Την ώρα που ο πληθωρισμός και το υψηλό κόστος ζωής φέρνουν μια ολόκληρη γενιά στα όριά της, οι νέοι στρέφονται στο TikTok για οικονομικές συμβουλές. Μπορεί το “loud budgeting” να μας γλιτώσει χρήματα ή θα κάνει τους φίλους μας να μην μας ξαναμιλήσουν;
Αν κάτι επιβαρύνει την ήδη επιβαρυμένη ψυχική μας κατάσταση λόγω των οικονομικών δυσκολιών μας είναι το να ντρεπόμαστε γι’ αυτές. Για πολλά χρόνια, οποιαδήποτε ανοιχτή συζήτηση περί χρημάτων θεωρούνταν ταμπού. Ερωτήσεις όπως «πόσα βγάζεις;», «τι ενοίκιο δίνεις;» ερμηνεύονταν ως κουτσομπολιό, και την ίδια ώρα το να πεις σε δικό σου άτομο ότι δεν θες να διαθέσεις χρήματα για το πολυέξοδο πάρτι του μπορούσε να διαλύσει την σχέση σας.
Έρευνα που διενεργήθηκε στo Fidelity έδειξε πως το 34% όσων συζούν με την σχέση τους, δεν γνωρίζουν επακριβώς πόσα χρήματα βγάζει το ταίρι τους, ενώ σύμφωνα με την ίδια έρευνα, είναι ευκολότερο για τους ενήλικες να μιλάνε για την πολιτική, το σεξ και την ψυχική υγεία παρά για τα χρήματα. Πρόκειται για ντροπή; Είναι θέμα savoir faire; Όπως και να έχει, το σίγουρο είναι πως έχουμε αφήσει τα χρήματα να μας καθορίζουν.
Τι είναι το loud budgeting;
Η λύση στο ταμπού των χρημάτων έρχεται αυτή την φορά από το TikTok. Το νέο trend για το οποίο μιλούν όλοι είναι το “loud budgeting”, ή αλλιώς ο «ηχηρός προϋπολογισμός». Το συγκεκριμένο trend μας ενθαρρύνει να μιλάμε ανοιχτά για τα οικονομικά μας προβλήματα, να μοιραζόμαστε με τα δικά μας άτομα τους αποταμιευτικούς μας στόχους ενώ παράλληλα κανονικοποιεί το να λέμε «όχι» σε καταστάσεις που ενδέχεται να μας βγάλουν εκτός προϋπολογισμού.
Αν για παράδειγμα, μας προτείνουν γεύμα σε ένα ακριβό εστιατόριο, ή μας καλέσουν σε μια εκδρομή που θα μας κάνει να ξεφύγουμε από το οικονομικό μας πλάνο, μπορούμε να αρνηθούμε, εξηγώντας την κατάσταση μας. Σύμφωνα με τους υποστηρικτές του όρου, είναι προτιμότερο να ενημερώσεις τα δικά σου άτομα με το που θέσεις τους στόχους σου, για να αποφύγεις άβολες καταστάσεις της τελευταίας στιγμής.
Bonus tip: Αν οι φίλοι νοιάζονται πραγματικά, θα φροντίσουν από μόνοι τους να μην σε βγάλουν εκτός προϋπολογισμού.
Ο όρος “loud budgeting” πρωτοεμφανίστηκε όταν ο κωμικός και Tiktoker, Lukas Battle, απηυδισμένος από την δημοτικότητα της ήσυχης πολυτέλειας, πρότεινε σαν αντίδοτο τον ηχηρό προϋπολογισμό. «Δεν έχει να κάνει απαραίτητα με το ότι δεν έχουμε χρήματα, αλλά με το ότι δεν θέλουμε να τα ξοδέψουμε», εξηγεί στο viral βίντεο που αυτή την στιγμή μετρά πάνω από ένα εκατομμύριο προβολές.
Στόχος του loud budgeting, δεν είναι να απομακρυνθούμε από τα πάντα και να κλειστούμε στο δωμάτιο μας μετρώντας τα χρήματά μας σαν να είμαστε ο Σκρουτζ Μακ Ντακ. Έχοντας όμως κατά νου ότι προσπαθούμε να εξοικονομήσουμε χρήματα, μπορούμε να αντικαταστήσουμε για παράδειγμα την έξοδο σε ένα εστιατόριο με σπιτικό μαγειρεμένο φαγητό για την παρέα μας. Υπάρχουν αμέτρητες δραστηριότητες που δεν απαιτούν πολλά χρήματα, και δεν χρειάζεται να θέτουμε τα στάνταρ της ζωής μας με βάση το τι κάνουν οι ελίτ.
Ήρθε το τέλος της «ήσυχης πολυτέλειας»;
Ένα από τα μεγαλύτερα trends του 2023 ήταν το quiet luxury, η αισθητική του να δείχνεις ακριβός αλλά διακριτικά, που μπορούσε να εφαρμοστεί από το ντύσιμο μέχρι ολόκληρο τον τρόπο ζωής. Την ώρα που τα κοινωνικά δίκτυα ήταν ασφυκτικά γεμάτα με posts επίδειξης πλούτου και με hauls που δημιουργούσαν στο μέσο χρήστη την εντύπωση πως χρειάζεται απαραιτήτως 50 διαφορετικά τοπάκια για μια μόνο εποχή, η «ήσυχη πολυτέλεια» υποτίθεται πως ήρθε να καταλαγιάσει το θόρυβο των κραυγαλέων φλεξαρισμάτων.
Ας μην κοροιδευόμαστε, όμως, και η ήσυχη πολυτέλεια αποτελεί μια μέθοδο επίδειξης. Το μόνο που άλλαξε είναι το μέγεθος από το λογότυπο της μάρκας στο μπλουζάκι. Η ανάγκη να κάνουμε τους γύρω μας να πιστεύουν ότι βγάζουμε πολλά χρήματα –ακόμα και όταν αυτό δεν είναι αλήθεια– ελλοχεύει μέσα μας. Είναι, τουλάχιστον, αισιόδοξο ότι οι νεότερες γενιές έχουν αποφασίσει να το αλλάξουν αυτό.
Το Tik Tok ως οικονομικός σύμβουλος
Δικαίως, τα νέα άτομα αντιμετωπίζουν δυσκολίες ως προς την διαχείριση των οικονομικών τους. Το υψηλό κόστος ζωής, ο πληθωρισμός, η ακρίβεια και το γεγονός ότι δεν φαίνεται φως στο τούνελ, μας έχουν φέρει όλους και όλες αντιμέτωπους/ες με την αβεβαιότητα και το στρες. Σωστή διαχείριση των χρημάτων, αποταμίευση, επένδυση είναι σχετικά άγνωστες έννοιες, για τις οποίες το σχολείο δεν μας μίλησε ποτέ.
Δεν είναι τυχαίο ότι το 25% των νέων 18-24 ετών μπαίνει στα social media για συμβουλές οικονομικής φύσης, ενώ ένας στους πέντε έχει επενδύσει χρήματα χάρη σε προτροπές από αγνώστους, online. Όπως καθετί, όμως που ανεβαίνει στο διαδίκτυο, έτσι και αυτό εγκυμονεί κινδύνους ως προς την εγκυρότητα του.
Ο ένας οικονομικός guru ξεπηδάει μετά τον άλλο με ιλιγγιώδη ταχύτητα και σου υπόσχεται κατακόρυφη αύξηση της περιουσίας σου, αν απλά παρακολουθήσεις το σεμινάριό του το οποίο – όλως τυχαίως – κοστίζει χρήματα. Οι λεγόμενοι finfluencers αποτελούν τη νέα μόδα των δημιουργών περιεχομένου με τους ειδικούς να συστήνουν να είμαστε επιφυλακτικοί απέναντι τους, αφού πολλές φορές δεν έχουν πραγματικές γνώσεις και απλώς αποσκοπούν στο να εκμεταλλευτούν το κοινό τους, για να βγουν οι ίδιοι κερδισμένοι.
Από μελέτη προέκυψε πως μόλις το 20% του οικονομικού περιεχομένου που αναρτάται στα κοινωνικά δίκτυα, αποκαλύπτει στους θεατές όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και τους κινδύνους που χρειάζεται να γνωρίζουν πριν προχωρήσουν για παράδειγμα σε μια επενδυτική κίνηση.
Ζούμε σε δύσκολους καιρούς, βιώνουμε πρωτόγνωρες καταστάσεις και όπως πάντα, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι έχουμε ο ένας τον άλλον και πρέπει να αλληλοβοηθούμαστε, με ειλικρίνεια. Όπως, άλλωστε, είπε και ο Lukas «ήρθε η ώρα να στείλουμε ένα μήνυμα στις εταιρείες για τον πληθωρισμό».