Η techno μουσική χαρακτήρισε τη δεκαετία του 1990 και δημιούργησε ένα underground κίνημα. Τι σημαίνει όμως για το σήμερα η αναγέννησή της ως το νέο mainstream;
Πάμε σε κάνα techno-πάρτο; Η συγκεκριμένη ατάκα τα τελευταία χρόνια πλέον ακούγεται ολοένα και πιο συχνά από άτομα τα οποία δεν είχαν μέχρι πρότινος καμία σχέση με την ηλεκτρονική μουσική. Τι έχει αλλάξει στις ζωές μας και η techno μουσική πλέον έγινε το επίκεντρο;
Η λατρεία του παρελθόντος
Πριν περίπου μία δεκαετία η trash ελληνική μουσική ήρθε ξανά στο προσκήνιο υπό τη μορφή μίας έντονης νοσταλγίας για τα 90s. Ξεχασμένοι καλλιτέχνες ξεκίνησαν να κάνουν comeback σε διάφορα parties και το κοινό να τους στέλνει ξανά στην κορυφή. Κάθε Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο το Μεταξουργείο γέμιζε με νέους που προσπαθούσαν ματαίως να μπουν στο «Πλυντήριο» και να ακούσουν κομμάτια από την εποχή που πήγαιναν δημοτικό. Τα παλιά και πολυαγαπημένα hits κέρδισαν σταδιακά μία θέση στις playlists μας στο Spotify και στο YouTube.
Όμως, όλο αυτό ήταν η νοσταλγία για έναν κόσμο που πλέον δεν υπάρχει, που έχει ξεχαστεί και θα μείνει στις ελάχιστες αναμνήσεις μας και στο φαντασιακό μας ως αυτά τα χρυσά χρόνια της αφθονίας και της ξεγνοιασιάς. Αιτία; Η ενηλικίωση για τους περισσότερους ήταν μία τεράστια ματαίωση.
Σήμερα τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά όμως, καθώς έχει γίνει μία τεράστια στροφή της mainstream κουλτούρας στην techno και τα rave parties.
Μάνα raver, έγινα κυριλέ
Η techno μουσική, τουλάχιστον για την Ελλάδα, έχει μία ιδιαίτερη σημειολογία. Τα cult στιγμιότυπα που χρησιμοποιεί το Luben με μεγάλη επιτυχία εδώ και χρόνια στα video του δημιούργησαν έναν μύθο, απαλλαγμένο από τα «χημικά όνειρα» και τους «εναλλακτικούς κόσμους», φέρνοντας την techno πιο κοντά σε ένα κοινό το οποίο δεν έβρισκε συσχετίσεις με τη ναρκοκουλτούρα.
Έτσι, το να καταναλώνεις τη συγκεκριμένη μουσική πλέον δεν σε κάνει για την κοινωνία ένα «περιθωριακό junkie» όπως στα 90s, αλλά έναν «κυριλέ φασαίο» με καθημερινή δουλειά 10-6, αρκετά hobbies και ένα συμμαζεμένο σπίτι.
Πώς έγινε η απενοχοποίηση;
Για να περάσει κάτι από το underground στο mainstream χρειάζεται η αποδοχή του από το κοινό και τους stakeholders.
Σε αυτό βοήθησαν οι σημαντικές μουσικές διοργανώσεις και τα φεστιβάλ με μεγάλους χορηγούς που φιλοξενούν κάθε χρόνο ξένους δημιουργούς και γίνονται sold out, τα πολιτιστικά ιδρύματα όπως η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και το Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος που διοργανώνουν urban parties με DJs από Ελλάδα και εξωτερικό και φυσικά οι διάφοροι φορείς όπως ο Δήμος Αθηναίων που χρηματοδοτεί τακτικά techno-πάρτα σε διάφορα μέρη της πόλης που δεν έχουν καμία σχέση με τη διασκέδαση.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα οι techno Κυριακές στη Βαρβάκειο, η «κατάληψη» της Δημοτικής Αγοράς στην Κυψέλη και οι υπαίθριες συναυλίες σε ανοιχτούς χώρους και πλατείες της Αθήνας.
Η techno ως ψυχοκοινωνικό φαινόμενο
Το κάθε μουσικό είδος ικανοποιεί κάποιες ανάγκες στο κοινό και παράλληλα δημιουργεί τις εκάστοτε υποκουλτούρες και τη χαρακτηριστική αισθητική. Η δημοτικότητα της techno -όπως και πολλά άλλα ηλεκτρονικά μουσικά είδη- οφείλεται κατά πολλούς στον βιο-συγχρονισμό.
Ο ρυθμός της κυμαίνεται μεταξύ των 120 και των 150 BPM, όσο δηλαδή και η καρδιά μας όταν βρισκόμαστε σε κίνηση. Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να εντοπίσουμε μία συσχέτιση στο γιατί βιολογικά ενδεχομένως η techno μάς παρακινεί να χορέψουμε και να νιώσουμε άνετα με αυτή.
Από εκεί και πέρα υπάρχει μία ερμηνεία που σχετίζεται με τη μεταφυσική προσέγγιση και το αίσθημα του θείου και της κοσμικής συνένωσης. Για πολλούς η techno μουσική αποκτά χαρακτηριστικά θρησκευτικότητας και πνευματικότητας, δηλαδή τους επιτρέπει να βρίσκουν μία διασύνδεση με την αρμονία και την εσωτερική ανάγκη για πίστη σε κάτι ανώτερο.
Αυτό μπορεί να οφείλεται για ένα μέρος του κοινού στο παραπάνω βιολογικό επιχείρημα, καθώς την αντιλαμβάνονται ως μία μορφή ιδιότυπου διαλογισμού, αλλά μπορεί να γίνει ευκολότερα κατανοητό αν λάβουμε υπόψη μας πως υπήρχε μία ευρύτερη σύνδεση του εν λόγω μουσικού ρεύματος με τα ναρκωτικά.
Τα «χημικά ταξίδια» (tripping) οφείλονται στις διάφορες ψυχεδελικές ουσίες που έκανε το κοινό από τα 90s. Οι «κύκλοι που γυρίζουν έτσι» δεν ήταν μονάχα ο φωτισμός στα σκοτεινά υπόγεια για πολλούς, αλλά το αποτέλεσμα ουσιών όπως το LSD, το MDMA και το Ecstasy.
Τέλος, η techno έχει τη γοητεία της εναλλακτικότητας. Αρκετοί αναζητούν έναν τρόπο να εντάσσονται στην αντι-νόρμα με ασφαλή τρόπο, αλλά και να περνούν καλά ταυτόχρονα.
Το γεγονός πως πλέον μπορείς μία Κυριακή να την περάσεις με φίλους σου σε μία κοντινή πλατεία που δεν παίζει σκυλάδικα, αλλά με μία ευχάριστη μουσική και με λίγο artistic και εκκεντρικό κόσμο, δημιουργεί την αίσθηση πως είσαι «εναλλακτικός» χωρίς να χρειάζονται τολμηρές αισθητικές παρεμβάσεις ή οι καταχρήσεις.
Έτσι, μπορείς να βγάλεις άνετα stories και να συνθέσεις το ψηφιακό μωσαϊκό που θα σε κάνει να φαίνεσαι «ψαγμένος» τη Δευτέρα στο γραφείο.
Techno και gentrification
Τα διάφορα parties γίνονται σε χώρους που δεν είναι ταυτισμένοι με την ψυχαγωγία.
Αυτό συμβαίνει για να γίνει αισθητή η αντίφαση, καθώς το ριζοσπαστικό ή το μη οικείο αισθητικό στοιχείο είναι εγγενές χαρακτηριστικό της συγκεκριμένης μουσικής κουλτούρας. Εδώ όμως υπάρχει και μία διαφορετική διάσταση για την πόλη. Πολλά από αυτά τα parties έχουν ως σκοπό να επαναδιεκδικήσουν σημεία της πόλης τα οποία εντάσσονται στα ghettos.
Στην πράξη, τα διάφορα techno parties οικειοποιούνται ένα μέρος της πόλης, το οποίο έχει περάσει σε συγκεκριμένες περιθωριακές ομάδες ή είναι μη προσβάσιμο από το ευρύ κοινό.
Θα σας δώσω ένα παράδειγμα: η πλατεία Σανταρόζα είναι ένας χώρος στον οποίο θα βρεις σχεδόν κάθε στιγμή χρήστες ουσιών και σύριγγες. Για κάποιες μέρες μέσα στον Μάιο διοργανώθηκε ένα ανοιχτό techno party στο πλαίσιο του Athens Digital Art Festival.
Η πλατεία πέρασε ξανά στο κοινό, έστω και για λίγο. Παραμένει όμως ερώτημα το πού μετακινήθηκαν τα τοξικοεξαρτημένα άτομα. Αυτό γίνεται τα τελευταία χρόνια σε διάφορα σημεία της πόλης. Κατά μία έννοια έχουμε μία περίπτωση εξευγενισμού με θετικό πρόσημο για τους πολίτες, όμως δεν παύει η όλη χρήση του δημόσιου χώρου να γίνεται στο πλαίσιο της κατανάλωσης, καθώς στήνονται περίπτερα χορηγών και υπαίθριες μπάρες που πωλούν ποτά.
Σε όλους αρέσουν τα ανοιχτά parties. Αλλά πόσο μπορούν να μας εξασφαλίσουν πως οι χώροι θα παραμείνουν ασφαλείς, καθαροί και δημόσιοι και σύντομα δεν θα γεμίσουν τραπεζάκια καταλήγοντας εν τέλει σε μία διαφορετική μορφή αποκλεισμού για τους πολλούς;