Η συνεχόμενη από το Ισραήλ γενοκτονία των Παλαιστινίων στη Γάζα, μετά το χτύπημα της Χαμάς, στις 7/10, μόλις έκλεισε χρόνο.
Ενώ οι πολιτικές και στρατιωτικές εξελίξεις τρέχουν, τα βάσανα των ανθρώπων σε αυτό το μαρτυρικό κομμάτι γης φαίνεται να μην έχουν τέλος. Η θλιβερή πραγματικότητα επανέφερε για τα καλά το μεσανατολικό ζήτημα στην επικαιρότητα, δίνοντας χώρο στο εκδοτικό στερέωμα. Ιστορίες από και για την Παλαιστίνη μεταφράστηκαν και πλέον βρίσκονται στα ράφια μας. Αν και αργά, το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε, είναι να τις διαβάσουμε με την προσοχή που τους αξίζει.
Η Γάζα απαντά
Είκοσι και πλέον διηγήματα απαρτίζουν τη συγκεκριμένη ανθολογία, γραμμένα από δεκαπέντε σύγχρονες λογοτεχνικές φωνές από τη Γάζα. Την επιμέλεια και τον πρόλογο του βιβλίου υπογράφει ο ποιητής και ακαδημαϊκός Ρεφάτ Αλαρίρ. Ο Ρεφάτ ήταν καθηγητής αγγλικής φιλολογίας, συγκριτικής λογοτεχνίας και δημιουργικής γραφής στο Ισλαμικό Πανεπιστήμιο. Ποιήματα και προσωπικά του κείμενα έχουν δημοσιευθεί στα μεγαλύτερα λογοτεχνικά περιοδικά του πλανήτη. Αρχές του προηγούμενου Δεκέμβρη και ενώ οι εικόνες των βομβαρδισμένων Παλαιστινίων έκαναν το γύρο του διαδικτύου, ο Ρεφάτ δολοφονήθηκε στο διαμέρισμα της αδερφής του μαζί με μέλη της οικογένειάς τους. Το τελευταίο ποίημα του το είχε γράψει μερικές μέρες πριν με τίτλο If I must die.
Μικρή ιστορία της σύγκρουσης Ισραήλ – Παλαιστίνης
Μετά το εξαιρετικό Για την Παλαιστίνη, σε συνεργασία με τον Νόαμ Τσόμσκι, ο ισραηλινός ιστορικός Ιλάν Παπέ ξανάρχεται στα ράφια μας, αυτή τη φορά με τη Μικρή ιστορία της σύγκρουσης Ισραήλ – Παλαιστίνης. Ο Παπέ πιάνει το πράγμα από την αρχή, από το 1882, και μέσα σε λιγότερες από 200 σελίδες καταφέρνει να σκιαγραφήσει έναν και πλέον αιώνα ιστορίας, γεγονότων και παραγόντων που οδήγησαν στην σημερινή κατάσταση του παλαιστινιακού ζητήματος. Τώρα παρά ποτέ, που οι γενοκτονικές τάσεις του Ισραήλ μεταφέρονται και στον διπλανό Λίβανο, είναι αναγκαίο να καταλάβουμε τι συνέβη και τα πράγματα έφτασαν ως εδώ. Όχι από την πένα στρατευμένων δημοσιογράφων, αλλά από την έρευνα ενός έγκριτου ιστορικού.
Ανέκδοτα για τους ενόπλους και άλλα διηγήματα
Η προτεινόμενη για Man Booker International συλλογή διηγημάτων του Μαζέν Μααρούφ είναι μια από τις πιο γλυκόπικρες λογοτεχνικές στιγμές της χρονιάς. Στα δεκατέσσερα διηγήματα της συλλογής θα συναντήσει κανείς ιστορίες έντονης λυρικότητας, διανθισμένες με σουρεαλιστικά και πεσιμιστικά στοιχεία. Τα διηγήματα δεν τοποθετούνται ονομαστικά κάπου συγκεκριμένα, αλλά η στρατιωτική κατοχή, οι βομβαρδισμοί, οι συγκρούσεις και η αναπηροποίηση, σωματική και ψυχική, που βιώνουν οι ήρωες των ιστοριών είναι είκονες αλληλένδετες με τις προσωπικές πατρίδες του συγγραφέα, την Παλαιστίνη και τον Λίβανο.
Μια μέρα της ζωής του Άμπεντ Σαλάμα
Ο πεντάχρονος Μιλάντ Σαλάμα είναι ενθουσιασμένος που θα πάει εκδρομή με το σχολείο σε ένα θεματικό πάρκο στα περίχωρα της Ιερουσαλήμ. Στο δρόμο γίνεται ένα ατύχημα και τα άτυχα παιδιά δεν φτάνουν ποτέ στον προορισμό τους. Ο πατέρας του Μιλάντ, ο Άμπεντ ενημερώνεται για την συντριβή και σπεύδει στο σημείο. Επικρατεί ένα χάος. Τα παιδιά έχουν μεταφερθεί σε διάφορα νοσοκομεία, στην Ιερουσαλήμ και τη Δυτική όχθη, ενώ μερικά παραμένουν αγνοούμενα. Κάπου εκεί, ξεκινά η Οδύσσεια του Άμπεντ, για να μάθει εν τέλει τι έγινε στο παιδί του. Μια Οδύσσεια που δεν θα βίωνε αν δεν ήταν Παλαιστίνιος της Δυτικής Όχθης. Ο Νέιθαν Θρωλ, που υπογράφει το βιβλίο, είναι Αμερικανός δημοσιογράφος και δοκιμιογράφος και ζει στην Ιερουσαλήμ. Τα δύο βιβλία του και τα δεκάδες άρθρα του έχουν φωτίσει αρκετές πτυχές της σημερινής όψης του παλαιστινιακού ζητήματος.
Η Γάζα μπροστά στην ιστορία
Είναι η καταστροφή της Γάζας μόνο συνέπεια της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου ή το αποτέλεσμα μιας μακράς διαδικασίας εκκένωσης και εξάλειψης του παλαιστινιακού πληθυσμού από τα ιστορικά χώματά του; Το να μιλάμε για γενοκτονία είναι αντισημιτισμός; Έχουν οι Παλαιστίνιοι το δικαίωμα να αντισταθούν στην κατοχή; Το νέο βιβλίο του ιταλού ιστορικού και φιλοσόφου, Έντσο Τραβέρσο, πηγαίνει στη ρίζα της ισραηλινοπαλαιστινιακής σύγκρουσης, θέτοντας υπό αμφισβήτηση την ιστορία και προσφέροντας μια κριτική ερμηνεία που ανατρέπει τη μονόπλευρη οπτική από την οποία έχουμε συνηθίσει να παρατηρούμε τι συμβαίνει στη Γάζα.
Η ιστορικοποίηση του Παλαιστινιακού Ζητήματος
Δύο παλιότερα κείμενα του δοκιμιογράφου Perry Anderson μεταφράζονται επιτέλους στα ελληνικά, για να ρίξουν ακόμα περισσότερο φως στο παλαιστινιακό. To Scurrying Towards Bethlehem γράφτηκε το 2001, εν μέσω της δεύτερης Ιντιφάντα και την κατάρρευσης των Συμφωνιών του Όσλο, ενώ το House of Zion τον Δεκέμβρη του 2015. Και τα δύο άρθρα που αρχικά κυκλοφόρησαν ως εντιτόριαλ στο The New Left Review θα κυκλοφορήσουν σε μια κοινή έκδοση υπό τον τίτλο Η ιστορικοποίηση του Παλαιστινιακού Ζητήματος.