Η πρωτοφανής ένταση στις φοιτητικές διαμαρτυρίες και το αυστηρό μπλακ άουτ των επικοινωνιών που επέβαλε η κυβέρνηση προκαλούν σοκ στο Μπαγκλαντές. Οι νεκροί ανάμεσα στους διαδηλωτές στη χώρα της νότιας Ασίας έχουν ξεπεράσει τους 110.
Οι διαδηλώσεις δεν είναι σπάνιο φαινόμενο στο Μπαγκλαντές. Τα επεισόδια των τελευταίων ημερών όμως χαρακτηρίζονται ως τα χειρότερα εδώ και πολλά χρόνια. Οι άνευ προηγουμένου εντάσεις στη χώρα των 170 εκατομμυρίων κατοίκων, οι οποίες ξεκίνησαν ως ειρηνικές διαμαρτυρίες σε πανεπιστημιουπόλεις, έχουν οδηγήσει σε πάνω από 110 νεκρούς.
Σχεδόν οι μισοί από αυτούς, δηλαδή 50 άτομα, έχασαν τη ζωή τους την Παρασκευή. Η κυβέρνηση επέβαλε ένα πρωτοφανές μπλακ άουτ στις επικοινωνίες, εμποδίζοντας την πρόσβαση στο διαδίκτυο και περιορίζοντας τις τηλεφωνικές υπηρεσίες. Η κυβέρνηση έχει επίσης κλείσει επ’ αόριστον όλα τα δημόσια και ιδιωτικά πανεπιστήμια από την Τετάρτη. Πλέον η κατάσταση χαρακτηρίζεται ως πανεθνική αναταραχή.
Διαδηλωτές συγκρούονται με μέλη της συνοριακής φρουράς του Μπαγκλαντές και την αστυνομία έξω από την κρατική τηλεόραση του Μπαγκλαντές στη Dhaka στις 19 Ιουλίου (Mohammad Ponir Hossain/Reuters)
Τι προκάλεσε τις διαμαρτυρίες;
Η αρχή των εντάσεων εντοπίζεται σε ανησυχίες των φοιτητών σχετικά με τις προσλήψεις σε θέσεις εργασίας στο δημόσιο. Το ένα τρίτο των θέσεων εργασίας στον δημόσιο τομέα προορίζεται για συγγενείς βετεράνων από τον πόλεμο της χώρας για την ανεξαρτησία από το Πακιστάν το 1971. Οι φοιτητές υποστηρίζουν ότι το σύστημα εισάγει διακρίσεις και ζητούν προσλήψεις βάσει αξίας.
Οι συντονιστές των διαδηλώσεων λένε ότι η αστυνομία και η φοιτητική πτέρυγα του κυβερνώντος κόμματος του Μπαγκλαντές Awami League έχουν χρησιμοποιήσει βάναυση βία εναντίον ειρηνικών διαδηλωτών, προκαλώντας εκτεταμένη οργή. Η κυβέρνηση αρνείται αυτούς τους ισχυρισμούς.
“Δεν είναι πια φοιτητές, φαίνεται ότι άνθρωποι από όλα τα κοινωνικά στρώματα έχουν ενταχθεί στο κίνημα διαμαρτυρίας”, λέει στο BBC η Δρ Samina Luthfa, επίκουρη καθηγήτρια κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Ντάκα.
(K M Asad/LightRocket via Getty Images)
Οι “ρίζες” των εντάσεων
Οι εντάσεις φαίνεται να έχουν συσσωρευτεί σταδιακά εδώ και καιρό. Αν και το Μπαγκλαντές είναι μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες στον κόσμο, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η ανάπτυξη δεν έχει μεταφραστεί σε θέσεις εργασίας για πτυχιούχους πανεπιστημίου. Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι περίπου 18 εκατομμύρια νέοι Μπαγκλαντές αναζητούν δουλειά. Οι πτυχιούχοι πανεπιστημίου αντιμετωπίζουν υψηλότερα ποσοστά ανεργίας από τους λιγότερο μορφωμένους συνομηλίκους τους.
Το Μπαγκλαντές έχει μετατραπεί σε μια κινητήρια δύναμη των εξαγωγών έτοιμων ενδυμάτων. Η χώρα εξάγει ρούχα αξίας περίπου 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην παγκόσμια αγορά.
Ο κλάδος απασχολεί περισσότερα από τέσσερα εκατομμύρια άτομα, πολλά από αυτά γυναίκες. Όμως όπως είναι φυσιολογικό, τα άτομα της νέας γενιάς με μόρφωση πανεπιστημίου αναζητούν άλλου είδους εργασία.
(AP)
Κάτω από τη 15ετή διακυβέρνηση της πρωθυπουργού Σεΐχη Hasina, το Μπαγκλαντές έχει μεταμορφωθεί κατασκευάζοντας νέους δρόμους, γέφυρες, εργοστάσια, ακόμη και έναν σιδηρόδρομο του μετρό στην πρωτεύουσα Ντάκα. Το κατά κεφαλήν εισόδημά της έχει τριπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία και η World Bank εκτιμά ότι περισσότεροι από 25 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν βγει από τη φτώχεια τα τελευταία 20 χρόνια.
Η διαφθορά της κυβέρνησης του Μπαγκλαντές
Παρόλα αυτά πολλοί λένε ότι αυτή η ανάπτυξη βοηθά μόνο όσους βρίσκονται κοντά στην πρωθυπουργό Hasina. Όπως αναφέρει η Δρ Luftha στο BBC: “Είμαστε μάρτυρες τόσο μεγάλης διαφθοράς. Ειδικά μεταξύ των προσκείμενων στο κυβερνών κόμμα. Η διαφθορά συνεχίζεται εδώ και πολύ καιρό χωρίς να τιμωρείται.”
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στο Μπαγκλαντές τους τελευταίους μήνες κυριαρχήθηκαν από συζητήσεις σχετικά με καταγγελίες διαφθοράς σε βάρος ορισμένων από τα πρώην ανώτατα στελέχη της Hasina – συμπεριλαμβανομένου ενός πρώην αρχηγού στρατού, πρώην αρχηγού της αστυνομίας, ανώτερων εφοριακών και κρατικών αξιωματούχων. Η Hasina είπε την περασμένη εβδομάδα ότι αναλαμβάνει δράση κατά της διαφθοράς και ότι ήταν ένα μακροχρόνιο πρόβλημα. Κατά τη διάρκεια της ίδιας συνέντευξης Τύπου στη Ντάκα, είπε ότι είχε λάβει μέτρα εναντίον ενός οικιακού βοηθού -ή παιδαγωγού- αφού φέρεται να συγκέντρωσε 34 εκατομμύρια δολάρια.
“Δεν μπορεί να κινηθεί χωρίς ελικόπτερο. Πώς κέρδισε τόσα χρήματα; Ανέλαβα δράση αμέσως αφού το έμαθα αυτό.” Βέβαια, δεν κατονόμασε το άτομο.
Η αντίδραση των μέσων ενημέρωσης του Μπαγκλαντές ήταν ότι τα χρήματα θα μπορούσαν να είχαν συσσωρευτεί μόνο μέσω πίεσης για κρατικές συμβάσεις, διαφθορά ή δωροδοκία. Η επιτροπή καταπολέμησης της διαφθοράς στο Μπαγκλαντές ξεκίνησε έρευνα κατά του πρώην αρχηγού της αστυνομίας Μπεναζίρ Αχμέντ –που κάποτε θεωρούνταν στενός σύμμαχος της Hasina– για συσσώρευση εκατομμυρίων δολαρίων με παράνομα μέσα. Ο ίδιος αρνείται τις κατηγορίες.
Sheikh Hasina Wazed, 2016 (Loey Felipe/UN Photo)
Αυτή η είδηση εξαγρίωσε τους απλούς ανθρώπους στη χώρα, οι οποίοι παλεύουν με το αυξανόμενο κόστος ζωής. Εκτός από τους ισχυρισμούς για διαφθορά, πολλοί ακτιβιστές επισημαίνουν ότι ο χώρος για δημοκρατική δραστηριότητα έχει συρρικνωθεί τα τελευταία 15 χρόνια.
“Για τρεις συνεχόμενες εκλογές, δεν υπήρξε αξιόπιστη ελεύθερη και δίκαιη διαδικασία εκλογών”, δήλωσε στο BBC η Meenakshi Ganguly, διευθυντής της Human Rights Watch στη Νότια Ασία. “[Η κ. Χασίνα υποτίμησε ίσως το επίπεδο δυσαρέσκειας που είχαν οι άνθρωποι για την άρνηση του πιο βασικού δημοκρατικού δικαιώματος να επιλέξουν τον ηγέτη τους”, είπε η κ. Ganguly.
Το πώς θα επιλυθούν τα παραπάνω, αλλά και το πώς θα αποκλιμακωθούν οι εντάσεις θα εξαρτηθεί από τη διαχείριση και την αντιμετώπιση της αυξανόμενης οργής των διαμαρτυρόμενων. Προς το παρόν όμως, αν κρίνουμε από το μπλακάουτ στο ίντερνετ και την τηλεφωνία, οι προσπάθειες επικεντρώθηκαν στη διακοπή προβολής των διαδηλωτών, και των περιορισμό των επικοινωνιών τους.