Η Αναστασία Βαϊτσοπούλου βρέθηκε στα δικαστήρια της Καλαμάτας για την δίκη των 9 Αιγυπτίων ένα χρόνο μετά το μεγαλύτερο ρατσιστικό έγκλημα που διαπράχθηκε στη Μεσόγειο τα τελευταία χρόνια. «Ήρθε ο καιρός η δικαιοσύνη να αναζητήσει τους πραγματικούς ενόχους, στο Λιμενικό», είπε η δικηγόρος Β. Αγγελίδου.
Το πρωί της 21ης Μαΐου βρήκε τους δρόμους γύρω από το έξω από το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Καλαμάτας γεμάτους ένταση. Έξω από το δικαστήριο όπου θα εκτυλίσσονταν η δίκη για τους νέους Αιγύπτιους που κατηγορούνταν για διακίνηση και πρόκληση του πολύνεκρου ναυαγίου στην Πύλο, ήδη είχε μαζευτεί πλήθος κόσμου, αλληλέγγυων και εκπροσώπων ανθρωπιστικών οργανώσεων, για να δώσουν το παρόν και να διαδηλώσουν υπέρ των επιζώντων.
Ο κόσμος δέχθηκε αναίτια επίθεση από τους αστυνομικούς που ήδη είχαν περικυκλώσει και αποκλείσει τον χώρο γύρω από το δικαστήριο. Όταν μέρος του κόσμου επιχείρησε να ανοίξει ένα πανό, η ΕΛ.ΑΣ επιτέθηκε με αποτέλεσμα να τραυματιστούν δύο άτομα και ο ένας να καταλήξει με ανοιγμένο κεφάλι και ο δεύτερος με μώλωπες, ενώ έγιναν και δύο προσαγωγές.
Έβλεπαν ότι 750 άτομα θα πεθάνουν. Εγώ έχω ακούσει ότι δουλειά τους είναι να μην πεθάνει κανένας
«Να μην βουλιάξει η δικαιοσύνη» έγραφε το πανό που κρατούσε η Αντιφασιστική Κίνηση Καλαμάτας. «Σύνορα ανοιχτά για την προσφυγιά» συνέχιζε το πανό που πάνω του είχε ζωγραφισμένη μια βάρκα που βουλιάζει, παραπέμποντας στην Guernica του Πικάσο.
Ο πρόεδρος της πακιστανικής κοινότητας, Τζαβέντ Ασλάμ, ήταν επίσης ανάμεσα στο πλήθος που διαδήλωνε και δήλωσε: «Χωρίς αγώνα, είναι πολλές φορές δύσκολο να έχουμε δικαιοσύνη. Για αυτό ήρθαμε εδώ, για να πούμε ότι θέλουμε δικαιοσύνη. Ποιός ήταν που έκανε αυτό το έγκλημα; Αρχικά, γινόταν pushback, για αυτό ήταν 16 ώρες το πλοίο μπροστά στα μάτια του ελληνικού λιμενικού και με το ελικόπτερο της Frontex από πάνω. Έβλεπαν ότι 750 άτομα θα πεθάνουν. Εγώ έχω ακούσει ότι δουλειά τους είναι να μην πεθάνει κανένας».
Η ώρα είχε πάει λίγο μετά τις 9 και στην αίθουσα δεν υπήρχαν ούτε καν τα μισά καθίσματα, παρά το γεγονός ότι η δίκη είναι ανοιχτή στο κοινό και θα έπρεπε να υπάρχει πρόβλεψη ώστε να καθίσει όσο το δυνατόν περισσότερος κόσμος, δεδομένης και της σημασίας της δίκης. Αυτό ζήτησαν και οι συνήγοροι υπεράσπισης, ώστε «να κατοχυρωθεί η εμπιστοσύνη του κοινού σε αυτήν την αναζήτηση της αλήθειας», όπως είπε η Έφη Δούση στην έδρα του δικαστηρίου.
Η δίκη ξεκίνησε μετά από λίγο με την ένσταση από την πλευρά της υπεράσπισης σχετικά με την αρχή της νομιμότητας. «Τα ελληνικά δικαστήρια δεν έχουν δικαιοδοσία για αυτήν τη δίκη» υποστήριξε ο Δημήτρης Χούλης από το Human Rights Legal Project.
«Σε μια χώρα που σέβεται το κράτος δικαίου δεν μπορούμε να ακούμε ότι δεν αναγνωρίζει το γεγονός ότι υπάρχουν νόμοι. Είναι βασικό να υπάρχει αρμοδιότητα. Αν δεν σέβεται η ελληνική δικαιοσύνη τους νόμους και το διεθνές δίκαιο, τότε και τα άλλα κράτη δεν θα τους σέβονται. Οι κατηγορούμενοι δεν πέρασαν από τη χώρα, ούτε είχαν σκοπό να περάσουν, πράξεις του λιμενικού τους έφεραν στη χώρα» σημείωσε ο Δημήτρης Χούλης.
Από την στιγμή που το αλιευτικό είχε ξεκινήσει από την Λιβύη και είχε ως προορισμό την Ιταλία, και μάλιστα έπλεε σε διεθνή ύδατα μέχρι τη στιγμή της πρόκλησης του ναυαγίου, η υπεράσπιση διέτεινε ότι η ελληνική Δικαιοσύνη δεν έχει αρμοδιότητα να κρίνει φερόμενες πράξεις που έλαβαν χώρα εκτός της γεωγραφικής της δικαιοδοσίας. Αντίστοιχες αποφάσεις είχαν λάβει και άλλα δικαστήρια στην Ελλάδα, όπως πχ. στην Ρόδο, στα Χανιά και το Ηράκλειο.
Ο Σπύρος Πανταζής τόνισε ότι πρόκειται για «δίκη προθέσεων». «Η εισαγγελική πρόταση είπε το εξής αμίμητο: “Είχαμε αποδεχτεί το ενδεχόμενο ότι μπορεί να εισέλθουν στην Ελλάδα” είχε γράψει ο δικαστικός σύμβουλος της Καλαμάτας. Με συγχωρείτε κυρία Πρόεδρε, αλλά αυτό δεν συνιστά νομική πρόταση, αλλά δίκη προθέσεων. Είναι αδιανόητο να αποδώσουμε σε αυτούς τους ανθρώπους κάτι τέτοιο. Δεν είχαμε αξιολόγηση πραγματικών περιστατικών. Η εισαγγελική πρόταση ερμήνευσε προθέσεις και σκέψεις. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι ναυαγοί και η πρόταση αυτή τους αποδίδει μια βούληση εισόδου στην Ελλάδα, όταν αυτοί έκαναν το παν προκειμένου να μην έρθουν στην Ελλάδα».
Ο συνήγορος υπογράμμισε ότι πρέπει η διαδικασία να διεξαχθεί με όλες τις αρχές της νομιμότητας, αναφέροντας ότι «θα βρεθούμε σε αδιέξοδο», αν δεν γίνει δεκτή η αναρμοδιότητα.
Στη συνέχεια, ακολούθησαν οι ερωτήσεις της έδρας προς τους μάρτυρες, οι οποίοι επιβεβαίωσαν πως το αλιευτικό έπλεε σε διεθνή ύδατα.
Η κατάθεση του πλοιάρχου του λιμενικού
Πρώτος μάρτυρας ήταν ο Μιλτιάδης Ζουριδάκης, ο πλοίαρχος του περιπολικού σκάφους ΠΠΛΣ-920, του μοναδικού σκάφους του Λιμενικού που βρισκόταν στο σημείο και στους χειρισμούς του οποίου οφείλεται σύμφωνα με τους επιζώντες η βύθιση του αλιευτικού και ο θάνατος 600 ανθρώπων.
Πρόεδρος: Γνωρίζετε από που ξεκίνησε το αλιευτικό στις 9/5/23 και τι προορισμό είχε;
Ζουριδάκης: Προσωπικά, έλαβα εντολή να αποπλεύσω για το σημείο αυτό, χωρίς να ξέρω από που ξεκίνησε. Το άκουσα μετά από τους συναδέλφους. Δεν ήταν δουλειά μου να γνωρίζω από πού ξεκίνησε.
Πρόεδρος: Τι ακούσατε δηλαδή;
Ζουριδάκης: Ότι ξεκίνησε μάλλον από το Τομπρούκ.
Πρόεδρος: Το Τομπρούκ της Λιβύης;
Ζουριδάκης: Της Λιβύης.
Πρόεδρος: Με τι προορισμό;
Ζουριδάκης: Για Ιταλία.
Πρόεδρος: Γνωρίζετε εάν υπήρχε πρόθεση να εισέλθει σε λιμάνι της Ελλάδας;
Ζουριδάκης: Δεν φάνηκε αυτό νομίζω.
Πρόεδρος: Το περιστατικό που συνέβη; Σε διεθνή ύδατα; Στα πόσα ναυτικά μίλια;
Ζουριδάκης: Σε διεθνή ύδατα, τώρα με ακρίβεια να σας πω 47; Περίπου εκεί.
Πρόεδρος: Η ελληνική αιγιαλίτιδα ζώνη, από την πλευρά του Ιονίου, έχει επεκταθεί στα 12 ναυτικά μίλια. Είναι έτσι;
Ζουριδάκης: Μάλιστα.
Πρόεδρος: Το περιστατικό συνέβη αυτό στα 49 ναυτικά μίλια, άρα είναι στα διεθνή ύδατα. Η βύθιση δηλαδή του πλοίου έγινε εκεί;
Ζουριδάκης: Ναι, ναι.
Πρόεδρος: Μάλιστα. Γνωρίζετε αν ήταν σταθμός της πορείας του αλιευτικού η Ελλάδα; Προέκυψε αυτό;
Ζουριδάκης: Όχι, δεν προέκυψε.
Πρόεδρος: Επομένως, το αλιευτικό αυτό έπλεε στην ανοιχτή θάλασσα, στα διεθνή ύδατα.
Ζουριδάκης: Ναι, ναι.
Ζουριδάκης: Ούτε έχετε εσείς οποιαδήποτε πληροφορία ότι εισήλθε οποιαδήποτε στιγμή στην ελληνική αιγιαλίτιδα ζώνη. Έχετε τέτοια πληροφορία;
Ζουριδάκης: Όχι, και αυτό που είδαμε εμείς ήταν στα διεθνή ύδατα.
Ο δεύτερος μάρτυρας, Ηρακλής Τορνατζής, ήταν μέλος του πληρώματος του λιμενικού, ο οποίος έδωσε παρόμοιες απαντήσεις για την αφετηρία και τον προορισμό του αλιευτικού, ότι ξεκίνησε από Λιβύη και πήγαινε προς Ιταλία.
Εισαγγελέας: Θα μπορούσατε να γνωρίζετε αν το πλοίο έπλεε προς ελληνικά ύδατα; Από ραντάρ; Από στίγμα; Πώς βλέπατε το πλοίο;
Ηρακλής: Είναι υποκειμενικό αυτό, μπορούσε να πλεύσει προς ελληνικά ύδατα.
Εισ: Στις 14 Ιουνίου 2023 τι ενημέρωση είχατε;
Η: Προς Ιταλία πήγαινε το πλοίο, δεν μου αναφέρθηκε κάτι άλλο. Ήταν στα 47 ναυτικά μίλια.
In-depth investigation into the Pylos shipwreck and Greek coastguards responsibility with Forensic Architecture https://t.co/nIYozSzjWr
— Lucilla Lepratti (@lucillalepratti) July 10, 2023
Έπειτα, η πρόεδρος προέβη στην ανάγνωση των εγγράφων του κατηγορητηρίου.
«Αυτό το πλοίο θα μας πήγαινε στην Ιταλία. Ο πατέρας μου έδωσε 4.000 δολάρια σε μεσάζοντα. Όταν έφτανα Ιταλία, θα τηλεφωνούσα» λέει η κατάθεση ενός εκ των Αιγυπτίων.
«Έφυγα από το Πακιστάν όπου ζούσα, με την οικογένειά μου, πλήρωσα 8 χιλιάδες δολάρια για να μεταβώ στην Ιταλία» αναφέρε μια άλλη.
Η συνήγορος υπεράσπισης Έφη Δούση δήλωσε: «Προκύπτει με σαφήνει ότι το πλοίο βρισκόταν σε διεθνή ύδατα. Έχουμε βέβαια και πλήθος εγγράφων και εκθέσεων να καταθέσουμε».
Οι Εννέα της Πύλου επί της ένστασης αρμοδιότητας του ελληνικού δικαστηρίου
Οι Αιγύπτιοι επιζώντες, ηλικίας 21 έως 37 ετών, οι οποίοι κατηγορούνταν για διακίνηση και πρόκληση του πολύνεκρου ναυαγίου στην Πύλο κατέθεσαν ένας ένας ότι σκοπός τους ήταν να πάνε στην Ιταλία:
Κατηγ.1.: Είμαι Αιγύπτιος. Ξεκινήσαμε από τη Λιβύη για την Ιταλία, πήγαινα να βρω συγγενή μου.
Πρ: Μήπως θέλατε να περάσετε από την Ελλάδα;
Κατηγ.1: Όχι βγήκαμε από τη Λιβύη και είχα συγγενείς στην Ιταλία και ήθελα να πάω εκεί.
Πρ: Πόσα χρήματα δώσατε;
Κατηγ.1: Έχω δώσει 150.000 σε Αιγυπτιακό νόμισμα – 5.000 δολάρια
Παρεμβαίνουν συνήγοροι υπεράσπισης: Κυρία πρόεδρε, δεν απολογείται, επί της ένστασης μόνο…
Πρ: Θέλετε να μας πείτε κάτι άλλο;
Κατηγ1: Είχα πρόθεση να πάω στην Ιταλία, τα λεφτά που πλήρωσα δεν τα έβγαλα εύκολα προφανώς, ήθελα να βοηθήσω την οικογένειά μου. Δε γνωρίζω μέχρι τώρα το λόγο που είμαι εδώ.
Κατηγ2: Από τη Λιβύη πηγαίναμε στην Ιταλία, πλήρωσα 5.000 δολάρια, πήγαινα να δουλέψω στην Ιταλία για να βοηθήσω την οικογένειά μου.
Πρ: Ελάτε, ο τρίτος, τί απολογείστε;
Κατηγ3: [Μέσω διερμηνέων] Ξεκίνησα από το Τομπρούκ για Ιταλία. Έχω 3 παιδιά, πήγαινα για ένα καλύτερο μέλλον στην Ιταλία. Στην Αίγυπτο είναι πάρα πολύ δύσκολα.
Πρ: Σας είχαν πει ότι το πλοίο θα περνούσε από ελληνικό λιμάνι;
Κατηγ3: Όχι κατευθείαν στην Ιταλία.
Αντίστοιχες δηλώσεις έκαναν και οι υπόλοιποι Αιγύπτιοι.
Σύμφωνα με το ποινικό δίκαιο, οι ελληνικές αρχές θα μπορούσαν να επέμβουν σε διεθνή ύδατα για συγκεκριμένα αδικήματα, όπως για πειρατεία, εμπόριο ναρκωτικών, εσχάτη προδοσία, τρομοκρατικές πράξεις, κ.ά. Στα παραπάνω εγκλήματα περιλαμβάνεται και η εμπορία ανθρώπων, κάτι που δεν συμπεριλαμβάνει νομικά την μεταφορά μεταναστών, για την οποία κατηγορούνταν οι εννέα του ναυαγίου της Πύλου.
«Δεν θα γίνει η Ελλάδα διεθνής τιμωρός», σχολίασε χαρακτηριστικά η υπεράσπιση.
Η απόφαση του δικαστηρίου
Μετά από διακοπή μισής ώρας, η εισαγγελέας πρότεινε να κηρυχθούν αθώοι οι 9 επιζώντες του ναυαγίου. Έγινε άλλη μια μισάωρη διακοπή και η έδρα επανήλθε ξανά και ανακοίνωσε την απόφαση:
«Το δικαστήριο κρίνει ως απαράδεκτη την ποινική δίωξη […] Κυρύσσει τους κατηγορούμενους αθώους».
Συγκεκριμένα, το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Καλαμάτας κύρηξε αθώους τους κατηγορούμενους για το αδίκημα της παράνομης μεταφοράς (διακίνηση) και της παράνομης εισόδου. Παράλληλα, δήλωσε αναρμόδιο να κρίνει για το αδίκημα της εγκληματικής οργάνωσης και της πρόκλησης ναυαγίου, καθότι το πλοίο βρισκόταν σε διεθνή ύδατα.
Το ακροατήριο μεμιάς ξέσπασε σε χειροκροτήματα, δάκρυα χαράς και οι εννέα Αιγύπτιοι έσπευσαν στις αγκαλιές των αγαπημένων τους, αφού πέρασαν σχεδόν ένα χρόνο στη φυλακή. Μέσα στην αίθουσα του δικαστηρίου, πέρα από χαμόγελα, είδαμε και υψωμένες γροθιές αλληλέγγυων ατόμων που επευφημούσαν τους Εννέα της Πύλου και φώναζαν «το πάθος για τη λευτεριά είναι δυνατότερο απ’ όλα τα κελιά» και «Γέμισε το Αιγαίο κορμιά μεταναστών, είναι και οι Έλληνες φονιάδες των λαών».
Οι συγγενείς και η συγκίνηση για την δικαίωση που άργησε 1 χρόνο
«Ήρθα εδώ για να υποστηρίξω τον ανιψιό μου. Ήμουν έτοιμη να καταθέσω. Έχω ιταλικό διαβατήριο και μένω στην Ιταλία, ήρθα εδώ για τον γιο του αδερφού μου» είπε η θεία ενός εκ των Αιγυπτίων. «Είμαστε χαρούμενοι για την απόφαση του δικαστηρίου, όμως ήταν άδικο που βρέθηκε μέσα στη φυλακή αυτό το παιδί» δήλωσε.
«Πώς θα πάρει πίσω τόσους μήνες και όλα όσα πέρασε εκεί μέσα; Δεν είναι συνθήκες αυτές για να ζει άνθρωπος. Ελπίζω να καταφέρει και να πάει εκεί που θέλει, να ακολουθήσει το μονοπάτι που επιθυμεί στη ζωή του».
Ο Wahid ήρθε μέχρι την Καλαμάτα από την Ιταλία για τον αδερφό του. «Είμαι χαρούμενος γιατί θα είναι ελεύθερος και δεν θα αντιμετωπίσει άλλα προβλήματα. Γιατί δεν έκανε τίποτα λάθος» είπε φανερά συγκινημένος.
«Είμαστε μια μεγάλη οικογένεια και όλοι τον περιμένουν να γυρίσει. Πάντα ήταν γενναίος και σκληρά εργαζόμενος».
Βγαίνοντας από το δικαστήριο, οι συνήγοροι υπεράσπισης μίλησαν για την δικαίωση. «Είμαστε πολύ χαρούμενοι με το αποτέλεσμα σήμερα και όσοι δικαιώθηκαν και όσοι χάθηκαν στις θάλασσές μας να δικαιωθούν. Πρέπει να γίνει μια ενδελεχής έρευνα για το τι έγινε εκείνη την ημέρα και να σταματήσουμε να φυλακίζουμε αθώους ανθρώπους» δήλωσε ο Δημήτρης Χούλης.
Στην ερώτηση αν είναι οριστικά αθώοι, ο δικηγόρος απάντησε: «Είναι οριστικά αθώοι και μάλιστα το δικαστήριο έκανε ένα βήμα πέρα από την δικαιοδοσία και είπε ότι και για το αδίκημα της διακίνησης είναι αθώοι. Δεν έχει μείνει κανένα στίγμα για το κατά πόσο αυτοί οι άνθρωποι ήταν διακινητές».
«Μετά από σχεδόν 1 χρόνο, όπου εννέα άνθρωποι βρίσκονταν άδικα στη φυλακή, ήρθε επιτέλους ο καιρός οι ελληνικές δικαστικές αρχές να ψάξουν επιτέλους τους ενόρκους. Στο Λιμενικό» ανέφερε η δικηγόρος Βίκυ Αγγελίδου.
Παραμένει ανοιχτό το αίτημα διερεύνησης των ευθυνών σε σχέση με την πρόκληση αυτού του ναυαγίου και την απώλεια εκατοντάδων συνανθρώπων μας.
«Μονότονα και στέρεα, από την πρώτη στιγμή, αυτά που ειπώθηκαν στο δικαστήριο από εμάς έγιναν δεκτά. Δεδομένα. Οι εννέα που ήταν κατηγορούμενοι φάνηκε από παντού ότι ήταν άδικα μέσα. Δεν είχαν καμία σχέση με την υπόθεση και ήταν τα εξιλαστήρια θύματα για ένα έγκλημα που συνετελέστη. Ο καθένας το καταλαβαίνει. Τα συμπεράσματα είναι δικά σας» είπε ο συνήγορος Αλέξης Γεωργούλης.
«Σήμερα είχαμε μια γενναία απόφαση, όχι μόνο νομικά ορθή αλλά και δίκαιη. Η απόφαση αυτή αφορά τις πράξεις για τις οποίες κατηγορήθηκαν οι συγκεκριμένοι άνθρωποι. Δεν επηρεάζει ως προς το αποτέλεσμά της την υπόθεση που εκρεμμεί σε προκαταρκτικό στάδιο ενώπιον του Ναυτοδικείου Πειραιά. Σε κάθε περίπτωση όμως παραμένει ανοιχτό το αίτημα διερεύνησης των ευθυνών σε σχέση με την πρόκληση αυτού του ναυαγίου και την απώλεια εκατοντάδων συνανθρώπων μας. Είναι μια υπόθεση ανοιχτή και είναι μια υπόθεση που ελπίζουμε η ελληνική δικαιοσύνη να σταθεί επιτέλους στο ύψος της» είπε η Έφη Δούση.
«Για τους 11 μήνες, μετά το αμετάκλητο της υπόθεσης, θα αιτηθούμε να αποζημιωθούν για την άδικη προφυλάκισή τους» πρόσθεσε.
«Είναι μια τεράστιας σημασίας πολιτική νίκη σε μια πολιτική δίκη που δεν θα έπρεπε καν να έχει ξεκινήσει. Είναι ντροπή για τον ανθρώπινο πολιτισμό το γεγονός ότι στο μεγαλύτερο ναυάγιο στην ελληνική ιστορία, δικάζονται τα θύματα αντί να δικαστούν οι θύτες. Παρόλα αυτά, σήμερα αποκαταστάθηκε μια τεράστια αδικία εις βάρος 9 νέων ανθρώπων που κάθισαν στη φυλακή ένα χρόνο χωρίς να έχουν κάνει τίποτα. Συνεχίζουμε για την τελική δικαίωση που θα είναι να τιμωρηθούν οι πραγματικοί υπαίτιοι αυτού του εγκλήματος, που όλοι γνωρίζουμε ποιοι είναι. Είναι οι ελληνικές αρχές που αρνήθηκαν να τους διασώσουν και μετά τους ρυμούλκησαν με τελική έκβαση να τους βυθίσουν» δήλωσε ο Ιάσονας Αποστολόπουλος, διασώστης και μάρτυρας υπεράσπισης, ο οποίος έδωσε το παρών στην πολύκροτη δίκη.
Η συστηματική ποινικοποίηση μεταναστών και προσφύγων έχει συχνά τραγική κατάληξη. Το ανυπόστατο κατηγορητήριο που πήγαν να φορτώσουν στους εννέα επιζώντες, όταν ακόμη καλά καλά δεν είχαν στεγνώσει τα ρούχα τους από το ναυάγιο, δεν πέρασε αψήφιστα. Οι έρευνες που έγιναν για την δράση και τις ευθύνες του ελληνικού Λιμενικού που βύθισε το αλιευτικό Andriana είναι πολλές και αδιαμφισβήτητες.
Και τώρα;
Στις 14 Ιουνίου 2024 θα κλείσει ένας χρόνος από το φονικότερο ναυάγιο της Μεσογείου στη σύγχρονη ιστορία.
Στο Ναυτοδικείο ακόμη αναμένεται να εκδικαστεί η υπόθεση σχετικά με τις πιθανές ευθύνες του Λιμενικού, ενώ παράλληλα διεξάγεται και ανεξάρτητη έρευνα για τις αίτιες του ναυαγίου από τον Συνήγορο του Πολίτη.
Εκεί, το Λιμενικό Σώμα οφείλει να απαντήσει γιατί δεν συντόνισε σε κανένα σημείο επιχείρηση Έρευνας και Διάσωσης, όπως προβλέπεται με βάση τις ασκήσεις του ιδίου του Λιμενικού Σώματος, ενώ γνώριζε για το αλιευτικό Andriana και την κρίσιμη κατάσταση στην οποία βρισκόταν για πάνω από 15 ώρες πριν βυθιστεί.
Επίσης, το ερώτημα παραμένει γιατί έπρεπε να περάσουν 30 λεπτά από τη βύθιση του αλιευτικού μέχρι να σταλθεί σήμα SOS για βοήθεια προς παρακείμενα σκάφη.
Τώρα πρέπει να λογοδοτήσει η Ελληνική Ακτοφυλακή και να επιρριφθούν ευθύνες για το μεγαλύτερο ρατσιστικό έγκλημα στη Μεσόγειο των τελευταίων δεκαετιών.