Μία λίστα τραγουδιών που δεν έχουν φάει cancel και δείχνουν πόσο ριζωμένα ήταν ζητήματα που σήμερα αναδεικνύει η πολιτική ορθότητα.
Κάποια από τα τραγούδια που θα βρείτε παρακάτω είναι μεγάλα hits προηγούμενων δεκαετιών, εμπορικές επιτυχίες που βγήκαν και που τα τραγουδήσαμε, όταν ήμασταν μικρά παιδιά. Άλλα είναι ακόμα μεγαλύτερες λαϊκές επιτυχίες που τις κληρονομήσαμε από τα ακούσματα των γονιών, των παππούδων και των γιαγιάδων μας. Παρά τις διαφορές τους όμως, έχουν και κάτι κοινό. Σε όποια από τις δύο περιπτώσεις και αν ανήκει, το καθένα από τα παρακάτω κομμάτια ακούγεται ακόμη σε ταβέρνες, μπαρ, clubs, στο ραδιόφωνο ή στο ταξί. Και ακούγεται παρόλο που ένας ή όλοι οι στίχοι του θα ήταν αδύνατον να γεννηθούν στην εποχή μας. Πολύ απλά γιατί θα είχαν φάει ένα μεγαλοπρεπέστατο cancel.
Για να κάνω ένα disclaimer: Το παρακάτω κείμενο δεν υπονοεί ότι αυτά τα κομμάτια δεν θα έπρεπε να ακούγονται, αυτός ο λογοκριτικός μηχανισμός δεν έχει καμία απολύτως αποτελεσματικότητα. Ταυτόχρονα, όμως, δεν είναι ούτε μία απλή καταγραφή πραγμάτων που λέγαμε σε άλλες δήθεν αθώες εποχές.
Πρόκειται, μάλλον, για μερικά καλά παραδείγματα που δείχνουν πόσο βαθιά ριζωμένες ήταν στην κοινωνία συμπεριφορές που μοιάζουν απαγορευτικές, αλλά τότε είχαν ρομαντικοποιηθεί σε βαθμό αηδίας.
«Δεν Φεύγω»
Εδώ έχουμε ξεκάθαρα την ιστορία ενός άνδρα, ο οποίος λέει στο αντικείμενο του έρωτά του ότι θα κάθεται χειμώνα-καλοκαίρι στα σκαλοπάτια της, μέχρι αυτή να δεχτεί τελικά ότι δεν έχει μέλλον μακριά του. Και αν δεν ήταν σίγουρος κανείς ότι το ζήτημα της συναίνεσης έχει πάει περίπατο, το λέει κάπου ξεκάθαρα τραγουδώντας με τη γλυκιά του φωνή ο Χατζηγιάννης… «όσο και αν θες δεν φεύγω».
Όταν βγήκε το συγκεκριμένο τραγούδι, σίγουρα θα φαινόταν φανταστικά ρομαντικό αλλά, από την άλλη, ακούγοντάς το εν έτει 2024 το πρώτο πράγμα που σκέφτεσαι είναι το εξής απλό: AΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ.
«Σαν Σταρ του Σινεμά»
Κλασικό τραγούδι που παίζει στο ροκόμπαρο του χωριού σου και ομολογουμένως δεν του φαίνεται εκ πρώτης όψεως ότι έχει κάτι μεμπτό, που σήμερα θα οδηγούσε σε cancel. Η ιστορία, λέει, αφορά μία κοπέλα που δούλευε στο «Λούκι», ένα κλασικό μπαρ που μαζεύονταν οι ροκάδες της εποχής.
Ο δημιουργός την ερωτεύτηκε και αποφάσισε να γράψει ένα τραγούδι αποθέωσης για εκείνη. Σε κάποια φάση βέβαια ξέφυγε ο ενθουσιασμός, είχαμε έναν μίνι εκτροχιασμό και στο τραγούδι ακούγεται το δίστιχο: «χάνω τον έλεγχο, το μάτι μου θολώνει, κάτι με σπρώχνει να σου ρίξω μια μπουνιά». Αθώες εποχές, αγνοί έρωτες.
«Και λέγε λέγε»
Ο ορισμός του cancel, κυρία μου. Το συγκεκριμένο τραγούδι είναι φυσικά του Στράτου Διονυσίου και θα το ακούσεις σίγουρα σε παραδοσιακές ταβέρνες ή σε hyped αφτεράδικα, όπου zoomers και millennials πάνε για να ακούσουν παλιό καλό λαϊκό τραγούδι ή trap.
Ομολογουμένως, μουσικά είναι ένα φανταστικό κομμάτι που το απογειώνει ακόμα περισσότερο ο Στράτος Διονυσίου. Ωστόσο ο στίχος που λειτουργεί και ως μοτίβο είναι -καθόλου φανταστικά ακραία: «Κι ύστερα λένε πως φταίει ο φονιάς».
«Συρματόπλεγμα»
Μία από τις πιο μεγάλες επιτυχίες του κατά τα άλλα πολύ συμπαθούς Γιώργου Αλκαίου, που βγήκε στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Πρόκειται για (ακόμα ένα) τραγούδι χωρισμού ή τέλος πάντων σχέσης που πάει προς τον χωρισμό και το υποκείμενο που τραγουδά προσπαθεί με κάθε τρόπο να τον αποτρέψει.
Το πρόβλημα ξεκινάει στο «κάθε τρόπο», καθώς οι στίχοι πάνε κάπως έτσι: «Συρματόπλεγμα θα ρίξω και την πόρτα θα σου κλείσω. Μήπως έτσι καταλάβεις πόσο σ’ αγαπώ». Χοντρικά δηλαδή λέει ότι δεν θα αφήσει τη σύντροφό του να φύγει από το σπίτι, μέχρι να καταλάβει όχι πόσο τον αγαπάει, αλλά πόσο την αγαπά αυτός. Ας ελπίσουμε η γυναίκα να πρόλαβε και να έφυγε.
«Προκαλείς»
Το απόλυτο victim-blaming βαλμένο μέσα σε στίχους που τραγούδησε ο Μιχάλης Ρακιντζής. Ουσιαστικά έχουμε το κλασικό μοτίβο της γυναίκας που προκαλεί με το ντύσιμο και τη συμπεριφορά της το αρσενικό να ορμήξει πάνω της. Ο στίχος του κομματιού δεν θα μπορούσε να το λέει πιο ξεκάθαρα:
«Προκαλείς, σου το λέω προκαλείς
Κι από φίλο αν στριμωχτείς, σε καμιά γωνιά, μην εκπλαγείς»
Παρακάτω, έχουμε το κλασικό σύμπλεγμα του friendzone, το οποίο διάφορες θρυμματισμένες αρρενωπότητες απογείωσαν στο διαδίκτυο, στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας.
«Τα Νέα της Αλεξάνδρας»
Εδώ έχουμε μία από τις πιο βαριές και πιο χαρακτηριστικές, ταυτόχρονα, περιπτώσεις. Το τραγούδι «Τα Νέα της Αλεξάνδρας», είναι ξεκάθαρα ένα τραγούδι που υμνεί μία γυναικοκτονία και παρόλα αυτά παίζει ακόμα σε ρεμπετάδικα και μεζεδοπωλεία.
Πρόκειται για την ιστορία της Αλεξάνδρας, μίας κοπέλας που ήρθε στην Αθήνα για να σπουδάσει και ένα πρωινό εκτελέστηκε από τον θείο της με την καραμπίνα. Όταν συνελήφθη, ο θείος υποστήριξε ότι τη σκότωσε για λόγους τιμής, «επειδή είχε διαφθαρεί, πριν τον γάμο της». Σύντομα αυτό αποδείχθηκε ένα ψέμα.
Αντιθέτως, έγινε γνωστό ότι ο θείος της την παρενοχλούσε τακτικά και η ίδια απέρριπτε διαρκώς τις προτάσεις του. Το βράδυ που τη δολοφόνησε φαίνεται ότι η Αλεξάνδρα είχε αντισταθεί στον βιασμό της. Σημαντικό να αναφερθεί ένα υπέροχο reclaim της ιστορίας που έγινε πρόσφατα: