Η Κασσάνδρα από την Παλαιστίνη, η Πάτι από την Αλβανία από και η Ovileya από το Μπανγκλαντές καταθέτουν στο Estella τις σκέψεις τους για ένα πιο ισότιμο και ελεύθερο μέλλον, με αφορμή την 8 του Μάρτη, την ημέρα τρανσφεμινιστικής απεργίας.
[TW: βιασμός]
Η Hala Hanina, Παλαιστίνια ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών και υποψήφια διδακτόρισσα στη Γάζα, λέει στο “The Black Dress”, το νέο ντοκιμαντέρ της Palestine Chronicle: «Φεμινίστριες, πού στο διάολο είστε; Πείτε μου ένα όνομα από τις 8.000 γυναίκες που σκότωσε το Ισραήλ τους τελευταίους 4 μήνες στη Γάζα. Ένα εκατομμύρια γυναίκες και παιδιά υπόκεινται έναν αδιανότητο πόνο, ακρωτηριάζουν τα άκρα τους ή κάνουν καισαρική χωρίς καμία αναισθησία ή άλλη φροντίδα, πεθαίνουν οι άντρες τους και τα παιδιά τους μπροστά στα μάτια τους».
«Σύμφωνα με αναφορά του ΟΗΕ, Παλαιστίνιες γυναίκες βιάζονται, γδύνονται, παρενοχλούνται, κακοποιούνται σεξουαλικά, τοποθετούνται σε κελιά και φωτογραφίζονται από τις Ισραηλινές αρχές σε απρεπείς καταστάσεις» δηλώνει η Hala. «Αν τα γνωρίζεις όλα αυτά και δεν κινητοποιείσαι, πώς είσαι φεμινίστρια; Αν δεν έχεις πάει σε καμία πορεία, δεν έχεις φωνάξει για τα δικαιώματα των γυναικών, τότε δεν είσαι φεμινίστρια».
Το άρθρο για την φετινή 8η Μάρτη δεν θα μπορούσε να ξεκινήσει αλλιώς. Γιατί φέτος θρηνούμε –περισσότερο από ποτέ– για εκείνη την γωνιά του κόσμου που συνεχίζει να αιμορραγεί και την «Παγκόσμια Νύχτα της Γυναίκας στη Γάζα», όπως εύστοχα έγραψε ο Αντώνης Ρηγόπουλος στο Docville.
Η Κασσάνδρα El Najjar είναι ηθοποιός και η πρώτη τρανς μετανάστρια που είδαμε σε σκηνή του ελληνικού θεάτρου. «Εννοείται ότι είμαι στο πλευρό των Παλαιστινίων. Είναι σκληρό βέβαια γιατί εμένα δεν με αναγνωρίζουν εκεί, στις αραβικές χώρες».
Γεννημένη στη Συρία, με παλαιστινιακό διαβατήριο ακόμη δεν έχει πάρει ελληνική ιθαγένεια. «Τώρα γίνονται τα πρώτα βήματα για την ισότητα. Υπάρχουν πολύ μεγάλες διακρίσεις ανάμεσα σε Ελληνίδες και μετανάστριες. Φαντάσου να δυσκολεύεσαι ήδη να βγάλεις ελληνική ταυτότητα, επειδή είσαι μετανάστρια, αλλά να είσαι και τρανς. Αυτό είναι ακόμη πιο δύσκολο. Δεν μπορώ να αλλάξω τα στοιχεία μου εγώ. Μιλάμε για πολύ βασικά πράγματα» λέει στο Estella. «Δεν υπάρχω στην πραγματικότητα ως γυναίκα, δεν με αναγνωρίζει το σύστημα. Από εκεί ξεκινούν όλα τα προβλήματα, πέρα από τις κοινωνικές διακρίσεις».
Η δολοφονία της Άννας, της μαύρης τρανς προσφύγισσας από την Κούβα, πριν από λίγους μήνες ήταν «ένα πολύ τρομακτικό και οδυνηρό γεγονός για εμάς», συνεχίζει η Κασσάνδρα. «Τρομάξαμε όλες. Είναι πολύ σκληρό αυτό που έγινε, όμως δεν πρέπει να αφήσουμε τον φόβο να μας πάρει από κάτω. Πρέπει να κάνουμε κάτι μαζί. Ελπίζω να μην ξεχαστεί αυτή η δολοφονία, γιατί πολύς κόσμος είπε ότι ήταν στο περιθώριο της κοινωνίας. Όχι, ήταν κι η Άννα μέλος της κοινωνίας, εδώ ζούσε και εργαζόταν και την σκότωσαν επειδή συγκέντρωνε όλες αυτές τις ταυτότητες. Δεν υπάρχει όμως συμπερίληψη στην Ελλάδα».
«Ακόμη, σε κάποιους φεμινιστικούς χώρους δεν αποδέχονται τις τρανς γυναίκες. Πώς φωνάζουν για τα δικαιώματά μας την ώρα που υπάρχουν άνθρωποι στο κίνημα που δεν μας αποδέχονται; Είμαστε μέλη αυτής της κοινωνίας, είμαστε άνθρωποι και δεν είμαστε μόνο η ταυτότητα φύλου μας» τονίζει η Κασσάνδρα.
«Έχω το μυαλό μου, τα ταλέντα μου, την προσωπικότητά μου. Να αναγνωρίσετε την ταυτότητά μου, αλλά μην με περιορίσετε εκεί. Αυτό ζητάμε οι τρανς γυναίκες. Φτάνει πια αυτό, γιατί ακόμη και στα καλλιτεχνικά, στο θέατρο, άνθρωποι που θεωρούνται προοδευτικοί, στην πραγματικότητα δεν είναι. Μας βλέπουν ως μια κατηγορία ξέχωρη, ότι είμαστε καρικατούρες ή δεν ξέρω εγώ τι. Μπορεί να φαίνονται cool στην αρχή, αλλά βαθιά μέσα τους δεν είναι και φαίνεται αυτό. Πρέπει να κανονικοποιηθεί λίγο η κατάσταση ως πρώτο βήμα. Υπάρχουμε και κάνουμε κανονική ζωή, δεν χρειάζεται αυτός ο διαχωρισμός πια».
«Θέλει να βγουν κι άλλα τρανς άτομα στο φως και να διεκδικήσουν χώρο και ορατότητα. Γιατί η 8η Μάρτη είναι και δική μας ημέρα. Είναι τεράστιος ο αγώνας που πρέπει να δώσουμε. Ας μας ενώνει η αγάπη τις γυναίκες! Να είμαστε μαζί. Μία δύναμη. Γιατί η κοινωνία νομίζει ότι η θηλυκότητα είναι αδυναμία. Όταν είμαστε ενωμένες όμως, έχουμε πολλή δύναμη» υπογραμμίζει η Κασσάνδρα.
Στο “Hood Feminism”, ένα βιβλίο που επιπλήττει τον κυρίαρχο λευκό φεμινισμό, η Mikki Kendall περιγράφει πως οι mainstream φεμινίστριες σπάνια μιλούν για την κάλυψη των βασικών αναγκών ως φεμινιστικό ζήτημα. Η επισιτιστική ανασφάλεια, η πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση, οι ασφαλείς γειτονιές, ο μισθός αξιοπρεπούς διαβίωσης και η ιατρική περίθαλψη είναι όλα φεμινιστικά ζητήματα. Υπογραμμίζει έτσι τη «μυωπία» ενός δυτικού, λευκού φεμινισμού που έχει αποτύχει να τις συμπεριλάβει όλες κι η Ovileya Myrah, εργαζόμενη στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, μας μιλάει στην πράξη για αυτό.
Εδώ και 7 χρόνια ζει η Ovileya, μια τρανς ακτιβίστρια, στην Αθήνα. Μεγάλωσε στο Bangladesh ως ένα πολύ θηλυκό πλάσμα και μοιράζεται μαζί μας: «Ήταν μέσα μου από μικρή και στο σχολείο βίωσα bullying. Με έκαναν να νιώθω λες και δεν είμαι άνθρωπος. Στα 14 μου με βίασε ένας συμμαθητής μου και έκτοτε πήρα την ζωή στα χέρια μου. Επέζησα και είμαι εδώ. Σήμερα, είναι τόση ανακούφιση να είμαι γυναίκα. Έπρεπε να είμαι έτσι από τότε που γεννήθηκα, όμως οι προκλήσεις της καθημερινότητας είναι πολλές. Πρέπει να αποδεικνύω συνέχεια ποια είμαι. Να απαντάω στις ερωτήσεις άγνωστων ανθρώπων. Με φοβούνται και αυτό με ανησυχεί πολύ».
«Αρχικά, το να είσαι μετανάστρια είναι ήδη ένα μακρύ και δύσκολο ταξίδι από μόνο του. Υπάρχουν τόσες δυσκολίες στην Ελλάδα. Από την άλλη, το να αυτοπροσδιοριστώ ως γυναίκα και να κάνω τη φυλομετάβαση, να παίρνω την αγωγή όταν πρέπει, έχουν επιφέρει περισσότερες δυσκολίες. Οπότε πρέπει να αντιμετωπίσω και τα δύο κι αυτό το κάνει δυσκολότερο. Ειδικά όταν θες να ζεις με αξιοπρέπεια και σεβασμό», συμπληρώνει.
Η Ovileya όταν είναι μόνη της στο σπίτι, στον ασφαλή της χώρο, γιορτάζει την εαυτή της. Έγινε πρόσφατα 28 χρονών και περιμένει πολλά βήματα ακόμη να γίνουν. «Το να λες ότι οι τρανς γυναίκες δεν είναι γυναίκες, επειδή δεν έχουν περίοδο, είναι ένα τραυματικό στερεότυπο. Αντικειμενοποιείς έναν άνθρωπο, ενώ έχει να κάνει με την ψυχή σου, την καρδιά σου και το πως υπάρχεις. Αυτό μου ραγίζει την καρδιά, αν θες να με αποκλείσεις εξαιτίας ενός τέτοιου λόγου. Δεν μπορείς να φανταστείς τι έχω περάσει» σημειώνει.
Επιπλέον, στην Ελλάδα δεν υπάρχει εξειδικευμένη κλινική αποκλειστικά για φυλομετάβαση. «Το να πάω σε δημόσιο νοσοκομείο εδώ είναι ένας εφιάλτης που δεν θέλω να έχω. Κάνω ορμονοθεραπεία εδώ και 4 χρόνια με την ίδια γιατρό. Χρειάζεται μια χρόνια και τακτική παρακολούθηση, ρύθμιση που δεν υπάρχει στο ελληνικό σύστημα υγείας. Πρέπει να παλεύω κάθε φορά να κλείνω ραντεβού, τα οποία είναι πάντα κλεισμένα για τους επόμενους δύο μήνες κι εγώ δεν μπορώ να πάρω την θεραπεία μου χωρίς την συνταγή από το γιατρό. Αναγκάζομαι να πληρώνω ιδιωτικό γιατρό και τα φάρμακα είναι πολύ ακριβά».
«Ειδικά στην αρχή της φυλομετάβασής μου, λάμβανα πολύ άσχημα σχόλια. Σταματήστε να κρίνετε άλλους ανθρώπους και σταματήστε να αποκλείετε τα τρανς άτομα. Δεν έχετε δικαίωμα να το κάνετε. Δεν χρειάζεται να με αγαπάς, απλά μην με αποκλείεις. Δώστε περισσότερες ευκαιρίες εργασιακά και προσφέρετε σεξουαλική αγωγή στα παιδιά. Βάλτε την στα σχολεία, ώστε η επόμενη γενιά να ξέρει πως να συμπεριφέρεται» συμπληρώνει η Ovileya. «Είμαι τόσο θυμωμένη. Φτάνει με τα κακοποιητικά σχόλια και τους αποκλεισμούς, θέλω απλά να ζήσω τη ζωή μου».
Η Πάτι Βαρδάμη, ακτιβίστρια, θεωρητικός κριτικών σπουδών και μέλος της πρωτοβουλίας του Αρχείου Αλβανικής Μετανάστευσης, σημειώνει με την σειρά της: «Στο κέντρο της Αθήνας, όπου κυκλοφορώ, σχεδόν καθημερινά τρέχουν φεμινιστικές δράσεις, συζητήσεις ή εκδηλώσεις που γύρω από τις θεωρίες και πρακτικές μαύρων φεμινιστριών, όπως της Angela Davis, Audre Lorde, bell hooks και άλλων. Η συζήτηση πάνω στην τεράστια κληρονομιά του μαύρου φεμινισμού πραγματικά ενημερώνεται και αναλύεται πλέον σε βάθος, όπως και θα έπρεπε, διότι αποτελεί βάση της σύγχρονης φεμινιστικής σκέψης. Την ίδια ώρα, σε αυτές τις γειτονιές της πόλης των πολλών μη λευκών και μη ελληνικών κοινοτήτων, δεν βρίσκουμε σχεδόν ποτέ μη λευκές θηλυκότητες και άτομα να λαμβάνουν μέρος σε αυτές τις διεργασίες».
Η Πάτι θεωρεί πως είναι «επιτακτική ανάγκη να αναλογιστούμε ποιες θα ήταν οι κοινωνικές πρακτικές που θα έδιναν ζωή στο μαύρο φεμινισμό στην πράξη, πως δηλαδή αυτός εφαρμόζεται στο χώρο και στα σώματα μας. Πως η φεμινιστική συζήτηση μπορεί να διεξαχθεί με όρους και τρόπους που αφορούν τις μετανάστριες και προσφύγισσες, την καθημερινότητα και τις ανάγκες τους, τις βίαιες πολλαπλές εξουσίες που δεχόμαστε (και ομιλώ ως γυναίκα Αλβανικής καταγωγής). Δεν αρκεί να στεκόμαστε απλά ως αλληλέγγυες (όρος που περιλαμβάνει την έννοια της ‘άλλης’) αλλά να είμαστε ικανές να παραχωρήσουμε τη δημόσια μας θέση ώστε ο φεμινισμός να μετατραπεί από έναν ακαδημαϊκού τύπου σε έναν πραγματικά διευρυμένο μη λευκό φεμινισμό».
Συχνά, η Πάτι ακούει ότι «το κίνημα βρίσκεται σε σημείο καμπής μετά από το δυναμικό ξέσπασμα του #ΜeΤοο. Ίσως διότι αυτό ξεκίνησε και αφορούσε αποκλειστικά Ελληνίδες λευκές γυναίκες και δη κάποιες δημοφιλείς στο χώρο του αθλητισμού και του θεάματος. Αυτό φάνηκε να ήταν μια αναγκαία συνθήκη ώστε να αναδειχθεί ευρέως, στο λεγόμενο mainstream, η καθημερινή και κανονικοποιημένη πατριαρχική βία που δεχόμαστε. Είναι όμως μια εξαιρετικά περιορισμένη συνθήκη για να διατυπώσει την πατριαρχία σε όλες τις εκφάνσεις εξουσίας της και το πόσο σφοδρά πλήττει όχι μόνο τις θηλυκότητες τις εργατικής τάξης αλλά τις Αφρικανές, Ασιάτισσες και Βαλκάνιες γυναίκες μαζί με τις οποίες ζούμε».
Συνοψίζει λέγοντας πως «οι διεργασίες του φεμινιστικού κινήματος ενόψει της 8ης Μάρτη δεν μπορούν να αρκεστούν στη λευκότητα ή την ταξικότητα των Ελλήνων γυναικών κάνοντας έκκληση μόνο προς τα εργατικά σωματεία της χώρας για μια γενική απεργία. Πρέπει να ανατρέξουμε στις μαύρες φεμινίστριες για τακτικές που μπορούν να διευρύνουν το φεμινισμό σε ένα πραγματικό μαζικό κίνημα όλων των γυναικών που ζουν εδώ όπως εκείνες έπραξαν τις δεκαετίες των 60-70’ στις ΗΠΑ».