Η Lala Kolopi μάς μιλά για όλα αυτά που κάνει, την Ψυχιατρική που είναι η βασική δουλειά της, τη νόσο Crohn που γέννησε την drag περσόνα της, τα περιστατικά μίσους στη δημόσια ζωή, την εμπειρία του ντοκιμαντέρ και την αλληλεγγύη μεταξύ των queens.
Την πρώτη φορά που είδα τη Lala Kolopi, εκείνη διάβαζε παραμύθια σε παιδιά μαζί με την Aphrodite στο HGW, τον χώρο που υποστηρίζει τις queer τέχνες. Η επόμενη φορά ήταν στη μεγάλη οθόνη του Τριανόν, στο ντοκιμαντέρ Avant-Drag! του Φιλ Ιερόπουλου για το drag, το φύλο, τον ρατσισμό, την τρανσφοβία, την αστυνομική βία αλλά και γιατί πρέπει να γιορτάζεις όλα όσα είσαι unapologetically.
Η τρίτη φορά ήταν στη σκηνή του Queer Con, για να παρουσιάσει ένα drag show για καλό σκοπό, αφιερωμένο στη μνήμη των Jackie Oh και Ana. Την τέταρτη φορά ήπιαμε ουίσκια στα Εξάρχεια και μιλήσαμε για τον πόλεμο, το πορτοφόλι που είχα χάσει λίγες μέρες πριν και γιατί τη δυσκολεύει περισσότερο η κατηφόρα όταν φοράει τακούνια.
Η Lala Kolopi μάς μιλάει για όλα αυτά που κάνει (και είναι πολλά), για την Ψυχιατρική που είναι η βασική δουλειά της, για τη νόσο Crohn που γέννησε την drag περσόνα της, τα περιστατικά μίσους στη δημόσια ζωή, την εμπειρία του ντοκιμαντέρ και την αλληλεγγύη μεταξύ των queens.
Όταν «γεννήθηκε» η Lala Kolopi
«Σπούδαζα στη Θεσσαλονίκη και ασχολούμουν με το θέατρο από το πρώτο έτος, όπου συμμετείχα σε ερασιτεχνικές παραστάσεις. Το drag ήρθε στη ζωή μου σταδιακά, όταν άρχισα να βλέπω το Ru Paul’s Drag Race. Τότε είχαμε φτιάξει και μία ομάδα με queer περιεχόμενο, γιατί δεν υπήρχε κάτι ανάλογο στην πόλη. Σε μία παράσταση, υπήρχε ένας χαρακτήρας που ήταν drag και έγινε θεωρητικά το πρώτο μου show.
Δύο χρόνια μετά, διαγνώστηκα με Chron, μία νόσο του εντέρου, και βρέθηκα ξαφνικά στα 22 μου να μπαινοβγαίνω σε νοσοκομεία, να κάνω συνέχεια εξετάσεις, θεραπείες, φάρμακα και να χάνω αυτή την ανεμελιά που τόσο είχα ανάγκη, ερχόμενη από ένα χωριό με κλειστά μυαλά. Αν και είχα φίλους που με στήριζαν πολύ, έπρεπε να πατήσω στα πόδια μου. Οι φίλοι είναι η πατερίτσα αλλά πρέπει κι εσύ να κάνεις το βήμα να πατήσεις το πόδι, για να μην μείνει λυγισμένο.
Οπότε προσπάθησα να σπάσω πλάκα με αυτό που μου συνέβαινε, ως μηχανισμό άμυνας, να το μικρύνω στο μυαλό μου. Συνήθως, δεν μπορούμε να κάνουμε πλάκα με πράγματα που μας φοβίζουν, αλλά το έκανα πάντα εγώ για τον εαυτό μου, για να μην προλάβουν οι άλλοι. Μειωνόταν έτσι το impact του χλευασμού.
Το όνομα Lala Kolopi είναι η κωλοπιλάλα που σε πιάνει στη διάρροια, που είναι το βασικό σύμπτωμα της Crohn. Ένα κομμάτι της εμπνέεται σίγουρα από τις thick and juicy γυναίκες που υπήρχαν στην οικογένεια και τον περίγυρό μου όταν μεγάλωνα. Έλειπε όμως ένα βασικό χαρακτηριστικό. Λόγω των στερεοτύπων για τα γκέι άτομα αλλά και για το σώμα της γυναίκας, δεν εξέφραζαν τη σεξουαλικότητά τους.
Η Lala είναι χοντρή, αλλά νιώθει και μουνάρα. Γι αυτό η Ούρσουλα της Disney είναι ένας από τους χαρακτήρες που λατρεύω. Μία παχουλή γυναίκα που αναβλύζει σεξαπίλ. Οι γυναίκες της ζωής μου ήταν πανέξυπνες και ταλαντούχες στη δουλειά τους, αλλά καταπιέζονταν από την πατριαρχία στο κομμάτι της σεξουαλικότητας».
Η θεατρικότητα της Lala Kolopi
«Στο performance μου στο Queer Con, ήμουν και Οβελίξ και Φραμπάλα. Και υπήρχαν λόγοι και για τα δύο. Ο Οβελίξ είναι ένα χοντρό άτομο της ποπ κουλτούρας και ήταν ένας χαρακτηρισμός για να σε κοροϊδεύουν στο σχολείο. Και μπορεί να είμαι, αλλά μέσα μου είμαι Φραμπάλα, και θα εκφραστούν και τα δύο. Να σου πω την αλήθεια, δεν ήξερα πώς θα μου βγει ως Οβελίξ στο performance, αλλά τελικά ένιωθα και έτσι hot. Ήταν σαν ένα reclaim του Γιώργου απέναντι στη σεξουαλικότητά του και πώς εκφράζεται ως χοντρό αγόρι».
Μεγαλώνοντας σε μία μικρή κοινωνία
«Θα στο κάνω απλά spelling. Σ-Κ-Α-Τ-Α. Ήμουν και «φυτό», είχα και στραβισμό, ήμουν 140 κιλά, ήμουν κι αδερφή. Είχα πολλούς λόγους για να τρώω δούλεμα, πράγμα που φυσικά και δεν δικαιολογώ. Απλά είμαι σε μία φάση που μπορώ να κάνω πλάκα για όλα αυτά που πέρασα. Η οικογένειά μου έκλεινε τα μάτια της. Ακόμα το κάνει, αλλά τώρα τα μάτια είναι μισόκλειστα. Είναι “μόλις βγήκα από την πολυκατοικία και με χτύπησε ο πρωινός ήλιος, αλλά πρέπει να βλέπω και πού πάω μην σκοτωθώ”.
Η Ψυχιατρική
«Πέρασα Ιατρική γιατί ήταν και το εισιτήριο για να φύγω από το χωριό. Δεν μου άρεσε όταν μπήκα, αλλά το κομμάτι της Ψυχιατρικής ήταν το μόνο που με τράβηξε. Ήρθε από μόνο του, σαν να άναψε ένα λαμπάκι. Σίγουρα κάποιος που επιλέγει επαγγέλματα ψυχικής υγείας, κάτι δικό του προσπαθεί να επουλώσει. Δεν τη συνέδεσα με αυτά που συνέβησαν σε εμένα, και θεωρώ ότι δεν είναι και υγιές.
Όμως, ξέρω ότι ένιωσα αυτό που θες να είσαι δίπλα σε έναν άνθρωπο, να μην περάσει την μπόρα μόνος του. Να του δώσεις το βήμα να μιλήσει, γιατί εμένα αυτό μου έλειπε. Δεν είχα κάποιον να μοιραστώ αυτό που νιώθω. Ήταν σαν να έχω ένα μπαλόνι μέσα μου που φούσκωνε και μου συνέθλιβε τα σωθικά.
Δυσκολίες στη δουλειά δεν υπήρξαν, γιατί δεν τους άφησα τον χώρο. Αν έχουν δυσκολία, να πάνε να χτυπήσουν το κεφάλι τους στον τοίχο, που είναι και τσιμεντένιος».
Πώς συνυπάρχουν ένας ψυχίατρος και μία drag queen;
«Έλα μου ντε! Υπάρχουν φορές που καταλαβαίνω γιατί υπάρχουν και τα δύο και άλλες που αναρωτιέμαι τι κάνω με τη ζωή μου. Αεροσυνοδός θέλω να γίνω. Σοβαρά τώρα, είναι η μέρα με τη νύχτα, αλλά δεν μπορεί το ένα να υπάρξει χωρίς το άλλο. Δεν ξημερώνει αν πρώτα δεν νυχτώσει.
Καλώς ή κακώς, ως performer έχω ανάγκη για προσοχή, η οποία μπορεί να εξηγηθεί ψυχαναλυτικά. Αυτή όμως την ανάγκη, έρχεται αναγκαστικά η Ψυχιατρική και την ακυρώνει γιατί πρέπει να αφήσεις απ’ έξω τον εαυτό σου, τα στεγανά, τις ιδιοτροπίες και τις προβολές σου, προκειμένου να βοηθήσεις τον άνθρωπο που έχεις απέναντί σου. Εκείνη την ώρα, ο ψυχίατρος είναι ένα ακουστικό που προσπαθεί να λειτουργήσει αντικειμενικά. Νομίζω ότι αυτό κατευνάζει την υπεροψία της performative κατάστασης. Μία εξισορρόπηση της ανάγκης για προσοχή».
Drag queens και παραμύθια σε παιδιά
«Είχε γίνει χαμός με αυτό, αλλά δεν έδωσα σημασία γιατί μιλάμε για γονείς που θα επιλέξουν να πάνε τα παιδιά τους στον Σεφερλή και το Δελφινάριο, που κοροϊδεύει χοντρές, γυναίκες, γκέι και δεν το βλέπουν προβληματικό. Δεν έχω να πω κάτι σε ανθρώπους που βλέπουν εχθρικά τις drag queens.
Στενοχωριέμαι σίγουρα για τα παιδιά που μεγαλώνουν σε οικογένειες όπου δεν υπάρχει χώρος να εκφραστεί τίποτα διαφορετικό, και δεν εννοώ μόνο το να είσαι γκέι. Μπορεί να είσαι ένα straight αγόρι που δεν είσαι macho. Κι εγώ θυμάμαι ότι δυσκολευόμουν πολύ με την έκφραση του φύλου μου, πολύ πριν συνειδητοποιήσω τον σεξουαλικό προσανατολισμό μου.
Θα σου πω όμως ένα ωραίο περιστατικό από εκείνη την εμπειρία. Είχε έρθει ένας πατέρας με τον γιο του, που έτυχε να έχουμε έναν κοινό φίλο. Και όταν γύρισαν σπίτι, το παιδί τού είπε «Θέλω να γίνω Lala Kolopi». Ήταν ένα αγόρι που φορούσε μπλε tutu και μπλουζάκι από την ταινία Frozen. Το θυμάμαι γιατί με πλησίασε, φορούσα κι εγώ τούλι και μου είπε “Κοίτα, είμαστε ίδιες, τι ωραία”. Αυτό το παιδί είχε έναν πατέρα που ήταν οκ με ό,τι κι αν φορούσε και είχε τον χώρο να έρθει να πει σε εμένα κάτι τέτοιο, ότι “κοίτα, νιώθω μία σύνδεση μαζί σου”. Και μπορεί να μην είναι καν γκέι».
Το ντοκιμαντέρ Avant-Drag!
«Ήμασταν άτομα που φέραμε κάτι διαφορετικό στην ταινία. Κάτι μοναδικό. Νιώθω τρομερά περήφανη που ήμουν κομμάτι της, μόνο και μόνο που ήρθα κοντά με αυτούς τους ανθρώπους που μπορεί να μην γνώριζα υπό άλλες συνθήκες.
Σκέψου ότι στην τελευταία σκηνή με το round table, κάποιες γνωριστήκαμε, όταν άρχισε να τραβάει η κάμερα. Μέχρι τη στιγμή που μιλάμε, το Avant-Drag! έχει ταξιδέψει σε 28 φεστιβάλ. Μας δόθηκε δηλαδή η ευκαιρία να ταξιδέψουμε σε χώρες, να κάνουμε performances, να γνωρίσουμε κόσμο. Είναι απίστευτο αυτό που συνέβη».
Η ζωή στην Αθήνα και η ομοφοβία/τρανσφοβία
«Η απάντηση που θα δώσω κυμαίνεται, αναλόγως με το πόσο πρόσφατα μου συνέβη μία μαλακία. Πότε νιώθω safe και πότε θέλω να βγω να ουρλιάζω στον κάθε μαλάκα. Μου έχουν συμβεί πολλά στην Αθήνα. Να με βρίζουν, να μου πετάνε μπύρες και αυγά από τα αμάξια, να ουρλιάζουν ή να είναι 15 άτομα και να κοροϊδεύουν. Πρόσφατα μού έστειλε μήνυμα στο Instagram ένας παλιός συμμαθητής μου για να μου πει ότι διαφωνεί με αυτό που είμαι και πρέπει να προσέχω τι πρότυπο γίνομαι, αφού μου δίνεται το βήμα.
Πριν από δύο μήνες, περνούσα μέσα από το πάρκο που είναι 100 μέτρα από το σπίτι μου και κάτι 16χρονα με σημάδευαν με αεροβόλο. Και αυτό που με ενόχλησε πιο πολύ είναι ότι κάλεσα την αστυνομία (που δεν το συνηθίζω), γιατί ήταν πολύ επικίνδυνο και μπορεί να συμβεί σε άλλους, και δεν ήρθε ποτέ. Όταν όμως πότισα ένα βράδυ αργά και οι γείτονές μου κάλεσαν την αστυνομία για να μου κάνει σύσταση, ήρθε μέσα σε 20 λεπτά. Με στεναχωρεί, αλλά δεν θα επιτρέψω σε κανέναν να με κάνει να φοβάμαι να βγω από το σπίτι. Προσέχω γιατί με προστατεύω, αλλά δεν θα σταματήσω να εκφράζομαι όπως θέλω.
Δεν ξέρω αν η ψήφιση του νόμου για τον γάμο ομόφυλων ζευγαριών έφερε μία έξαρση, γιατί πιστεύω ότι πάντα η αλλαγή δημιουργεί τέτοια φαινόμενα και συνήθως είναι πρόσκαιρο. Είναι τρομερό το ότι πρέπει κάποιος να μας επιβάλλει κάτι με τον βούρδουλα, για να το σεβαστούμε. Αφού δεν μπορούμε να τα βρούμε μεταξύ μας, έρχεται ένας νόμος. Στην αρχή υπάρχει μία έξαρση περιστατικών αλλά μακροπρόθεσμα θα το χωνέψουν. Δεν θυμάσαι τι είχε γίνει με τις ταυτότητες και το θρήσκευμα;
Αφού μιλάμε για τον συγκεκριμένο νόμο, για εμένα είναι πολύ πιο σημαντική η νομική αναγνώριση φύλου, χωρίς να υποτιμώ σε καμία περίπτωση την αναγνώριση των ΛΟΑΤΚΙ+ οικογενειών. Δυστυχώς ο γάμος δεν προστατεύει ένα queer άτομο που δεν ακολουθεί τη νόρμα στο στιλιστικό.
Ως drag queen, δεν με προστατεύει. Και είναι το κομμάτι της κοινότητας, μαζί με τα τρανς άτομα, που βάλλεται περισσότερο, επειδή υπάρχει μεγαλύτερη αντίδραση όταν εκτίθενται κοινωνικά. Οι τρανς γυναίκες ζουν όλη τους τη ζωή ως θηλυκότητες και βάλλονται καθημερινά, σε αντίθεση με μία drag queen που μπορεί να κυκλοφορεί ως αγόρι, αν αυτοπροσδιορίζεται έτσι φυσικά. Αντιμετωπίζουν καθημερινά δυσκολίες στο να βρουν σπίτι ή δουλειά, να πάνε στο σούπερ μάρκετ, να βγάλουν τον σκύλο βόλτα. Κινδυνεύουν ανά πάσα στιγμή όταν είναι έξω».
Η ψυχιατρικοποίηση των τρανς ατόμων
«Είναι μία λεπτή ισορροπία που πρέπει να κρατηθεί. Υπάρχει ακόμα το στερεότυπο μεταξύ των ψυχιάτρων ότι το να είσαι τρανς συνιστά ψυχική διαταραχή. Αλλά οι ψυχίατροι που ασχολούνται με αυτό το κομμάτι, όπως ο Γιώργος Φλούδας, δεν το βλέπουν έτσι. Το transition είναι μία επίπονη διαδικασία και σωματικά και ψυχικά, και όχι μόνο από χειρουργική άποψη.
Τα φάρμακα μπορούν να επηρεάσουν τη φυσική υγεία αλλά εξίσου σημαντική είναι και η αλλαγή της κοινωνικής κατάστασης. Πρέπει λοιπόν να οχυρώσεις αυτόν τον άνθρωπο μέσα από αυτή τη διαδικασία και να δεις αν χρειάζεται περαιτέρω υποστήριξη. Το βλέπω ως βοήθεια και όχι ότι εγώ είμαι η αυθεντία και έρχομαι να σου πω αν είσαι τρανς ή όχι.
Υπάρχουν όμως και οι σπανιότατες περιπτώσεις όπου ο ψυχίατρος δεν δίνει την άδεια ή αργεί να τη δώσει, επειδή υπάρχουν ενδείξεις κινδύνου για το άτομο, και αυτό γίνεται καθαρά για την προστασία του. Θα προτιμούσα να μην εμπλεκόμαστε, αλλά δεν μπορεί ένας γιατρός να προχωρήσει σε χειρουργείο, αν δεν υπάρχει ψυχιατρική εκτίμηση. Εμπλεκόμαστε ακόμα και αν δεν το θέλουμε. Το συμπέρασμα είναι ότι όλοι χρειαζόμαστε παραπάνω εκπαίδευση, όπως συμβαίνει και με την κοινωνία».
Το νομοσχέδιο για την ψυχική υγεία
«Είχε ξεκινήσει από πέρυσι μία συζήτηση για την ενοποίηση των τριών οντοτήτων που αφορούν στα τοξικοεξαρτημένα άτομα και έχουν ξεκάθαρα διαφορετικές προσεγγίσεις: ΟΚΑΝΑ, ΚΕΘΕΑ και 18 άνω. Τώρα θα γίνουν ένας αχταρμάς και καταργείται αυτή η διαφορετική προσέγγιση. Συμφωνείς ή όχι, δεν γίνεται να καταργείς τη δουλειά τόσων χρόνων και κόπου.
Επίσης, τα ψυχιατρικά νοσοκομεία περνούν διοικητικά στις Υγειονομικές Περιφέρειες και παύουν να είναι αυτοδιοίκητα. Γίνετα μία συνεχόμενη υποβάθμιση της ψυχικής υγείας, γιατί οι ασθενείς μας είναι κοστοβόροι για το σύστημα υγείας, επειδή συχνά αδυνατούν να εργαστούν ή το κάνουν on and off. Αν δεν παράγω, είμαι ένα σκουπίδι και με αντιμετωπίζουν ως τέτοιο. Πέφτεις στην παγίδα να σκέφτεσαι ότι στο εξωτερικό είναι περισσότερα τα άτομα με αναπηρίες ή ψυχικές νόσους, επειδή τα βλέπεις μπροστά σου, ενώ στην Αθήνα όχι, γιατί δεν υπάρχουν πεζοδρόμια, άρα πώς να κυκλοφορήσεις αν έχεις κινητικά προβλήματα;
Αντίστοιχα και στις ψυχικές νόσους, οι ίδιες οι οικογένειες βάζουν τα άτομα σε δομές ή τους έχουν σε μπουντρούμια, και όλα αυτά με απόφαση γιατρών, που ενισχύουν την κατάσταση της ασυλοποίησης. Είχε γίνει αυτό στον σεισμό του ‘99, που το Δαφνί είχε κριθεί κατεδαφιστέο και όλοι αυτοί οι άνθρωποι βγήκαν προς τα έξω, αλλά μόνο μέχρι να βρούμε κτίριο, να τους χώσουμε πάλι μέσα. Δεν είναι ότι είναι πλέον όλοι στα νοσοκομεία, αλλά υπάρχει πολύς χώρος για βελτίωση».
Lala Kolopi, είσαι αισιόδοξη για το μέλλον των drag queens;
«Μπορεί να είναι μια δουλειά, αλλά βοηθάμε η μία την άλλη και όχι απαραίτητα μόνο για να ανταλλάξουμε περούκες. Μόνο και μόνο το ότι υπάρχει κάποιος που το κάνει περισσότερο καιρό από εσένα και σου λέει «μην κωλώνεις, είμαστε μαζί σε αυτό», είναι μαγικό. Ήθελα να αλλάξω χτες στο show και είχα πολύ λίγο χρόνο, επειδή παρουσίαζα. Για να μην υπάρξει κενό στο event, είχα πει στην Atossa και τη Cyka να με βοηθήσουν. Και το ότι ήμασταν πίσω από τη σκηνή και η μία κρατούσε με το νύχι το μουστάκι μου και η άλλη μού έβαζε την περούκα μέσα στην περούκα, είναι μαγικές στιγμές.
Το ότι υπάρχουμε όλες μαζί, η μία για την άλλη. Με συγκίνησε πολύ, όταν ανεβήκαμε όλες οι queens του show στο τέλος και πίσω στην οθόνη ήταν μαζί μας η Zackie και η Ana και σκεφτόμουν ότι ήμασταν όλες μαζί. Δυστυχώς με κακή αφορμή, αλλά ήταν πολύ ενθαρρυντικό το ότι ήμασταν όλες πάνω στη σκηνή και από κάτω τόσος κόσμος που ήρθε για να στηρίξει.
Δεν είμαι φύσει αισιόδοξος άνθρωπος, αλλά έχω δει πολύ όμορφες πλευρές των ανθρώπων μέσα από το drag. Όπως και το ότι έχω καταλάβει ότι ακόμα και οι άσχημες πλευρές προκύπτουν από τις καταστάσεις που μας έχουν συμβεί, το πώς μας συμπεριφέρονται. Ελπίζω να βρισκόμαστε μόνο για να μοιραζόμαστε τη χαρά και τους προβληματισμούς μας και όχι επειδή δολοφονήθηκαν αδερφές μας».
*Ευχαριστούμε τα καταστήματα Yesterday’s Bread (Ιουστινιανού 2 και Καλλιδρομίου 87-89, Αθήνα) για την παραχώρηση του χώρου της φωτογράφισης