Παγκόσμια Ημέρα για την Ασφάλεια στην Εργασία σήμερα και μιλήσαμε με έναν άνθρωπο που είδε την οικογένεια θα βυθίζεται στο πένθος και την οργή γιατί για κάποιους οι ζωές των εργαζομένων δεν μετράνε.
Ως «Παγκόσμια Ημέρα για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία» έχει καθιερωθεί η 28η Απριλίου από το 2001, για να φτάσουμε στο πρώτο τρίμηνο στη Ελλάδα του 2025, να μετράμε ήδη 51 νεκρούς στην εργασία τους.
Με τον Στέλιο Αφράτη, βρεθήκαμε στο Καφενείο στα Εξάρχεια. Έριξε λίγη ρακί στο χώμα τη στιγμή που του ζήτησα να μιλήσει για το πώς σκοτώθηκε ο αδερφός του, Μανώλης. «Δολοφονήθηκε», με διορθώνει…
«Στις 21 Μαΐου το 2020, ο αδερφός μου σηκώθηκε, έβγαλε το σκυλάκι του βόλτα και πήγε να εργαστεί στην εταιρεία “Γαλακτοκομική Αμαρίου Α.Ε.” (Cretan Kings Διανομές ΑΕ) του Μανουκαράκη Ηρακλή, ως διανομέας. Στη δουλειά αυτή ήταν τέσσερα χρόνια.
Τη μέρα εκείνη κλήθηκε να οδηγήσει ένα φορτηγό που δεν το οδηγούσε σε καθημερινή βάση. Έπειτα από τέσσερις ώρες οδήγησης με αυτό το φονικό φορτηγό, ανάμεσα Κουρούτες -Φουρφουρά, στον Δήμο Αμαρίου, έχασε τα φρένα του. Ο δρόμος είχε στροφές, το σωληνάκι φρένων ήταν καμένο απ’ την καταπόνηση και έτσι έσπασε, περίπου ένα χιλιόμετρο έξω απ’ το χωριό. Το φορτηγό ανατράπηκε με αποτέλεσμα να πέσουν πάνω του τα ξεβίδωτα καθίσματα, βάρος 150 κιλών. Ούτε οι ζώνες δεν δούλευαν, αλλά κατά τα άλλα, αυτό το όχημα έβγαινε στον δρόμο.
Οι πόρτες δεν άνοιγαν, είχανε σχοινάκια για να μπορούν να κλείνουν. Ο Μανώλης έβγαλε το παρμπρίζ για να βγει έξω. Κάποιοι περαστικοί φώναξαν το ΕΚΑΒ. Όταν ήρθαν, ο αδερφός μου τους έλεγε ότι πονάει στο στήθος και πως δεν μπορούσε να πάρει ανάσα. Στο χτύπημα επάνω, έσπασαν αγγεία στο στέρνο του, αλλά δεν φαινόταν η αιμορραγία. Τον πήγαν στο Ιατρικό κέντρο στην Αγία Φωτεινή και μετά στο νοσοκομείο του Ρεθύμνου. Έξι χιλιόμετρα πριν το Ρέθυμνο, μέσα στο ασθενοφόρο, πέθανε.
Το φορτηγό αυτό ήταν παράνομο και ακατάλληλο, κάτι που αποδείξαμε και στο δικαστήριο. Βάση Υπουργικής απόφασης απαγορευόταν να κυκλοφορεί στους ελληνικούς δρόμους από το 2016. Έχω στη διάθεσή μου έγγραφα απ’ το τελωνείο του Πειραιά, που αναφέρουν ότι το φορτηγό αυτό δεν τηρεί τις προδιαγραφές. Προφανώς, με το κατάλληλο χρηματικό νούμερο τις τήρησε.
Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι στις 19 Μαρτίου του ίδιου χρόνου, είχε ανατραπεί κι άλλο φορτηγό της εταιρείας, στη Σούδα. Τότε, πήγε ο αδερφός μου και έκανε τη μεταφόρτωση».
Όση ώρα ο Στέλιος μού περιγράφει τον τρόπο που ο αδερφός του έχασε τη ζωή του για ένα μεροκάματο, μου δείχνει φωτογραφίες, ενώ μου λέει ότι έναν χρόνο πριν τη μοιραία μέρα, είχαν βάλει τον αδερφό του στην αποθήκη του τυροκομείου να γυρνά τυριά σε μια σάπια σκάλα, η οποία έσπασε, με αποτέλεσμα να τσακίσει τη μέση του.
«Μου τηλεφώνησε η μάνα μας, ούρλιαζε “Το παιδί μου έγινε κομμάτια”. Πήρα αμέσως το καράβι και κατέβηκα στην Κρήτη.
Μέσα στο πένθος και την οργή μου, πήγα στο σημείο που ανατράπηκε το φορτηγό για να βγάλω φωτογραφίες. Φυσικά το είχαν ήδη πάρει και μεταφέρει στη σχολή χωροφυλακής ώστε να φυλάσσεται.
Στην κηδεία, εμφανίστηκε ο εργοδότης του μαζί με δικούς του. Άφησαν ένα στεφάνι για τα μάτια του κόσμου, ενώ διέδιδαν ότι ο αδερφός μου οδηγούσε το καλύτερο φορτηγό. Δηλαδή τα άλλα πώς είναι; Δεν θα μάθουμε γιατί κανένα άλλο δεν ελέγχθηκε.
Έβαλα έναν εμπειρογνώμονα απ’ το Ηράκλειο να εξετάσει το φορτηγό και παράλληλα ζητήσαμε απ’ την εισαγγελέα να μεταφερθεί το φορτηγό σε άλλο ΚΤΕΟ λόγω εντοπιότητας, κάτι που μας αρνήθηκε. Μας έστειλαν να περάσει ΚΤΕΟ, στο ίδιο που πέρναγε απ’ τον εργοδότη. Μετά τον έλεγχο το φορτηγό πήγε για καταστροφή, ενώ ο φάκελος είναι ακόμη ανοιχτός.
Ο εμπειρογνώμονας, εκτός απ’ το σωληνάκι βρήκε κι άλλα προβλήματα, τα οποία αποτύπωσε στην τεχνική του έκθεση ώστε η εισαγγελέας να επισπεύσει τις διαδικασίες. Εκείνη βέβαια φώναξε τον εμπειρογνώμονα της τροχαίας -που δεν είχε κάνει αρχικά αυτοψία, ήταν όμως κι εκείνος παρών σε εκείνη τη φάση- που είπε ότι το φορτηγό έκοψε το σωληνάκι κατά την έξοδό του απ’ το οδόστρωμα. Κάτι που φυσικά δεν στέκει, έβαλε όμως την υπόθεση στο αρχείο».
Ο Στέλιος, μετά από ένα διάστημα άλλαξε ξανά δικηγόρο για να φτάσει στην Ελισάβετ Μπούλιου, όπου με κοινή τους απόφαση όρισαν έναν καινούργιο εμπειρογνώμονα (Παναγιώτη Μαδιά) ώστε να βρει καινούρια στοιχεία και να βγει η υπόθεση απ’ το αρχείο.
«Με την καινούργια έκθεση πήγαμε στον προϊστάμενο της Εισαγγελίας, Πατεράκη Γιώργο, του παραθέσαμε τα κραυγαλέα στοιχεία και εκείνος προς τιμήν του, μας έβγαλε την υπόθεση απ’ το αρχείο».
1 Ιουνίου του 2023, η δίκη ξεκίνησε μετά από πολλές αναβολές για να ολοκληρωθεί έναν περίπου μήνα αργότερα, με τα τοπικά μέσα του Ρεθύμνου να τηρούν σιγήν ιχθύος.
«Ήθελαν να με εξοντώσουν οικονομικά και ψυχικά, έκαναν τα πάντα ώστε να πτοήσουν τον κόσμο που ερχόταν στο δικαστήριο. Ήταν μια δίκη ταξική, που αποκάλυψε τον αλυσιδωτό μηχανισμό της συγκάλυψης.
Ήταν αδιανόητα δύσκολο και φυσικά κοστοβόρο να ανακαλύψεις όλα αυτά μέσα στον πόνο σου, μοιάζει να σε πετάνε στο ωκεανό. Σαν να εισβάλλει κάποιος στο σπίτι σου ενώ κάθεσαι και τρως με την οικογένειά σου, να πετάει μια χειροβομβίδα και να σκοτώνει έναν δικό σου. Τι μένει; Εσύ να παλεύεις με τα θραύσματα πάνω σου για να τον δικαιώσεις. Σε κάθε δικαστήριο είναι σαν να ζούμε ξανά την κηδεία. Ειδικά η μάνα μου.
Δεν είναι εργατικά ατυχήματα, είναι εργατική δολοφονία. Πιο φθηνά στοιχίζει ένας εργαζόμενος, παρά να λαμβάνονται τα τυπικά μέσα εργασίας. Ο αδερφός μου χάθηκε για 25 ευρώ, τόσο έκαναν τα σωληνάκια φρένων. Τα αγόρασα εγώ για να τα κόψει ο εμπειρογνώμονας μέσα στο δικαστήριο ώστε να αποδείξουμε πώς κόβεται το σωληνάκι.
Ο εισαγγελέας, κατά την αγόρευσή του, είπε ότι ο αδερφός μου μπήκε σε ένα φέρετρο με σάπιες ρόδες.
Η απόφαση ήταν δύο χρόνια από αμέλεια με τριετή αναστολή. Τόσο μας είπαν ότι στοιχίζει η ανθρώπινη ζωή. To Εφετείο ήταν 18 Μάρτη και πήρε αναβολή για 11 Νοέμβρη. Το αστικό δεν έχει βγάλει ακόμη απόφαση».
Τον ρωτάω τι φοβήθηκε αυτά τα πέντε χρόνια.
«Φοβούνται αυτοί που έχουν να χάσουν, εγώ δεν έχω τίποτα. Δεν σκότωσαν μόνο τον αδερφό μου, σκότωσαν τη μάνα μου και εμένα. Όταν πέφτεις το βράδυ να κοιμηθείς γυρνάνε όλα στο μυαλό σου. Αν ήξερα ότι ο αδερφός μου έτρεχε και σκοτώθηκε, θα έλεγα πως “έφαγε το κεφάλι του”, θα είχα μια αιτία να λέω στον εαυτό μου ότι έγινε όλο αυτό. Τώρα τι να σκεφτώ; Ότι για 25 ευρώ που δεν έδωσε ένας εργοδότης έχασε τη ζωή του ένας άνθρωπος 37 χρονών; Ότι τον έβλεπαν σαν ένα νούμερο;
Η δικαίωση του αδερφού μου θα είναι δικαίωση για πολλούς εργαζόμενους. Οι ζωές των εργαζομένων δεν μετράνε γι’ αυτούς. Μετράνε όμως για εμάς και θα το πάμε μέχρι τέλους».