Έξι επώνυμες γυναίκες –ανάμεσα τους η Katy Perry και η Lauren Sánchez– ταξίδεψαν στο διάστημα, ανοίγοντας τον δρόμο για να γίνουν τα διαστημικά ταξίδια προσβάσιμα σε όλους/-ες. Ή τουλάχιστον σε όσους/-ες έχουν να διαθέσουν μερικά εκατομμύρια δολάρια.
Ο πόλεμος του Ισραήλ στη Γάζα συνεχίζεται παρά τη συμφωνία για κατάπαυση του πυρός, o αριθμός των νεκρών μονίμως ανεβαίνει, ενώ μόλις λίγες ημέρες πριν, γνωστοποιήθηκε από τον ΟΗΕ πως τα αποθέματα τροφίμων στη Γάζα εξαντλήθηκαν.
Την ίδια ώρα, η οικονομική αστάθεια καθιστά δυσκολότερη την καθημερινότητα εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον πλανήτη, ενώ κάθε μέρα εμφανίζεται και ένα νέο πρόβλημα που κάνει τη ζωή στη γη όλο και πιο ασφυκτική.
Όμως, δεν πειράζει, αφού θα πάμε στο διάστημα. Τουλάχιστον, αυτό είναι το μήνυμα που μεταδίδει έμμεσα το διαστημικό ταξίδι του πυραύλου της Blue Origin με το αποκλειστικά γυναικείο πλήρωμα, που ανοίγει τον δρόμο για τον διαστημικό τουρισμό του μέλλοντος.
Έξι διάσημες γυναίκες φόρεσαν την μπλε στολή τους, έβαλαν –όπως οι ίδιες είπαν– βλεφαρίδες με αντοχή και ταξίδεψαν 62 μίλια μακριά από τη γη, για να επιστρέψουν λίγα λεπτά αργότερα. Παρόλο που το εγχείρημα προμοταρίστηκε σαν την επιτομή της ισότητας και της συμπερίληψης, όλοι μιλούν για ένα μόνο πράγμα: τον ελιτίστικο χαρακτήρα του.
Περισσότερος εντυπωσιασμός, λιγότερη ουσία
Η ιδέα για τη γυναικεία αποστολή αποδίδεται στον δισεκατομμυριούχο Jeff Bezos, τον ιδρυτή της Amazon και έναν από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο, που εδώ και χρόνια προσπαθεί να πρωτοπορήσει στον τομέα των διαστημικών ταξιδιών, με κύριο ανταγωνιστή του την SpaceX του Elon Musk.
Στις 14 Απριλίου, η δημοσιογράφος, πιλότος και αρραβωνιαστικιά του Jeff Bezos, Lauren Sánchez, η τραγουδίστρια Katy Perry, η παρουσιάστρια Gayle King, η παραγωγός Kerianne Flynn, η ακτιβίστρια Amanda Nguyen και η μηχανικός Aisha Bowe επιβιβάστηκαν στη διαστημική κάψουλα NS-31 του πυραύλου New Shepard, έφτασαν στην στρατόσφαιρα της γης, πέρασαν το όριο του διαστήματος, και 11 λεπτά μετά προσγειώθηκαν σε έρημο του Τέξας.
Ο γυναικείος χαρακτήρας της αποστολής αποτέλεσε βασικό πυλώνα της προώθησής της στα μέσα, καθώς παρουσιάστηκε σαν μια ιστορική στιγμή για τη γυναικεία συμπερίληψη στον ανδροκρατούμενο χώρο της αστροναυτικής.
Επρόκειτο άλλωστε για το πρώτο ταξίδι με αποκλειστικά γυναικείο πλήρωμα μετά το 1963, όταν η Σοβιετική αστροναύτισσα Valentina Tereshkova αποτέλεσε την πρώτη γυναίκα που ταξίδεψε στην τροχιά της γης, και μάλιστα μόνη.
Διαστημικός τουρισμός με επίφαση «φεμινισμού»
Πώς όμως μιλάμε για ισότητα, από την στιγμή που το ταξίδι χρηματοδοτήθηκε από έναν άνδρα που όπως όλα δείχνουν εκμεταλλεύεται το φεμινιστικό κίνημα για το προσωπικό του όφελος; Αν μη τι άλλο, ο πραγματικός σκοπός του ταξιδιού ήταν η διαφήμιση και ενδεχομένως η προσέλκυση μελλοντικών πελατών για τα εισιτήρια του διαστημικού τουρισμού.
Παρόλο που δεν έχει γίνει γνωστό το ακριβές κόστος των εισιτηρίων, σε δημοπρασία του 2021 πωλήθηκε η πρώτη θέση στην εν λόγω πτήση έναντι 28 εκατομμυρίων δολαρίων. Ειδικοί, ωστόσο, εκτιμούν πως στο μέλλον το κόστος θα ανέρχεται στις 200-300 χιλιάδες δολάρια ανά εισιτήριο.
«Οι άνθρωποι δεν έχουν χρήματα για να αγοράσουν αυγά» σχολίασε η ηθοποιός Olivia Munn καλεσμένη στην εκπομπή The View, χαρακτηρίζοντας το ταξίδι περιττό.
Η Emily Ratajkowski, επίσης, αναφέρθηκε στην αποστολή, σχολιάζοντας στον προσωπικό λογαριασμό της στο TikTok: «Αναρωτιέμαι πόσοι πόροι δαπανήθηκαν για να ταξιδέψουν αυτές οι γυναίκες στο διάστημα».
Άρθρο της εφημερίδας New York Times περιγράφει καυστικά πως «η πτήση της Blue Origin αποδεικνύει πως οι γυναίκες είναι πλέον ελεύθερες να απολαμβάνουν τα πιο υπερβολικά προνόμια του καπιταλισμού, δίπλα στους πλούσιους άνδρες» κάνοντας λόγο για ένα εγχείρημα που ξυπνά ανδρικές φαντασιώσεις.
Το μέλλον του διαστημικού τουρισμού και οι επιπτώσεις στο περιβάλλον
«Οραματιζόμαστε ένα μέλλον όπου εκατομμύρια άνθρωποι θα ζουν και θα εργάζονται στο διάστημα με έναν μοναδικό σκοπό: την αποκατάσταση και τη διατήρηση της Γης» αναφέρεται στην ιστοσελίδα της Blue Origin.
Μια δήλωση που φαντάζει σχεδόν ειρωνική, αν λάβει κανείς υπόψη πως τα διαστημικά ταξίδια συνδέονται με την ίδια την περιβαλλοντική επιβάρυνση, που η εταιρεία ισχυρίζεται πως θέλει να αποτρέψει.
Παρόλο που η Blue Οrigin βάζει το καλό της γης ως προτεραιότητα, τα δεδομένα παρουσιάζουν μια διαφορετική πραγματικότητα. Ένας πύραυλος καίει τεράστιες ποσότητες καυσίμων, με τους κινητήρες τους να απελευθερώνουν διοξείδιο του άνθρακα, σωματίδια αλουμινίου και άλλους ρύπους που παραμένουν στην ατμόσφαιρα για εκατοντάδες χρόνια με ολέθριες συνέπειες για το κλίμα και φυσικά τη ζωή όλων των οργανισμών.
Ένα μόνο διαστημικό ταξίδι εκπέμπει 100 φορές περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα ανά επιβάτη, σε σύγκριση με ένα αεροπορικό ταξίδι.
Παρόλο που η γη έχει σημάνει, χρόνια τώρα, κόκκινο συναγερμό όσον αφορά την κλιματική κρίση, οι δισεκατομμυριούχοι κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να κατακτήσουν τον πλανήτη –και το υπόλοιπο διάστημα– με πρόσχημα την προστασία του. Η υποτιθέμενη λύση γίνεται μέρος του ίδιου του προβλήματος.
Ίσως, συνειδητοποίησαν πως η προστασία του περιβάλλοντος μέσω πυραύλων δεν συγκινεί ως επικοινωνιακή πολιτική και έτσι έβαλαν σε εφαρμογή το plan b: τον φεμινισμό.
Το ψευτοφεμινιστικό παραλήρημα της Katy Perry κρατάει χρόνια
Η προσπάθεια εντυπωσιασμού μέσα από την εργαλειοποίηση του φεμινιστικού κινήματος είναι κάτι που συναντάμε εδώ και χρόνια στην ποπ κουλτούρα. Η περίπτωση της Katy Perry είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα.
Μόλις ένα χρόνο πριν, σε μια προσπάθεια re-branding της τραγουδίστριας, κυκλοφόρησε ο νέος της δίσκος που για την ίδια αποτέλεσε μια ωδή στον φεμινισμό. Από τον περισσότερο κόσμο, ωστόσο, εκλήφθηκε ως ένας ύμνος στην επιφανειακή και ξεπερασμένη girl-boss κουλτούρα.
Με τραγούδια όπως το Woman’s World και το Gorgeous, και στίχους όπως “Sexy, confident, so intelligent, she is heaven-sent, so soft, so strong” πολλοί ήταν αυτοί που πίστεψαν ότι πρόκειται για ένα σατιρικό σκετσάκι του SNL.
Δεν ήταν, όμως, μόνο αυτό το πρόβλημα. Η μεγαλύτερη κατακραυγή ήρθε μετά από την γνωστοποίηση πως για τον εν λόγω δίσκο η Perry συνεργάστηκε με τον Dr. Luke, τον μουσικό παραγωγό που η Kesha είχε κατηγορήσει για σεξουαλική κακοποίηση, πριν προχωρήσουν σε συμβιβασμό το 2023.
Αρκετές καλλιτέχνιδες στάθηκαν τότε στο πλευρό της Kesha, δηλώνοντας ανοιχτά πως δεν θα συνεργαστούν ξανά με τον κατηγορούμενο παραγωγό. Η Katy Perry όμως είχε άλλη γνώμη.
Το σίγουρο είναι πως πριν προχωρήσουμε σε νέο διαστημικό ταξίδι, τα προνομιούχα άτομα πρέπει απαραιτήτως να προσγειωθούν.