Το 3ο Λεσβιακό Φεμινιστικό Φεστιβάλ επιστρέφει στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης στις 7 και 8 Σεπτεμβρίου και η Ντιάνα Μάνεση, μία εκ των διοργανωτριών, μιλά για τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν και φέτος, τι θα δούμε και γιατί η ομοφοβία, η τρανσφοβία και ο μισογυνισμός είναι πιο έντονα από ποτέ.
Το Σάββατο, 31 Αυγούστου, ο κινηματογράφος Τριανόν ήταν γεμάτος με λεσβίες, λεσβιάκια και πλάσματα. Το pre- event του φεστιβάλ που διοργανώνουν οι Λεσβίες στα Πρόθυρα ήταν ο προπομπός γι’ αυτό που θα ακολουθήσει στις 7 και 8 Σεπτεμβρίου, στη Δημοτική Αγορά της Κυψέλης. Ερωτικές ταινίες μικρού μήκους απ’ όλο τον κόσμο, που όπως είπε η συν-διοργανώτρια Ντιάνα Μάνεση στο κοινό, «ελπίζω ότι θα μπορέσετε να δείτε τις εαυτές σας σε κάποια από αυτές τις ταινίες».
Μαζί με την κωμικό Χριστίνα Βούλγαρη, επανέρχονται για τρίτη χρονιά, αν και αποτελεί και για τις ίδιες έκπληξη το ότι τα έχουν καταφέρει και συνεχίζουν. «Το φεστιβάλ λαμβάνει χώρα εντός και ενάντια αντίξοων συνθηκών φτωχοποίησης, ομοτρανσφοβίας, ρητορικής μίσους, άλωσης της Αθήνας από τουρίστες και ψηφιακούς νομάδες, πολιτικών αποψίλωσης του κράτους πρόνοιας και περιβαλλοντικών καταστροφών».
Ένα διήμερο με storytelling, συζητήσεις, speed dating, drag show, stand-up, lesbian catwalk και πολλά ακόμη που θα ζωντανέψουν στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης αυτό το Σαββατοκύριακο. «Η οργάνωση ενός τέτοιου φεστιβάλ είναι μία αρκετά challenging διαδικασία γιατί οι διαθέσιμοι δημόσιοι χώροι είναι ελάχιστοι και λιγοστεύουν συνέχεια. Το ποσό ενοικίασης που ζητούν δε είναι πολύ υψηλό για ανθρώπους που δεν έχουν ιδιωτικούς ή κρατικούς πόρους, συνεπώς υπάρχει ένα τεράστιο κόστος που πρέπει να καλυφθεί. Ξεκινάς κάτι με ένα έλλειμμα στα χέρια σου. Εν τέλει, όταν πρέπει να πληρώσεις τόσα λεφτά για έναν δημόσιο χώρο, πόσο δημόσιος είναι; Το άλλο είναι ότι έχουμε συναντήσει γενικά θεσμικά εμπόδια και διακρίσεις, ορατές και αόρατες. Για παράδειγμα, μας έχει ζητηθεί διπλάσιο ενοίκιο από χώρο του Δήμου Αθηνών σε σχέση με ένα άλλο φεμινιστικό φεστιβάλ, που όμως δεν έφερε τη λέξη «λεσβιακό». Άλλη τιμή ενοικιάσης δόθηκε σε εμάς, άλλη σε αυτές που είναι και φίλες μας. Το ξέρουμε από τα ίδια τα άτομα δηλαδή, δεν το εικάζουμε».
Το να κάνεις ένα λεσβιακό φεμινιστικό φεστιβάλ σε δημόσιο χώρο αποτελεί πολιτική πράξη για τις διοργανώτριές του
«Δεν υπάρχει πολιτική διάθεση ούτε και η πόλη είναι φιλική προς ανθρώπους που θέλουν να κάνουν τέτοια φεστιβάλ. Έχει πολύ μεγάλη σημασία για εμάς να γίνεται μία δημόσια παρέμβαση και να καταλαμβάνει χώρο στην πόλη ο queer και ο λεσβιακός κόσμος. Αλλά προβλήματα υπάρχουν πάντα. Για παράδειγμα, είχαμε πέρυσι τις επιθέσεις μίας δημοτικής συμβούλου, η οποία εκφόβισε τον Δήμο με δημόσια ανάρτηση ότι θα το κάνει θέμα με σκοπό να ακυρωθεί το φεστιβάλ. Τα φασιστικά trolls στο ίντερνετ που ξερνούν ομοτρανσοβοφία και μισογυνισμό και αντικατοπτρίζουν την ελληνική κοινωνία είναι επίσης σταθερά εκεί. Φέτος είναι περισσότερα, γεγονός που αντικατοπτρίζει τον εκφασισμό της κοινωνίας που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια. Πλέον, εκφράσεις μίσους, απειλές ξυλοδαρμού κτλ. είναι οκ να ειπώνονται χωρίς καμία κύρωση. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες βρίσκουμε μέσα μας την επιμονή να συνεχίσουμε παρόλες τις δυσκολίες να βρούμε πόρους», λέει η Ντιάνα.
Φέτος θα υπάρξει περισσότερο προσωπικό ασφαλείας, που θα συντονίζουν οι ίδιες. «Δεν είναι ότι πέρυσι συνέβη κάτι επιθετικό, αλλά είχαμε πολύ κόσμο που απαιτούσε να μπει μέσα για να τραβά φωτογραφίες, να σχολιάζει, να κοροϊδεύει, να παρενοχλεί λεκτικά. Υπήρξαν αρκετές παρενοχλητικές συμπεριφορές. Απόδειξη αυτού είναι ότι πέρυσι έπρεπε να λήξουμε το πάρτι μία ώρα νωρίτερα».
«Αυτό που θέλαμε φέτος είναι να υπάρξουν πάνελ όπου θα συναντηθούν θέματα και τοποθετήσεις που αφορούν ΛΟΑΤΚΙ άτομα αλλά και θηλυκότητες, γιατί θεωρούμε ότι το κομμάτι της έμφυλης βίας και των έμφυλων διακρίσεων διατρέχει και τις δύο ομάδες. Σε πατριαρχική, straight, ετεροκανονική κοινωνία ζούμε. ΛΟΑΤΚΙ χωρίς διαθεματικό φεμινισμό και διαθεματικός φεμινισμός χωρίς ΛΟΑΤΚΙ δεν υπάρχει. Αυτός ο διαχωρισμός δεν στέκει βιωματικά, θεωρητικά και πολιτικά. Αυτό που μας προβληματίζει είναι ότι έχουμε ένα 3o λεσβιακό φεμινιστικό φεστιβάλ, χωρίς λεσβιακό πάνελ. Είναι μια αντίφαση. Αυτό αποτυπώνει τον διάχυτο κατακερματισμό του ΛΟΑΤΚΙ χώρου, την απουσία ζυμώσεων, την άνοδο του ατομοκεντρικού ακτιβισμού, την ιστορική συνθήκη αορατότητας των λεσβιών αλλά κυρίως το μεγάλο ιστορικό και πολιτικό βάρος που φέρει η λεσβιακή ταυτότητα και η λέξη “λεσβία” στην Ελλάδα. Ωστόσο, θα έχουμε lesbian catwalk για δεύτερη φορά, ένα catwalk που γιορτάζει και την αρρενωπότητα και τη θηλυκότητα των λεσβιών, των non-binary λεσβίων, των τρανς λεσβιών, των τρανς αρρενωποτήτων».
«Το Σάββατο το φεστιβάλ ανοίγει με τον Τορβά, μία πρωτοβουλία open-mic storytelling δύο λεσβιών που τo “τρέχουν” όλη τη χρονιά με open-mic βραδιές σε διάφορα σημεία της Αθήνας. Στο φεστιβάλ οργανώνουν open-mic “Λεσβιώματα”. Στη συνέχεια, ακολουθεί το πάνελ “ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα και θηλυκότητες απέναντι στη δικαστική εξουσία” με άτομα από τα Παρατηρητήρια διάφορων δικών, μεταξύ των οποίων της δίκης για τη δολοφονία του Ζακ/Zackie Oh, της υπόθεσης trafficking της Ηλιούπολης και της δίκης Λιγνάδη. Στη συνέχεια, νέα κωμικά πλάσματα από τα εργαστήρια του Snap- Αthens Queer Comedy Club θα ανέβουν στη σκηνή δίνοντας χώρο και ορατότητα σε λεσβιακά, τρανς και κουίρ φεμινιστικές θεματολογίες στην κωμωδία. Η βραδιά θα συνεχίσει με live από τη Lou και στη συνέχεια από τη Sara, μια queer φεμινίστρια ράπερ ελληνοαιγυπτιακής καταγωγής, μαζί με τη Skoul. Αργότερα το βράδυ, θα ανέβει στα decks το Her Project με την Maantz και θα κλείσουμε τη βραδιά χορεύοντας».
«Η Κυριακή ξεκινά με το πάνελ του περιοδικού yusra, «ασε 1000 τρελς ν κανμε & να σ αγγζω με τρπσ που δν έχν ακμα εφευρευθει” – φίλες, αδερφές, εράστριες ή όλα» που θα εστιάζει στις ακαθόριστες σχέσεις μεταξύ γυναικών (κυρίως στην προεφηβεία) στη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο. Το επόμενο πάνελ με τίτλο «Πέρα από τον γάμο: Kράτος και πολιτειότητα» φέρνει ανθρώπους από διαφορετικές θέσεις και πορείες ζωής να μιλήσουν για τη σχέση με το ελληνικό κράτος και την πολιτειότητα, από τη σεξεργασία στη γυναικεία μεταναστευτική εμπειρία στην τρανς προσφυγική εμπειρία. Θέλουμε να μετατοπίσουμε τη συζήτηση από τον γάμο που αφορά συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες και να στραφούμε στη δομική ομοτρανσφοβία, στον δομικό σεξισμό και ρατσισμό του ελληνικού κράτους και στους πολλαπλούς αποκλεισμούς που παράγει. Ο τρόπος που έγινε η ψήφιση του γάμου, η συζήτηση που ακολούθησε, έδειξε πως ήταν μια κίνηση εργαλειοποίησης των ΛΟΑΤΚΙ δικαιωμάτων για να ξεπλύνει η κυβέρνηση τις κατάφωρες παραβιάσεις του κράτους δικαίου στην Ελλάδα. Δεν υποτιμώ τη σημασία της πρόσβασης σε ένα δικαίωμα και της διεκδίκησής του. Αυτό το θεωρώ αδιαπραγμάτευτο. Υπάρχουν οικογένειες που θα αναγνωριστούν και ζωές που θα αλλάξουν με αυτόν τον νόμο. Όμως πρέπει να δούμε και τι μένει απ’ έξω από αυτό το νόμο, την ομοκανονικότητα που φέρει, τα συντηρητικά αντανακλαστικά που αναδείχθηκαν μετά την ψήφισή του και εν τέλει τι μένει ίδιο και απαράλλαχτο σε ένα πατριαρχικό και ομοτρανσφοβικό κράτος».
«Θα ακολουθήσει το lesbian catwalk για 2η χρονιά, το οποίο θα παρουσιάζει η Ειρήνη Αντωνοπούλου (panathema_se). Το catwalk θα φωτογραφίζει η Θάλεια Γαλανοπούλου. Στη συνέχεια, θα έχουμε το καθιερωμένο speed-dating που δίνει χώρο σε γέλιο, φλερτ και φιλιά στον δημόσιο χώρο. Πολύ σημαντικό! Στη συνέχεια, θα ανέβει στη σκηνή η drag queen Marianah Grindr για μια special βραδια με camp performances λεσβιακών ασμάτων. Και η βραδιά θα κλείσει με τραγούδι από την Αθηνόιντ».
«Στο χώρο θα υπάρχει το καθιερωμένο βιβλιοπωλείο με επιλεγμένους τίτλους από κουηρ λεσβιακή και κουηρ φεμινιστική λογοτεχνία, ποίηση και θεωρία με αυτό-εκδοτικά εγχειρήματα όπως η Μπαταρία press, η κατσαρίδα press, το Τεφλόν, το περιοδικό Kaboom, το περιοδικό Κουιρ-@, το περιοδικό Yusra αλλά και μεμονωμένες/α καλλιτέχνιδες/α και comic artists που θα διαθέτουν τα έργα τους».
Υπάρχει αισιοδοξία για το ότι τα πράγματα αλλάζουν;
«Δεν ζούμε σε δημοκρατικό καθεστώς εδώ και καιρό και δεν ξέρω αν η κοινωνία αλλάζει προς το καλύτερο. Τα περιστατικά ξυλοδαρμού ΛΟΑΤΚΙ ατόμων στη Θεσσαλονίκη, η τρανς γυναικοκτονία της Άννας, η λήξη της δίκης του Ζακ/της Zackie Oh και το όλο κλίμα που τη συνόδευσε, η φτώχεια και η επισφάλεια, και δη των τρανς ατόμων, η απουσία της ελευθεροτυπίας, η ψήφιση του νόμου για την ψυχική υγεία που ονοματίζει οποιαδήποτε ψυχική κατάσταση ως παραβατική και η γενικότερη πολιτική κατάσταση δεν με αφήνουν να είμαι αισιόδοξη. Μπορώ όμως να σου πω αυτό που μου είπε μια φίλη προχθές στις προβολές στο Τριανόν. Ότι αυτό το φεστιβάλ είναι μια αγκαλιά καλωσορίσματος στην πόλη και μια ενδυνάμωση ενόψει του χειμώνα που έρχεται. Κρατώ αυτήν την προσμονή για μια αγκαλιά. Και να σου πω ότι μέσα σε αυτές τις δυσκολίες έχουμε και μεγάλη χαρά που τα καταφέρνουμε και θα έρθουν λεσβίες και λεσβιάκια και κάθε πλάσμα να περάσει καλά. Κάπως αυτό με συγκινεί κάθε χρόνο. Όταν βλέπω τις αγκαλιές λεσβιών και κουήρ ατόμων που έχουν καιρό να βρεθούν ή γνωρίζονται πρώτη φορά σε έναν δημόσιο χώρο της πόλης».