εισαγγελέα δεν πρέπει να απομακρυνθούν όλα τα επιβατικά οχήματα από τη Λάρισα και να μεταφερθούν σε ένα σημείο μέχρι το τέλος της έρευνας», αναφέρει χαρακτηριστικά το στέλεχος της Hellenic Train. Επιπλέον, γίνεται αναφορά στους πραγματογνώμονες της Τροχαίας που είχαν επιφορτιστεί με την ανάλυση του υλικού από τις κάμερες ασφαλείας: «Επίσης παρουσιάστηκαν οι πραγματογνώμονες που ορίστηκαν από την Εισαγγελία κ. Μπαρτζόπουλος Σταύρος και Βασιλάκος Απόστολος, οι οποίοι ζητούσαν ενημέρωση για οποιαδήποτε πληροφορία ή εξέλιξη σχετικά με τα ευρήματα των τρένων».
Τότε, στο σημείο εμφανίστηκε ο τότε γενικός γραμματέας του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, Γιάννης Ξιφαράς.
«Το μεσημέρι ενημερώθηκα από τον κ. Ξιφαρά ότι το κατεστραμμένο τροχαίο υλικό πρέπει να απομακρυνθεί το συντομότερο δυνατό», καταθέτει το στέλεχος της εταιρείας, συμπληρώνοντας πως ο κ. Ξιφαράς έδωσε εντολή να ολοκληρωθεί η απομάκρυνση μέσα στο Σαββατοκύριακο, ώστε να ελευθερωθεί τουλάχιστον μία από τις δύο γραμμές του σιδηροδρομικού δικτύου.
Σημαντικό είναι το γεγονός ότι στην κατάθεση του στελέχους δεν γίνεται καμία αναφορά στον υφυπουργό παρά τω πρωθυπουργώ Χρήστο Τριαντόπουλο ή στον Περιφερειάρχη Θεσσαλίας, Κώστα Αγοραστό, αν και οι καταθέσεις και δημοσιεύματα έχουν επισημάνει την παρουσία τους στο σημείο της τραγωδίας.
Ο συντάκτης της έρευνας των Data Journalists τονίζει ότι «ενώ, όμως, εις βάρος του κ. Αγοραστού έχουν ήδη ασκηθεί διώξεις και ο κ. Τριαντόπουλος μοιάζει να ετοιμάζεται ως “Ιφιγένεια” προκειμένου να διασωθεί κάθε άλλος κυβερνητικός υπεύθυνος, ο κ. Ξιφαράς έχει ως τώρα προστατευθεί με μεγάλη επιμέλεια. Είναι ένα από τα πρόσωπα που δεν κλήθηκαν να καταθέσουν στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής για τα Τέμπη, παρά το γεγονός ότι ήταν εκείνος που διαχειριζόταν τα θέματα του σιδηροδρόμου τόσο επί Κ. Αχ. Καραμανλή όσο και επί Γ. Γεραπετρίτη.
Ήταν το ίδιο πρόσωπο που πριν έρθει ως Γενικός Γραμματέας στο υπουργείο το 2021, ήταν από το 2019 σύμβουλος στην διοίκηση της ΕΡΓΟΣΕ και αρμόδιος ακριβώς για έργα όπως εκείνα της σύμβασης 717 (σηματοδότηση-τηλεδιοίκηση-ETCS) που δεν ολοκληρώθηκαν αλλά θα μπορούσαν να αποτρέψουν την καταστροφή στα Τέμπη. Όμως η εξεταστική-παρωδία, προτίμησε να καλέσει υπουργούς και στελέχη από την δεκαετία του ‘90, όπως τον Τάσο Μαντέλη…».
Καθαρισμός των πετρελαϊκών καταλοίπων
Τέλος, το ρεπορτάζ αποκαλύπτει ότι τα πετρελαϊκά υπολείμματα από τις μηχανές του εμπορικού τρένου, τα οποία αποτέλεσαν σημείο έντονης διαμάχης για την τραγωδία, καθαρίστηκαν με συνοπτικές διαδικασίες χρησιμοποιώντας απλώς στουπιά και υφάσματα.
«Με την απομάκρυνση όλων των λαμαρινών από την πλευρά της εμπορικής αμαξοστοιχίας, βρέθηκαν πετρελαϊκά υπολείμματα του τροχαίου υλικού στο κανάλι απορροής… Για το λόγο αυτό, καθαρίστηκαν με στουπιά και υφάσματα και το κανάλι παραδόθηκε καθαρό τη Δευτέρα», αναφέρει χαρακτηριστικά το στέλεχος της Hellenic Train.