Ο Ηλίας Λουκόπουλος Κούτσης, ιδιοκτήτης της ΑΜΚΕ που στηρίζει τις queer τέχνες, μιλά για την ανάγκη του να υπάρχει safe space στην πόλη, τα events της νέας σεζόν και γιατί χάνει την αισιοδοξία του
Στη Μαυρομιχάλη 138, υπάρχει ένας χώρος ΑΜΚΕ που στηρίζει και στεγάζει εκθέσεις, θεατρικές παραστάσεις αλλά και πρόβες για queer άτομα (και όχι μόνο). Πήρε το όνομά του από την drag περσόνα του ιδιοκτήτη της, Ηλία Λουκόπουλου Κούτση. Η Aphrodite HGW είναι η Hellenic Goddess of the World και το όνομα του χώρου είναι ένα κομμάτι του ανθρώπου πίσω από το project που ξεκίνησε στα Εξάρχεια το φθινόπωρο του 2022. Όσο για το std., είναι ένα λογοπαίγνιο μεταξύ των σεξουαλικών νοσημάτων και του ltd (limited).
«Η ιδέα μού ήρθε το 2018, ενώ εργαζόμουν σε μία ΜΚΟ, επειδή έβλεπα ότι αν και υπήρχαν συλλογικότητες που ασχολούνται με queer ζητήματα, δεν συνέβαινε το ίδιο με την queer τέχνη. Ήταν περίπου την ίδια εποχή που ξεκινούσα ως drag queen και έβλεπα ότι δεν υπήρχε χώρος που να φιλοξενεί πιο performative καταστάσεις. Αν υπήρχε, ήταν πιο ελίτ ή aesthetic pleasing. Να στηρίξουμε αυτούς που ξέρουμε, που είναι στην κλίκα, ή να μην ενοχλήσουμε το mainstream κομμάτι».
Ο Ηλίας ένιωσε ότι απουσίαζε ένας safe space, όπου τα μέλη της κοινότητας θα έχουν έναν χώρο για να νιώσουν απόλυτη ασφάλεια. «Τον Δεκέμβριο του 2019 πήραμε τη σφραγίδα από τον Άρειο Πάγο και τον Μάρτιο του 2020 ήρθε ο Covid. Αναγκαστικά το project μπήκε στον πάγο».
Η αρχή του HGW και το gentrification
Κατά τη διάρκεια της καραντίνας, ο Ηλίας ξεκίνησε να υλοποιεί την ιδέα του, βρίσκοντας τον πρώτο χώρο στο Symbiosis στην Καλλιθέα, για να μοιραστεί τα έξοδα. «Το πρώτο μας event ήταν το Queerupting The Youth, με curators τον Σωκράτη Σταματάτο και τη Βενετία Καννά. Έπρεπε να φύγουμε λόγω ιδιοκατοίκησης και κατέληξα στα Εξάρχεια πριν από 2 χρόνια. Έτυχε, ήταν ο πρώτος άδειος χώρος που βρήκα, είχε πεθάνει ο μπαμπάς μου και μου είχε αφήσει κάποια χρήματα. Δεν ήταν ο στόχος μου να έρθω εδώ, γιατί προτιμούσα κάτι εκτός κέντρου».
Μου κάνει τρομερή εντύπωση που ακούω από ιδιοκτήτη χώρου στη Μαυρομιχάλη να παραδέχεται ότι συμβάλλει στο gentrification. «Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε αυτογνωσία. Δεν έχω καμία αυταπάτη για το πώς έχει δημιουργηθεί αυτός ο χώρος. Ό,τι παράγουμε, έχει impact και ενίοτε είναι και αρνητικό. Ωστόσο, έχουμε δημιουργήσει έναν πολύ ασφαλή χώρο. Για τρανς μετανάστριες από το Πακιστάν μέχρι cis gay άντρες που εργάζονται σε πολυεθνικές.
»Η συζήτηση για το gentrification είναι τεράστια. Δεν υπάρχει το απόλυτο δίκιο, αλλά ακούω τα επιχειρήματα όλων των πλευρών. Δεν είμαι υπέρ των άκρων πάντως. Δεν γίνεται να την πέφτεις σε τουρίστες με παιδιά στην πλατεία Εξαρχείων, όπως συνέβη πολύ πρόσφατα. Είναι αισχρό».
Η ανάγκη του Ηλία για αυτόν τον χώρο
«Το όνομα του χώρου συνδέεται άρρηκτα με την drag περσόνα μου αλλά δεν μιλάμε για ένα ουδέτερο μέρος. Εγώ είμαι πολιτικά αρκετά vocal και δεν θα επιτρέψω κακοποιητές εδώ, επειδή είναι queer ή επειδή τους δίνεται ο χώρος σε άλλα queer spaces, ενώ μπορεί να υπάρχουν ενεργές καταγγελίες. Είμαι επίσης vocal υπέρ της Παλαιστίνης ή με το πόσο σκατά είναι αυτή η κυβέρνηση. Είμαστε ταξικό free zone, αλλά έρχεται από την ανάγκη μου να ανοίγουμε συζητήσεις και να ρίχνουμε τοίχους.
«Να σου πω, δε, ότι όταν ξεκινούσα ήμουν σίγουρος ότι αυτό το εγχείρημα θα αποτύχει και πως δεν αφορώ κανέναν. Τελικά κατέληξε έτσι το drag μου (γέλια). Στα σοβαρά τώρα, μετά το καλοκαίρι που πέρασα και από τα στατιστικά των views ή τη φθίνουσα πορεία στο Spotify, κατάλαβα ότι η Aphrodite ίσως να μην αφορά τον πολύ κόσμο, πάντα συγκριτικά με άλλες drag queens. Ξέρω ότι το album «Ατάλαντη» ήταν πιο experimental, άρα και λογικό να μην πάει, και είναι ok γιατί με έχει απελευθερώσει.
»Με ενδιαφέρει να αρέσει σε εμένα και να περνάω καλά. Μου δίνει μία ελευθερία για τα projects μου και το αντιμετωπίζω περισσότερο εικαστικά. Εξάλλου, έχω διανύσει μία απόσταση από τότε που ξεκινούσα το drag και ήθελα να γίνω pop star. Μπήκα σε πιο πειραματικά μονοπάτια, άρχισα να χρησιμοποιώ περισσότερο το βίντεο ως μέσο, να έχω εδώ installations. Με επηρέασε και ο μονόλογος «Δεσποινίς Μαργαρίτα» που έκανα στο Faust. Τελικά δεν είμαι Φουρέιρα, είμαι Μποφίλιου. Αν και ετοιμάζω κάτι ποπ, για το οποίο δεν μπορώ να πω πολλά προς το παρόν.
»Ευτυχώς, ο χώρος HGW δεν έχει δεχθεί σοβαρές επιθέσεις μίσους. «Ήταν πολύ μικρά περιστατικά, και έγιναν στην αρχή, μέχρι να μας μάθει η γειτονιά. Από αγριεμένα βλέμματα και ροχάλες στην τζαμαρία, μέχρι εκείνη τη φορά που είχαμε μία έκθεση με φουστανέλα στα χρώματα του Pride και πέρασαν 15χρονα παιδιά, άνοιξαν την πόρτα και μας έκαναν θέμα για τα εθνικά σύμβολα, με επιχειρήματα και δομημένο λόγο. Αυτό που προσθέτει στον προβληματισμό μου είναι ότι ήταν παιδιά με μη ελληνική προφορά. Ωστόσο, πιο πολύ με εκνευρίζουν οι άνθρωποι που αφήνουν τον σκύλο τους να κατουράει σε μπολ με νερό που έχω έξω».
Τι έρχεται αυτή τη χρονιά στο HGW;
Ο χώρος άνοιξε με σκοπό να φιλοξενεί εκθέσεις που έχουν κάτι να πουν, όπως αυτή των τρανς δημιουργών Έριδα Τσούρη και Νικολέτα Jade Θεοφανοπούλου ή ως χώρος μαθημάτων για τους Rainbow Dancers. «Πέρυσι ήρθαν προτάσεις για θεατρικές παραστάσεις, που διήρκεσαν σε όλη τη σεζόν και είναι ένας τρόπος να βγάλουμε τα έξοδα του χώρου. Υπάρχει όμως και merch που διατίθεται στον χώρο, με tote bags, t-shirts, βεντάλιες κ.λπ. ενώ σύντομα θα έχουμε και e-shop».
Η αρχή της σεζόν έγινε την Πέμπτη 3 Οκτωβρίου (και για τρία παρασκευοσαββατοκύριακα), με την έκθεση της νέας ζωγράφου Μαρίας Διαμαντίδου, με δωρεάν είσοδο. Ο Νοέμβριος μπαίνει δυναμικά με το θεατρικό έργο «Γελώντας άγρια» σε σκηνοθεσία της Αγγελικής Γρηγοροπούλου, για περίπου 10 παραστάσεις ενώ ταυτόχρονα θα υπάρχει ένας μονόλογος τις Παρασκευές.
«Παράγουμε δικές μας εκθέσεις (ίσως και ομαδικές) εθελοντικά, δύο-τρεις φορές τον χρόνο, επειδή μας αρέσουν συγκεκριμένες δουλειές καλλιτεχνών, ενώ διαθέτουμε τον χώρο και για διάφορες πρόβες ή μαθήματα χορού. Κάθε Δεκέμβρη έχουμε το τετραήμερο inclusive φεστιβάλ της Human Cast, που έχει γίνει πια θεσμός. Τέλος, υπάρχει και η ετήσια συνεργασία μας τον Μάιο και Ιούνιο με το Athens Pride».
Drag queens, παραμύθια και (απ)αισιοδοξία
Η πρώτη μου επαφή με τον Ηλία, είναι όταν, ως Aphrodite, διάβαζε παραμύθια σε παιδιά με άλλες drag queens. Ήταν την περίοδο που γινόταν παράλληλα και στη Θεσσαλονίκη και είχαν προκληθεί τεράστιες αντιδράσεις. Συνέβη και στη Μαυρομιχάλη; «Όχι ρε γαμώτο! Περίμενα ότι θα δω iconic χριστιανογκράφιτι ή ότι θα μας πετούσαν αυγά όπως στη Θεσσαλονίκη, αλλά μπα. Η αλήθεια είναι όμως ότι τα Εξάρχεια «χωρούν» περισσότερο κόσμο και εικόνες που δεν θα δεις εύκολα αλλού».
Η πόλη αλλάζει σιγά σιγά και βλέπουμε όλο και περισσότερα φεστιβάλ, όπως το Λεσβιακό, το Queer Con, τις Queer Movie Nights αλλά και έναν χώρο σαν το HGW. «Επιτέλους! Μακάρι να πενταπλασιαστούμε και να ανοίξουν κι άλλοι τέτοιοι χώροι. Κάθε τέτοια ενέργεια προσθέτει στην ορατότητα και τη διεκδίκηση. Πολύ θα ήθελα να γίνεται και σε άλλες γειτονιές. Ωραία τα Εξάρχεια και η Κυψέλη, αλλά τι γίνεται στο Περιστέρι, στα Καμίνια, στη Γλυφάδα ή την Κηφισιά;».
«Δεν ξέρω αν αλλάζει η πόλη με την ουσιαστική σημασία. Καταλήγω στο ότι μάλλον είχα πάντα παντελή άγνοια κινδύνου και ζούσα σε ένα bubble. Τώρα πια, όμως, βλέπω μία παρέα με 15χρονα και αλλάζω πεζοδρόμιο. Είναι τρομακτικό να φοβάσαι τους ανήλικους και αυτό με κάνει να σταματώ να ελπίζω για το μέλλον. Εγώ μπορεί να συνυπάρχω με αλληλέγγυους ανθρώπους, αλλά δεν σημαίνει ότι είναι και η γενική τάση.
»Σίγουρα η θεσμοθέτηση του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών ενέτεινε τις αντιδράσεις και τον θυμό των φασιστών, αλλά θα καταλαγιάσει, όπως όλα. Για να είμαι ειλικρινής βέβαια, περισσότερο με τρομάζει ο πόλεμος και πού θα ξεσπάσει. Ό,τι έχουμε χτίσει κινηματικά, στην καλύτερη θα παγώσει, στη χειρότερη θα πάει πίσω, γιατί θα έχουμε να καλύψουμε βασικές ανάγκες».