Η φρενίτιδα που οδήγησε από χρήστες των κοινωνικών δικτύων μέχρι παρουσιαστές ειδήσεων και πολιτικούς να εφαρμόζουν το Ghibli edit στις φωτογραφίες τους, είναι η πιο πρόσφατη απόδειξη ότι αδιαφορούμε για τις ηθικές προεκτάσεις που κάτι τέτοιο θα είχε στην τέχνη, με αντάλλαγμα μερικά likes.
Μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα τα social media γέμισαν από πορτρέτα κινούμενων σχεδίων με το χαρακτηριστικό στυλ του Studio Ghibli, του θρυλικού στούντιο του Ιάπωνα Hayao Miyazaki που έχει αφήσει το στίγμα του στην ιστορία του κινηματογράφου, και όχι μόνο.
Προσωπικά προφίλ, διασημότητες, brands, μέχρι ειδησεογραφικές σελίδες αλλά και πολιτικοί της κυβέρνησης δημοσίευσαν εικόνες, στις οποίες είχαν εφαρμόσει το εν λόγω φίλτρο, με τα likes και τα διθυραμβικά σχόλια να πέφτουν βροχή.
— Ντόρα Μπακογιάννη (@Dora_Bakoyannis) April 2, 2025
Το νέο αυτό trend έρχεται λίγο μετά την αναβάθμιση του ChatGPT, του εργαλείου τεχνητής νοημοσύνης της OpenAi, που επιτρέπει στους χρήστες να παράγουν εικόνες μιμούμενες το στυλ δημοφιλών καλλιτεχνών και μάλιστα δωρεάν.
Την αρχή έκανε ο Grant Slatton, ένας μηχανικός λογισμικού από το Seattle των ΗΠΑ, που ανέβασε στο X μια φωτογραφία με τη γυναίκα και το σκύλο τους σε Ghibli στυλ, συγκεντρώνοντας πάνω από 50 εκατομμύρια προβολές.
tremendous alpha right now in sending your wife photos of yall converted to studio ghibli anime pic.twitter.com/FROszdFSfN
Αυτό, όμως, που εκ πρώτης όψεως φαίνεται αθώο και μια αφορμή για ολιγόλεπτη χαρά, στην πραγματικότητα κρύβει ηθικούς κινδύνους, αφού προωθεί την καταπάτηση της προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας, ενώ απειλεί την ίδια την ουσία της ανθρωποκεντρικής τέχνης, δίνοντάς μας μια γεύση από ένα αποστειρωμένο άψυχο μέλλον που βρίσκεται πιο κοντά από όσο νομίζουμε.
Τι είναι το Ghibli-style που πυροδότησε το σοσιαλμιντιακό φαινόμενο
Αν και πολλοί εντυπωσιάστηκαν από ένα εργαλείο που δίνει εφέ καρτούν στις φωτογραφίες τους, λίγοι γνωρίζουν την ιστορία της ιδιοφυίας που ονομάζεται Hayao Miyazaki. O Miyazaki μαζί με τους Isao Takahata και Toshio Suzuki δημιούργησαν το 1985 στο Τόκιο της Ιαπωνίας ένα στούντιο κινουμένων σχεδίων με το όνομα Ghibli, θέλοντας να δώσουν έναν νέο «αέρα» στη βιομηχανία του anime.
Η ιδιαίτερη αισθητική με τα παστέλ χρώματα σε συνδυασμό με την ρομαντικοποίηση της καθημερινής ζωής και τα έντονα κοινωνικά μηνύματα προσέδωσαν στα έργα τους έναν μοναδικό χαρακτήρα. Οι δημοφιλέστερες ταινίες του Ghibli, Spirited Away (2001), Princess Mononoke (1997) και My neighbor Totoro (1988) έσπασαν ταμεία σε πολλές χώρες του κόσμου.
Παρόλο που το στούντιο Ghibli έχει αποτελέσει έμπνευση για αμέτρητους/-ες καλλιτέχνες/-ιδες ανά τα χρόνια, η περίπτωση του ChatGPT ενδέχεται να παραβιάζει τον νόμο περί πνευματικών δικαιωμάτων, κάτι το οποίο δεν θα προκαλούσε εντύπωση αφού και κατά το παρελθόν η OpenAI έχει δεχτεί μήνυση από τους New York Times, καθώς χρησιμοποίησε παράνομα εκατομμύρια άρθρα της γνωστής εφημερίδας για να εκπαιδεύσει το μοντέλο της.
Κάποιοι ωστόσο υποστηρίζουν πως δεν είναι ξεκάθαρο αν πρόκειται για παραβίαση νόμου, αφού ένα καλλιτεχνικό στιλ δεν θεωρείται αυστηρά πνευματική ιδιοκτησία. Βλέποντας, όμως, το διαδίκτυο να γεμίζει από εικόνες που ξεκάθαρα αντιγράφουν το στιλ του Miyazaki, δεν μπορούμε παρά να σκεφτούμε πώς θα αντιδρούσε ο ίδιος ο δημιουργός.
Παρόλο που ακόμα τουλάχιστον δεν έχει προχωρήσει σε συγκεκριμένη δήλωση στον απόηχο του trend, παλιότερες συνεντεύξεις του έρχονται στην δημοσιότητα και δείχνουν πως μάλλον δεν θα ήταν χαρούμενος.
«Προσβολή στην ίδια τη ζωή» έχει πει ο Miyazaki
Το 2016, ο Miyazaki κλήθηκε να παρακολουθήσει ένα έργο φτιαγμένο εξ ολοκλήρου από εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης, με τη δυσανασχέτησή του να είναι έκδηλη.
«Όποιος δημιουργεί αυτά τα πράγματα δεν έχει ιδέα τι σημαίνει πόνος, είμαι αηδιασμένος» ακούγεται να λέει στο βίντεο, ενώ στη συνέχεια κάνει λόγο για «προσβολή της ίδιας της ζωής» και λέει πως δεν θα ήθελε ποτέ να ενσωματώσει αυτή την τεχνολογία στη δουλειά του.
Οι θέσεις του Miyazaki πάνω στην τεχνητή νοημοσύνη δεν αποτελούν έκπληξη, ιδίως για τους θαυμαστές του, αφού η ιδιαίτερη ευαισθησία του πάνω σε ζωτικά ζητήματα που έχουν να κάνουν με την ελευθερία αλλά και η επιμονή του στις ανθρωπιστικές αρχές είναι τα χαρακτηριστικά που τον έχουν κάνει τόσο αγαπητό μέσα στα χρόνια.
Ειρηνιστής, αντιπολεμιστής, και επικριτικός απέναντι στον αυταρχισμό των στρατιωτικών καθεστώτων, αρνήθηκε μάλιστα την παραλαβή του Όσκαρ του το 2003 για την ταινία Spirited Away, λόγω της εναντίωσήςτου στην αμερικάνικη εισβολή στο Ιράκ.
Εν τω μεταξύ, ο στρατός του Ισραήλ συμμετείχε επίσης στο trend, ανεβάζοντας στο προφίλ του στο X εικόνες από τους στρατιώτες του με το Ghibli εφέ, σε κάτι που φαντάζει τουλάχιστον ειρωνικό.
Η περίπτωση των Ghibli style «δημιουργιών» είναι μόνο ένα παράδειγμα από τις συνεχείς απειλές με τις οποίες έρχεται αντιμέτωπη η τέχνη χάρη στην πρόοδο της τεχνητής νοημοσύνης. Σήμερα, μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα ένας υπολογιστής μπορεί να παράγει από το μηδέν ταινίες, βιβλία, πίνακες, απλώς ακολουθώντας τις οδηγίες που του δίνει ο χρήστης και στηριζόμενος σε ήδη υπάρχοντα δεδομένα.
Καλλιτέχνες που χρειάζονται εβδομάδες, μήνες ή ακόμα και χρόνια προκειμένου να δημιουργήσουν και να τελειοποιήσουν ένα έργο, βλέπουν το μέλλον της εργασίας τους να φαντάζει αβέβαιο. Το ανθρώπινο στοιχείο που δίνει ζωή στην τέχνη θα αντικατασταθεί από ένα σύστημα αλγορίθμων (;).
Ένα από τα αιτήματα, άλλωστε, των εργαζομένων στο Χόλιγουντ που προέβησαν το 2023 σε μια από τις μακροβιότερες απεργίες που έχει οργανωθεί ποτέ στον συγκεκριμένο χώρο, ήταν η ανάγκη για αυστηροποίηση των κανονισμών που σχετίζονται με την τεχνητή νοημοσύνη.
Η τεχνολογική πρόοδος θα έπρεπε να συμβαδίζει με τον σεβασμό απέναντι στην πνευματική ιδιοκτησία και φυσικά απέναντι στην καλλιτεχνική δημιουργία που πηγάζει από καρδιά και ψυχή.
Στο μέλλον και δεδομένου ότι ζούμε σε ένα καπιταλιστικό περιβάλλον όπου ο ανταγωνισμός και η ταχύτητα υπερισχύουν, κανείς δεν θα προτιμήσει να προσλάβει έναν επαγγελματία για μια δουλειά που μπορεί να κάνει ο υπολογιστής μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Όλοι/-ες εμείς, όμως, θα έπρεπε να σκεφτόμαστε περισσότερο τις επιπτώσεις που κάτι τέτοιο θα είχε στη ζωή των καλλιτεχνών και στην ίδια την τέχνη.
Τι νόημα θα έχει η τέχνη, αν δεν έχει από πίσω της τα ανθρώπινα συναισθήματα; Τι κόσμος θα είναι ο μελλοντικός, αν τα έργα είναι αποστειρωμένα δημιουργήματα κώδικα; Ας ελπίσουμε πως θα μείνουμε μόνο στο να αναρωτιόμαστε, και την επόμενη φορά που θα συμβεί κάτι αντίστοιχο, ας μην υποκύψουμε στις τάσεις, εξαιτίας του FOMO.
Σε 24ωρη απεργία προχωρούν οι δημοσιογράφοι την Τρίτη (08/04) από τις 5 το πρωί έως τις 5 το πρωί της Τετάρτης (09/04) μια ημέρα πριν την 24ωρη πανεργατική απεργία της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ.
Πρόκειται για την τρίτη κατά σειρά απεργία με αιχμή την υπογραφή συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
Η ανακοίνωση της ΕΣΗΕΑ
«Τα Διοικητικά Συμβούλια της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συντακτών (ΠΟΕΣΥ) και των δημοσιογραφικών Ενώσεων – μελών της (ΕΣΗΕΑ, ΕΣΗΕΜΘ, ΕΣΗΕΠΗΝ, ΕΣΗΕΘΣτΕΕ και ΕΣΠΗΤ), συναποφασίσαμε την πραγματοποίηση νέας εικοσιτετράωρης απεργίας για όλους τους δημοσιογράφους, σε όλα τα ΜΜΕ της χώρας, από τις 5 το πρωί της Τρίτης 8 Απριλίου μέχρι τις 5 το πρωί της Τετάρτης 9 Απριλίου. Η τρίτη κατά σειρά απεργία γίνεται μία ημέρα πριν από τη Γενική απεργία που έχουν προκηρύξει για τις 9 Απριλίου τα συνδικάτα του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα της χώρας, με αιχμή την υπογραφή συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Αίτημα που αποκτά πανελλαδικό χαρακτήρα.
Η ΠΟΕΣΥ και οι Ενώσεις Συντακτών, διεκδικούμε για τους δημοσιογράφους μέλη μας, αυξήσεις και αξιοπρεπείς μισθούς και γι’ αυτό συντονίζουμε τον αγωνιστικό βηματισμό μας με τη ΓΣΕΕ και τις μεγάλες Ομοσπονδίες του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα των οποίων τις κινητοποιήσεις θα καλύψουμε δημοσιογραφικά στις 9 Απριλίου, από όποιο Μέσο κι αν εργαζόμαστε. Την ώρα που οι Ενώσεις – μέλη της ΠΟΕΣΥ συνεχίζουμε με κάθε τρόπο την προσπάθεια να καταλήξουν οι εν εξελίξει διαπραγματεύσεις με τις εργοδοτικές Ενώσεις σε απτά και ωφέλιμα αποτελέσματα για τον κλάδο, δηλώνουμε ανυποχώρητοι στη διεκδίκηση των 11+1 αιτημάτων του κλάδου.
Ουσιαστικές και γόνιμες συλλογικές διαπραγματεύσεις με στόχο να μπει ένα τέλος στην ομηρία των ατομικών συμβάσεων εργασίας
Εισαγωγικό μισθό 1.250 ευρώ σε όλα τα ΜΜΕ
Αυξήσεις 10% με βάση τις τελευταίες Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας
Κατοχύρωση των αμοιβών για την εργασία τα Σαββατοκύριακα (+25% και ρεπό για το Σάββατο και 100% για την Κυριακή) και αύξηση των αποζημιώσεων για αποστολές εκτός έδρας
Ημερήσια αποζημίωση 350 ευρώ για αποστολές σε εμπόλεμες περιοχές και 250 ευρώ για τις περιοχές που πλήττονται από φυσικές καταστροφές
Ενσωμάτωση των θεσμικών μας αιτημάτων στις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας – Ενσωμάτωση των Αρχών Δεοντολογίας στις συμβάσεις – Συμφωνία για anti-Slapps ρυθμίσεις- Δεσμευτικοί κανόνες για την χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ενημέρωση
Δίκαιη αμοιβή για τα πνευματικά δικαιώματα των δημοσιογράφων στον έντυπο Τύπο, τους ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς και τις ιστοσελίδες
Έκτακτη οικονομική βοήθεια για την αντιμετώπιση της ακρίβειας, κατ’ αναλογία με τα δημόσια ΜΜΕ
Προώθηση μέτρων για την καταπολέμηση της κερδοσκοπικής ακρίβειας σε είδη διατροφής, στην ενέργεια, τα ενοίκια
Άρση των περιορισμών για την μονομερή προσφυγή στη διαδικασία της διαιτησίας
Μέτρα στήριξης του έντυπου Τύπου για να διασωθούν οι θέσεις εργασίας – φρένο στην υπερσυγκέντρωση του Τύπου και διαφάνεια στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των ΜΜΕ
+ Άρση των περιορισμών για την υπογραφή ενιαίας Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας για τα δημόσια ΜΜΕ, με θεσμικούς και οικονομικούς όρους. Η ΣΣΕ στα ΜΜΕ του Δημοσίου και η ΚΥΑ για τις αποδοχές των δημοσιογράφων, ως ένα βαθμό, στήριξαν τους συναδέλφους την περίοδο της κρίσης. Σήμερα επιβάλλεται η αύξηση, με εισαγωγικό μισθό πρώτης διετίας, στα 1.250 ευρώ, ώστε να συμπαρασύρει και τα υπάρχοντα κλιμάκια – Επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού στα δημόσια ΜΜΕ και της 13ης και 14ης σύνταξης, καθώς και άμεση καταβολή των αναδρομικών στους συνταξιούχους – να μπει τέλος στο καταχρηστικό καθεστώς των συμβάσεων έργου στο δημόσιο.
Καλούμε τις εργοδοτικές ενώσεις να εγκαταλείψουν την αδιαλλαξία και να συνεργαστούν ουσιαστικά, ώστε να ρυθμιστεί επιτέλους, ύστερα από 15 ολόκληρα χρόνια, το αποδιαρθρωμένο εργασιακό τοπίο στα ΜΜΕ που κρατάει σε ομηρία τους δημοσιογράφους και την ελευθερία του Τύπου.
Καλούμε τις συναδέλφισσες και τους συναδέλφους να συμμετάσχουν μαζικά στην 24ωρη απεργία της 8ης Απριλίου, με την πεποίθηση πως ο αγώνας για αξιοπρεπείς μισθούς με αυξήσεις που θα κατοχυρώνονται θεσμικά από συλλογικές συμβάσεις εργασίας θα έχει αποτέλεσμα γιατί έχουμε το δίκιο με το μέρος μας.»
Το “Botanicals” είναι το debut solo album της Ren Water, την οποία γνωρίζουμε ως lead singer ενός από τα καλύτερα Psych acts της Ελλάδας, τους Echo Train!
Το Botanicals κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 2025 και “γεννήθηκε” από την ανάγκη της Ren να αποτίνει φόρο τιμής σε όλα όσα έβαφαν ψυχεδελικά τη ζωή της μέχρι σήμερα. Η καλλιτέχνιδα αντλώντας έμπνευση από την ροή της φύσης και την πολυπλοκότητα των ζωντανών εικόνων στα όνειρά της, μας προσφέρει την πρώτη της προσωπική δουλειά, με ένα δίσκο που αποτελεί περισσότερο μια “κατάθεση ψυχής” παρά ένα σύνολο τραγουδιών.
Διαστάσεις και ιστορίες, άλλοτε εξυψωτικές και άλλοτε καθηλωτικές, με Φως, Σκοτάδι, Αγάπη, Απόγνωση, Ελπίδα, Πόθος και Πάθος και όλα αυτά τα «Ψυχικά στοιχεία» να συνυπάρχουν αρμονικά, δημιουργώντας διάφορα συναισθήματα. Υπάρχει το Psychedelic Rock, το Space Rock, το Progressive Rock, το Art Rock και ακόμη και μερικά Medieval Poppy Dream-a-delia. Το Botanicals σου δίνει την αίσθηση ότι βρίσκεσαι μέσα στον Κήπο των Επίγειων Απολαύσεων του Hieronymus Bosch. Οι πύλες του Κήπου είναι ορθάνοιχτες, μη διστάσετε να μπείτε και να ταξιδέψετε με το μυαλό σας!
Χρησιμοποίησα εικόνες που έχω ζήσει στa όνειρά μου όπως στο “Great Was The Fall”, αλλά και από την “γήινη ζωή μου”, όπως ο θυελλώδης αιώνιος ερωτας στο “My Man”,την ιστορία της Θαίδος του Anatol France στο “Thais” αλλά και το ποίημα της καρμικής μου φίλης Εσμεράλδας Γκέκα στο «Narcissus & Echo», η καθοδήγηση ενός αγέννητου παιδιού, το διαστημόπλοιό μου, η αρχή με το άγγιγμα της Εύας και το σπειροειδές τέλος από τα λόγια της Σελήνης. Ολα αυτά είναι κρυμμένα μέσα στον βοτανικό μου κήπο.
Credits Music & Lyrics by Ren Water Produced & mixed by Greggy K @ Astrostudio Kypseli Athens Mastered by Nasos Nomikos @ Vu Prod Mastering Studio Additional poetryby Esmeralda Gkeka for “Narcissus & Echo” Acoustics guitar by Kostas Sidirokastritis for “Unborn Child” Vocals & Theremin by Ren Water Bass Guitars Keys & things by Greggy K. Drums & Percussion by Gregorio Perico Hammond Harpsichord & Keys by Stratos Diamantis Cover Artwork by Ren Water Photography & cover editing by Thanasis Kapnisis
Ο δίσκος κυκλοφόρησε στις 10/1/25 ως Vinyl LP περιορισμένης έκδοσης μέσω της Tymemachine-Productions67, σε 2 εκδόσεις
«Δεν πήγα εκεί για να αποδείξω κάτι. Πήγα για να ζήσω κάτι που η κοινωνία προτιμά να αγνοεί. Για να διαλύσω μέσα μου την ψευδαίσθηση ότι υπάρχει σαφές όριο ανάμεσα στον «ψυχικά υγιή» και τον «ψυχικά ασθενή».
Ο Βαγγέλης Ευαγγελίου, ποιητής και φωτογράφος, αποφάσισε να ζήσει για έξι μήνες στον Ψυχιατρικό Ξενώνα της Χίου, στο πλαίσιο ενός προσωπικού καλλιτεχνικού και ερευνητικού προγράμματος στο νησί, που μετράει δύο χρόνια, του Chiography Project.
Οι ιστορίες και οι στιγμές που μοιράστηκε με τους ενοίκους της δομής κατά τη διάρκεια της παραμονής του έγιναν για εκείνον πολύτιμα σημεία αναφοράς, αφήνοντας ανεξίτηλο αποτύπωμα στη ζωή και το έργο του. Η ποίηση «τον βρήκε» και οι 25 βδομάδες που έζησε στον Ξενώνα μετουσιώθηκαν στην ποιητική συλλογή «Τα σκυλιά γαβγίζουν συλλαβιστά» που μόλις κυκλοφόρησε από την Κάπα Εκδοτική.
«Η επιλογή της ποίησης ως μέσου αφήγησης αυτής της εμπειρίας δεν ήταν μια αισθητική απόφαση, ούτε ένας τρόπος να “ομορφύνω” μια δύσκολη πραγματικότητα. Ήταν αναγκαιότητα», σημειώνει ο Βαγγέλης Ευαγγελίου μιλώντας στο Estēlla.
«Στον Ψυχιατρικό Ξενώνα της Χίου, η γλώσσα δεν λειτουργούσε όπως την ξέρουμε. Οι λέξεις συχνά έβγαιναν συλλαβιστές, σπασμένες, αποσπασματικές, φορτισμένες με νοήματα που δεν μπορούσαν να εκφραστούν πλήρως. Οι σιωπές ήταν εξίσου ισχυρές με τις φωνές. Μια φράση που λεγόταν απλά, μπορούσε να κρύβει έναν ολόκληρο κόσμο από εμπειρίες, φόβους, προσδοκίες. Η γραμμική αφήγηση θα πρόδιδε την ίδια τη φύση αυτής της εμπειρίας», αναφέρει.
«Η Ειρήνη, η ένοικος, που είναι το 90% της έμπνευσης του βιβλίου, μαζί με τον Lucky, τον σκύλο του Ξενώνα»
Ο τίτλος της ποιητικής συλλογής προσφέρθηκε απλόχερα στον Βαγγέλη Ευαγγελίου από την Ειρήνη, ένοικο του ξενώνα, μια στιγμή που το καθημερινό και το ευτελές μετουσιώθηκε σε ποίηση:
«Η επιλογή της ποιητικής γλώσσας σχετίζεται, επίσης, με την ιδιαιτερότητα του ψυχικού κόσμου των ενοίκων. Όταν η Ειρήνη μία νύχτα, μου είπε: “τα σκυλιά γαβγίζουν συλλαβιστά”, δεν έκανε μια απλή περιγραφή. Δεν ήταν μια αντικειμενική παρατήρηση για τα σκυλιά της Χίου. Ήταν μια αποκάλυψη· μια φράση που έκρυβε μια διαφορετική πρόσληψη του κόσμου, μια οπτική όπου το φαινομενικά καθημερινό μεταμορφώνεται σε κάτι βαθιά ποιητικό», σημειώνει ο Β. Ευαγγελίου και συνεχίζει:
«Επέλεξα την ποίηση για να βιώσει ο αναγνώστης αυτό που έζησα, όπως το έζησα κι εγώ: αποσπασματικά, δυνατά, με στιγμές βαθιάς αλήθειας που δεν έχουν ανάγκη από επεξηγήσεις. Άλλωστε, η ποίηση είναι ο μόνος τρόπος να μιλήσεις για τα πράγματα που δεν χωρούν στη λογική. Όπως η τρέλα, έτσι και η ποίηση, δεν ζητάει άδεια για να υπάρξει.
Στην κουζίνα του Ξενώνα, ο Γιώργος, ένας από τους ενοίκους μαζί με τον Βαγγέλη Ευαγγελίου (δεξιά).
»Τέλος, η ποίηση ήταν απαραίτητη γιατί δεν ήθελα να πω τα πάντα. Η ποίηση αφήνει κενά, αφήνει χώρο στον άλλο να συμπληρώσει, να προβάλλει τις δικές του εμπειρίες, τις δικές του σκέψεις. Η εμπειρία μου στον Ξενώνα δεν είναι μόνο δική μου τελικά και η ποίηση είναι ο ιδανικός τρόπος να “ακούσουμε” το γάβγισμα αλλιώς», καταλήγει ο συγγραφέας.
Την περίοδο που γεννήθηκε η ιδέα του Chiography Project, μιας σειράς φωτογραφικών πρότζεκτ, μεταξύ άλλων, που στόχο έχουν να αναδείξουν τις ζωές και τις εμπειρίες των ανθρώπων της Χίου, o Βαγγέλης Ευαγγελίου διαγνώστηκε με καρκίνο. Αφού ολοκλήρωσε τη διαδικασία της χημειοθεραπείας, αισθάνθηκε τα καλλιτεχνικά του σχέδια ακόμα πιο επείγοντα και ρίχτηκε με νέο πείσμα τη ζωή.
Η απόφασή του να κάνει την ιδέα του πράξη και να ζήσει 25 βδομάδες με τους ενοίκους του Ψυχιατρικού Ξενώνα Χίου ήταν σίγουρα προϊόν (και) αυτής της ψυχικής μετακίνησης. «Ο καρκίνος με έμαθε να πεθαίνω. Ο Ξενώνας με έμαθε να ζω. Και η ζωή, κατάλαβα, δεν επιστρέφει μετά από μια κρίση· χτίζεται από την αρχή», αναφέρει.
Ένα από τα ποιήματα που περιλαμβάνονται στο βιβλίο του Βαγγέλη Ευαγγελίου
Πώς έφτασες στην απόφαση να περάσεις έξι μήνες στον Ψυχιατρικό Ξενώνα της Χίου; Σε τι φάση ζωής ήσουν τότε και πώς αντιμετώπισε ο περίγυρος την επιλογή σου;
Η απόφαση ήταν μια συνειδητή πράξη εμπλοκής σε μια άγνωστη, έως τότε, κατάδυση. Υπάρχουν στιγμές που δεν διαλέγεις τον δρόμο –σε διαλέγει εκείνος. Βρισκόμουν στο μεταίχμιο, σε μια φάση όπου η αναζήτηση δεν χωρούσε σε λέξεις, μόνο σε βίωμα. Ήθελα να δω τι σημαίνει να υπάρχω μέσα σε κάτι, όχι να το παρατηρώ απ’ έξω.
Η γνώση δεν είναι θέαμα. Είναι τριβή, σώμα μέσα σε σώματα, ανάσα μέσα σε ανάσες. Από την αρχή ήμουν σίγουρος, πως μέσα στον Ξενώνα, δεν θα πήγαινα μόνο για να «δώσω», αλλά για να μάθω, να βιώσω, να αφεθώ στη ροή μιας εμπειρίας που δεν μπορούσε να κατηγοριοποιηθεί εύκολα.
Οι πιο κοντινοί άνθρωποι εξέφρασαν τον φόβο ότι μια τόσο βαθιά εμπλοκή θα μπορούσε να με επηρεάσει συναισθηματικά –και είχαν δίκιο. Δεν μπορείς να συνυπάρχεις με ανθρώπους σε μια τόσο ευάλωτη κατάσταση και να παραμείνεις αλώβητος. Ο περίγυρος αντέδρασε όπως αντιδρά το οικείο στο άγνωστο –με ανησυχία, φόβο, απορία.
«Γιατί να το κάνεις αυτό στον εαυτό σου;» ρωτούσαν. Γιατί δεν υπάρχει «εαυτός» χωρίς τους άλλους, χωρίς τις ρωγμές τους, χωρίς τη δική μας ευθραυστότητανα καθρεφτίζεται στη δική τους. Όσοι κατάλαβαν, στάθηκαν δίπλα μου, όπως η φίλη μου η Σοφία, που αντιλήφθηκε ότι αυτό το βήμα δεν ήταν μια «θυσία», αλλά μια πράξη δημιουργίας και ψυχοθεραπείας.
Και εκεί, ανάμεσα σε αυτές τις ρωγμές, βρήκα μια νέα γλώσσα –μια γλώσσα που συνδυάζει την ποίηση, την παρατήρηση και τη βαθιά συναισθηματική αλήθεια της συνύπαρξης, με ένα μόνο γαβ.
Πώς σε δέχθηκαν οι ένοικοι του Ψυχιατρικού Ξενώνα και από ποια στάδια πέρασε η σχέση σου μαζί τους;
Η αποδοχή μέσα σε μια κλειστή κοινότητα, όπως αυτή ενός Ψυχιατρικού Ξενώνα, δεν είναι κάτι δεδομένο. Δεν φτάνεις εκεί και γίνεσαι αμέσως μέρος της ζωής των ανθρώπων. Η σχέση μας δεν ήταν μια γραμμική διαδικασία· ήταν μια δυναμική πορεία αμοιβαίας προσαρμογής, αμφισβήτησης, κατανόησης και τελικά εμπιστοσύνης.
Όταν πρωτομπήκα στον Ξενώνα, ήμουν ο «ξένος», ένας άνθρωπος που εμφανίστηκε ξαφνικά στον χώρο τους. Για κάποιους, αυτό ήταν αδιάφορο, για άλλους ανησυχητικό. Στους 6 μήνες, η εμπιστοσύνη δεν ήταν ποτέ ένα «κεκτημένο». Ήταν μια σχέση που χρειαζόταν συνεχή φροντίδα, επανεπιβεβαίωση και σεβασμό.
Η εμπιστοσύνη δεν κερδίζεται με μεγάλες πράξεις, αλλά με συνεχείς. Η σχέση μου με τους ενοίκους πέρασε από στάδια. Πρώτα η επιφυλακτικότητα –«Ποιος είσαι;». Μετά η ανοχή –«Υπάρχεις εδώ, αλλά δεν ξέρουμε αν είσαι δικός μας». Και ύστερα, η αποδοχή –«Είσαι».
Μια μέρα, η Ειρήνη με κοίταξε και ρώτησε: «Βαγγέλη, οι ρίζες μου είναι άσπρες ή γκρίζες;». Δεν ήταν ερώτηση για τα μαλλιά της. Ήταν μια δοκιμή. Μια μέτρηση παρουσίας. «Γκρίζες», της απάντησα. Χαμογέλασε. «Σωστά! Τα μαλλιά μου μαυρίζουν ξανά, γιατί σ’ αγαπώ».
Τότε ήξερα. Δεν ήμουν πια ένας επισκέπτης. Ήμουν μέρος της αφήγησης.
Ο Βαγγέλης Ευαγγελίου στο παράθυρο του Ξενώνα.
Τι θα απαντούσες σε πιθανά σχόλια, κακοπροαίρετα ή μη, του τύπου «και τι νόημα έχει να περάσεις έξι μήνες σε έναν Ψυχιατρικό Ξενώνα, χωρίς να το έχεις ανάγκη;»
Δεν πιστεύω ότι ένας Ψυχιατρικός Ξενώνας είναι ένα κλειστό νησί, αποκλειστικά για όσους έχουν «ανάγκη» να βρίσκονται εκεί. Αυτή η λογική στηρίζεται στην ψευδαίσθηση ότι η κανονική ζωή είναι έξω από αυτές τις δομές, ενώ μέσα υπάρχει ένας «άλλος κόσμος» –ξένος, μακρινός, μη αφομοιώσιμος από τους «υγιείς».
Δεν πήγα εκεί για να αποδείξω κάτι. Πήγα για να ζήσω κάτι που η κοινωνία προτιμά να αγνοεί. Για να διαλύσω μέσα μου την ψευδαίσθηση ότι υπάρχει σαφές όριο ανάμεσα στον «ψυχικά υγιή» και τον «ψυχικά ασθενή». Για να σταθώ απέναντι σε ανθρώπους που η κοινωνία έχει μάθει να φοβάται ή να αποφεύγει, όχι ως παρατηρητής, αλλά ως κάποιος που υπήρχε μαζί τους, χωρίς ρόλο, χωρίς τίτλο.
Και η αλήθεια; Δεν ήταν εκείνοι που χρειάζονταν εμένα. Εγώ ήμουν αυτός που τους χρειαζόταν.
Όλοι βρισκόμαστε σε ένα φάσμα ψυχικής ευαλωτότητας. Όλοι έχουμε βιώσει στιγμές αποσύνδεσης, κρίσης, μοναξιάς. Και όλοι, αργά ή γρήγορα, θα βρεθούμε στη θέση όπου ο κόσμος γύρω μας θα μας δει ως «διαφορετικούς».
Και τότε θα καταλάβουμε ότι η κοινωνία που φτιάξαμε δεν είναι έτοιμη να μας υποδεχτεί. Ο Ξενώνας δεν είναι «κάπου αλλού». Είναι ένα μέρος που μπορεί να είναι δικό μας αύριο. Και τότε, ίσως καταλάβουμε πως το ερώτημα δεν είναι «γιατί πήγες;», αλλά «γιατί όλοι οι υπόλοιποι μένουν μακριά;»
«Όσοι έχουν άνοιξη / μέσα στο μυαλό / επιλέγουν αυστηρά / σε ποιον μπροστά / θ’ ανθίσουν».
Χαρακτηρίζεις το βιβλίο σου «τα σκυλιά γαβγίζουν συλλαβιστά» ως ποιητική αυτοεθνογραφία; Τι σημαίνει αυτό;
Η ποιητική αυτο-εθνογραφία είναι ένας τρόπος να υπάρχεις μέσα στο βίωμα, να ανασαίνεις το γεγονός μέχρι να γίνει λέξη. Δεν ήμουν μόνο ερευνητής στον Ψυχιατρικό Ξενώνα της Χίου· ήμουν σώμα μέσα στο σύστημα της κοινότητας, μέλος μιας καθημερινότητας που δεν επιδέχεται απλοϊκές αφηγήσεις. Η ποίηση δεν είναι εδώ μια καλλιτεχνική επιλογή, αλλά μια αναγκαιότητα, ένας τρόπος να εκφραστεί το ανείπωτο.
Επομένως, όταν μιλώ για ποιητική αυτο-εθνογραφία, αναφέρομαι σε μια εξερεύνηση των ορίων της γλώσσας, της εμπειρίας και της μνήμης, όπου η προσωπική διαδρομή δεν είναι απλώς ένα «υλικό προς μελέτη», αλλά το ίδιο το έδαφος στο οποίο συνυφαίνονται η τέχνη και η ανθρωπολογική παρατήρηση. Τα «σκυλιά» μέσω της αυτο-εθνογραφίας, με βοήθησαν να τραβήξω την κουρτίνα που χωρίζει τις έννοιες της «κανονικότητας» και της «τρέλας».
Η Ειρήνη.
Πώς ήταν μια μέρα σου από το πρωί μέχρι το βράδυ στην αρχή και πώς ήταν προς το τέλος αυτής της εμπειρίας, μετά από σχεδόν έξι μήνες;
Οι μέρες δεν είχαν τίποτα το προβλέψιμο. Υπήρχαν διαφορετικές ποιότητες του χρόνου ανάλογα με το σε ποια φάση της παραμονής μου βρισκόμουν. Οι πρώτες εβδομάδες και οι τελευταίες εβδομάδες έμοιαζαν σχεδόν να ανήκουν σε διαφορετικούς κόσμους. Στην αρχή, ήμουν μια αθόρυβη παρουσία, που περίμενε να δει πώς θα με τοποθετούσαν μέσα στον κόσμο τους.
Ο χρόνος ήταν άγνωστος, γεμάτος κενά και αδιευκρίνιστες παύσεις. Ξυπνούσα νωρίς, αλλά δεν ανήκα ακόμα στη ροή της μέρας. Οι ένοικοι κινούνταν γύρω μου όπως κινούνται τα σύννεφα –άλλοτε με αδιαφορία, άλλοτε με σιωπηλή παρατήρηση. Το γεύμα ήταν ένας καθρέφτης των ρόλων: άλλοι έτρωγαν βιαστικά και έφευγαν, άλλοι μιλούσαν λίγο, δοκιμάζοντας τις λέξεις σαν να είχαν γεύση.
Τα απογεύματα στην αρχή, ήταν υγρά, άμορφα. Τα βράδια, ακόμα και στην αρχή, ήταν πάντα πιο ειλικρινή. Οι φωνές χαμήλωναν, οι άμυνες έπεφταν. Μεσάνυχτα του πρώτου μήνα, ενώ καθόμουν στο σαλόνι, η Ειρήνη γύρισε προς το μέρος μου και είπε:
— «Εσύ, δεν είσαι σαν τους άλλους.»
Δεν την ρώτησα τι εννοούσε. Απλώς το άκουσα.
Προς το τέλος, η καλημέρα είχε άλλο νόημα, είχε ρίζες. Ξυπνούσα και πλέον ήμουν κομμάτι της πρωινής ρουτίνας. Οι ένοικοι μετρούσαν την παρουσία μου ως κάτι δεδομένο. Είχα γίνει εκείνος που ήξεραν ότι θα είναι εκεί, που τον περίμεναν, που τον υπολόγιζαν.
Κάποιοι με φώναζαν να πιούμε καφέ. Άλλοι απλά με κοιτούσαν και χαμογελούσαν, ένα βλέμμα αναγνώρισης που δεν υπήρχε στην αρχή. Το γεύμα είχε μετατραπεί σε μια στιγμή πραγματικής επαφής. Οι σιωπές υπήρχαν ακόμα, αλλά δεν ήταν αμήχανες. Ήταν γεμάτες σημασία.
Λίγες μέρες πριν φύγω, η Ειρήνη με πλησίασε ξανά.
— «Θα γυρίσεις;»
— «Θα γυρίσω», της είπα.
Είχαμε φτάσει σε ένα σημείο όπου η αποχώρησή μου δεν θα ήταν απλώς ένα πρακτικό γεγονός, αλλά κάτι που θα άφηνε πίσω του μια τεράστια αίσθηση απώλειας.
Και αυτό ήταν η πιο ξεκάθαρη απόδειξη ότι μετά από 25 εβδομάδες, ήμουν εκεί, όχι ως κάποιος που έκανε ένα «πείραμα», αλλά ως κάποιος που μπήκε σε μια ζωή διαφορετική από τη δική του, τη σεβάστηκε, τη βίωσε και τη μετέτρεψε σε κάτι κοινό.
Ο τίτλος της συλλογής «Τα σκυλιά γαβγίζουν συλλαβιστά» φαίνεται να έχει μια ιδιαίτερη σημασία. Πώς προέκυψε και τι σημαίνει για σένα;
Ο τίτλος δεν είναι μια επιλογή που έγινε εκ των υστέρων για να δώσει λογοτεχνική βαρύτητα στο έργο. Ο τίτλος δεν είναι επινόηση. Ήταν μια στιγμή αποκάλυψης, μια φράση που ειπώθηκε από την Ειρήνη την πρώτη μάλιστα νύχτα της παραμονής μου και τελικά συμπύκνωσε όλη την εμπειρία μου στον Ξενώνα μέσα σε τέσσερις λέξεις. Ο τίτλος αυτός έγινε σύμβολο για πολλά πράγματα.
Στον Ξενώνα, η πραγματικότητα δεν εκφραζόταν πάντα με ευθύγραμμο, κατανοητό τρόπο. Οι λέξεις έρχονταν θραυσματικά, με ασυνήθιστο ρυθμό, σαν σπασμένες φράσεις, σαν γάβγισμα που ακούγεται ασύνδετο αλλά μέσα του κρύβει μια εσωτερική μουσικότητα.
Η γλώσσα των ενοίκων δεν ακολουθούσε τους συνηθισμένους κανόνες της επικοινωνίας.
Το γάβγισμα είναι ένας ήχος που δεν ζητάει άδεια. Είναι θόρυβος, είναι μια δήλωση παρουσίας, είναι ένας τρόπος να υπάρχεις μέσα στον κόσμο χωρίς να χρειάζεται να προσαρμοστείς στη γλώσσα των άλλων. Το γάβγισμα, απλά υπάρχει. Όπως κι όσοι μένουν στο περιθώριο της γλώσσας, της «λογικής», της κανονικότητας. Ο τίτλος είναι η υπενθύμιση ότι υπάρχει μια άλλη γλώσσα, έξω από τις γραμματικές και τις συντάξεις και κάθε ποίημα είναι μια συλλαβή αυτής της εμπειρίας.
Ο Γιάννης Μ. με τον σκύλο του Ξενώνα, Lucky.
Υπάρχουν κάποιοι στίχοι από το βιβλίο, που θεωρείς ότι συμπυκνώνουν την εμπειρία σου στον Ξενώνα;
Ένας σκύλος πέθανε μέσα μου και θέλω να βρω τον τρόπο να τον βγάζω βόλτα.
Η πίστη όμως δεν είναι στο σκύλο. Είναι στο περπάτημα.
Στο ότι έστω και μόνος έστω και με ένα άδειο λουρί, συνεχίζω.
Γιατί κάθε φορά
που βγάζω βόλτα το λουρί
δεν ψάχνω τον σκύλο
που χάθηκε.
Ψάχνω τον εαυτό μου
που περπάτησε μαζί του.
Ένα λουρί κρατάω
κι ένα φιλί.
Δεν φεύγεις ποτέ αλώβητος από εκεί που αγάπησες, από εκεί που έγινες μέρος μιας σιωπηλής, απρόβλεπτης τελετουργίας συνύπαρξης. Ο Ξενώνας δεν ήταν μια εμπειρία που τελείωσε· ήταν ένας σκύλος που πεθαίνει ξανά και ξανά μέσα μου, αλλά που ακόμα με βγάζει βόλτα, με μαθαίνει να περπατώ αλλιώς.
Υπήρξε κάποια στιγμή που έχει μείνει χαραγμένη στο μυαλό σου κι ένιωσες πως η παραμονή σου στον Ξενώνα σε άλλαξε, σε ανθρώπινο αλλά και καλλιτεχνικό επίπεδο;
«Δεν φεύγουν όλα».
Το είπε ο Γιάννης, ο πιο δύστροπος (σαν γαρδένια), ο πιο εύθραυστος, ο πιο αληθινός. Το είπε ήρεμα, καθαρά, σαν να έλεγε κάτι που πάντα ήξερα αλλά ποτέ δεν είχα τολμήσει να παραδεχτώ. Μέχρι τότε, κρατούσα μέσα μου ένα αόρατο σχοινί που με συνέδεσε με τον «έξω» κόσμο. Ήξερα πως κάποτε θα φύγω, πως αυτός ο τόπος δεν ήταν δικός μου για πάντα.
Όμως, εκείνη τη νύχτα, κατάλαβα: η αποχώρηση είναι ψευδαίσθηση. Μπορείς να κλείσεις την πόρτα, να πάρεις τον δρόμο πίσω, αλλά ό,τι σε άλλαξε, σε κουβαλάει. Δεν υπάρχει επιστροφή στον εαυτό που ήσουν πριν. Σε καλλιτεχνικό επίπεδο, κατάλαβα κάτι ακόμη: η ποίηση δεν είναι στις λέξεις, αλλά στις ρωγμές ανάμεσά τους. Δεν φεύγουν όλα. Και αυτό είναι το πιο ποιητικό πράγμα που έμαθα.
Ο Βαγγέλης Ευαγγελίου μαζί με κάποιους από τους ενοίκους του Ξενώνα.
Πόσο δύσκολο ήταν να ισορροπήσεις μεταξύ του ερευνητή, του καλλιτέχνη και του ανθρώπου που μόλις έχει αναρρώσει από τον καρκίνο;
Δεν προσπάθησα να ισορροπήσω. Άφησα τους ρόλους να συγκρουστούν, να διαλυθούν και να ξαναχτιστούν μέσα μου. Το σώμα μου είχε μόλις βγει από έναν πόλεμο: τις χημειοθεραπείες, τον φόβο, την εύθραυστη επιστροφή στην κανονικότητα. Και ξαφνικά, βρισκόμουν σε έναν άλλο πόλεμο. Μόνο που στον Ξενώνα, για πρώτη φορά μετά από καιρό, δεν ήμουν ο «ασθενής». Ήμουν ο υγιής. Εγώ, που μόλις είχα κοιτάξει τον θάνατο, έμπαινα σε έναν κόσμο όπου η ζωή έμοιαζε διαφορετική: αποσπασματική, εύθραυστη, αλλά πάντα παρούσα.
Ο καρκίνος με έμαθε να πεθαίνω. Ο Ξενώνας με έμαθε να ζω. Και η ζωή, κατάλαβα, δεν επιστρέφει μετά από μια κρίση. Χτίζεται από την αρχή.
Δεν υπάρχει τρόπος να είσαι μόνο ένας ρόλος. Δεν μπορούσα να είμαι μόνο ερευνητής –η εμπειρία ήταν υπερβολικά ανθρώπινη για να παρατηρηθεί από απόσταση. Δεν μπορούσα να είμαι μόνο καλλιτέχνης -αν άφηνα την τέχνη να με οδηγήσει, θα πρόδιδα την ωμή αλήθεια. Δεν μπορούσα να είμαι μόνο ο άνθρωπος που επιβίωσε –αν έμενα παγιδευμένος στην προσωπική μου ιστορία, δεν θα έβλεπα πέρα από τον εαυτό μου.
Ο Γιάννης Π. στο σαλόνι.
Κι έτσι, έγινα όλα αυτά μαζί. Ή μάλλον, αποδέχτηκα ότι δεν χρειάζεται να «βρω» τον εαυτό μου. Γιατί ο εαυτός δεν είναι κάτι σταθερό – είναι κάτι που αλλάζει, που διαλύεται, που ξαναχτίζεται. Δεν χρειάζεται να ισορροπήσεις. Η ζωή δεν είναι ισορροπία. Είναι κίνηση.
«Γιατί τελικά / εν κινήσει / η μνήμη ριζώνει / εν κινήσει η καμπύλη / βρίσκει σπίτι».
Τι σου αποκάλυψε η ζωή σε έναν ψυχιατρικό ξενώνα για το πώς η κοινωνία μας αντιμετωπίζει συνολικά την ψυχική υγεία; Τι χρειάζονται περισσότερο οι άνθρωποι που περνούν μεγάλο μέρος της ζωής τους σε αυτές τις δομές;
Η κοινωνία μας βλέπει την ψυχική ασθένεια σαν έναν ξένο τόπο –κάτι που συμβαίνει στους άλλους, ποτέ σε εμάς, αλλά η αλήθεια είναι διαφορετική. Δεν υπάρχει μια καθαρή γραμμή που χωρίζει τον «υγιή» από τον «ασθενή». Υπάρχει μόνο ένα φάσμα, μια λεπτή διαδρομή όπου όλοι βαδίζουμε, άλλοι πιο σταθερά, άλλοι σκοντάφτοντας.
Οι άνθρωποι στις ψυχιατρικές δομές δεν ζουν μόνο τον αποκλεισμό από την κοινωνία. Ζουν και τον αποκλεισμό από τον ίδιο τους τον εαυτό, καθώς σιγά-σιγά εσωτερικεύουν την ταμπέλα που τους έχουν φορέσει. «Δεν ανήκουμε εκεί έξω», σκέφτονται. Και το πιο σκληρό; Οι «έξω» συμφωνούν. Αυτό που κατάλαβα μέσα στον Ξενώνα είναι ότι η «τρέλα» δεν είναι ένα απομονωμένο φαινόμενο. Είναι μια «δυνατότητα» που υπάρχει μέσα σε όλους μας.
Οι άνθρωποι αυτοί δεν χρειάζονται οίκτο. Χρειάζονται κάποιον που να ακούσει πραγματικά· κάποιον που να μην προσπαθήσει να μεταφράσει τη φωνή τους στη «λογική», αλλά να σταθεί απέναντί της και να την ακούσει όπως είναι.
Το γάβγισμά τους είναι συλλαβιστό. Δεν σημαίνει πως δεν έχει γλώσσα. Σημαίνει πως εμείς δεν έχουμε μάθει ακόμα να την καταλαβαίνουμε.
Ο Βαγγέλης Ευαγγελίου ευχαριστεί τους Ενοίκους: Ειρήνη Χαρέα, Γιάννη Μερούση, Γιάννη Παπαναστασίου, Μιχάλη Μαρή, Γιώργο Κατσελή και Ελένη Κατσιώλη. Ευχαριστεί από καρδιάς: την Κλινική Ψυχολόγο και Επιστημονικά Υπεύθυνη του Ψυχιατρικού Ξενώνα Χίου, Εριέττα Περδικάρη που πίστεψε από την πρώτη στιγμή στο ποιητικό μου πείραμα ΟΙ ΕΝΟΙΚΟΙ. Ευχαριστεί: Την Κοινωνική Λειτουργό: Πόπη Απέσσου. Τους Νοσηλευτές: Μαίρη Κουλουρούδη, Γιάννη Παπαδόπουλο, Αθηνά Σγουρούδη και Γιώργο Πολίτη.
Η ποιητική συλλογή του Βαγγέλη Ευαγγελίου «τα σκυλιά γαβγίζουν συλλαβιστά» (160 σελίδες / 96 ποιήματα), σε φιλολογική επιμέλεια & διορθώσεις της Σωτηρίας Αποστολάκη και σχεδιασμό έκδοσης, εξώφυλλο και εικονογράφηση από τον Βαγγέλη Ευαγγελίου, κυκλοφορεί από την ΚΑΠΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ
Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν έδειξε καμία πρόθεση για υποχώρηση από την εφαρμογή των δασμών παρά τις κινεζικές αντιδράσεις.
Η χρηματιστηριακή αγορά βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση κατά την έναρξη της σημερινής συνεδρίασης, καθώς το κύμα πωλήσεων συνεχίζεται στις διεθνείς αγορές. Οι ευρωπαϊκές μετοχές καταγράφουν σημαντικές απώλειες, επηρεασμένες από τους νέους δασμούς που επιβλήθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα από τον Αμερικανό πρόεδρο, δημιουργώντας ανησυχίες για ενδεχόμενη ύφεση, καθώς και για τις επιπτώσεις στον πληθωρισμό και τα επιτόκια.
Ευρωπαϊκές μετοχές καταγράφουν πτώση σε 16μηνο χαμηλό
Οι ευρωπαϊκές μετοχές σημείωσαν δραστική πτώση σε επίπεδο 16 μηνών με την έναρξη των συναλλαγών, καθώς οι επενδυτές ανησυχούν για την πιθανότητα ύφεσης λόγω των νέων δασμών από τις ΗΠΑ. Ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, δεν έδειξε καμία πρόθεση για υποχώρηση από την εφαρμογή των δασμών, παρά τις κινεζικές αντιδράσεις, με τους επενδυτές να αναμένουν μειώσεις επιτοκίων τόσο από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα όσο και από την αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed).
Ο πανευρωπαϊκός δείκτης STOXX 600 κατέγραψε πτώση 5,8% στις 10:22 ώρα Ελλάδας, μετά την μεγαλύτερη ημερήσια ποσοστιαία πτώση του από την πανδημία COVID-19 την περασμένη Παρασκευή.
Στη Φρανκφούρτη, το χρηματιστήριο σημείωσε πτώση 7,86%, με τη μετοχή της Commerzbank να καταγράφει απώλειες 10,7% και της Deutsche Bank 10%. Στο Παρίσι, το χρηματιστήριο υποχώρησε 6,19%, στο Λονδίνο η πτώση έφτασε το 5,83% και στο Μιλάνο καταγράφηκε πτώση 2,32%.
Πτώση 6,76% στον Γενικό Δείκτη Τιμών
Η εγχώρια αγορά έχει χάσει όλα τα κέρδη που είχε καταγράψει από τις αρχές του 2025, με την κεφαλαιοποίηση να μειώνεται κατά 7 δισ. ευρώ από την προηγούμενη Παρασκευή.
Ο Γενικός Δείκτης Τιμών στις 11:00 διαμορφώνεται στις 1.489,62 μονάδες, σημειώνοντας απώλειες 6,76%. Η αξία των συναλλαγών φτάνει τα 59,75 εκατ. ευρώ.
Ο δείκτης υψηλής κεφαλαιοποίησης σημειώνει πτώση 6,68%, ενώ ο δείκτης της μεσαίας κεφαλαιοποίησης υποχωρεί 6,97%.
Μεγαλύτερες απώλειες καταγράφουν οι μετοχές των τραπεζών και άλλων μεγάλων εταιρειών, με την Εθνική Τράπεζα να σημειώνει πτώση 10,05%, την Alpha Bank 9,09%, την Ελλάκτωρ 8,96%, την Optima 8,13%, την Aktor 8,07%, την Eurobank 7,98% και την Πειραιώς 7,84%.
Μόλις τρεις μετοχές κινούνται ανοδικά, ενώ 93 καταγράφουν πτώση και πέντε παραμένουν αμετάβλητες.
Οι μετοχές που καταγράφουν άνοδο είναι οι: Ξυλεμπορία(π) (+9,20%), Minerva (+3,10%) και Trastor (+1,67%). Η μεγαλύτερη πτώση σημειώνεται για τις μετοχές των Ευρωσυμβούλων (-12,26%) και Ικτίνος (-12,12%).
Ταυτόχρονα, η ανώτατη εισαγγελική λειτουργός ζήτησε να διερευνηθεί ποιο ρόλο είχε στην διατύπωση του συμπεράσματος η ΕΔΑΠΟ και ο τεχνικός σύμβουλος των οικογενειών των θυμάτων των Τεμπών, Κώστας Λακαφώσης.
Η Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Γεωργία Αδειλίνη, διέταξε την διενέργεια κατεπείγουσας προκαταρκτικής έρευνας για να εξεταστούν οι συνθήκες υπό τις οποίες περιλήφθηκε στο πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ η αναφορά σε πτητικό υγρό που φέρεται να δημιούργησε την πυρόσφαιρα μετά τη σύγκρουση των αμαξοστοιχιών.
Η έρευνα αναμένεται να αναληφθεί από την Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών, η οποία θα εξετάσει την πιθανή τέλεση του αδικήματος της αθέμιτης επιρροής σε δικαστικούς λειτουργούς (άρθρο 167Α ΠΚ), αν όντως υπήρξε διάψευση του συμπεράσματος από εκπροσώπους των Πανεπιστημίων της Γάνδης και της Πίζας.
Ταυτόχρονα, η ανώτατη εισαγγελική λειτουργός ζήτησε να διερευνηθεί ποιο ρόλο είχε στην διατύπωση του συγκεκριμένου συμπεράσματος η Επιτροπή Διερεύνησης Ανεξάρτητων Πραγματογνωμόνων Οικογενειών (ΕΔΑΠΟ) και ο τεχνικός σύμβουλος των οικογενειών των θυμάτων των Τεμπών, Κώστας Λακαφώσης.
Η παραγγελία αναφέρει τα εξής:
«Παρακαλούμε να διενεργηθεί κατεπείγουσα προκαταρκτική εξέταση, προκειμένου να διερευνηθούν οι συνθήκες κάτω από τις οποίες περιελήφθη στο πόρισμα του Εθνικού Οργανισμού Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (Ε.Ο.Δ.Α.Σ.Α.Α.Μ.) για την υπόθεση των Τεμπών, που ανακοινώθηκε στις 27-2-2025, συμπέρασμα, σύμφωνα με το οποίο (με επίκληση της συμβολής των Πανεπιστημίων της Γάνδης και της Πίζας) θεωρήθηκε ως πιθανό αίτιο της πυρόσφαιρας, που δημιουργήθηκε αμέσως μετά τη σύγκρουση των αμαξοστοιχιών, άγνωστο πτητικό εύφλεκτο υγρό τουλάχιστον 2,5 τόνων, που φέρεται ότι μετέφερε η εμπορική αμαξοστοιχία και το οποίο δεν σχετιζόταν με τις μηχανές των τραίνων ή το δηλωμένο φορτίο αυτών.
Η ως άνω διερεύνηση κρίνεται αναγκαία προς διακρίβωση αυτεπαγγέλτως διωκομένων αξιοποίνων πράξεων, όπως, ενδεικτικά, της αθέμιτης επιρροής σε δικαστικούς λειτουργούς (άρθρο 167Α ΠΚ), κατόπιν της διάψευσης εκ μέρους εκπροσώπων των ως άνω Πανεπιστημίων της Γάνδης και της Πίζας του ως άνω συμπεράσματος που τους αποδίδεται στο πόρισμα.
Θα πρέπει, επίσης, να διερευνηθεί μεταξύ των άλλων ποιο ρόλο διαδραμάτισε στη διατύπωση του ως άνω συμπεράσματος η Επιτροπή Διερεύνησης Ανεξάρτητων Πραγματογνωμόνων Οικογενειών (ΕΔΑΠΟ) και ο τεχνικός σύμβουλος οικογενειών θυμάτων των Τεμπών Κώστας Λακαφώσης.
Εκατοντάδες ανήλικοι παραμένουν για άγνωστο χρονικό διάστημα στην Κλειστή Ελεγχόμενη Δομή της Σάμου, χωρίς πρόσβαση σε βασικά αγαθά όπως καθαρό νερό, ρούχα, φάρμακα και σχολική εκπαίδευση.
Επιπλέον, οι συνθήκες αυτές έχουν προκαλέσει τη διάδοση μεταδοτικών δερματικών ασθενειών. Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, η παραμονή των ανηλίκων αιτούντων άσυλο στην ΚΕΔ πρέπει να είναι προσωρινή και να μην ξεπερνά τις 25 ημέρες.
Σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, εντοπίστηκαν τα πρώτα κρούσματα υποσιτισμού σε παιδιά στην ΚΕΔ της Σάμου από την έναρξη των δράσεών τους στη δομή το 2021, γεγονός που αποτελεί ντροπή για τη χώρα μας. Έξι παιδιά ηλικίας από έξι μηνών έως έξι ετών διαγνώστηκαν με σοβαρό ή μέτριο οξύ υποσιτισμό, καταστάσεις που απαιτούν άμεση ιατρική παρέμβαση.
Η κρίση αυτή μπορεί να αποφευχθεί αν υπάρξει έγκαιρη παρέμβαση: η ελλιπής παιδιατρική φροντίδα και η επισιτιστική ανασφάλεια θέτουν τα παιδιά σε σοβαρό κίνδυνο. Οι προσφυγικές οικογένειες στη Σάμο έχουν ήδη υποστεί επικίνδυνα ταξίδια και η παρατεταμένη έλλειψη τροφής, σε συνδυασμό με την ανεπάρκεια ιατρικής φροντίδας, επιδεινώνει την κατάσταση. Η Χριστίνα Ψαρρά, Γενική Διευθύντρια των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, δήλωσε:
«Τα παιδιά αποτελούν περίπου το 25% του πληθυσμού της ΚΕΔ, ωστόσο η παιδιατρική φροντίδα παραμένει ανεπαρκής, όχι μόνο εντός του Κέντρου αλλά και σε ολόκληρο το νησί της Σάμου. Παρά τις σοβαρές ανάγκες, η προσβασιμότητα σε βασική ιατρική φροντίδα είναι περιορισμένη, και αυτό θέτει σε κίνδυνο την υγεία των παιδιών».
Η κατάσταση επιδεινώνεται καθώς οι αιτούντες άσυλο έχουν στερηθεί οικονομικής βοήθειας τους τελευταίους εννέα μήνες, μετά την αναστολή της χρηματοδότησης τον Ιούνιο. Αυτό έχει αφήσει τις οικογένειες χωρίς τα μέσα να προμηθευτούν τρόφιμα, γεγονός που επιδεινώνει την υγεία των παιδιών.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα απευθύνουν επείγουσα έκκληση για άμεσες ενέργειες από τις ελληνικές αρχές και τους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκειμένου να προστατευθούν τα παιδιά πρόσφυγες. Ζητούν:
Να διασφαλιστεί επαρκής παιδιατρική περίθαλψη και διατροφική υποστήριξη στη Σάμο.
Να επαναφερθεί η οικονομική ενίσχυση ώστε οι οικογένειες να μπορούν να αγοράζουν βασικά τρόφιμα για τα παιδιά τους.
Η Χριστίνα Ψαρρά δήλωσε επίσης:
«Κανένα παιδί δεν πρέπει να υποφέρει από υποσιτισμό εξαιτίας της συστημικής αμέλειας. Απαιτούνται άμεσα μέτρα για την αποτροπή περαιτέρω επιδείνωσης της υγείας των παιδιών και για τη διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους».
Ένταση επικράτησε στον αέρα του ΣΚΑΪ με τους Δημήτρη Οικονόμου και Άρη Πορτοσάλτε να εκφράζουν έντονες απόψεις σχετικά με τη σύγχυση που προέκυψε γύρω από το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ για την πυρόσφαιρα.
Ο Άρης Πορτοσάλτε, αναφερόμενος σε ειδικούς που υποστήριξαν την ύπαρξη εύφλεκτων υλικών ως αιτία της έκρηξης μετά τη σύγκρουση των τρένων, απέρριψε τη σχετική θεωρία χαρακτηρίζοντάς την εκστρατεία παραπληροφόρησης. Από την πλευρά του, ο Δημήτρης Οικονόμου εξέφρασε τη σαφή αντίθεσή του προς αυτήν την εκδοχή, δηλώνοντας – με έντονα ειρωνικό τόνο – ότι είναι «περήφανος που δεν υποστήριξε αυτές τις παπάτζες».
Ο Πορτοσάλτε τόνισε: «Θα πω δύο πραγματάκια, δεδομένων των εξελίξεων που έχουμε το τελευταίο τριήμερο στο θέμα των Τεμπών. ΄Εχουμε εξελίξεις, έχουμε ανατροπές και αποκάλυψη όλης τη εκστρατείας ψεύδους με στοχοποίηση απόλυτη και με μεγάλο κόστος οικονομικό, για να στηθεί μια τέτοια μεγάλου είδους επιχείρηση χειραγώγησης της κοινής γνώμης, η οποία κοινή γνώμη σ’ ένα μέγιστο βαθμό, να με συγχωρείτε κυρίες και κύριοι, σε σας απευθύνομαι σας κοιτάω στα μάτια, συγγνώμη αλλά τσιμπήσαμε».
Και πρόσθεσε: «Τσιμπήσαμε σε όλο το παραμύθι το οποίο απλώθηκε και το οποίο, τώρα, παραμύθι έρχεται να διαψευσθεί από ποικίλες μεριές. Αλλά πριν δούμε εμείς που χρειαζόμαστε και την αυτογνωσία μας γιατί πρέπει να κοιταζόμαστε που και που και στον καθρέφτη, είναι δύσκολο πράγμα το καταλαβαίνω ο καθρέφτης δεν είναι και εύκολο».
Στο σημείο αυτό, ο Δημήτρης Οικονόμου τον διέκοψε έντονα: «Για μας μια χαρά εύκολο είναι, γιατί δεν υποστηρίξαμε αυτές τις παπάτζες. Με συγχωρείς Άρη. Επειδή δεν τις υποστηρίξαμε θα κοιτάμε τον καθρέφτη και θα μαστε και περήφανοι μάλιστα που δεν τις υποστηρίξαμε».
Ο Πορτοσάλτε συνέχισε, εκφράζοντας την άποψη ότι η κοινή γνώμη παραπλανήθηκε μαζικά για πολιτικούς σκοπούς: «Εμένα δεν με ενδιαφέρει ούτε η κυβέρνηση, ούτε ο κ. Μητσοτάκης προσωπικά έτσι, να το ξεκαθαρίσω αυτό. Εμένα με ενδιαφέρει ότι χειραγωγήθηκε το 75% της ελληνικής κοινωνίας με σκοπό αυτών που οργάνωσαν αυτή την ιστορία, να πέσει στα βράχια η πατρίδα μου, η πατρίδα μας. Αν θα έχω πατρίδα αύριο, αν θα έχω κράτος αύριο».
Παράλληλα, κατηγόρησε ευθέως τον Κώστα Λακαφώση, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, και τον Δικηγορικό Σύλλογο, λέγοντας για τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ ότι «παρασυρμένος από την μεριά Λακαφώση είπε ψέματα».
Ο Χρήστος Παπαδημητρίου ανακοίνωσε την απόσυρση κάθε αναφοράς στην πυρόσφαιρα από το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ.
Ο πρόεδρος του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, Χρήστος Παπαδημητρίου, δήλωσε τη Δευτέρα στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΣΚΑΪ ότι «το συμβούλιο του ΕΟΔΑΣΑΑΜ αναμένεται να προχωρήσει στην απόσυρση από το πόρισμα της κάθε αναφοράς γύρω από την πυρόσφαιρα».
Ο ίδιος εξήγησε πως από τις 26 Φεβρουαρίου είχε ζητήσει να μην δημοσιοποιηθεί το πόρισμα, προτού παραδοθεί η σχετική μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Λωζάννης, το οποίο θεωρείται κορυφαίο παγκοσμίως στον συγκεκριμένο επιστημονικό τομέα.
Ωστόσο, σημείωσε πως ο Μπαρτ Ακού, μέλος της Επιτροπής Διερεύνησης του ΕΟΔΑΣΑΑΜ και υπαρχηγός του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων, δήλωσε ότι αν δε βγει το πόρισμα, θα προχωρήσει ο ίδιος σε συνέντευξη Τύπου, κατηγορώντας τον ελληνικό οργανισμό ότι δεν αφήνει τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό να κάνει τη δουλειά του.
Ο κ. Παπαδημητρίου πρόσθεσε ότι ο κ. Ακού, όσον αφορά την αναφορά στην πυρόσφαιρα, στηρίχθηκε σε ανεπίσημες συνομιλίες με ειδικούς του Πανεπιστημίου της Γάνδης, γεγονός που προκάλεσε την επίσημη αντίδραση του πανεπιστημίου, το οποίο δήλωσε ότι διαφωνεί με το πόρισμα.
Σε ερώτηση σχετικά με το αν έχει δεχθεί απειλές για να σταματήσει την έρευνα, απάντησε θετικά, διευκρινίζοντας πως οι απειλές δεν προέρχονται από το εσωτερικό, αλλά από το εξωτερικό.
Σφοδρή κακοκαιρία έπληξε τη Βόρεια Ελλάδα με χιονοπτώσεις, καταιγίδες και μεγάλη πτώση θερμοκρασίας, προκαλώντας κυκλοφοριακά προβλήματα και το κλείσιμο σχολείων σε αρκετές περιοχές.
Βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη η κακοκαιρία που πλήττει κυρίως τη Βόρεια Ελλάδα, με βασικά χαρακτηριστικά τις ισχυρές καταιγίδες, τις χιονοπτώσεις και τη σημαντική πτώση της θερμοκρασίας σε μεγάλο μέρος της χώρας.
Από το βράδυ της Κυριακής, η Φλώρινα έχει καλυφθεί από χιόνι, φτάνοντας τα 7 εκατοστά ακόμα και στο κέντρο της πόλης. Όπως ανέφερε ο διευθυντής της ΕΜΥ, Θοδωρής Κολυδάς, μέσα σε έξι ώρες η θερμοκρασία σημείωσε κατακόρυφη πτώση 15 βαθμών Κελσίου.
Χιονοπτώσεις καταγράφηκαν επίσης στη Θεσσαλονίκη και την Καστοριά, εικόνες που χαρακτηρίζονται ασυνήθιστες για την εποχή. Στον Χορτιάτη σημειώνεται έντονη χιονόπτωση, με τα εκχιονιστικά μηχανήματα να επιχειρούν διαρκώς για να διατηρηθούν οι δρόμοι ανοιχτοί.
Στην Περιφερειακή Ενότητα Φλώρινας, η κυκλοφορία γίνεται μόνο με αντιολισθητικές αλυσίδες, ειδικά στις περιοχές των Πρεσπών και του Αμυνταίου. Στα Γρεβενά το χιόνι φτάνει τους 5 πόντους στα χαμηλά και τους 10 στα ορεινά, χωρίς όμως ιδιαίτερα προβλήματα. Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στα Χάνια Πηλίου, όπου η θερμοκρασία έχει πέσει στους -4°C.
Κλειστά σχολεία λόγω κακοκαιρίας
Λόγω της επιδείνωσης του καιρού και των χιονοπτώσεων, σήμερα παραμένουν κλειστά τα σχολεία στους δήμους Φλώρινας, Πρεσπών, Αμυνταίου και στη Γυμνό Ερέτριας. Η απόφαση λήφθηκε από τις τοπικές αρχές με στόχο την ασφάλεια των μαθητών. Οι παιδικοί σταθμοί θα λειτουργήσουν κανονικά.
Ο καιρός σήμερα Δευτέρα (07/04)
Σήμερα αναμένονται νεφώσεις παροδικά αυξημένες στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας με τοπικές βροχές και στα ανατολικά σποραδικές καταιγίδες. Τα φαινόμενα θα είναι κατά τόπους ισχυρά μέχρι το πρωί στην ανατολική Θεσσαλία, τις Σποράδες και τη βόρεια Εύβοια και μέχρι το μεσημέρι στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου
Χιονοπτώσεις κατά τόπους πυκνές θα σημειωθούν στα βόρεια ορεινά – ημιορεινά οι οποίες θα είναι κατά τόπους πυκνές τις πρωινές ώρες στα ορεινά της Ηπείρου και της Θεσσαλίας και έως το μεσημέρι σε περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης με υψόμετρο από 400 μέτρα και πάνω και τοπικά στο νομό Έβρου και σε πεδινές περιοχές.
Τα φαινόμενα βαθμιαία από το απόγευμα στις περισσότερες περιοχές της βόρειας χώρας θα εξασθενήσουν και στα δυτικά θα σταματήσουν. Οι άνεμοι θα πνέουν από βόρειες διευθύνσεις 4 με 6 και στα πελάγη τοπικά 7 μποφόρ και μόνο στο νότιο Αιγαίο μέχρι το μεσημέρι θα επικρατούν νοτιοδυτικοί άνεμοι 4 με 6 μποφόρ.
Η θερμοκρασία θα σημειώσει αισθητή πτώση στα κεντρικά και τα βόρεια, όπου θα φτάσει τους 10 με 14 βαθμούς Κελσίου. Στην υπόλοιπη χώρα τους 17 βαθμούς με 19 και στην Κρήτη τους 20 με 21 βαθμούς Κελσίου. Παγετός θα σημειωθεί τις βραδινές ώρες στα βόρεια ηπειρωτικά.
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, ΘΡΑΚΗ
Καιρός: Στη Μακεδονία και τη Θράκη νεφώσεις αυξημένες με βροχές και σποραδικές καταιγίδες με βαθμιαία εξασθένηση από το μεσημέρι και από τα δυτικά. Πυκνές χιονοπτώσεις θα σημειωθούν στα ορεινά – ημιορεινά καθώς και τοπικά σε πεδινές του νομού Έβρου, με εξασθένηση από το απόγευμα. Ανεμοι: Βόρειοι βορειοανατολικοί 5 με 6 και στα θαλάσσια τοπικά έως 7 μποφόρ με βαθμιαία εξασθένηση από το μεσημέρι. Θερμοκρασία: Από 04 έως 10 βαθμούς Κελσίου. Στη δυτική Μακεδονία 2 με 4 βαθμούς χαμηλότερη.
Καιρός: Λίγες νεφώσεις παροδικά αυξημένες κυρίως στα ηπειρωτικά με τοπικές βροχές ή όμβρους. Από το απόγευμα τα φαινόμενα θα περιοριστούν στα νότια και θα εξασθενήσουν. Λίγα χιόνια θα πέσουν στα ηπειρωτικά ορεινά τις πρωινές ώρες. Ανεμοι: Βορειοδυτικοί 4 με 6 μποφόρ και στο Ιόνιο τοπικά 7 μποφόρ. Θερμοκρασία: Από 09 έως 15 βαθμούς Κελσίου. Στο εσωτερικό της Ηπείρου 4 με 5 βαθμούς χαμηλότερη.
ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΣΤΕΡΕΑ, ΕΥΒΟΙΑ, ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
Καιρός: Αυξημένες νεφώσεις με τοπικές βροχές, πρόσκαιρα το πρωί ισχυρές στα βόρεια τμήματα της Εύβοιας. Ανεμοι: Βόρειοι βορειοανατολικοί 4 με 6 και βαθμιαία τοπικά 7 μποφόρ, πρόσκαιρα το πρωί στα νότια νοτιοδυτικοί 4 με 5 μποφόρ. Θερμοκρασία: Από 06 έως 15 με 16 βαθμούς Κελσίου.
ΚΥΚΛΑΔΕΣ, ΚΡΗΤΗ
Καιρός: Λίγες νεφώσεις που γρήγορα θα αυξηθούν και θα εκδηλωθούν τοπικές βροχές και τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες στις Κυκλάδες σποραδικές καταιγίδες. Ανεμοι: Νοτιοδυτικοί 4 με 5 και στις Κυκλάδες τοπικά 6 μποφόρ. Από το μεσημέρι και από τα βόρεια θα στραφούν σε βορειοανατολικούς 5 με 6 μποφόρ. Θερμοκρασία: Από 11 έως 19 και τοπικά στην Κρήτη τους 20 με 21 βαθμούς Κελσίου.
ΝΗΣΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ – ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ
Καιρός: Στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου νεφώσεις αυξημένες με βροχές και σποραδικές καταιγίδες κατά τόπους ισχυρές. Σταδιακή εξασθένηση από το μεσημέρι. Στα Δωδεκάνησα νεφώσεις παροδικά αυξημένες με τοπικές βροχές και τις μεσημβρινές – απογευματινές ώρες μεμονωμένες καταιγίδες. Ανεμοι: Στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου από βόρειες διευθύνσεις 5 με 6 και τοπικά 7 μποφόρ. Στα Δωδεκάνησα από νότιες διευθύνσεις 4 με 5, τοπικά έως 6 μποφόρ, στρεφόμενοι από το μεσημέρι σε βορείων διευθύνσεων με την ίδια ένταση. Θερμοκρασία: Από 11 έως 19 βαθμούς Κελσίου. Στα βόρεια 3 με 4 βαθμούς χαμηλότερη.
ΘΕΣΣΑΛΙΑ
Καιρός: Αυξημένες νεφώσεις με βροχές, πρόσκαιρα ισχυρές τις πρωινές ώρες στα ανατολικά τμήματα και τις Σποράδες. Εξασθένηση των φαινομένων από το μεσημέρι. Ανεμοι: Βόρειοι βορειοανατολικοί 5 με 6 και τοπικά στις Σποράδες το πρωί έως 7 μποφόρ, με βαθμιαία εξασθένηση από το μεσημέρι. Θερμοκρασία: Από 04 έως 12 βαθμούς Κελσίου.
ΑΤΤΙΚΗ
Καιρός: Νεφώσεις με τοπικές βροχές ή πρόσκαιρους όμβρους. Ανεμοι: Βόρειοι βορειοανατολικοί 4 με 6 και στα ανατολικά πρόσκαιρα έως 7 μποφόρ. Θερμοκρασία: Από 07 έως 13 με 14 βαθμούς Κελσίου.
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Καιρός: Νεφώσεις αυξημένες με βροχές και σποραδικές καταιγίδες με βαθμιαία εξασθένηση από το μεσημέρι. Χιονοπτώσεις μέχρι το μεσημέρι θα σημειωθούν στα ορεινά -ημιορεινά. Ανεμοι: Βόρειοι βορειοδυτικοί 4 με 5 μποφόρ πρόσκαιρα τις πρώτες πρωινές ώρες στο Θερμαικό έως 6 μποφόρ. Θερμοκρασία: Από 4 έως 10 βαθμούς Κελσίου.
Ο καιρός την Τρίτη (08/04)
Νεφώσεις κατά τόπους αυξημένες με τοπικές βροχές κυρίως στα ανατολικά ηπειρωτικά, την Κρήτη και τα Δωδεκάνησα. Μεμονωμένες καταιγίδες θα εκδηλωθούν στα νότια. Τα φαινόμενα από το απόγευμα θα εξασθενήσουν στα ανατολικά και τα νότια.
Πρόσκαιρες χιονοπτώσεις θα σημειωθούν στα ορεινά της ηπειρωτικής χώρας. Οι άνεμοι θα πνέουν βόρειοι βορειοδυτικοί 4 με 6 μποφόρ. Η θερμοκρασία θα σημειώσει πτώση και θα κυμανθεί μεταξύ 2 και 15. Παγετός θα σημειωθεί τις πρωινές και βραδινές ώρες στα κεντρικά και βόρεια ηπειρωτικά.
Ο καιρός την Τετάρτη (09/04)
Στα δυτικά και τα νότια αυξημένες νεφώσεις με τοπικές βροχές και, μεμονωμένες καταιγίδες κυρίως στην Πελοπόννησο και από το μεσημέρι και στη Κρήτη. Τα φαινόμενα θα εξασθενήσουν το βράδυ και ο καιρός θα βελτιωθεί. Στην υπόλοιπη χώρα λίγες νεφώσεις κατά τόπους αυξημένες.
Λίγα χιόνια θα πέσουν στα ορεινά δυτικά και νότια ηπειρωτικά. Οι άνεμοι θα πνέουν βορειοδυτικοί 4 με 6 μποφορ και βαθμιαία στα νοτιοανατολικά τοπικά 7 μποφόρ. Η θερμοκρασία δεν θα σημειώσει αξιόλογη μεταβολή. Παγετός θα σημειωθεί τις πρωινές και βραδινές ώρες στα ηπειρωτικά.
Ο καιρός την Πέμπτη (10/04)
Λίγες νεφώσεις που από το μεσημερι θα πυκνώσουν, με πιθανότητα τοπικών βροχών, κυρώς στα ηπειρωτικά, την Κρήτη, τα νησιά του Αιγαίου και τη Θράκη. Λίγα χιόνια μπορεί να πέσουν στα ορεινά.
Οι άνεμοι θα πνέουν δυτικοί βορειοδυτικοί 4 με 5 και στα νότια πελάγη 6 τοπικά 7 μποφόρ. Η θερμοκρασία θα σημειώσει μικρή άνοδο ως προς τις μέγιστες. Παγετός θα σημειωθεί τις πρωινές ώρες στα ηπειρωτικά.
Ο καιρός την Παρασκευή (11/04)
Λίγες νεφώσεις παροδικά αυξημένες, αρχικά στα ανατολικά και από το μεσημέρι στα ηπειρωτικά με πιθανότητα τοπικών βροχών, στα νότια ηπειρωτικά, την Κρήτη και τα νησιά του Αιγαίου.
Οι άνεμοι θα πνέουν βόρειοι βορειοδυτικοί 4 με 5 και πρόσκαιρα τοπικά 6 με 7 μποφόρ. Η θερμοκρασία θα σημειώσει μικρή άνοδο. Παγετός θα σημειωθεί τις πρωινές ώρες στα ηπειρωτικά.
Παραλύει η χώρα την Τετάρτη 9 Απριλίου λόγω πανελλαδικής 24ωρης απεργίας, με αιτήματα όπως οι αυξήσεις μισθών, τα μέτρα κατά της ακρίβειας και την επαναφορά επιδομάτων στο Δημόσιο.
Η Ελλάδα θα βρεθεί σε καθεστώς γενικής απεργίας την Τετάρτη 9 Απριλίου 2025, μετά από κάλεσμα της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ για 24ωρη κινητοποίηση. Εργαζόμενοι τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα προχωρούν σε μαζικές διαμαρτυρίες, διεκδικώντας:
Την επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού στο Δημόσιο
Πραγματικές αυξήσεις στους μισθούς
Μέτρα για την αντιμετώπιση της ακρίβειας
Λύσεις στην κρίση της στέγασης
1. ΑΔΕΔΥ – Δημόσιοι Υπάλληλοι
Η ΑΔΕΔΥ, κατόπιν απόφασης της Εκτελεστικής Επιτροπής στις 17 Μαρτίου, συμμετέχει στην απεργία ζητώντας κυρίως την επαναφορά των δύο επιδομάτων (13ος και 14ος μισθός) και αυξήσεις στις αποδοχές των εργαζομένων στο Δημόσιο.
2. ΓΣΕΕ – Ιδιωτικός Τομέας
Η ΓΣΕΕ αποφάσισε σε συνεδρίασή της στις 3 Φεβρουαρίου τη συμμετοχή στην 24ωρη απεργία, επισημαίνοντας ότι η ακρίβεια είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα των πολιτών και πλήττει ιδιαίτερα τους μισθωτούς. Εστιάζει επίσης στην κρίση της στέγασης, τα χαμηλά εισοδήματα και την ανάγκη για ενίσχυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων.
3. Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (Λεωφορεία – Τρόλεϊ)
Οι εργαζόμενοι σε λεωφορεία και τρόλεϊ του ΟΑΣΑ και της ΗΛΠΑΠ θα συμμετάσχουν με στάσεις εργασίας. Τα οχήματα θα κυκλοφορούν μόνο από τις 9:00 π.μ. έως τις 9:00 μ.μ. Οι εργαζόμενοι ζητούν:
Ανανέωση στόλου
Νέες προσλήψεις
Αναγνώριση προϋπηρεσίας για νεοπροσληφθέντες
Αυξήσεις μισθών
Σύγχρονες, ασφαλείς και αξιόπιστες δημόσιες συγκοινωνίες
Τα λεωφορεία που εξυπηρετούνται από ΚΤΕΛ θα λειτουργήσουν κανονικά.
4. Πλοία – ΠΝΟ (Ναυτεργάτες)
Η Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία ανακοίνωσε ότι όλα τα πλοία θα παραμείνουν δεμένα από τις 00:01 μέχρι τα μεσάνυχτα της Τετάρτης 9 Απριλίου. Η απεργία αφορά όλες τις κατηγορίες πλοίων. Οι ναυτικοί διεκδικούν:
Μέτρα κατά της ακρίβειας
Ρύθμιση της στεγαστικής κρίσης
Ενίσχυση των συλλογικών συμβάσεων
5. Ελεγκτές Εναέριας Κυκλοφορίας
Η Ένωση Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας Ελλάδας (ΕΕΕΚΕ) θα συμμετάσχει στην απεργία, με αποτέλεσμα την ακύρωση όλων των πτήσεων, εκτός από τις εξής:
Πτήσεις που υπερίπτανται του FIR Αθηνών
Πτήσεις με αρχηγούς κρατών ή πρωθυπουργούς
Στρατιωτικές επιχειρήσεις και προγραμματισμένες ασκήσεις της Πολεμικής Αεροπορίας
Πτήσεις σε έκτακτη ανάγκη
Ιατρικές / νοσοκομειακές πτήσεις
Πτήσεις ανθρωπιστικής βοήθειας
Αποστολές έρευνας και διάσωσης
6. Επισιτισμός – Τουρισμός (ΠΟΕΕΤ)
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στον Επισιτισμό και Τουρισμό ανακοίνωσε συμμετοχή στην απεργία και καλεί σε διαδήλωση την ίδια ημέρα στις 11:00 π.μ. στην Πλατεία Κλαυθμώνος στην Αθήνα, καθώς και σε αντίστοιχες συγκεντρώσεις σε άλλες πόλεις της χώρας.
7. Εργατικό Κέντρο Αθήνας
Το Διοικητικό Συμβούλιο του Εργατικού Κέντρου Αθήνας συμμετέχει επίσης στην απεργία, απαιτώντας:
Αξιοπρεπείς μισθούς
Καταπολέμηση της ακρίβειας
Ρύθμιση των ενοικίων που θεωρούνται πλέον απλησίαστα για τους εργαζόμενους
8. Τοπική Αυτοδιοίκηση – ΠΟΕ-ΟΤΑ
Η ΠΟΕ-ΟΤΑ κηρύσσει γενική 24ωρη πανελλαδική απεργία για τους εργαζομένους στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Η Ομοσπονδία καταγγέλλει τις κυβερνητικές πολιτικές για:
Υποβάθμιση της Δικαιοσύνης
Ενίσχυση της αισχροκέρδειας
Διεύρυνση της κοινωνικής ανισότητας
Χαμηλούς μισθούς
Ιδιωτικοποίηση δημόσιων υπηρεσιών
Αναφέρεται επίσης στο «Έγκλημα των Τεμπών» και την απεργία της 28ης Φεβρουαρίου, τονίζοντας ότι η κοινωνία είναι «έτοιμη να εκραγεί». Καλεί σε μαζική συμμετοχή στη συγκέντρωση στο Σύνταγμα στις 10:30 π.μ. μπροστά από το Υπουργείο Οικονομικών.
Η Αστυνομία ενημερώθηκε για το περιστατικό αργότερα το βράδυ και ξεκίνησε έρευνες για τον εντοπισμό του δράστη
Ένα σοβαρό περιστατικό σημειώθηκε το Σάββατο σε περιοχή του Δήμου Κιλελέρ, όταν ένας Έλληνας άνδρας επιτέθηκε με μαχαίρι σε έναν αλλοδαπό, τραυματίζοντάς τον στην κοιλιά, και στη συνέχεια τράπηκε σε φυγή.
Σύμφωνα με το larissa.net, ο τραυματισμένος άνδρας διακομίστηκε στο Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας, ενώ η Αστυνομία ενημερώθηκε για το περιστατικό αργότερα το βράδυ και ξεκίνησε έρευνες για τον εντοπισμό του δράστη. Το περιστατικό φαίνεται να συνέβη κατά τις μεσημβρινές ώρες.
Η Υποδιεύθυνση Δίωξης και Εξιχνίασης Εγκλημάτων Λάρισας έχει σχηματίσει δικογραφία σε βάρος του φερόμενου ως δράστη για επικίνδυνη σωματική βλάβη και για παραβίαση της νομοθεσίας περί όπλων.
Μετά τον φονικό σεισμό στη Μιανμάρ, οι βροχές και η ζέστη δυσκολεύουν το έργο των οργανώσεων αρωγής, εντείνοντας τον φόβο για επιδημίες και ανθρωπιστική κρίση.
Σοβαρά προβλήματα προκαλούν οι βροχοπτώσεις που πλήττουν περιοχές της Μιανμάρ, η οποία επλήγη από ισχυρό σεισμό στις 28 Μαρτίου, περιπλέκοντας σημαντικά το έργο των ανθρωπιστικών οργανώσεων και αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών.
Σύμφωνα με τα κρατικά μέσα ενημέρωσης, ο απολογισμός από τον σεισμό μεγέθους 7,7 βαθμών ανέρχεται πλέον σε 3.471 νεκρούς, 4.671 τραυματίες και 214 αγνοούμενους.
Ανθρωπιστικές οργανώσεις προειδοποιούν ότι οι ασυνήθιστες για την εποχή βροχές και οι υψηλές θερμοκρασίες ενδέχεται να προκαλέσουν την εμφάνιση επιδημιών, όπως η χολέρα, μεταξύ των σεισμόπληκτων που έχουν μείνει άστεγοι.
«Οικογένειες κοιμούνται στο ύπαιθρο, έξω από τα συντρίμμια των σπιτιών τους, την ώρα που τα πτώματα των αγαπημένων τους ανασύρονται από τα ερείπια. Πραγματικός φόβος για νέους σεισμούς», έγραψε στο Χ ο επικεφαλής του Γραφείου Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (Ocha), Τομ Φλέτσερ, που βρίσκεται επί τόπου.
«Χρειάζεται να προσφέρουμε σκηνές και ελπίδα στους επιζώντες καθώς προσπαθούν να ξαναχτίσουν τις κατεστραμμένες ζωές τους», συνέχισε, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για «ισχυρή και συντονισμένη δράση για να σωθούν όσο το δυνατόν περισσότερες ζωές».
Γειτονικές χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία και άλλες από τη Νοτιοανατολική Ασία έχουν στείλει διασωστικές ομάδες και ανθρωπιστική βοήθεια στις πληγείσες περιοχές, όπου κατοικούν περίπου 28 εκατομμύρια άνθρωποι.
Οι ΗΠΑ, μέχρι στιγμής ο μεγαλύτερος δωρητής, έχουν υποσχεθεί παροχή τουλάχιστον 9 εκατομμυρίων δολαρίων για την υποστήριξη των πληγέντων. Ωστόσο, Αμερικανοί αξιωματούχοι σημειώνουν ότι η υποβάθμιση της USAID επηρεάζει αρνητικά την ανταπόκριση της Ουάσινγκτον.
Η Μάρσια Ουόνγκ, πρώην αξιωματούχος της υπηρεσίας, δήλωσε ότι τρεις εργαζόμενοι της USAID που στάλθηκαν στη Μιανμάρ μετά τον σεισμό ενημερώθηκαν ότι απολύθηκαν.
Στην Ταϊλάνδη, οι αρχές ανέφεραν ότι οι θάνατοι από τον σεισμό έφτασαν τους 24, με 17 να χάνουν τη ζωή τους από την κατάρρευση υπό κατασκευή πολυώροφου κτιρίου στη Μπανγκόκ, ενώ άλλοι 77 παραμένουν αγνοούμενοι στα ερείπια.
Η πολιτική κατάσταση στη Μιανμάρ επιδεινώνει περαιτέρω την κατάσταση. Μετά το πραξικόπημα του 2021, ο στρατός αντιμετωπίζει έντονες δυσκολίες διακυβέρνησης, ενώ ο εμφύλιος πόλεμος έχει αποσταθεροποιήσει πλήρως τη χώρα.
Πάνω από 3 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί λόγω των συγκρούσεων, με περισσότερους από το ένα τρίτο του πληθυσμού να χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
Το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα κατηγόρησε πρόσφατα τη στρατιωτική χούντα ότι παρεμποδίζει την παροχή βοήθειας σε περιοχές που δεν τη στηρίζουν.
Όπως επισημαίνεται, διερευνώνται καταγγελίες για 53 στρατιωτικές επιθέσεις εναντίον αντιπάλων, μεταξύ των οποίων 16 πραγματοποιήθηκαν μετά την αναγγελία εκεχειρίας την Τετάρτη.
Η οργάνωση Free Burma Rangers ανέφερε στο Reuters ότι την Πέμπτη και Παρασκευή ο στρατός βομβάρδισε τις πολιτείες Κάγια και Σαν, σκοτώνοντας τουλάχιστον πέντε ανθρώπους.
Σύμφωνα με τον ιδρυτή της οργάνωσης Ντέιβιντ Γιούμπανκ, στα θύματα περιλαμβάνονται και άμαχοι, ενώ υπογράμμισε πως μετά την υποτιθέμενη εκεχειρία έχουν σημειωθεί τουλάχιστον επτά νέες επιθέσεις από τις δυνάμεις του καθεστώτος.
Η ποινή στέρησης πολιτικών δικαιωμάτων της Μαρίν Λεπέν έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις ανάμεσα στους ακροδεξιούς υποστηρικτές της, ενώ στην πρωτεύουσα αναμένονται και αντιδιαδηλώσεις.
Δύο χρόνια πριν τις προεδρικές εκλογές στη Γαλλία, η ακροδεξιά πραγματοποιεί σήμερα συγκέντρωση στο Παρίσι σε ένδειξη στήριξης προς τη Μαρίν Λεπέν, η οποία έχει καταδικαστεί με ποινή που της στερεί τα πολιτικά της δικαιώματα. Η απόφαση αυτή έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, ενώ στην πρωτεύουσα αναμένονται και αντιδιαδηλώσεις.
Η καταδίκη της Λεπέν σε πρώτο βαθμό αφορά υπόθεση κατάχρησης ευρωπαϊκών κονδυλίων και περιλαμβάνει πενταετή στέρηση του δικαιώματος του εκλέγεσθαι, γεγονός που μπορεί να την αποκλείσει από τις εκλογές του 2027. Το εφετείο του Παρισιού αναμένεται να εκδώσει την τελική του απόφαση μέχρι το καλοκαίρι του 2026. Η Λεπέν, η οποία έχει ήδη θέσει υποψηφιότητα τρεις φορές, θεωρείται μία από τις βασικές διεκδικήτριες της προεδρίας.
Αντί να αποσυρθεί, η Λεπέν συνεχίζει τη δράση της, χωρίς να παραδίδει την ηγεσία στον πρόεδρο του κόμματος, Ζορντάν Μπαρντελά. Το κόμμα της έχει υιοθετήσει επιθετική στάση, καταγγέλλοντας «δικαστές τυράννους», όπως είπε ο βουλευτής Ζαν-Φιλίπ Τανγκί, ενώ έχει καλέσει σε σημερινή συγκέντρωση στις 16:00 ώρα Ελλάδας.
Από την άλλη πλευρά, ο πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού, μιλώντας στη Le Parisien, υποστήριξε ότι δεν είναι «ούτε σώφρον ούτε επιθυμητό» να γίνεται διαμαρτυρία κατά μιας δικαστικής απόφασης. Ο δεξιός πολιτικός Ξαβιέ Μπερτράν εξέφρασε φόβους ότι η συγκέντρωση θα μπορούσε να θυμίσει «μια κακή επανάληψη του Καπιτωλίου», παραπέμποντας στα γεγονότα του Ιανουαρίου 2021 στις ΗΠΑ.
Από την πλευρά του, ο αντιπρόεδρος του Εθνικού Συναγερμού Σεμπαστιάν Σενού διευκρίνισε πως «δεν είναι μια διαδήλωση εναντίον δικαστών», αλλά «υπέρ της δημοκρατίας, υπέρ της Μαρίν Λεπέν, υπέρ της λαϊκής κυριαρχίας». Παράλληλα, επέκρινε ξανά την «άδικη» δικαστική απόφαση, η οποία – όπως ανέφερε – «ουσιαστικά αποτελεί την πολιτική εκτέλεση της βασικής Γαλλίδας πολιτικής ηγέτιδας».
Υποστήριξη προς τη Λεπέν εκφράζεται και από το εξωτερικό, με τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και τον αντιπρόεδρό του Τζέι Ντι Βανς να καταγγέλλουν «κυνήγι μαγισσών» από «αριστερούς» Ευρωπαίους ηγέτες. Ο Μπαϊρού χαρακτήρισε τέτοιες τοποθετήσεις ως ξένη «παρέμβαση».
Ταυτόχρονα, κόμματα όπως η Ανυπότακτη Γαλλία και οι οικολόγοι έχουν προγραμματίσει αντιδιαδήλωση, περίπου 5 χιλιόμετρα μακριά από την εκδήλωση του Εθνικού Συναγερμού. Επίσης, το κόμμα Αναγέννηση του προέδρου Μακρόν έχει συγκέντρωση στο βόρειο Παρίσι, που ο νέος του ηγέτης Γκαμπριέλ Ατάλ σκοπεύει να αξιοποιήσει ως εκδήλωση υπεράσπισης «του κράτους δικαίου», «της δημοκρατίας και των αρχών μας».
Όπως τόνισε ο γενικός διευθυντής του κόμματος Μαξίμ Κορντιέ, το ερώτημα είναι ξεκάθαρο: «Θέλουμε να γίνει η Γαλλία η Αμερική του Τραμπ ή όχι;».
Ένταση σημειώθηκε τα ξημερώματα στην περιοχή των Εξαρχείων, χωρίς όμως να προκληθούν τραυματισμοί ή υλικές ζημιές.
Η πρώτη επίθεση συνέβη περίπου μισή ώρα μετά τα μεσάνυχτα, όταν ομάδα περίπου 20 ατόμων εκτόξευσε βόμβες μολότοφ προς αστυνομικούς στην Πλατεία Εξαρχείων. Το περιστατικό δεν προκάλεσε τραυματισμούς ούτε υλικές ζημιές.
Λίγο αργότερα, σημειώθηκε δεύτερη επίθεση με ρίψη μπουκαλιών και άλλων αντικειμένων κατά διμοιρίας στην περιοχή όπου διασταυρώνονται οι οδοί Κωλέττη και Θεμιστοκλέους. Και αυτή η επίθεση δεν είχε ως αποτέλεσμα τραυματισμούς ή φθορές.
Ακολούθησαν 11 προσαγωγές υπόπτων από την ευρύτερη περιοχή, ωστόσο δεν προέκυψε κάτι επιβαρυντικό εις βάρος τους και όλοι αφέθηκαν ελεύθεροι.
Το Σάββατο (5/4), οι δρόμοι της Ισπανίας κατακλύστηκαν από χιλιάδες πολίτες που διαδήλωσαν ενάντια στην επιδεινούμενη στεγαστική κρίση.
Οι κινητοποιήσεις αυτές αποτέλεσαν σημαντικό σταθμό, καθώς για πρώτη φορά εδώ και δέκα χρόνια πραγματοποιήθηκαν ταυτόχρονα σε δεκάδες πόλεις, θυμίζοντας τις παλιότερες μαζικές διαμαρτυρίες ενάντια στις εξώσεις.
Συγκεκριμένα, σε 40 ισπανικές πόλεις, πολίτες βγήκαν στους δρόμους ζητώντας άμεσες λύσεις, με τους διοργανωτές να καταγγέλλουν ότι η κυβέρνηση έχει μετατρέψει τη στέγαση σε «μοντέλο επιχείρησης».
«Ο φόβος έχει αλλάξει πλευρά: δεν θα απαιτήσουμε περισσότερες αλλαγές, είμαστε οργανωμένοι και έχουμε σχέδιο», δήλωσε ένας από τους διοργανωτές, σύμφωνα με το Euronews.
Η εικόνα σε πολλές μεγάλες πόλεις, όπως η Μαδρίτη, κυριαρχήθηκε από τα πορτοκαλί και πράσινα χρώματα του κινήματος. Όπως ανέφερε ένας συμμετέχων: «Αυτή η διαδήλωση έρχεται μετά από πολλούς μήνες συζητήσεων· θέλαμε να είναι αποκεντρωμένη, να βγουν όλοι έξω την ίδια ώρα και να παραλύσουν το κράτος. Η ιδέα είναι ότι θα είναι η πρώτη μέρα μιας νέας φάσης διαδηλώσεων».
Τα βασικά αιτήματα των διαδηλωτών περιλαμβάνουν την άμεση μείωση των ενοικίων έως και 50%, την αξιοποίηση 3,8 εκατομμυρίων ακατοίκητων κατοικιών, και την απαγόρευση εξώσεων σε ευάλωτα νοικοκυριά.
Το κύμα διαμαρτυριών ξεκίνησε πέρυσι από τις Κανάριες Νήσους, όπου οι κάτοικοι απαίτησαν ένα πιο βιώσιμο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης και κατήγγειλαν την έλλειψη πρόσβασης στην κατοικία. Η πρωτοβουλία στηρίχθηκε αργότερα και από τη Μάλαγα με το σύνθημα «Μάλαγα για να ζούμε, όχι για να επιβιώνουμε», ενώ ακολούθησαν και άλλες μεγάλες πόλεις όπως η Μαδρίτη, η Βαρκελώνη, η Βαλένθια και το Μπιλμπάο.
Σύμφωνα με οργανώσεις ενοικιαστών, η κρίση έχει επιδεινωθεί ραγδαία, με τα ενοίκια να έχουν αυξηθεί κατά περισσότερο από 18% τα τελευταία δύο χρόνια. Σε περιοχές με έντονη τουριστική δραστηριότητα, όπως η Ίμπιζα, τα ενοίκια σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνούν το 100% του μέσου μηνιαίου μισθού. Στην Κάθερες, «τα ενοίκια αυξήθηκαν πέρυσι κατά 17% στην πόλη και 27% σε επίπεδο επαρχίας».
Η κατάσταση επιδεινώνεται περαιτέρω από τον μαζικό τουρισμό και την εκτεταμένη κερδοσκοπία στην αγορά ακινήτων, ενώ η προσφορά νέων και προσιτών κατοικιών παραμένει ανεπαρκής.
«Το μοντέλο της πόλης είναι εμπορευματοποιημένο, διώχνοντας τη γειτονιά, επειδή η τουριστική βιομηχανία εκμεταλλεύεται τις γειτονιές μας», δήλωσε η ομάδα “València no està en Venda” (Η Βαλένθια δεν πωλείται).
Σε γεωγραφικά απομονωμένες περιοχές όπως οι Κανάριες και οι Βαλεαρίδες Νήσοι, η κρίση είναι ακόμα πιο οξεία λόγω της περιορισμένης διαθεσιμότητας γης και της πίεσης από τον τουρισμό.
«Αντιμετωπίζουμε μια άνευ προηγουμένου έκτακτη ανάγκη στέγασης: εξώσεις, αβάσταχτα ενοίκια και κερδοσκοπία με την κατοικία ενώ ο πληθυσμός δεν μπορεί να αποκτήσει αυτό το βασικό δικαίωμα», προειδοποίησαν οι συλλογικότητες των Κανάριων Νήσων τον Ιανουάριο.
Οι διοργανωτές των διαδηλώσεων εκφράζουν την πεποίθηση ότι οι συντονισμένες κινητοποιήσεις θα ενισχύσουν τον αγώνα για το δικαίωμα σε αξιοπρεπή, προσιτή και βιώσιμη στέγαση.
Η ισπανική κυβέρνηση παραδέχεται τη σοβαρότητα της κατάστασης, την οποία χαρακτηρίζει ως «κοινωνική έκτακτη ανάγκη», και εκτιμά πως απαιτούνται τουλάχιστον 600.000 νέα διαμερίσματα για να καλυφθούν οι ανάγκες της χώρας.
